کابینه رئیسی فراجناحی یا یکدست اصولگرا؟
روز نو :رئیسی روزهای پرکاری را سپری میکند. بسیاری از فعالان سیاسی در حال رایزنی برای رسیدن به پست و مقامی در دولت بعد هستند. رئیس جمهوری منتخب قرار است به زودی اعضای کابینه خود را به مجلس شورای اسلامی معرفی کند و همین هم گمانهزنیها را درباره اعضای دولت او تقویت کرده است. برای بسیاری روشن است که رئیسی خاستگاه اصولگرایی دارد و احتمال زیاد هم تقریبا همه اعضای ارشد دولتش را کسانی تشکیل میدهند که در دو انتخابات گذشته همراهش بودند و از جریان اصولگرایی هستند. با این حال اقدام جدید رئیسی در تماس با فعالان سیاسی اصلاحطلب یک گمانهزنی را در بین سیاسیون ایجاد کرده است و برخی این احتمال را مطرح میکنند که شاید رئیسی میخواهد برخلاف روسای جمهوری سابق نظرات مخالفان خود را هم به رسمیت بشناسد و از آنان در تشکیل کابینه کمک بگیرد به همین خاطر زمزمه تشکیل یک کابینه فراجناحی مطرح شده است. او خودش فعلا در این باره سکوت کرده ولی معلوم است که این نظر در بین اصولگرایان اصلا طرفدار ندارد و آنان تلاش میکنند که اگر چنین نظری هم در ذهن رئیسی وجود دارد به مرحله عمل نرسد. اما با این حال هستند اصولگرایانی که میخواهند این فضا را برای استفاده از نیروهای خارج از جریان اصولگرایی ایجاد کنند و از این رفتار رئیسی نیز استقبال میکنند.
عباس سلیمینمین با بیان اینکه دولت ابراهیم رئیسی میتواند فراجناحی باشد، گفت:«همین که رئیسجمهور منتخب با کاندیداهای اصلاحطلب وقت گذاشته، به این معنی است که ذهنیتها حول محور جامعه هدایت شود. این یک دغدغه بسیار مهم و اقدامی بسیار ارزنده است و میتواند به معنی تغییرات اساسی باشد.»
وی افزود:«برای اولین بار بعد از انتخابات ارتباطات خوبی را بین دلسوزان اصلاحطلب و اصولگرا شاهد هستیم و این ناشی از پیامی است که انتخابات داشته است و این موضوع باید مورد توجه قرار بگیرد.»
موضوع پیام انتخابات بحث کاهش مشارکت مردم است. در انتخابات 28 خرداد گذشته میزان مشارکت مردم به طرز چشمگیری کاهش پیدا کرد. در عین حال برای اولین بار در تاریخ سیاسی ایران تعداد قابل توجهی از کسانی که در انتخابات شرکت کردند رأی باطل به صندوقهای رأی انداختند. همین باعث شده تا بسیاری سیاسیون رفتار مردم را به عنوان یک زنگ خطر در نظر بگیرند. آنان میگویند این رفتار مردم نشان میدهد آنان عصبانی هستند و میخواهند که مسئولان در رفتار خود تجدید نظر کنند. بر همین اساس هم بسیاری به رئیسی توصیه میکنند که او نباید به شیوه گذشتگان کشور را تنها با تکیه بر یک تفکر و جناح سیاسی اداره کند. این کار باعث میشود شکاف سیاسی اجتماعی موجود در کشور افزایش یابد و این برای آینده ایران خطرناک است. با توجه به این به نظر میرسد که رئیسی در گام اول این هشدارها را جدی گرفته است اما این که در آینده چقدر آن را به کار میبندند دقیقا مشخص نیست. در این باره اصولگرایان دیگری هم اظهار نظر کردهاند. به گزارش ایلنا امیررضا واعظ آشتیانی فعال سیاسی اصولگرا گفت:«اینکه میبینیم دفتر ایشان تماس میگیرد و نقطه نظرات افراد مختلف از جمله اصلاحطلبان را دریافت میکند را باید با دید مثبت نگاه کنیم؛ چراکه به هر جهت یک فردی پیدا شده است در کشور بعد از دوران دفاع مقدس که ما میتوانیم بگوییم تنها دولتی که وارد این عرصه شده که هم مستقل است و هم میخواهد از ظرفیتها استفاده کند. در اینجا دیگر «اما»، «اگر»، «این برای چه کاری است» و «به چه منظوری است» معنا ندارد.»
وی ادامه داد:«امروز آقای رئیسی به عنوان فردی که خودش را هم انقلابی میداند و هم اینکه ایشان میخواهد نقطه نظرات افراد در حوزههای مختلف را داشته باشد و دلیل هم حتما بر این نمیشود که ایشان همه دیدگاهها را عملی کند؛ خب این افراد در حوزههای مختلف یا حوزه تخصصی خودشان دارای نگاههای خاص خودشان هستند و من فکر میکنم که ایشان به دنبال بهترین نگاه خواهد رفت حالا چه از طیف اصولگرا باشد چه از اصلاحطلب. مهم این است که افراد در گروههای مختلف از نظر مشورتی مورد خطاب قرار میگیرند و این اقدام انشاءالله به یک نتیجه خوب و مثبت منتج شود.»
با این وجود اصلاحطلبان خیلی خوشبین نیستند که دولتی فراجناحی تشکیل شود. به گزارش برنا حسین مرعشی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران، در رابطه با احتمال حضور اعتدالیون و اصلاحطلبان در کابینه رئیس جمهور منتخب با توجه به شعارهای او عنوان کرد:«اینکه از رئیس جمهور انتظار داشته باشیم که کابینه اش از دیگر جناحهای سیاسی باشد انتظار مناسبی نیست. مهمترین نکتهای که اگر آقای رییسی بتوانند عمل کنند مناسب خواهد بود این است که در سطوح بعد از وزرا، شایسته سالاری را مبنای انتخابها قرار بدهند و کمتر به سیاسی کاری توجه کنند. این خلاف کاری است که آقای احمدی نژاد انجام داد و در همه سطوح فنی و اجرایی کشور، نگاه سیاسی را اعمال کرد و با سیاسی کردن همه نهادها و بخشها به کشور لطمه زد.»
با این وجود اصلاحطلبان نگرانیهای جدی از تکرار حوادث دولت احمدینژاد دارند. بیم آن میرود که با روی کار آمدن اصولگراها تندروها قدرت بگیرند و برای سرکوب مخالفان و منتقدان برنامهریزی کنند. در این باره محمدرضا خباز، نماینده ادوار گذشته مجلس شورای اسلامی ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: «اگرچه آقای رئیسی قبل از انتخابات گفت که فردی فراجناحی است و مدیون به هیچ جناحی نیست، اما افراد تندرو که همیشه از همه دولتها باجخواهی میکردند، در دولت سیزدهم حس میکنند بدون باجخواهی میتوانند به خواستههای خود برسند.» به گزارش ایسنا، وی افزود:«اگر دولت بعدی با این افراد تندرو همکاری و مسیر آنان را تایید کند، آنان نیز از دولت حمایت خواهند کرد، اما در غیر این صورت مانند دولتهای گذشته، تندروها شروع به مقابله با این دولت نیز خواهند کرد. لذا دولت بعدی باید از الآن تکلیف خود را با این افراد روشن کند.»
این فعال سیاسی اصلاحطلب خاطرنشان کرد:«البته یکی از ویژگیهای دولت سیزدهم این است که نهادهای انتصابی حامی آن هستند، بنابراین تا حدی تیغ افراد تندرو کند میشود، اما در هر صورت دولت باید هر چه زودتر مواضع خود نسبت به این افراد را اعلام کند.»