ایران عزیز ما، با قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی ویژه و نیز برخورداری از تاریخی طولانی و پر حادثه و داشتن اقوامی متنوع، دارای جاذبه های تفریحی و طبیعی بسیار زیادی است. به گوشه گوشۀ سرزمینمان ایران که نگاه می کنیم، صدها جاذبه توریستی منحصر به فرد می بینیم که هر کدام از آنها می تواند شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی را به سمت خود بکشاند. از خراسان شمالی تا خوزستان از بندر چابهار تا ارتفاعات سهند و سبلان، تکه تکۀ این خاک هدیه ای شگفت برای ما تدارک دیده است.

امروزه به دلیل مشکلات اقتصادی فراوانی که گریبانگیر ما شده است و نیز به دلیل شیوع بیماری کرونا و مشغله های فراوان زندگی، سفر به مناطق دوردست کشورمان هم موجب تحمیل هزینه های بیشتری به ما می شود و هم به زمان فراغت زیادتری نیاز دارد. به همین دلیل است که بسیاری از مردم ترجیح می دهند با توجه به موانع سفر، به راحتی از رفتن به سفر اجتناب کنند و و چند روز تعطیلات خود را در خانه و شهر خود بگذرانند.

اما باید بگوییم هنوز هم مکان های مناسبی برای سفر در نزدیکی ما وجود دارد. مناطقی که می تواند برای مدت کوتاهی هم که شده ما را از قیل و قال شهر و تنش های موجود در آن رها سازد و ساعات و روزهایی، هرچند اندک، همراه با آرامش و لذت برای ما به ارمغان بیاورد. یکی از این مناطق گردشگری جذاب، شهر ارجمند است که به ویژه برای ساکنان استان و شهر تهران می تواند گزینه مناسبی برای سفر باشد. در ادامۀ این مقاله به معرفی شهر ارجمند خواهیم پرداخت.

شهر ارجمند کجاست؟

شهر ارجمند که درگذشته‌ای نه چندان دور به عنوان روستای ارجمند شناخته می شد، در استان تهران و در شهرستان فیروزکوه واقع شده است. این شهر طبق سرشماری‌ای که در سال 1395 صورت گرفت، دارای جمعیتی بالغ بر 1900 نفر است. البته جمعیت این شهر در ماه‌های گرم سال به دلیل آب و هوای ییلاقی و مناسبی که دارد، افزایش می یابد. ارجمند، در سال 1385 و بنابر مصوبه هیئت وزیران، از روستای ارجمند به شهر ارجمند تبدیل شد. نام قدیم این شهر ارزمان است و زبان مردم این محل غالباً طبری (مازندرانی) است.

موقعیت جغرافیای شهر ارجمند

شهر ارجمند، در مرکز بخش ارجمند به عنوان یکی از توابع شهرستان فیروزکوه شناخته می شود و درست در منتها الیه شرقی استان تهران واقع شده است. شهر ارجمند حدود 2140 متر مربع از سطح آب های آزاد فاصله دارد این شهر از سمت شمال به کوه های لاریجان و بهنک می‌رسد و بنابراین درست همسایه دیوار به دیوار استان مازندران است؛ ارجمند از سمت جنوب به روستای وشتان و اندریه شهرستان فیروز کوه منتهی می شود. همچنین از سمت شرق، در جوار کوه ها و مراتع سلبون و روستایی به نام شادمهن از توابع فیروز کوه قرار گرفته و در نهایت از سمت غرب موازی با جادۀ هراز و کوه های لاسم است.

پدیده های طبیعی در شهر ارجمند

به دلیل احاطه شدن این شهر و روستا های مجاور توسط کوه های بلند و نیز قرار گرفتن در دامنه های کوه دماوند، می توان موقعیت جغرافیایی ارجمند را موقعیتی کوهستانی دانست. به دلیل همین موقعیت آب و هوای ارجمند سرد و ییلاقی است و نیز به دلیل برف گیر بودن این کوهستان ها، رودخانه های فراوانی نیز به واسطه کوه ها و در کنار شهر ارجمند جاری است. از میان این رودخانه ها، می توان رودخانه نم رود را نام برد که سد نم رود بر روی آن بسته شده و از نزدیکی این ارجمند می گذرد. همچنین رود هایی چون فرح رود، قزقان چای و ورسخواران، به عنوان سرچشمه های نم رود تا شهر ارجمند فاصلۀ زیادی ندارند. به دلیل این موقعیت با ارزش جغرافیایی، میزان بارش سالانه نیز در ارجمند قابل توجه است. حدود 300 میلی متر بارش سالانه، گزارش خوبی از میزان بارندگی در ارجمند به نسبت بقیه مناطق ایران به عنوان یک اقلیم خشک است.

روستا های بخش ارجمند

شهر ارجمند، به عنوان مرکز بخش ارجمند شناخته می شود. این بخش همچنین دارای دو دهستان قزقانچای و دوبلوک نیز هست. دهستان هایی که هر کدام از مجموعه چند روستا تشکیل می شوند. هریک از این روستا های دارای زیبایی های طبیعی فراوان و آب و هوای منحصر به فرد و چشم انداز های سرسبز و مطبوع است. از مهمترین روستا های بخش ارجمند می توانیم روستای های، سله بن، وشتان، وزنا، ورسخواران، نجفدر، سلمان، اندریه، سرآسیاب، دریابک، طهنه، بهان، زرمان، شادمهن، اهنز، آلودر و لزور را نام ببریم؛ که از این میان روستای لزور و ورسخواران، دارای جاذبه های گردشگری منحصر به فردی است.

فاصله ارجمند با مرکز شهرستان فیروز کوه تنها 30 کیلومتر و تا شهر تهران 150 کیلومتر است.

آب و هوای شهر ارجمند

بخش ارجمند، دارای آب و هوای سرد کوهستانی است. این شهر و روستاهای حوالی آن به عنوان یک منطقه ییلاقی شناخته می شود. در تابستان دمای این شهر، به حداکثر 25 درجه سانتی گراد و در زمستان به 15 درجه زیر صفر می رسد.

جاذبه های گردشگری

شهر ارجمند به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و نیز پیشینۀ تاریخ و فرهنگی، به عنوان یکی از مقاصد جذب گردشگر شناخته می شود. در ادامه با این جاذبه ها بیشتر آشنا خواهیم شد.

جاذبه های طبیعی

ییلاقات منطقه ارجمند، دشت های سرسبز، کوه های سر به فلک کشیده، رودخانه های خروشان، چشمه های رویایی که در جای جای این منطقه پر برکت واقع شده است، از مهمترین جاذبه های طبیعی ارجمند هستند.

موقعیت جغرافیایی ارجمند، قرار گرفتن در دامنه کوه دماوند و بهره مندی از آب های فراوان رودخانه نم رود، موجب پدید آمدن چشمه ساران فراوان در روستاهای بخش ارجمند شده است. چشمه هایی که در چشم انداز هایی سرسبز و پر از زیبایی واقع شده است. از میان این چشمه ها، چشمه های سحرانگیز روستای ورسخواران و چشمه های روستای طارس و روستای لزور، هر ساله موجب جذب گردشگران فراوانی در این منطقه شده اند.

سد رودخانۀ نم رود

سد نم رود که بر روی رودخانه پر برکت نم رود احداث شده است، در روستای سله بن واقع شده است و موجب پدید آمدن منظره ای شگفت انگیز و مطبوع نظر گردشگران شده است. منظره ای که می تواند به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی ارجمند شناخته شود.

دریاچۀ سیاهرود

دریاچه سد سیاهرود یا سد لزور یا معجز چشمه در روستای لزور، بخش ارجمند واقع شده است. این دریاچه زیبا و رویایی، در دشتی سرسبز با منظری بکر و سرسبز قرار گرفته است. دریاچه سیاهرود شبیه به یک مثلث بزرگ است و طول و عرضی حدود 200 متر دارد. دیدن از این دریاچه و محیط اطراف آن، قطعا یکی از مهمترین پیشنهاد های ما برای سفر به منطقه ارجمند است.

تنگه واشی

تنگه واشی یا ساواشی در جاده تهران به فیروز کوه در مسیر روستای جلیزجند واقع شده است. محدوده تنگه واشی، شامل تنگۀ واشی، تنگۀ سا و در انتهای این دو تنگه، آبشار ساواشی و حوضچۀ منتهی به آن است. مجموعه این چهار پدیدۀ طبیعی در کنار پیش زمینۀ بکر و سرسبز آن، مزرعه های تولید صیفی جات و دشت های حاوی گیاهان دارویی، یکی از جذاب ترین مناطق گردشگری استان تهران است. هوای مطبوع تنگه واشی به ویژه در فصل بهار و تابستان، گردشگران زیادی را به سمت خود می کشاند.

جاذبه های تاریخی

شهر ارجمند و روستاهای حاشیۀ آن، از پیشینه تاریخی با ارزشی نیز برخوردار است. بنا بر برخی از شنیده ها، قدمت روستای ارجمند به بیش از 900 سال قبل باز می گردد.

علت ارزشمندی تاریخی این منطقه، قرار گرفتن روستای ارجمند در موقعیتی گذرگاهی است. در گذشته مردمانی که قصد داشتند از مناطق مرکزی ایران به شمال کشور بروند، بعضاً از این روستا حرکت می کردند. از میان جاذبه های تاریخی ارجمند، می توان مناطق زیر را معرفی نمود:

امامزاده دوازده تن

در انتهای شمال غرب شهر ارجمند، در منظره ای زیبا و پر درخت، چهار بقعۀ تاریخی وجود دارد که به نام امامزاده دوازده تن شناخته می شود. هر کدام از این بقعه ها، مدفن یک امامزاده است. مجموعه این چهار بقعه در کنار هم یک بنای مستطیل شکل را می سازد که از داخل دارای ساختاری چند وجهی است. جنس این بقعه ها، از سنگ، لاشه، ملات گچ و نیز ساروج است. سقف این بقاع به صورت شیروانی است و بدنه آنها با گچ سفید شده است. این بنا به شمارۀ 6352 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. در حوالی امامزاده دوازده تن، گورستانی قدیمی واقع شده است که به باور اهالی این منطقه به 900 سال قبل می رسد.

قدمگاه خضر نبی

در سراسر ایران، مناطقی با عنوان قدمگاه خضر نبی وجود دارد، علت تعدد این قدمگاه ها و نیز اهمیت آنها نزد مردم محلی، باور به ابعاد افسانه ای و رازآمیز شخصیت خضر نبی است. بنا بر باورهای اسلامی، خضر نبی پیامبری است که به دلیل خوردن آب حیات، عمر جاودانی یافته است. طبیعی است بر مبنای این باور، در مناطقی گوناگون، مکان هایی مقدس به عنوان قدمگاه خضر نبی وجود داشته باشد.

قدمگاه خضر نبی در بخش ارجمند و مشخصا در جانب غربی روستای ورسخواران قرار گرفته است. قدمگاه شامل یک بنای با چهار تویزه و سه طاق جناغی است و محرابی هم در آن واقع شده است. مصالح این بقعه نیز به مانند بقاع امامزاده دوازده تن، به دلیل موقعیت آب و هوایی این منطقه از جنس لاشه سنگ، ساروج و آجر است. در سمت غربی این بنا، سرچشمه ای پر آب از دهانه ای شبیه به دماغ گاو جاری شده است.

اهالی این منطقه باور دارند که در گذشته یکی از اهالی ده در این منطقه با خضر نبی دیدار داشته است و چون از او طلب آب می کند، خضر در جواب مرد روستایی یک گاو به او می دهد و از مرد می خواهد سر گاو را ببرد و سر بریدۀ گاو را بر روی تکه سنگی بچسباند. مرد چنین می کند و ار سر گاو آب فراوانی جاری می شود. در واقع مردم محلی وجود چشمۀ پر آب این منطقه را از معجرات خضر نبی می دانسته و می دانند و به همین دلیل بنایی به عنوان قدمگاه او ساختند و به عنوان مکانی مقدس به زیارت آن می روند.

بهترین فصل برای سفر به شهر ارجمند کدام است؟

همان طور که پیشتر نیز گفتیم، شهر ارجمند و روستا های حوالی آن، دارای آب و هوایی ییلاقی و کوهستانی سرد است. پس طبیعی است که بهترین فصل برای سفر به این شهر، بهار و تابستان باشد اما این شهر تنها در تابستان به عنوان مقصد گردشگری محسوب نمی شود بلکه در فصل پاییز و زمستان هم دارای زیبایی ها و جذابیت های منحصر به فردی است. تصور کنید در فصل پاییز، درختان سرسبز این ناحیه به رنگ های زرد و قهوه ای و نارنجی و قرمز در آیند. بی شک تابلویی شگفت انگیز از طبیعت بکر خلق خواهد شد. تابلویی که با انعکاس در دریاچۀ سیاهرود لزور یا تنگه واشی یا دیگر چشمه های طبیعی، زیبایی ای دو چندان به محیط می دهد. تصور کنید در زمستان سرد و پر بارش این منطقه، کوهستان ها، دامنه ها و دشت های با برف سفید پوشیده شود. قطعا این منظره سراسر سفید پوش نیز در کنار سرسبزی بهار و تابستان و جشنواره رنگ پاییزی، جذابیت ویژۀ خود را دارد.

به همین دلیل به اعتقاد ما، همه فصول سال برای دیدن مناطق بی نظیر شهر و روستاهای ارجمند مناسب است؛ بنابراین شما می توانید بنا بر سلیقۀ خود یک فصل مناسب را برای گردشگری انتخاب نمایید.

امکانات و راه دسترسی به روستای ارجمند چگونه است؟

خوشبختانه راه دسترسی به شهر ارجمند کامل آسفالت شده است. برای ورود به این شهر از سمت تهران ابتدا باید وارد جاده فیروز کوه بشوید و پس از طی مسیری حدود 100 کیلومتر، در جاده ای فرعی از سمت لاسم حدود 25 کیلومتر حرکت کنید تا به شهر ارجمند برسید. این جاده در فصل زمستان که بارش برف در این منطقه زیاد است، به دلیل برف روبی مکرر، غالباً مناسب رانندگی است.

به دلیل استقبال زیاد گردشگران در سال های اخیر، امکانات رفاهی زیادی در شهر ارجمند فراهم آمده است. این شهر از تمامی تأسیسات زیربنایی برق، گاز، آب و تلفن بهره مند است. هم چنین وجود سوپر مارکت های زیاد در این منطقه نیاز گردشگران به مواد خوراکی را تامین می کند. شهر ارجمند دارای اینترنت 4G است و آنتن دهی تلویزیون نیز کاملا مناسب است.