کابل به دنبال تقسیم قدرت با طالبان

روز نو :در شرایطی که چند دور مذاکرات بین‌الافغانی به بن‌بست رسیده است و هر روز شهرستان‌های این کشور به صورت سریالی سقوط می‌کنند، گزارش‌ها از تمایل دولت مرکزی در این کشور جهت مصالحه با طالبان خبر می‌دهد.

طالبان هم اکنون حدود 80درصد از افغانستان را تصرف کرده و پشت درهای هرات، خیمه زده است. این در حالی است که بسیاری از مسئولان کشورهای خارجی نیز که همزمان با خروج نیروهای نظامی آمریکا،‌ دورخیز هدف‌مندی را برای ورود به این کشور تدارک دیده‌‌اند، در حال برنامه‌ریزی برای مراودات سیاسی با طالبان هستند،‌اتفاقی که باعث تقویت بیشتر مواضع طالبان نیز شده است.

در همین حال وزیر خارجه افغانستان روز گذشته اعلام کرد که کابل آماده است تا با طالبان در ازای برخی شروط، صلح و قدرت را تقسیم کند. به گزارش ایسنا، محمد حنیف اتمر، در اظهاراتی به روزنامه روسی ایزوستیا، گفت:«بله، ما آماده همکاری با طالبان و آوردن آنها به دولت هستیم. ما آماده صلح و تقسیم قدرت با آنها هستیم.»

او ادامه داد:«ما شروط زیادی نداریم. در واقع تنها یک شرط داریم و آن، این است که سرنوشت افغانستان با آزادی بیان و اراده مردم افغانستان تعیین شود و افغانستان نباید تهدیدی برای هیچ کشور دیگری باشد و نباید نیروهای تروریستی خارجی داشته باشیم.»

او اضافه کرد:«این تنها و مهم‌ترین اصلی است که ما در گفت‌وگوی سیاسی با طالبان بر آن تاکید داریم. دولت ما آماده است تا طالبان را به عنوان یکی از اجزای خود بپذیرد، به شرطی که طالبان از حمایت از تروریسم دست بردارد.»

این وزیر افغان در مورد تماس برخی کشورها با طالبان گفت: «ما از تلاش‌ها برای متقاعد ساختن طالبان درخصوص ضرورت صلح و حل و فصل سیاسی استقبال می‌کنیم اما متقابلا از تحریک طالبان برای ادامه خشونت و همکاری با تروریست‌های خارجی استقبال نمی‌کنیم.» او همچنین در مورد نقش ترکیه در حفاظت از فرودگاه کابل توضیح داد که دولت ترکیه قصد ندارد امنیت فرودگاه کابل را تضمین کند، بلکه خدمات مهمی را در زمینه ناوبری هوایی، ارتباطات و ایمنی ارائه می‌دهد. چندین سرباز در داخل فرودگاه حضور خواهند داشت تا از نیروهای خود محافظت کنند، اما امنیت واقعی داخل و خارج فرودگاه توسط دولت تضمین می‌شود.

او خاطرنشان کرد که آنچه در افغانستان اتفاق می‌افتد یک جنگ داخلی نیست و هرگز چنین نبوده و نخواهد بود، این جنگی است که توسط شبکه تروریست‌های بین‌المللی که شامل نه تنها عناصر طالبان بلکه تروریست‌هایی از منطقه آسیای میانه، چین، پاکستان و القاعده است به راه افتاده و کل منطقه را تهدید می‌کند.

حنیف اتمر،‌ پیش‌تر نیز در این زمینه گفته بود: «ما می‌گوییم که طالبان افغان هستند و دولت افغانستان می‌تواند با آن‌ها صلح کند؛ اما آن عده از تروریست‌های خارجی که اکنون با کمک طالبان در افغانستان می‌جنگند، افغان نیستند و برای صلح با آنان هیچ‌گونه زمینه،‌ قانون و چارچوب سیاسی نداریم، آن‌ها باید از افغانستان اخراج شوند.»

وزیر خارجه افغانستان با تاکید بر اجماع سیاسی در افغانستان تاکید کرده بود که کشورهای خارجی نباید بیش از این در پی بهانه‌جویی باشند و گفته بود:«کشورهای خارجی نباید بگویند که امکان تامین صلح در افغانستان وجود ندارد. هر زمانی که جلو جنگ گرفته شود، همان روز در افغانستان صلح تامین می‌شود.»
این در شرایطی است که برخی کشورهای خارجی در تدارک مذاکراتی چند جانبه با موضوع صلح افغانستان هستند. در همین زمینه نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان از تصمیم ایران برای عدم مشارکت در مذاکرات چند جانبه صلح افغانستان که آمریکا نیز در آن مشارکت دارد، ابراز تاسف کرد. به گزارش پایگاه اردو پوینت، ضمیر کابلوف نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان دیروز گفت که مسکو از این که ایران نمی‌تواند به دلیل اختلافات تهران با واشنگتن به مذاکرات ترویکا درباره افغانستان بپیوندد، متاسف است.

کابلوف در این باره گفت:«شخصا بر این باورم که پاکستان و ایران به طور کلی مهم‌ترین و تاثیرگذارترین کشورها در زمینه حل و فصل موضوع افغانستان هستند و از همان ابتدا که فرمت مذاکرات ترویکا (شامل روسیه، چین، آمریکا و پاکستان) ایجاد شد، ما فکر می‌کردیم که ایران پنجمین عضو خواهد شد.»

او بیان کرد: «اما به خاطر وضع فعلی روابط ایران و آمریکا که برای همه معلوم است، ایرانی‌ها به دلایل سیاسی و ایدئولوژیکی هنوز آماده نشستن بر سر یک میز با آمریکایی‌ها و حل و فصل هرگونه مسئله‌ای نیستند. این دیپلمات روس افزود که اتخاذ چنین تصمیم‌هایی حق تهران است اما روسیه از این که ایران در این مذاکرات غایب می‌باشد، متاسف است.»

ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه روسیه در امور افغانستان،‌ همچنین با حمایت غیر مستقیم از نقش طالبان در افغانستان گفت: «طالبان روابط بسیار بدی با داعش دارد و در تمام این سال‌ها به صورت فعالانه با داعش مبارزه کرده است بطوریکه آمریکا و ناتو یا حتی دولت کنونی کابل نتوانسته‌اند در مبارزه با داعش راهی به جای ببرند.»
او ادامه داد:«داعش می‌تواند در شمال افغانستان، از اوضاع در منطقه به نفع خود بهره ببرد و ثبات در کشورهای همسایه افغانستان را با مشکل روبرو کند. به همین دلیل است که حضور طالبان در شمال افغانستان می‌تواند باعث جلوگیری از رشد و خیزش داعش و سایر گروه‌های تروریستی در منطقه شود.» این دیپلمات روسی همچنین ادعای کابل را درباره ارتباط طالبان با القاعده، تلاش مقام‌های افغان برای توجیه شکست‌های خود دانست.

در همین حال دخالت‌های پاکستان در افغانستان و تعمیق روابط این کشور با طالبان نیز با واکنش‌هایی انتقادآمیز از سوی حکومت مرکزی در افغانستان تبدیل شده است. این در حالی است که ایالات متحده از تلاش‌های رهبری پاکستان در پیشبرد مذاکرات بین افغان‌ها قدردانی کرد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، ند پرایس،‌ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به روابط ادعایی میان طالبان و اسلام‌آباد گفت: «پاکستان می‌تواند نقش مهمی داشته باشد و خواهد داشت، همچنین می‌تواند در حمایت از نتیجه‌ای که نه تنها ایالات متحده، بلکه بسیاری از شرکای بین‌المللی ما، بسیاری از کشورهای منطقه هم به دنبال آن هستند، نقش داشته باشد.»
این مقام وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد، مشاور امنیت ملی پاکستان در تاریخ ۳۰ ژوئیه با جیک سالیوان، همتای آمریکایی خود برای تبادل نظر در خصوص وضعیت امنیتی در افغانستان ملاقات کردند. سالیوان پس از این نشست گفت: «من با مشاور امنیت ملی پاکستان برای رایزنی درباره ارتباط و امنیت منطقه و دیگر مسائل همکاری مشترک دیدار کردم. ما درباره لزوم فوری کاهش خشونت در افغانستان و سازش سیاسی مذاکره شده برای این درگیری گفت‌وگو کردیم.»

حمایت دولت بایدن از اسلام‌آباد بر سر نقش آن در افغانستان در شرایطی مطرح می‌شود که دولت عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان از سوی اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان مورد انتقاد قرار می‌گیرد. غنی در کنفرانس منطقه‌ای ماه گذشته در تاشکند، پاکستان را به کمک به نفوذ بیش از ۱۰۰ هزار شبه‌نظامیان به افغانستان متهم کرد. این صحبت‌ها مقابل عمران‌خان که در جلسه حضور داشت، مطرح شد.

اشرف غنی همچنین پاکستان را به داشتن روابط با دیگر گروه‌های تروریست در این منطقه متهم کرد.
به هر روی این تحولات در حالی در افغانستان ادامه دارد که هم اکنون به گفته شاهدان در شهر لشگرگاه استان هلمند، طالبان با ورود به این شهر،‌ کنترل آن را به جز مراکزی چون فرماندهی پلیس، مقر استانداری و امنیت ملی، به اشغال خود درآورده است.

پزشکان بدون مرز مستقر در هلمند اعلام کردند که به دلیل جنگ شدید در مرکز شهر رسیدگی و نجات زخمی‌ها با مشکل مواجه شده است. این منبع گفته است که ۹ کشته و ۲۷ زخمی ازتازه‌ترین جنگ لشکرگاه به بیمارستان انتقال داده شده‌‌اند.

اخترمحمد بادی‌زی، فعال جامعه مدنی هلمند نیز گفت که طالبان از منازل بمباران شده به عنوان سنگر استفاده می‌کنند. نمایندگان هلمند در مجلس نمایندگان نیز از سقوط شهر لشکرگاه به دست طالبان ابراز نگرانی کردند. شکوفه نوروزی، نماینده مجلس با بیان این‌که فرماندهی پلیس و زندان مرکزی هلمند در محاصره طالبان قرار گرفته و درگیری در ساختمان استانداری و رئیس امنیت ملی در حوزه اول امنیتی شهر لشگرگاه به شدت ادامه دارد گفت که اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، به‌زودی شاهد سقوط شهر لشگرگاه خواهیم بود.

براساس گزارش‌های دریافتی از استان هرات در غرب افغانستان نیز، جنگ بین نیروهای امنیتی و طالبان در مناطق دوم، سوم، هفتم، نهم و چهاردهم شهر هرات و بخش‌های جنوب این شهر بشدت ادامه دارد. در ششمین روز حمله طالبان به شهر هرات، درگیری‌های شدید بین نیروهای دولتی و طالبان در چند بخش این شهر ادامه دارد. عبدالصبور قانع، استاندار هرات گفت که محل تجمع طالبان در مناطق مختلف شهر هرات بمباران شده و تلفات سنگینی به آنها وارد شده است.

در حال حاضر، محمد اسماعیل خان، رهبر جبهه مقاومت مردمی که جنگ در برابر طالبان را در شهر هرات رهبری می‌‌کند، از زنان و مردان هراتی خواسته که در برابر طالبان بسیج شوند.

شب گذشته شهر هرات شاهد طنین صدای الله اکبر توسط مردم علیه طالبان به فراخوان اسماعیل خان بود و مردم در پشت بام‌ها حمایت خود را از نیروهای دولتی و نیروهای مردمی اعلام کردند. شمار زیادی از جوانان هرات که به صفوف جبهه مقاومت مردمی پیوسته‌‌‌اند، می‌گویند از شهر هرات دفاع می‌کنند و اجازه نمی‌‌دهند که طالبان وارد این شهر شوند.

در همین حال رئیس جمهوری افغانستان که به نظر می‌رسد هنوز به طور قاطع تصمیم به رویارویی با طالبان نگرفته است، روز دوشنبه در نشست فوق العاده مجلس نمایندگان یکبار دیگر از طالبان خواست که پشت میز صلح حاضر شوند و در غیر این صورت، در میدان نبرد پاهای آنها را خواهد شکست.

مهم‌ترین خواسته رئیس جمهوری غنی در نشست فوق‌العاده از نمایندگان مردم تلاش برای بسیج مردمی بود و آنچه وی تجاوز آشکار علیه این کشور دانست، خواهان ایستادگی مردم شد. اشرف غنی در این نشست از سیاستمداران و رهبران سیاسی این کشور خواست که همه رقابت‌ها را کنار بگذارند و برای بقای جمهوریت متحد شوند.

افغانستان در وضعیت دشواری قرار گرفته و هر روز هزاران نفر از شهرها و مناطق پر جمعیت آواره می‌شوند و توان دولت نیز برای کمک به آنها در حال کاهش است، زیرا دولت افغانستان با از دست دادن مرزهای تجارتی میلیاردها افغانی درآمد خود را در ماه از دست داده است.