
سؤال از وزیر برای پیامرسان فیلترشده
روز نو :جلسه علنی مجلس شورای اسلامی روز گذشته با دو سؤال از وزرای ارتباطات و فرهنگ آغاز به کار کرد. نکته جالب سؤال از وزرا به سؤال مقتدایی از وزیر ارتباطات بازمیگردد که مربوط به زمانی بود که هنوز تلگرام فیلتر نشده بود و پاسخ وزیر به چرایی محاسبه ترافیک بینالمللی برای کاربران تلگرام این نماینده مجلس را قانع نکرد.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی گفت: نهتنها وزارت ارتباطات از حقوق ملت در برابر بدعهدی تلگرام دفاع نکرده، بلکه در محاسبه ترافیک بینالملل کاربران شبکه اجتماعی تلگرام پول اضافی از مردم گرفته است.
عباس مقتدایی در توضیح سؤال خود از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درخصوص علت عدم تشریح و شفافسازی مفاد قرارداد با تلگرام و چرایی محاسبه ترافیک بینالملل برای کاربران این شبکه اجتماعی با وجود استقرار CDNهای تلگرام در کشور بیان کرد: آقای وزیر شما بخشی از سؤال من را تحریف کردید، چرا تلگرام به تعهدات خود عمل نکرد اما شما در کسوت وزیر ایران بهجای برخورد قانونی با این مجموعه از آن حمایت کردید؟ شما اطلاعات کاربران ایرانی را در اختیار زیرمجموعه خارجی قرار دادید در صورتی که مردم به شما و وزارتخانه اعتماد کرده بودند. بهجای حمایت از آنها باید از ملت ایران حمایت میکردید. چرا حریم شخصی شهروندان ایرانی را حفظ نکردید؟ چرا تا به امروز شفافسازی نکردید و لاپوشانی کردید؟ علاوه بر این پولهای اضافه بر سازمان نیز از مردم گرفتید.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم در پاسخ به سؤال مطرحشده در صحن علنی مجلس گفت که طبق مصوبه شورای عالی فضای مجازی خدمات داخلی شبکه ملی اطلاعات باید بر خدمات خارجی مزیت رقابتی داشته باشد. محمدجواد آذریجهرمی توضیح داد: اصل سؤال این است که سرورهای تلگرام به ایران آمده و مستقر شده پس چرا ترافیک را برای مردم نیمبها حساب نکردید؟ من میخواهم یک روند قانونی را به مجلس شورای اسلامی یادآوری کنم. ۲۰ مرداد ۹۵ در دولت یازدهم سند تدوین الزامات شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی مجازی به تصویب رسید. در مورد تعریف مدل اقتصادی شبکه ملی آمده که تعرفهگذاری
به گونهای باشد که خدمات داخلی شبکه ملی اطلاعات بر خدمات خارجی مزیت رقابتی داشته باشد.
آذریجهرمی همچنین یادآور شد: بر اساس سیاستگذاری شورای عالی فضای مجازی، کمیسیون تنظیم مقررات در دولت یازدهم مصوب کرد که اپراتورهای مخابراتی موظف هستند اقداماتشان را برای اینکه محاسبات ترافیکی داخلی و بیرونی مجزا انجام شود به عمل بیاورند. بر همین اساس سیاستگذاری و اعلام نرخ ترافیک داخلی باید حداقل نصف قیمت بینالملل در نظر گرفته شود.
وی ادامه داد: در ابتدای سال ۱۳۹۶ برخی اپراتورها با استناد به این مصوبه بستههای اختصاصی برای قیمت ارزانتر پیامرسانهای خارجی ارائه کردند که این باعث تذکر جدی دادستان کل کشور و جمعآوری تبلیغات آنها شد و به ما هم یادآوری شد که سیاست شورای عالی فضای مجازی حمایت از پیامرسان داخلی است. این موضوع در سند طرح کلان معماری شبکه ملی اطلاعات هم تصریح شده است.
آذریجهرمی یادآور شد: در تبصره ۱۸ بودجه ۱۴۰۰ هم مجلس شورای اسلامی مزیت رقابتی برای پیامرسانهای داخلی را مورد تأکید قرار داد. در اولین جلسهای که من در مجلس برای هماهنگی خدمت نمایندگان آمدم، رئیس مجلس هم نکاتی را گفت (آذریجهرمی در ادامه بخشی از صحبتهای محمدباقر قالیباف را از تریبون مجلس شورای اسلامی پخش کرد). وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: جمعبندی مجلس انقلابی این بود که با تعرفهگذاری از پیامرسان داخلی حمایت شود. در طرح جدید نمایندگان برای مدیریت فضای مجازی هم خدمات داخلی به تفصیل تعریف شده و حمایت از خدمات داخلی مورد تأکید قرار گرفته است. بنا بر همه این قوانین و مقررات اگر حتی سرورهای خارجی هم در کشور مستقر شوند شامل ترافیک نیمبها نخواهند شد.
وی با بیان اینکه هزینه اضافی در این زمینه از مردم دریافت نشده است، تأکید کرد: در مواردی مثل ارزشافزوده و ستاره مربع ما محکم ایستادیم و تا آنجا که به ما مربوط بود تا ریال آخر پولش را به مردم بازگرداندیم.
آذریجهرمی همچنین یادآور شد: مرداد ۹۶ با نظر دادستان وقت کشور آقای رئیسی، مذاکره با تلگرام آغاز شد و پس از ارائه گزارش مذاکرات در چهارم مرداد همان سال با مجوز دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی، CDNها در ایران مجوز استقرار گرفتند. مجموع سرورهایی که در ایران مستقر شده، ۷۰ سرور بوده که مسئولان این پیامرسان خودشان تهیه کردند و ریالی توسط وزارت ارتباطات پرداخت نشد. وی خاطرنشان کرد: مجموع دارایی تلگرام برای ارائه خدمت در ایران ۱۴۰ هزار دلار بود (با قیمت هر سرور دو هزار دلار) که با قیمت دلار آن سال، ۶۰۰ میلیون تومان میشود. مجموع پهنای باند متصل تلگرام، ۳۲۰ گیگابیت بر ثانیه بوده که در پیک، ۱۸۰ گیگابیت بر ثانیه آن مصرف شده است.
جهرمی تأکید کرد: تفاهم صورتگرفته با تلگرام باعث صرفهجویی ارزی در خرید پهنای باند
۱۸۰ گیگابیت بر ثانیه اینترنت شد که قیمت آن در سال ۹۶ حداکثر ماهانه ۳۰۰ هزار یورو بود. در ۹ ماه استقرار CDNهای تلگرام در ایران ۲.۷ میلیون یورو صرفهجویی در پرداخت ارز برای خرید اینترنت انجام شد که با قیمت یورو در آن روز ۱۵ میلیارد تومان محاسبه میشود که تمام اینها در صورتهای مالی شرکت ارتباطات زیرساخت وجود دارد.
وزیر ارتباطات در ادامه گفت: در کمیسیون، آقای مقتدایی به من گفتند که شما هزاران میلیارد تومان پول به جیب زدهاید. به ایشان توضیح دادم عددی که میگویند درست نیست و پول حاصل از این کار برای دولت است و به جیب کسی نمیرود. من توضیح دادم که مجموع فروش اینترنت در ماه کمتر از ۸۰ میلیارد تومان است اما ایشان مصاحبه کردند و گفتند وزیر ارتباطات قبول کرده که ۸۰ میلیارد تومان منفعت مالی داشته است. وی اضافه کرد: مذاکره با تلگرام، دستوری بود که حاکمیت در مقطعی برای ما صادر کرد و انجام دادیم. آن زمان بیش از ۷۰ درخواستی که جمعبندی شده و برای تلگرام ارسال شده بود، در پنج مصداق مسدود شد، اما در ادامه چون تلگرام مسائل امنیتی ما را نپذیرفت، دستگاه امنیتی شکایت کردند و در روالی این پیامرسان خارجی مسدود شد.
آذریجهرمی همچنین گفت: بارها به قراردادی با تلگرام اشاره کردند؛ ما با این پیامرسان قراردادی نداشتیم و صرفا یک تفاهم بود. تلگرام یک روزی در کشور فعالیت کرده و یک روزی بنا بر تشخیص دستگاه امنیتی عمل نکرده و مسدود شده است.
در ادامه جلسه دیروز نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در واکنش به سخنان وزیر تصریح کرد: برخی از ارقامی را که شما گفتید، بنده همین الان چک کردم و غلط بود. در شورای عالی فضای مجازی درخواست کردند که بخشی از CDNهای تلگرام به داخل منتقل شود و مجوز را از این شورا گرفتند و CDNها به داخل منتقل شد، ولی شما به وظیفه قانونی خود عمل نکردید و بهجای محاسبه ۵۰ درصد ترافیک بینالملل برای کاربران این شبکه صددرصد با مردم محاسبه کردید. اهمالکاری شما کاملا مشخص است.
این عضو کمیسیون امنیت ملی در ادامه تأکید کرد: اگر وزیری جایی کوتاهی کند مجلس یازدهم با آن برخورد میکند. بنده برای رعایت اخلاق در ماه پنجم سال گذشته تذکر کتبی دادم اما پاسخی نگرفتم. در ماه هفتم نامه نوشتم اما باز پاسخی نگرفتم. به مرکز پژوهشها نامه زدم که آنها جویا شوند اما گفتند که وزارتخانه پاسخگو نیست. مقتدایی در پایان تأکید کرد: اکنون از شما میخواهم که در محضر ملت پاسخگو باشید. بنده با نظرات کارشناسی به این نتیجه رسیدم که حداقل هزاران میلیارد تومان از جیب مردم پول گرفته شده است.
سؤال به رأی گذاشته شد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم در نهایت اعلام کردند از توضیحات وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درخصوص چرایی محاسبه ترافیک بینالمللی برای کاربران شبکه اجتماعی تلگرام قانع نشدند. پیش از وزیر ارتباطات، سیدعباس صالحی در جلسه صبح دیروز مجلس شورای اسلامی و در پاسخ به سؤال سیدمجتبی محفوظی نماینده مردم آبادان درخصوص علت عدم کنترل و نظارت بر رعایت شئونات اخلاقی و تبلیغ ناهنجاریهای اجتماعی در شبکه نمایش خانگی بیان کرد: در بحث سریالهای شبکه نمایش خانگی از زوایای مختلفی باید نگاه کرد که هم فرصتهایی وجود داشته و هم مخاطراتی را نیز به همراه دارد. بخش قابل توجهی از اقتصاد فرهنگ و هنر معطوف به این حوزه است. در سالهای اخیر آمریکا بهطور میانگین صد میلیارد دلار در سال از این حوزه درآمدزایی داشته است. کشور ترکیه نیز که بعد از آمریکا در رتبه دوم قرار دارد و بزرگترین تولیدکننده سریالهای نمایش خانگی و تلویزیونی است، به گونهای که در یک سریال ۱۵۰ قسمتی یک شهر کوچک را به کل دنیا معرفی میکند.
وی در ادامه اظهار کرد: سریالهای تولیدی نمایش خانگی از نظر فرهنگی جایگاه مهمی در جهان دارند. کشور ما نیز نمیتواند نسبت به این روند بیتوجه باشد. هم از نظر اقتصاد و هم از نظر فرهنگی این حوزه حائز اهمیت است. اگر نتوانیم ما نیز در این حوزه تولید خود را درست ادامه دهیم، مصرفکننده روزافزون داخلی سراغ تولیدات غربی خواهد رفت. از سویی دیگر شرایط کرونایی منجر به افزایش تقاضا در این حوزه شده و سریالهای خانگی اهمیت مضاعفی پیدا کرده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه تصریح کرد: در کنار بسترها و فرصتهایی که در شبکه نمایش خانگی به وجود آمده است، ما نگاهی به مخاطرات آن نیز داریم. نگاه وزارت فرهنگ هم استفاده از فرصتهای این حوزه و هم توجه به مخاطرات آن است. در نهایت نماینده سؤالکننده از پاسخ وزیر فرهنگ قانع شد.