نگراني از حضور تندروها در دولت بعدي

روز نو :کمتر از سه هفته دیگر دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی تمام شده و سیدابراهیم رئیسی به کرسی ریاست‌جمهوری خواهد نشست. این در حالی است که برخی اصولگرایان از پیش از انتخابات برای حضور در کابینه برنامه‌ریزی می‌کردند، هم‌اکنون به فکر سهم‌خواهی افتاده‌اند. به‌ویژه دلواپسان و تندروها که می خواهند مطامع و منویات خود را در قالب دولت رئیسی به پیش ببرند. این در حالی است که رئیسی گفته «مستقل‌ام» و نوع رویکردها و اظهار نظرهایش نیز بویی از تندروی نمی‌دهد؛ لذا به نظر می‌رسد که دلواپسان و تندروها با دولت رئیسی نیز چندان سر سازگاری نداشته باشند و اگرچه همچون دولت روحانی به رئیس‌جمهور نخواهند تاخت، اما رئیس‌جمهور و دولت را نیز راحت نخواهند گذاشت. به نظر می‌رسد که رئیسی باید از هم‌اکنون با این جماعت اتمام حجت کند تا در ادامه کار در دولت اخلال ایجاد نکنند.

سه‌گانه اصولگرایان و دولت رئیسی

قاطبه اصولگرایان می‌دانستند که در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 سید‌ابراهیم رئیسی پیروز بلا‌منازع انتخابات و منتخب ملت خواهد بود. نوع عملکردهای شورای نگهبان نیز مهر تاییدی بر همین امر کوبید. با این‌حال آیت‌ا... رئیسی همواره بر این نکته تاکید کرد که مستقل آمده‌ام و وامدار هیچ جریان و گروهی نیستم؛ اما به نظر می‌رسد که این نوع رویکرد رئیس‌جمهور منتخب به مذاق برخی از مجموعه‌ها و گروه‌های اصولگرا که در انتخابات حامی رئیسی بوده و چندی است در صدد سهم‌خواهی از دولت رئیسی بر‌آمده‌اند، خوش نیامده و موجبات اعتراض آنها را فراهم کرده است. هرچند که فعالان سیاسی اصولگرا همواره در مذمت سهم‌خواهی در این دولت و لزوم کمک به رئیسی و دولتش برای حل مشکلات جامعه سخن می‌گویند، اما در واقع چنین امری در میان این جریان شایع و قابل مشاهده است. چنانکه برخی رسانه‌های مکتوب و رسمی اصولگرا از فشارهای پشت پرده به رئیس‌جمهور منتخب در جهت چینش کابینه خبر داده‌اند. گویا برخی بهارستان‌نشینان نیز در این خصوص نقش‌آفرینی کرده و تلاش‌هایی را در جهت تاثیر‌گذاری بر ترکیب کابینه شروع کرده‌اند. به‌طوری که شنیده می‌شود برخی به خاطر عدم مشورت رئیسی با آنها درصدد هستند که اگر نفرات مورد نظرشان وارد کابینه نشوند، تلافی این کار را در کارزار رای اعتماد به وزرا درآورند و به برخی از وزرای رئیسی رای اعتماد ندهند. قدر مسلم در جریان اصولگرایی سه دسته وجود دارند که به کنشگری فعال مشغول‌اند و تحرکات و حواشی پیرامون دولت جدید را دنبال می‌کنند. نخست تندروها و دلواپسان هستند که درصدند با مصادره به مطلوب‌کردن واژه انقلابی‌گری و ارائه تعریف خود خواسته از آن دولت رئیسی را از آن خود کنند و منویات خود را در قالب دولت رئیسی به پیش ببرند. از همین جهت است که فشارهایی از سوی آنها در قالب پیشنهاد ارائه می‌شود که به‌نظر می‌رسد اگر رئیسی از در سازش با آنها در نیاید، قاعدتا رئیس‌جمهور جدید را نیز راحت نخواهند گذاشت. دسته دوم اصولگرایانی هستند که صرفا صحبت حمایت از رئیسی را به میدان می‌آورند و به لزوم کمک به دولت جدید تاکید می‌کنند. هرچند که نیم‌نگاهی نیز به چگونگی ترکیب کابینه دارند، اما موضع‌گیری نمی‌کنند. دسته سوم نیز اصولگرایان معتدل و میانه‌رویی هستند که طبق صحبت رئیس‌جمهور منتخبب مبنی بر مستقل بودن و انتخاب افراد بر‌اساس شایست‌سالاری و کارآمدی اعتقاد دارند که رئیسی در انتخاب کابینه می‌تواند نگاهی فراجناحی داشته باشد و از چهر‌ه‌های معتدل‌، میانه‌رو و حتی غیر اصولگرا نیز استفاده کند. هر چند این دسته نیز صرفا به اظهار‌نظر می‌پردازند و دنبال سهم‌خواهی و فشار به رئیس‌جمهور منتخب نیستند؛ با این‌حال آنچه مسلم است اصولگرایان نمی‌توانند بابت حمایت خود از رئیسی از وی مطالبه‌گری کنند؛ چرا‌که به نظر می‌رسید رئیسی پیروز انتخابات باشد. در نتیجه به قول معروف «معمولا بر روی اسب برنده شرط نمی‌بندند» حال اینکه تندروها به‌دلیل حمایت خود بخواهند از رئیسی سهم‌خواهی کنند و او را تحت فشار بگذارند، نه به لحاظ اخلاقی درست است و نه رئیسی اساسا شخصیتی است که بخواهد تحت فشار قرار گیرد. پس بهتر است به جای سهم‌خواهی به فکر حمایت به دولت برای حل مشکلات کشور در حوزه‌های مختلف باشند.

احمدی‌نژادی‌ها خودشان را عرضه می‌کنند

یک فعال سیاسی اصولگرا درباره بازتاب بروز اختلافات میان جریان اصولگرا در مقاله‌ای تحت عنوان (تنگه احد) در روزنامه کیهان اظهار داشت: خبری از اینکه آیا اختلافات وجود دارد یا نه، ندارم؛ منتها می‌شود در تحلیل به این نتیجه رسید که اختلافات قاعدتا به وجود می‌آیند؛ نخست اینکه وقتی یک جریان سیاسی قدرت را به‌دست می‌آورد -چه اصلاح‌طلب باشد چه اصولگرا- در درون خودش دچار یکسری اختلافات می‌شود، به ویژه در جریان اصولگرا که گرایش‌های متعددی وجود دارد و این گرایش‌های متعدد عملا کار را برای رسیدن به وحدت سخت می‌کند. محمد مهاجری با اشاره به اظهارنظر احمد توکلی مبنی بر اینکه «برخی از اصولگرا‌ها هیچ ارادتی به شخص آقای رئیسی ندارند؛ بلکه دنبال این هستند که سمت‌هایی برای خودشان در دولت پیدا کنند گفت: حرف آقای توکلی با یادداشت روز سه‌شنبه کیهان در کنار هم را می‌شود به عنوان قرینه‌هایی برای وجود اختلاف در جریان اصولگرا در نظر گرفت. این کنشگر سیاسی بیان کرد: آقای رئیسی با توضیحاتی که در جریان مناظره‌ها و سخنرانی‌هایش در دوران انتخابات داشت، نشان داد که باید فاصله‌اش با جریان تندرو، فاصله معناداری باشد. رئیسی با آن‌ها خیلی دم‌خور نخواهد بود، اما جریان تندرو هم رسانه دارد و هم نیروهایی دارد که می‌تواند عرصه را بر آقای رئیسی تنگ کنند. وی افزود: یعنی در تهران و در برخی از استان‌ها از جریان‌های فشار برخوردارند و می‌توانند فشار خودشان را از طریق برخی از علما و سیاستمداران دولت آقای احمدی‌نژاد و دیگران دنبال کرده و به نتیجه برسند. عده‌ای هم هستند که در دولت آقای احمدی‌نژاد قدرت‌های قابل اعتنایی داشتند و اکنون رنگ عوض کرده و به شکل دیگری خودشان را به دولت فعلی عرضه می‌کنند.

پایه‌گذاری دولت اخلاق‌مدار

یک نماینده سابق مجلس در خصوص ارتباط میان مجلس یازدهم و دولت سیزدهم اظهار داشت: مجلس با رفتار در مقابل دولت آقای روحانی نشان داده به توصیه‌های رهبری مبنی بر تعامل توجهی ندارد. من پیش‌بینی می‌کنم که آقای رئیسی پس از معرفی کابینه خود به مجلس به سلامت نتواند کابینه را از مجلس بیرون بکشد، زیرا با مخالفت‌های نمایندگان رو‌به‌رو خواهد شد. غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی گفت: همه باید به دولت آقای‌رئیسی کمک کنند تا موفق شود، زیرا موفقیت دولت او، موفقیت یک حزب و فرد نیست بلکه موفقیت یک ملت است. با توجه به منش رفتاری که آقای رئیسی دارد انتظار می‌رود جلوی تندروی‌ها بایستد و اجازه ندهد تا این اخلاق ناپسند در جامعه رواج یابد. حتما هشت سال پیش‌رو دولت آقای رئیسی را خواهیم داشت. آقای رئیسی نباید اجازه دهد بی‌اخلاقی‌ها ادامه پیدا کند. وی افزود: اخلاق‌مداری بیشتر مطالبه می‌شود، امیدوارم ایشان پایه‌گذار یک دولت اخلاق مدارانه شود. نماینده سابق مجلس تصریح کرد: طبق اخباری که به گوش می‌رسد برخی از نمایندگان متوسل به قدرت نمایی شده‌اند و بنا دارند به علت آنکه آقای رئیسی جلسه‌ای را با آنها برگزار نکرده است به کابینه او رای مثبت ندهند. نمایندگان بدانند که با اخم بدی از سوی مردم مواجهه خواهند شد.