اختلاف نظر بر سر نوع مواجهه با طالبان در ایران؛ تعامل یا رویارویی؟/ایران هنوز تکلیف اش را در قبال طالبان نمی داند و برای چگونگی مواجهه با آن جریان تصمیمی اتخاذ نکرده است | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۲:۳۳
کد خبر: ۴۹۰۴۷۲
تاریخ انتشار: ۱۰:۲۳ - ۱۳ مرداد ۱۴۰۰
ارزیابی رویکرد ایران در قبال تحولات افغانستان در رسانه های جهانی
نشریه "میدل ایست آی" در گزارشی با اشاره به این که با پیشروی طالبان در سراسر افغانستان، ایرانیان در مورد مذاکره و تعامل یا تلاش برای مقابله و رویارویی با طالبان با یکدیگر اختلاف نظر دارند می نویسد:"ایران و طالبان اکنون بر سر دوراهی مذاکره یا دشمنی با یکدیگر قرار گرفته اند. یک دیپلمات بازنشسته ایرانی به "میدل ایست آی" می گوید:"ما با هر نیرویی که در افغانستان به قدرت برسد باید تعامل داشته باشیم.

اختلاف نظر بر سر نوع مواجهه با طالبان در ایران؛ تعامل یا رویارویی؟/ایران هنوز تکلیف اش را در قبال طالبان نمی داند و برای چگونگی مواجهه با آن جریان تصمیمی اتخاذ نکرده است

به گزارش سایت روزنو، در نتیجه، سیاست فعلی ما خوب بوده چرا که بزرگترین تهدید برای ما تاسیس یک نظام سیاسی ضد ایرانی در افغانستان خواهد بود. با این وجود، برخی دیگر در نظام سیاسی ایران معتقدند باید از نزدیکی بیش از اندازه به طالبان با توجه به پیشینه تلخ روابط ایران با آن گروه خودداری ورزید. از دید آنان باید در ارتباط با طالبان احتیاط را مدنظر قرار داد. ایران در زمان حمله امریکا علیه افغانستان که به سقوط حکومت طالبان انجامید با امریکایی ها همکاری کرد اما در حال حاضر روحانی و محمد جواد ظریف وزیر خارجه او افزایش قدرت طالبان را واقعیتی غیر قابل انکار و چشم پوشی قلمداد می کنند. دیپلمات بازنشسته به "میدل ایست آی" می گوید سیاست ظریف در مورد افغانستان هوشمندانه بوده است. او می افزاید:"تهران نمی خواهد درگیر جنگ با طالبان شده و هزینه خروج امریکا از افغانستان را بپردازد. ایران به دنبال آن نیست که خود را به تنهایی رو در روی طالبان قرار دهد. اگر قرار است کارزاری نظامی علیه طالبان شکل گیرد سایر کشورها نیز باید با ایران همکاری کنند. اگر ایران خوب بازی نکند و به زودی طالبان را با خود دشمن سازد برخی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و امریکا تلاش خواهند کرد تا طالبان را تامین مالی و هدایت کرده تا تهران را تضعیف کرده و توجهات را از عراق و کشورهای عربی منحرف و دور سازند".

این سایت در ادامه می نویسد:"با این وجود، فعالان اصلاح طلب که حامی روحانی و ظریف بوده اند خواستار اتخاذ موضعی سخت گیرانه تر از سوی ایران در قبال طالبان هستند و آن گروه را تهدیدی ایدئولوژیک مشابه با داعش برای ایران می دانند. یک روحانی اصلاح طلب به "میدل ایست آی" می گوید:"طالبان گروهی افراطی است که با افراط گرایی و قتل شیعیان بیگانه نیست و دست اش به خون دیپلمات های ایرانی آلوده است". در مقابل، اصولگرایان به شکلی غیر معمول از استراتژی روحانی و ظریف در قبال طالبان حمایت کرده و آن جریان را گروهی ریشه دار در افغانستان قلمداد کرده اند. با این وجود، تمام محافظه کاران متقاعد نشده اند. لشکر فاطمیون شاخه ای از سپاه قدس متشکل از مهاجران شیعه افغان در ایران موضع ضد طالبان خود را حفظ کرده است. یک تحلیلگر ایرانی مسائل افغانستان به "میدل ایست ای" می گوید:"بهترین گزینه برای ایران راه حل سیاسی است". او می افزاید:"تهران می خواهد طالبان، سایر گروه ها و دولت مرکزی افغانستان متقاعد شده و پشت میز مذاکره بنشینند و بر سر تشکیل یک نظام سیاسی تازه مانند لبنان که در آن گروه های قومی در قدرت سهیم شوند با یکدیگر به توافق برسند". این تحلیلگر اشاره می کند اگر درگیری در افغانستان ادامه یافته و به جنگ داخلی منجر شود ایران با موج قاچاق مواد مخدر، مهاجر و فعالیت گروه های افراطی چون داعش و القاعده مواجه خواهد شد که تهدیدی جدی برای امنیت مرزهای شرقی آن کشور خواهد بود".

"کارولین رولانتس" ویراستار بخش خاورمیانه روزنامه "ان.آر.سی" هلند در یادداشتی با عنوان "ایران هنوز کاملا نمی داند با طالبان چه کند" از تجربه حضور خود در ایران در میانه بحران در روابط ایران و طالبان در سال 1998 میلادی گفته و می نویسد:"در سال 1998 میلادی، ایران و طالبان در آستانه وقوع جنگ فیمابین قرار گرفتند و اکنون که طالبان در حال پیشروی در افغانستان است ایران با یک معضل روبروست ایران هنوز نمی داند باید با طالبان چه کند. در سپتامبر 1998 میلادی، زمانی که بحران در روابط ایران با طالبان در قدرت در افغانستان بالا گرفته بود من در تهران بودم. به یاد دارم در نماز جمعه در محوطه دانشگاه تهران تابوت های حاوی پیکر دیپلمات ها و خبرنگار جانباخته ایران که توسط طالبان جان شان را از دست داده بودند را به آنجا آوردند. این ایرانیان در جریان حمله طالبان به کنسولگری ایران در مزار شریف جان شان را از دست داده بودند. طالبان به فاصله کوتاهی تا اشغال این شهر در مجموع نه ایرانی را هدف حمله قرار داده بود. در بلندگوهای نماز جمعه از لزوم بسیج نیروهای مسلح ایران برای اقدام علیه طالبان سخن به میان می آمد. به منظور تقویت روحیه جنگی تلویزیون دولتی ایران روزانه تصاویری از اعزام سربازان به مناطق مرزی ایران با افغانستان را نمایش می داد در مجموع 70 هزار نیروی نظامی. در آن زمان جمعیت زیادی از تظاهرکنندگان از پرسنل نظامی تا زنان خانه دار در دانشگاه تهران جمع شده بودند و شعار "جان ام فدای رهبر" را سر می دادند. در آن زمان اما بسیاری اصلا خواستار جنگ با طالبان نبودند. خاتمی رئیس جمهوری وقت نیز خواستار جنگ با طالبان نبود. از سوی دیگر، مخالفان محافظه کار (اصولگرای فعلی) خاتمی اصلاح طلب بر طبل جنگ می کوبیدند. اصلاح طلبان اما در این مناقشه پیروز شدند و جنگی رخ نداد. با پیشروی اخیر طالبان در افغانستان بار دیگر معضلی مشابه پیش روی ایران قرار گرفته است. اکنون فوریت جنگ با طالبان پیش روی ایران نیست بلکه پرسش پیش روی مقام های ایران آن است که چگونه باید با طالبان که صاحبان قدرت آینده افغانستان خواهند بود مواجه شد. ایران هنوز نمی داند آیا باید به طالبان به عنوان یک واقعیت موجود نگریسته و با آن وارد معامله شود یا باید به عنوان یک دشمن به آن گروه نگاه کند. از نظر مذهبی و ایدئولوژیک واضح است که ایران پیرو مذهب شیعه است و طالبان سنی های افراطی هستند که حتی شیعیان را به عنوان مسلمان واقعی برسمیت نمی شناسند. با این وجود، ایران از هیئت طالبان استقبال کرده و میزبان گفتگو با آنان بوده است گفتگویی نه چندان خوشایند برای ایران اما نشان دهنده غلبه منافع بر احساسات و حتی ایدئولوژی. روحانی رئیس جمهوری ایران و ظریف وزیر خارجه دولت او در روزهای پایانی شان از رویکرد تجارت مسلکانه برای معامله با طالبان حمایت کرده اند و خواستار سازش با طالبان هستند. با این وجود، تعداد زیادی از ایرانیان خواستار نزدیکی ایران به طالبان نیستند و طالبان را مانند داعش تروریست می دانند. نکته جالب توجه آن که بسیاری از اصولگرایان در حال حاضر از رویکرد دولت روحانی در قبال طالبان حمایت کرده و طالبان را تروریست نمی دانند. به نظر می رسد کلیت نظام سیاسی ایران احتمالا از رویکرد معامله گرایانه با طالبان حمایت می کند. معضلات پیش روی ایران اما پابرجا هستند. اگر جنگ داخلی در افغانستان آغاز شود ایران باید چه کند؟ اگر جمعیت 10 درصدی شیعیان افغانستان توسط طالبان قتل عام شوند ایران باید چه کند؟ اگر مانند گذشته در جنگ افغانستان این بار نیز مهاجران عظیم افغان راهی ایران شوند تهران باید چه سیاستی اتخاذ کند؟ اگر عربستان سعودی و امارات دوباره از طالبان حمایت کنند ایران چه گزینه ای پیش روی خود خواهد داشت؟ این موارد شرایط خطرناکی نه تنها صرفا برای افغان ها که برای ایران نیز خواهند بود".

نظر شما
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
نام:
ایمیل:
* نظر:
ویژه روز
عکس روز
خبر های روز