رئیسی به توافق هسته ای تازه نیاز دارد/ اگر تحریم ها کاهش نیابند،هیچ بهبودی در وضعیت اقتصادی حاصل نمی شود | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۱۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۳۳
سایت تحلیلی ایتالیایی "اولتیما ووچه" مطرح کرد
سایت ایتالیایی "اولتیما ووچه" (صدای نهایی) در گزارشی با اشاره به این که همان گونه که انتظار می رفت "ابراهیم رئیسی" نامزد مورد علاقه و منتخب شورای نگهبان در انتخابات ریاست جمهوری برنده شد با "آنتونلو ساچتی" روزنامه نگار و کارشناس مسائل ایران درباره این پیروزی و پیامدهای آن گفتگو کرده است.

رئیسی

به گزارش سایت روزنو،این سایت می نویسد:"از آنتونلو ساچتی" خواستیم به ما کمک کند تا بفهمیم چالش های بعدی ایران چیست و روابط خارجی آن کشور پس از تقویت قدرت اصولگرایان چه روندی را طی خواهد کرد. رئیسی پیروزی خود را مرهون شورای نگهبان است نهادی که مهم ترین نامزدهای اصلاح طلب را رد صلاحیت کرد.

"ساچتی" درباره پیشینه رئیسی می گوید:"ابراهیم رئیسی" احتمالا شخصیتی قدری مرموزتر و ناشناخته تر از آن چیزی است که این روزها از او به نمایش گذاشته می شود. بلافاصله درباره او از اصطلاح "محافظه کار افراطی" استفاده می کنند تا وی را از بخش دیگری از اصولگرایان که مخالف اش هستند متمایز سازند.

اعضای شورای نگهبان "اسحاق جهانگیری" اصلاح طلب و معاون "حسن روحانی" رئیس جمهوری فعلی و "علی لاریجانی" چهره پرسابقه در تاریخ جمهوری اسلامی به عنوانی یک اصولگرا را رد صلاحیت کردند. لاریجانی در سالیان اخیر به روحانی بسیار نزدیک شده بود.

باید به خاطر داشته باشیم که روحانی یک اصلاح طلب نیست بلکه یک محافظه کار اعتدال گراست. تنها نامزد تایید صلاحیت شده اصلاح طلب در رقابت انتخاباتی اخیر "محسن مهرعلیزاده" بود که در لحظات پایانی باقی مانده به روز انتخابات کناره گیری کرد و شانس پیروزی بسیار کمی نیز داشت.

رئیسی فراتر از یک محافظه کار افراطی نوعی عالیجناب خاکستری پوش است (عالیجناب خاکستری پوش امروز در فرانسه و بریتانیا به کسی اطلاق می ‌شود که قدرت واقعی به ‌طور پنهان در دست اوست). او با توجه به سنی که دارد شخصیت نسبتا جوانی در ساختار جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود.

رئیسی 60 ساله است اما کار خود را خیلی زود و در سنین بسیار پایین در این ساختار آغاز کرد. او اکنون پس از حدود دوسال تصدی مسئولیت ریاست قوه قضائیه که نقش مهمی است رئیس جمهوری ایران شده است. پیش تر او ریاست آستان قدس رضوی را برعهده داشته است. امروز بسیار دشوار است که بگوییم رئیسی چه نوع رئیس جمهوری خواهد بود.

مطمئنا راحت تر است که بگوییم او چگونه رئیس جمهوری نخواهد بود. می توان گفت که احمدی نژاد تازه ای نخواهد بود چرا که رئیسی ریشه سیاسی متفاوتی دارد و یک روحانی است. با این وجود، عناصری از سردرگمی و ابهام در مورد او وجود دارد.

مشخص نیست که وی آیت الله است یا حجت اسلام که درجه پایین تری در سلسله مراتب روحانیت شیعه محسوب می شود. بنابراین، هنگامی که صحبت از زمان ایجاد خلاء قدرت پیش می آید مشخص نیست که آیا او واقعا دارای اعتبار و صلاحیت در آن زمان خواهد بود یا خیر. رئیسی همواره با مقام عالی رهبری رابطه همزیستی داشته است".

این تحلیلگر مسائل ایران در ادامه می افزاید:"در جریان برگزاری اولین کنفرانس مطبوعاتی، رئیسی اظهارات تندی نسبت به غرب داشت اما آن چه برای من بارزتر به نظر رسید توانایی ضعیف رئیسی در سخنرانی است. این موضوع برای یک روحانی کاملا عجیب و یک نقص جدی محسوب می شود چرا که برخلاف او اکثر روحانیون سخنوران خوبی هستند. او مطمئنا تصویری کاملا متفاوت از روحانی رئیس جمهوری فعلی را از خود ارائه داده است. با این وجود، رئیسی هیچ هدف مشخصی را بیان نکرده است تنها می توان انتظار داشت که او همزیستی کم تری با غرب داشته باشد".

"ساچتی" در پاسخ به این پرسش که "رئیسی" چگونه از پس چالش دستیابی به توافق هسته ای برخواهد آمد می گوید:"یک جنبه تاریخی وجود دارد و آن این که معمولا ماندگارترین توافق ها توافق های محافظه کاران بوده اند چرا که محافظه کاران برای دستیابی به توافق با مخالفت کم تری در داخل مواجه خواهند شد.

روحانی اما در سالیان اخیر با موانع زیادی در دستیابی به توافق مواجه شده بود. این مشکلی است که پیش از او اصلاح طلبان نیز داشتند و برای هر اقدامی مجبور بودند طرف مقابل یعنی اصولگرایان مخالف خود را متقاعد کنند.

متاسفانه روند تحولات بد بود بدون آن که تقصیر روحانی باشد چرا که ترامپ به طور یکجانبه امریکا را از برجام خارج ساخت. این در حالی بود  که آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده بود که ایران به مفاد برجام پایبند است.

در مورد مذاکرات در حال انجام در وین به نظر می رسد گام هایی برداشته شده است. در نتیجه، این گونه فرض می شود که دولت رئیسی می تواند به توافق دست یابد. توافق هسته ای برای رئیسی به مثابه یک هدیه است او هر زمانی بخواهد می تواند آن را نادیده گیرد چرا که توافقی نیست که توسط وی حاصل شده باشد و از دولت قبل به او رسیده است.

نکته اساسی اما آن است که رئیسی به توافق هسته ای تازه نیاز دارد. با این وجود، در کارزار انتخاباتی و مناظره ها علیرغم صحبت های فراوان نامزدها درباره اقتصاد هیچ پیشنهاد مشخصی از سوی آنان ارائه نشد. واضح است که ایران به اصلاحات بسیار زیاد و حتی احتمالا در برخی جنبه ها آسیب زا نیاز دارد.

در سالیان اخیر، به دلیل تحریم ها وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت از بین رفته است اما باید دید که خط مشی دولت رئیسی چه خواهد بود. روابط احتمالا نه چندان خوب ایران با غرب در دوره رئیسی امید برای بازگشت همکاری ها و روابط تجاری ایران با اروپا را در معرض خطر قرار می دهد اما توافق نامه امضا شده سال گذشته میان ایران و چین وجود دارد و اکنون چین شریک تجاری اصلی ایران است.

ایران در حال حاضر به چین نیاز دارد چرا که اگر نفت ایران توسط چین خریداری نمی شد آن کشور با مشکلات زیادی مواجه می شد. من نمی دانم چه جای مانوری برای رئیسی وجود دارد. رویکرد سیاسی یا فرهنگی و حتی اقتصادی او به طور آشکار بیان نشده است. او شخصیتی است که تاکنون از بیانات پوپولیستی فراتر نرفته است اظهاراتی که مطمئنا می تواند فضا را داغ تر و جنجالی تر سازد و بر دامنه و گستره شعله های آتش بیافزاید".

این تحلیلگر مسائل ایران در پاسخ به این سوال که آیا انتظار بروز اعتراضات تازه ای در ایران در دوره "رئیسی" وجود خواهد داشت یا خیر می گوید:"بستگی به وضعیت اقتصادی ایران دارد. اگر به مشکلات اقتصادی افزوده شود انگیزه اقتصادی برای اعتراضات تازه وجود خواهد داشت البته نه اساسا اعتراضی سیاسی مانند اعتراض به نتیجه انتخابات در سال 2009 میلادی.

شرایط فعلی متفاوت از سال 2017 و 2019 میلادی است. بیش از 52 درصد واجدین شرایط رای دهی در انتخابات شرکت نکرده اند این موضوع نشان دهنده نارضایتی ایرانیان از وضعیت فعلی است. درست است که رئیسی از سوی شورای نگهبان تایید صلاحیت شد و بسیاری از نامزدها رد صلاحیت شدند و آرای باطله نیز به ویژه در شهرهای بزرگ بسیار زیاد بود اما در مقایسه با انتخابات چهار سال گذشته "رئیسی" در حدود بیش از دو میلیون رای بیش تر کسب کرده است به همین دلیل این موضوع نشان دهنده انواع و اشکال مختلفی از اعتراضات در ایران است.

رای باطله نشان دهنده اعتراض به نظام سیاسی و نارضایتی عمومی بوده است. با این وجود، رای بیش تر امسال "رئیسی" در مقایسه با انتخابات پیشین نشان می دهد که افرادی نیز وجود داشته اند که به دلیل سرخوردگی از روحانی در اقدامی اعتراضی به رئیسی رای دادند. البته اگر تحریم های وضع شده علیه ایران کاهش نیابند و هیچ بهبودی در وضعیت اقتصادی حاصل نشود می توان شاهد موجی از اعتراض مانند سال 2019 میلادی بود که احتمالا با خشونت بسیاری همراه خواهد بود".

"ساچتی" درباره احتمال محدودیت بیش تر عرصه حقوق شهروندی در دوره ریاست جمهوری "رئیسی" می گوید:"در حال حاضر موضوعی که در ایران در دستور کار قرار گرفته حقوق کارگران است. این مسئله بسیار مهم است چرا که تغییرات اصلی در ایران در انقلاب 1979 میلادی در مراحل پایانی آن نیز توسط کارگران رخ داد.

بدیهی است که پیش بینی آن چه درباره حقوق اقلیت ها یا حقوق زنان ممکن است در دوره رئیسی رخ دهد دشوار است. در کارزار انتخاباتی و مناظره ها که تمام نامزدهای انتخاباتی گویی فمینیست شده بودند! و در حال رقابت با یکدیگر در این باره بودند که چه کسی وزرای زن بیش تری را برای کابینه اش معرفی خواهد کرد و مطمئنا رئیسی برخی از زنان را به عنوان وزیر و یا مناصبی نزدیک و مشابه معرفی خواهد کرد اما این موضوع تازه ای نیست. در مورد اقلیت ها به نظر می رسد رئیسی قصد توجه بیش تری به اقلیت سنی مذهب را دارد.

آن چه من را بیش از همه نگران می کند موضوع آزادی بیان و آزادی مطبوعات است. زمانی که در سال 2019 میلادی پس از اعتراضات اینترنت در سرتاسر ایران قطع شد رئیسی رئیس قوه قضائیه بود. این در حالی است که رئیسی مدعی شده که با هر نوع سانسور در اینترنت مخالف است و خود را مدافع حقوق بشر معرفی کرده است".

این کارشناس ایتالیایی مسائل ایران در ارزیابی کارنامه هشت ساله دولت روحانی و آینده جریان اصلاح طلبی و اعتدالی می گوید:"هشت سال دولت روحانی قطعا با موفقیت آغاز شد چرا که هدف اصلی او گفتگو با غرب ظرف مدت چند هفته محقق شد.

نتایج مثبتی در ابتدا حاصل شد چرا که ایران بهبود وضعیت اقتصادی و مهار تورم را تجربه کرد. متاسفانه اما در سیاست اغلب نتایج نهایی بیش تر به چشم می آیند نه نحوه شروع بازی. نتیجه نهایی از نظر سیاسی و اقتصادی فاجعه بار بود.

از نظر حقوق بشر و حقوق شهروندی روحانی کار چندانی نتوانست انجام دهد چرا که در ساختار سیاسی ایران اختیارات رئیس جمهوری محدود است. مطمئنا امروز یک ناامیدی بزرگ در ایران وجود دارد مشابه ناامیدی سال های پس از ریاست جمهوری خاتمی.

در مورد روحانی اما بدترین اتفاق برای او انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهوری امریکا بود. اقدام ترامپ برای خروج امریکا از برجام غیر قابل تصور و غیر منتظره بود و باعث شده جو بی اعتمادی بر توافق احتمالی آینده نیز سایه اندازد.

در واقع، ترامپ برای روحانی مصیبتی واقعی بود. با این وجود، جنبش اصلاحات نیز خطاهای خاص خود را دارد. به یاد داشته باشیم که روحانی فردی اعتدال گرا و نه یک اصلاح طلب است. کلیت جنبش اصلاح طلب در معرفی شخصیت های تازه مولد نبوده و همواره چهره های یکسان و یکنواختی را به جامعه عرضه کرده است.

در میانه ناامیدی بسیار شدید، "همتی" تنها نامزد میانه روی تایید صلاحیت شده رای بسیار کمی کسب کرد. در نهایت آن که شاید لطیفه به نظر رسد اما این جمله واقعیت دارد: پیش بینی کردن درباره ایران یک دیوانگی تمام عیار است"!

ویژه روز
عکس روز
خبر های روز