روز نو :علیرضا زاکانی دیروز با کسب ۱۸ رای از ۲۱ رای اعضای شورای شهر پایتخت، کلیددار شهرداری تهران شد.
، عده‌ای او را به عنوان فرد فسادستیز می‌شناسند و گروهی به او نامزد پوششی می گفتند. از حضور در بسیج دانشجویی دانشگاه تهران تا نمایندگی مجلس و نامزدی ریاست جمهوری، علیرضا زاکانی چند سالی است در محافل سیاسی نام شناخته شده‌ای داشته است.

حالا او کلیددار ساختمان بهشت است؛ سازمانی عریض و طویل با ۷۰ هزار نفر پرسنل که گفته می شود برابر با چند وزارتخانه عِده و عُده دارد و البته شهردار جدید تهران تاکنون یک روز هم در آن کار نکرده. حالا زاکانی با کسب ۱۸ رای از ۲۱ رای اعضای شورای ششم تهران، رییس شهردار پایتخت شده. این که چه کسانی به او رای ندادند شاید چندان اهمیت نداشته باشد ولی احتمالا بین این ۳ رای مخالف او، بتوان از مهدی چمران نام برد. رییس سالخورده شورای شهر که از او به عنوان طراح نظام جدید شوراداری در ایران یاد می کنند.

زاکانی و سرمایه گذاری روی دهه شصتی‌ها

زاکانی متولد سال ۱۳۴۴ شمسی است و حالا در آستانه ۵۶ سالگی در راس شهرداری تهران نشسته؛ ولی آنطور که در انتخابات اخیر ریاست جمهوری نشان داد، به متولدان دهه ۶۰ ارادت ویژه دارد.

این ارادت را می شود از نام ستاد انتخاباتی اش که به دهه شصتی ها معروف شده، دریافت. شاید همین سرمایه گذاری روی بخش جوانتر اصولگرایان بود که توانست چهره های جوان لیست جبهه ائتلاف در انتخابات شورای شهر را با خود همراه کند.

برخی تحلیلگران معتقدند با وجودی که زاکانی در کوران رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ خود را به نفع ابراهیم رئیسی هشتمین رئیس جمهوری ایران کنار کشید، ولی از صحنه سیاست حذف نشد و بلافاصله توانست مابه ازای کنش سیاسی خود را ۴۵ روز پس از انتخابات ۱۴۰۰ دریافت کند. آن هم در شهرداری تهران که آخرین رقم بودجه اش در سال جاری نزدیک به ۵۰ هزار میلیارد تومان می شود، یعنی حدود نیمی از بودجه وزارت بهداشت که گفته می‌شد صندلی آن برای زاکانی در کابینه جدید در نظر گرفته شده بود.

از بسیج تا مجلس

نام زاکانی با حضور در بسیج دانشجویی دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۷ بر سر زبانها افتاد که البته بخش عمده ای از این نام به رویدادهای سال ۷۸ برمی گردد و اتفاقاتی که در کوی دانشگاه افتاد. او در جریان راهپیمایی روز ۲۳ تیر ۷۸ برای پایان دادن به ناآرامی هایی که پس از تعطیلی روزنامه سلام پیش آمده بود سخنرانی کرد و البته با مصطفی تاجزاده معاون وقت وزیر کشور هم بارها درباره آن روزها مناظره کرده بود.

حضور زاکانی در مجلس هفتم به عنوان نماینده حوزه انتخابیه تهران و شمیرانات جای پای او را در قوه مقننه محکم کرد به صورتی که تاکنون وی سابقه ۱۳ سال حضور در قوه قانونگذاری را از حوزه های تهران و قم دارد. او هم اکنون نماینده قم در مجلس است و در صورتی که تشریفات استعفای او از مجلس انجام شود و حکم شهردار شدنش را از دست وزیر کشور دولت جدید –که هنوز به مجلس معرفی نشده- بگیرد، به شهرداری تهران خواهد رفت.

پس از فعالیت بسیج، زاکانی به صرافت تاسیس حزب افتاد و توانست جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی را به عنوان دبیرکلی خود ثبت کند. حضور در جبهه مردمی نیروهای انقلاب در سال ۱۳۹۶ یکی از تجربیات سیاسی او بود که در نهایت منجر به شکست نامزد مورد حمایت اصولگرایان از حسن روحانی برای بار دوم شد. ولی زاکانی از پا ننشست و برای اولین بار پس از تایید صلاحیتش به عنوان رجل سیاسی به انتخابات سال ۱۴۰۰ ریاست جمهوری قدم گذاشت.

روحیه چالشی گذشته و نیاز به تعامل در شرایط فعلی

زاکانی را به عنوان یکی از چالشی ترین سیاستمداران ایرانی می شناسند. تیشه دادن و کلنگ گرفتن او با برخی چهره ها از جمله حسین فریدون، برادر رئیس جمهوری سابق، اکبر طبری، معاون وقت قوه قضائیه، محمد هاشمی، پسر مرحوم آیت الله هاشمی بر سر پرونده کرسنت، محمدرضا رحیمی، معاون اول احمدی نژاد، سعید مرتضوی، دادستان اسبق تهران، عبدالله جاسبی رئیس اسبق دانشگاه آزاد و این اواخر در مناظره های انتخابات ریاست جمهوری با رقبایش محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی بر کسی پوشیده نیست.
از این رو گفته می شود روحیه چالشی زاکانی می تواند یکی از نقاط ضعف او در تعامل با شورای شهر ششم و دولت وقت قلمداد شود، چه به بیان کارشناسان، اصولا شهرداری جایی است که مفاهمه و تعامل در آن بیشتر راهگشاست تا به چالش کشیدن سایرین. به خصوص این که نباید از نظر دور داشت ۳ عضو شورای شهر هرگز به او رای ندادند و مهدی چمران همانطور که درز فایل صوتی گفتگوی او با نرجس سلیمانی، از اعضای شورای شهر نشان داده، دلخوشی از چالشهایی از این دست ندارد.

آینده شهر تهران در گرو رفع مشکلات

واقعیت این است که مشکلات شهر تهران چندان سردرگم و کلاف وار شده‌اند که شهردار تهران هرکس که می‌خواهد باشد، برای برون رفت از وضعیت کنونی نیاز به کمک همه نیروهای اجتماعی و سیاسی فعال در عرصه مدیریت شهری دارد.

از یک سو کرونا باعث افزایش نابسامانی وضعیت پایتخت شده و از سوی دیگر کمبود اعتبارات عمرانی، حاشیه نشینی مفرط، افزایش هزینه شهروندان و کاهش درآمدهای عمومی شهرداری تهران، چشم انداز روشنی را برای مدیریت شهری ترسیم نمی کند.