پیروزی رئیسی عقب گردی برای جامعه ایران است/ترامپ باعث قدرتمندتر شدن تندروها در ایران شد | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۹:۲۲
کد خبر: ۴۸۳۷۹۹
تاریخ انتشار: ۱۰:۳۲ - ۲۶ خرداد ۱۴۰۰
ارزیابی انتخابات ایران در رسانه ها و نشریات غربی
نشریه تحلیلی "پولیتیکو" امریکا در مقاله ای به تاثیر اقدامات ترامپ در تقویت تندروها در ایران پرداخته است.

پیروزی رئیسی عقب گردی برای جامعه ایران است/ترامپ باعث قدرتمندتر شدن تندروها در ایران شد

به گزارش سایت روزنو، "پولیتیکو" می نویسد:"رئیس جمهوری پیشین امریکا با خارج ساختن آن کشور از توافق هسته ای توافقی که با میانجی گری اتحادیه اروپا حاصل شده بود میانه روها و اصلاح طلبان را تضعیف کرد.

زمانی که حسن روحانی رئیس جمهوری ایران با برجام موافقت کرد در واقع آینده دولت اش، کشورش و خود به عنوان یک سیاستمدار برجسته را تضمین شده می دید. اکنون ایران در حالی به سوی برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ 18 ژوئن پیش می رود که به نظر می رسد شرط بندی روحانی و محاسبات اش ناکام مانده اند.

مقصر این ناکامی "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری پیشین امریکاست که آن کشور را از برجام خارج کرد البته اروپایی ها نیز مقصر هستند چرا که کار چندانی برای رویارویی با این تصمیم ترامپ انجام ندادند. اکنون نه اروپایی ها و نه امریکا از آن چه پیش روی آینده ایران قرار دارد خرسند نخواهند بود.

روحانی دو ماه و نیم دیگر کرسی ریاست جمهوری را ترک خواهد کرد و همراه با او کل جریان اعتدال گرا نیز از قدرت کنار می روند. نتیجه شرط بندی ناموفق روحانی باعث ایجاد اهرم فشاری در طرف مقابل شد به گونه ای که "اسحاق جهانگیری" معاون رئیس جمهوری فعلی، "عباس آخوندی" از وزرای سابق کابینه و "علی لاریجانی" رئیس سابق مجلس و مذاکره کننده هسته ای پیشین توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شدند.

با چنین تحولاتی "ابراهیم رئیسی" رئیس فعلی قوه قضائیه احتمالا رئیس جمهوری بعدی ایران خواهد بود. این موضوع پیامدهای زیادی برای سیاست خارجی ایران و سیاست داخلی آن کشور به خصوص در عرصه حقوق بشر به همراه خواهد داشت.

مطمئنا روحانی اعتقاد چندانی به کارآمدی اروپایی ها نداشت. او در اولین کارزار انتخاباتی اش در سال 2013 میلادی بارها از امریکا به عنوان "کدخدای دهکده" یاد کرد و استدلال کرد که معامله با اروپایی ها هنگامی که امریکا با آن همراهی نکند هیچ فایده ای نخواهد داشت.

او این درس را از مذاکرات پیشین به عنوان مذاکره کننده هسته ای در اوایل دهه 2000 میلادی آموخته بود زمانی که بیانیه تهران و توافق نامه پاریس با سه کشور بزرگ اروپایی به جایی نرسید چرا که امریکا از ورود به آن خودداری ورزیده بود.

زمانی که ترامپ از برجام خارج شد انتظار می رفت اروپایی ها کاری انجام دهند. در عوض، اروپایی ها کنار ایستادند و اجازه دادند همه چیز نابود شود. شرکت های اروپایی همانند توتال به محض اعمال تحریم های امریکا علیه ایران تهران را ترک کردند.

کانال های ویژه برای مبادلات تجاری و مالی از جمله اینستکس از سوی اروپایی ها بسیار ناکارامد و با تاخیر گشوده شدند. دولت روحانی هم چنین امیدوار بود اروپایی ها وعده خود را عملی کرده و توافق هسته ای را نجات دهند.

با این وجود، هیچ کمک عملی ای صورت نگرفت. فشار حداکثری ترامپ با هدف خفه کردن اقتصاد ایران اعمال شد. پمپئو وزیر خارجه وقت امریکا گفته بود که هدف تغییر رفتار تهران است. اروپایی ها کماکان کنار ایستاده بودند و تماشا می کردند که واحد پولی ایران چگونه سقوط می کند و رکود اقتصادی خسارات انسانی زیادی را بر ایرانیان وارد ساخته است.

روحانی با حمایت اصلاح طلبان با وعده تعامل برای رفع تحریم ها دو انتخابات به راحتی پیروز شد اما در پایان کار هیچ دستاورد ملموسی برای عرضه به ایرانیان نداشت. افکار عمومی به شدت از دست روحانی عصبانی شده اند و دلایل منطقی نیز برای این عصبانیت دارند.

برای روحانی جبران خسارت بسیار دیر است اما برای اروپایی ها خیلی دیر نیست. اگر اروپا بخواهد می تواند نقش کارگزاری قوی برای احیای برجام را ایفا کند اروپا می تواند به این موضوع توجه نکند که چه کسی رئیس جمهوری آینده ایران است و یا خلاء قدرت احتمالی در ایران چه رخدادهایی را رقم خواهد زد.

اروپایی ها سابقه مذاکره با ایران در دهه 90 میلادی را دارند. در آن زمان آیت الله خامنه ای به مقام رهبری رسیده بودند و "علی اکبر هاشمی رفسنجانی" متحد نزدیک آن زمان ایشان رئیس جمهور بودند. محدود کردن تعامل اروپایی ها با اعتدال گرایان و اصلاح طلبان تنها باعث می شود تا اتهام خیانت از سوی مخالفان اصلاح طلبان به آنان وارد شود و زندگی برای آنان در داخل کشور دشوارتر شود.

اگر قرار است چیزی از آخرین دور دیپلماسی ویران شده نجات یابد این بار اروپا باید شرط بندی کند و اقدام حمایت گری را انجام دهد".

خبرگزاری فرانسه در گزارشی تحت عنوان "سال های روحانی: از سرخوشی تا ناامیدی" اشاره می کند که روحانی قصد داشت سرمایه های خارجی را برای سرمایه گذاری در ایران جذب کند اما خروج امریکا از برجام توسط ترامپ برنامه او را خنثی کرد.

این خبرگزاری می نویسد:"روحانی رئیس جمهوری میانه رو ایران در حالی دوره ریاست جمهوری اش به پایان می رسد که با هدف گشایش در داخل و تعامل با خارج در سال 2013 میلادی در انتخابات پیروز شد و با خیالی آسوده دوره دوم ریاست جمهوری خود را نیز گذراند.

اکنون اما او به عنوان یک چهره کاملا غیر محبوب سمت خود را ترک می کند. انتظار می رود "ابراهیم رئیسی" محافظه کار روز جمعه به دلیل مشارکت پایین واجدین شرایط رای دهی پیروز انتخابات شود نتیجه ای که ناامیدی ایجاد شده در سال های زمامداری روحانی را نشان می دهد که به دلیل مشکلات اقتصادی ایجاد شد.

روحانی بیش از هر چیز می خواست اقتصاد ایران را آزاد کند و نقش بخش خصوصی را توسعه داده و سرمایه گذاری خارجی را رونق بخشد. این استراتژی او توسط ترامپ رئیس جمهوری پیشین امریکا با خروج از برجام کاملا لگدمال شد.

علاوه بر اعمال تحریم ها از سوی امریکا شیوع ویروس کرونا در ایران نیز بسیاری از ایرانیان را با مشکلات بیش تر معیشتی مواجه ساخت. اصلاح طلبان نیز که در ائتلاف تحت رهبری روحانی بودند از او به دلیل نادیده گرفتن بسیاری از وعده های انتخاباتی اش به خصوص در حوزه تحقق آزادی های مدنی و فردی انتقاد کرده اند.

روحانی هم چنین به دلیل ناکامی در رفع حصر میر حسین موسوی و مهدی کروبی مورد انتقاد قرار گرفته است. برخی اما این انتقادات را غیر منصفانه می دانند و می گویند رئیس جمهوری در ایران اختیارات زیادی ندارد. البته در حوزه حضور گشت ارشاد تا حدی موفقیت در دوره روحانی حاصل شد و حضور کم تر پلیس امنیت اخلاقی در خیابان ها دیده شد.

یکی از موفقیت های دولت روحانی بهبود دسترسی و کیفیت خدمات اینترنتی در ایران بود با این وجود، روحانی برخلاف وعده انتخاباتی خود نتوانست فیلترینگ توئیتر و فیس بوک را لغو کند و بیش تر سایت ها در ایران تنها با استفاده از وی پی ان قابل دسترسی هستند. اکنون طبقه تحصیلکرده شهرهای بزرگ از روحانی بسیار ناامید شده اند.

مردم انتظار داشتند روحانی در برابر پیش روی تندروها بیش تر مقاومت کند. شاید بتوان گفت بزرگترین موفقیت روحانی سازش دیپلماتیک با واشنگتن در مذاکرات بدون عبور از خطوط قرمز نظام سیاسی ایران بود و بزرگترین شکست او تضعیف طبقه متوسط و مقابله شدید با شورش های طبقه کارگر و حاشیه نشینان در دور دوم ریاست جمهوری اش بود".

سایت "مارکت واچینگ" در گزارشی به تاثیر نتیجه انتخابات روز جمعه بر روی بازارهای نفتی پرداخته و می نویسد:"این انتخابات نقطه عطفی سیاسی در سال 2021 برای بازار جهانی نفت است. به نظر می رسد "ابراهیم رئیسی" پیروز انتخابات باشد.

پیروزی او احتمالا روند مذاکرات هسته ای را کند خواهد کرد و حتی ممکن است آن را متوقف سازد. این بدان معناست که تحریم های ثانویه امریکا مدت زمانی بیش تر برقرار خواهند بود و بازگشت صادرات نفت خام ایران به سطح 1.5 تا 2 میلیون بشکه در روز به بازار جهانی را به تعویق خواهد انداخت.

از سوی دیگر، احتمالا رئیس جمهوری تازه در تهران تمرکز کم تری بر نوسازی اقتصادی در مقایسه با هشت سال دوره روحانی خواهد داشت و در نهایت این امر ممکن است به رشد کم تری در عرضه نفت ایران منجر شود. کاهش سرعت مذاکرات هسته ای یا توقف آن و تمرکز کم تر بر نوسازی صنعت نفت ایران باعث افزایش قیمت نفت در سه، شش یا حتی دوازده ماه آینده خواهند شد".

این سایت در ادامه می نویسد:"توقف مذاکرات هسته ای سناریوی فرضی در افراطی ترین شکل ممکن است و به رفتار دولت رئیسی در روزهای ابتدایی روی کار آمدن او بستگی دارد. رئیسی پیش تر در سال 2017 میلادی گفته بود فعال کردن اقتصاد مقاومتی تنها راه برای پایان دادن به فقر و محرومیت در کشور است هدف او ایزوله کردن و عایق بندی صنایع داخلی ایران در برابر فشار و رقابت جهانی است. اگر رئیسی این مسیر را دنبال کند نتیجه آن سرمایه گذاری خارجی ضعیف در ایران است و صنعت نفت ایران کماکان از عدم انتقال سرمایه و فناوری بین المللی رنج خواهد برد".

شبکه خبری "سی ان ان" در گزارشی درباره احتمال پیروزی رئیسی و پیامدهای آن می نویسد:"ایران در حال تبدیل شدن به شرایطی مشابه کره شمالی است. ایران تنها دو دوست در جامعه بین المللی دارد: روسیه و چین.

تصمیم گیرندگان ایرانی متاسفانه در حال انتخاب راهی اشتباه هستند که بر حمعیت بسیار بااستعداد و تحصیل کرده ایران تاثیری منفی خواهد گذاشت. انتخابات در ایران هرگز منصفانه نبوده اما رقابتی و با نتیجه تعیین کننده بوده است این بار اما شورای نگهبان طیف گسترده ای از نامزدها را رد صلاحیت کرده و متفاوت از گذشته عمل کرده است.

این رفتار شورای نگهبان باعث شده بسیاری از افراد درون نظام سیاسی ایران نیز نخواهند در انتخابات شرکت کنند. این وضعیتی متفاوت از سال های گذشته است. آن چه اکنون شاهد آن هستیم مسابقه ای با حضور یک اسب است نه یک رقابت.

اگر ایرانیان در سال 2009 گفتند "رای من کجاست" اکنون در کلاب هاوس می گویند "نامزد من کجاست"؟ بخش عمده ای از شرایط فعلی در ایران نتیجه کارزار فشار حداکثری ترامپ است که باعث شد تندروها در ایران با صدای بلندتری بگویند باید به غرب تردید داشت و اصلاح طلبان تضعیف شدند و اصولگرایان در انتخابات مجلس در سال 2020 میلادی برنده شدند.

ایران احتمالا راه تقویت روابط با روسیه و چین و عدم رابطه با غرب را خواهد پیمود و هرگونه تلاش برای رعایت دموکراسی را کنار خواهد گذاشت و از غرب درباره نقش اش در برجام انتقاد بیش تری خواهد کرد.

اکنون به نظر می رسد نهادهای تصمیم گیرنده در ایران نمی خواهند با هیچ شگفتی ای مواجه شوند آنان تنها می خواهند نتیجه انتخابات را مدیریت کنند مسئله رئیسی یا فرد دیگری نیست.

حلقه قدرت در ایران بسیار کوچک تر از قبل می شود. این وضعیت می تواند پرتبعات باشد مشخص نیست پس از ایجاد خلاء قدرت در ایران چه خواهد شد. انتخابات پیش رو صرفا درباره انتخاب یک رئیس جمهور نیست بلکه پیامدهای آن بر آینده نظام سیاسی ایران تاثیرگذار خواهد بود".

نظر شما
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
نام:
ایمیل:
* نظر:
عکس روز
خبر های روز