به گزارش سایت روزنو،فارغ از نتیجه آرا، روند انتخابات پیش رو باعث نفوذ نیروهای خاص و تقویت آنان می شود این نیروها منتظر خلاء قدرت قریب الوقوع در ایران هستند. برای اولین بار از سال 1997 میلادی به این سو شورای نگهبان نامزدهای اعتدال گرایان و اصلاح طلبان را رد صلاحیت کرد و باعث شد تا مخالفت های زیادی با این تصمیم بیان شوند.

به نظر می رسد شکاف های عمیق ایدئولوژیک در صفوف نیروهای سیاسی ایران گسترش یافته است. جوکی تازه در تهران به گوش می رسد مبنی بر آن که ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه با پنج نام مختلف در انتخابات شرکت کرده که کنایه ای به حضور پوششی سایر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به نفع او بوده است.

شورای نگهبان، احمدی نژاد رئیس جمهور پوپولیست اسبق ایران، اسحاق جهانگیری معاون اصلاح طلب روحانی و علی لاریجانی رئیس سابق مجلس که سال ها در صفوف سیاستمداران نظام سیاسی ایران بود را رد صلاحیت کرد.

دو چهره دیگر در سیاست ایران در انتخابات تایید صلاحیت شده اند: عبدالناصر همتی رئیس سابق بانک مرکزی ایران و محسن مهرعلیزاده رئیس سابق سازمان تربیت بدنی. اگرچه هر دوی آنان ادعای مستقل بودن را مطرح کرده اند با این وجود، کارزار انتخاباتی رئیسی اصرار دارد که آنان اصلاح طلب هستند.

نهادهایی که چینش نامزدها را برعهده داشته اند امیدوارند که همتی و مهرعلیزاده نقش سوپاپ اطمینان و دریچه ای را بازی کنند که خشم مردم را به نمایش می گذارند تا از این طریق رئیسی از وارد شدن اتهام تقلب در انتخابات مصون بماند.

اگرچه برخی از تحلیلگران بر این باورند که همتی می تواند رای جوانان تحصیلکرده ایرانی را جلب کند و تهدیدی برای رئیسی باشد اما انتظار نمی رود که او بتواند باعث تغییر و جابحایی عظیم در نظر واجدین شرایط رای دهی شود چرا که فاقد هوش سیاسی حسن روحانی است. احتمالا هدف از تلاش برای انتخاب رئیسی آن است که درصورت ایجاد خلاء قدرت، رئیسی جانشین شده و از طریق قدرت گیری در مقام ریاست جمهوری وجهه و مشروعیتی مردمی به وی داده شود".

روزنامه آلمانی "زودویچه زایتونگ" در مقاله ای درباره انتخابات ایران از حذف نامزدهای انتخاباتی توسط شورای نگهبان به عنوان عملی برای هموار شدن مسیر رسیدن رئیسی به مقام ریاست جمهوری یاد کرده و می نویسد:"مناظره تلویزیونی نامزدهای انتخابات  ریاست جمهوری در ایران حتی پیش از پخش اولین دور آن در روز شنبه نیز در رسانه های اجتماعی از سوی کاربران مورد تمسخر قرار گرفته بود.

دلیل آن مناظره سه ساعته نبود بلکه تصاویری منتشر شد که در آن تمام مردان حاضر در استودیوی محل برگزاری مناظره ابراهیم رئیسی 60 ساله رئیس قوه قضائیه بودند که نشان می داد سایر نامزدها پوششی و به نفع او وارد صحنه شده اند.

اگر اتفاق شگرفی تا زمان انتخابات ایران رخ ندهد (که احتمالا رخ نخواهد داد) رئیسی نامزد جریان تندرو بدون وجود هیچ رقیب جدی ای پیروز خواهد شد. علت ایجاد وضعیت فعلی رد صلاحیت نامزدها از سوی شورای نگهبان است نهادی که انتخابی نیست اما طبق قانون اساسی ایران مانند یک دادگاه عالی و یا دادگاه قانون اساسی کلیه قوانین مصوب در پارلمان را برای تشخیص انطباق آن با اسلام و همه نامزدهای داوطلب برای کسب مشاغل مهم سیاسی را مورد ارزیابی قرار می دهد تا اطمینان حاصل کند که آنان وفادار به خطوط اصلی نظام هستند.

این نهاد نه تنها از میان 592 داوطلب از جمله 40 زن ثبت نام کننده برای شرکت در رقابت انتخابات صدها تن را رد صلاحیت کرده بلکه سیاستمدارانی از اردوگاه اعتدال گرایان و اصلاح طلبان را نیز رد صلاحیت کرده است چرا که بر این باور بوده که تایید صلاحیت این نامزدها می توانست چالشی برای رئیسی باشد".

این روزنامه آلمانی می نویسد:"تندروها رقبای سیاسی خود را از عرصه انتخابات ریاست جمهوری کنار می گذارند.  رئیسی در سال 2017 میلادی از روحانی یک سیاستمدار محافظه کارعملگرا در انتخابات شکست خورد. شورای نگهبان هیچ دلیلی برای رد صلاحیت افرادی چون جهانگیری و احمدی نژاد اعلام نکرده است. مشخص است که اعضای شورای نگهبان به چه طیف سیاسی ای نزدیک هستند. شش روحانی و شش حقوقدان منصوب شده آن هم زمانی که رئیسی خود رئیس قوه قضائیه است و در نصب آنان نقش داشته است".

روزنامه "الاخبار" نزدیک به حزب الله لبنان نیز در  گزارشی به مناظره انتخاباتی اخیر پرداخته و تمرکز بر دغدغه های اقتصادی و عدم پرداختن به مسائل سیاست داخلی و خارجی را ویژگی مهم انتخابات امسال دانسته است.

این روزنامه لبنانی می نویسد:"رقابت انتخاباتی در حالی برگزار می شود که ایران در حوزه سیاست خارجی با مسائل زیادی مواجه است اما این موضوع چندان مورد توجه نامزدهای انتخاباتی قرار نگرفته است. برخلاف دو انتخابات پیشین ایران اکنون مسائل اقتصادی بر موضوعات مرتبط با سیاست خارجی در انتخابات پیش رو غلبه دارند. این موضوع در اولین مناظره هفت نامزد انتخابات نیز مشاهده شد. علیرغم آن که برخی معتقدند از اهمیت سیاست خارجی در بین مردم ایران کاسته شده برخی دیگر معتقدند که سیستم سیاسی ایران از ابتدا تصمیم گرفته بود که در انتخابات پیش رو مسئله سیاست خارجی چندان مطرح نشود چرا که ممکن است به محل اختلاف و مشاجره شدید میان نامزدها تبدیل شود".

این روزنامه در ادامه می نویسد:"دو هفته به انتخابات ریاست جمهوری ایران باقی مانده و اقتصاد به موضوع اصلی در بیانیه ها، شعارها و وعده های نامزدها تبدیل شده است در حالی که موضوعات مربوط به سیاست خارجی برخلاف انتخابات پیشین به حاشیه رانده شده اند.

در سال 2013 میلادی حسن روحانی با شعار "تعامل سازنده با جهان" و این که "چرخ های سانتریفیوژ و چرخ اقتصاد باید همزمان با هم بچرخند" نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد. او وعده لغو تحریم ها را داد. روحانی به موفقیت بزرگ حصول برجام دست یافت و برای دومین بار نیز انتخاب شد.

انتخابات کنونی ایران اما در شرایطی برگزار می شود که تحریم ها علیه ایران پس از خروج امریکا از برجام با ریاست جمهوری ترامپ اعمال شدند. در نتیجه، قابل درک است که نامزدهای فعلی انتخابات وعده نجات اقتصاد را می دهند به خصوص آن که نرخ رشد اقتصادی ایران طی یک دهه گذشته به حدود صفر درصد رسیده است و مردم آن کشور به دلیل نرخ تورم پنجاه درصدی فقیرتر از قبل شده اند.

ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی، افزایش پنج تا ده برابری یارانه پرداختی دولت به مردم، تبدیل واحد پول ملی ایران به قوی ترین پول در منطقه و جهان، پرداخت وام به زوج هایی که قصد ازدواج دارند، پرداخت ماهانه حقوق به زنان خانه دار، کاهش نرخ تورم و احیای تولید از جمله وعده های نامزدها بوده اند. این شعارها بلندپروازانه هستند و بسیاری از ناظران درباره امکان پذیری تحقق آن در وضعیت فعلی ایران تردید دارند به خصوص آن که ایران با کمبود ذخایر ارزی، سردرگمی در مبادلات مالی و تجاری با خارج در کنار بسیاری از مشکلات ساختاری مواجه است".

"الاخبار" در ادامه می نویسد:"علیرغم آن که سیاست خارجی چندان مورد توجه نامزدهای انتخاباتی نیست ایران با مسائل زیادی در این حوزه مواجه است از آغاز گفتگو بر سر احیای برجام، آینده تحریم های امریکا و رابطه با واشنگتن، درگیری های امنیتی با اسرائیل تا تحولات عراق، یمن، سوریه و لبنان. شاید یک دلیل این موضوع افزایش نقش سایر نهادها در سیاست خارجی است. در این زمینه "احسان ابطحی" روزنامه نگار در مصاحبه با "الاخبار" می گوید:"سیاست خارجی در ایران طبق قانون اساسی بخشی از اختیارات مقام عالی رهبری است و سیاستگذاری درباره آن در شورای عالی امنیت ملی صورت می گیرد و از حمایت مقام عالی رهبری برخوردار می شود و وزارت امور خارجه تنها مجری آن سیاست ها خواهد بود.

به همین دلیل، سیاست خارجی نمی تواند به موضوعی اصلی و بزرگ در مناظره های انتخاباتی تبدیل شود. ابطحی اشاره می کند که از اهمیت سیاست خارجی در بین مردم کاسته شده است".

او می افزاید:"مسئله اصلی مردم مشکلات اقتصادی است. تحریم ها بر وضعیت اقتصادی تاثیر منفی گذاشته و نامزدی می تواند توجه مردم را جلب کند که در شعارهایش بر روی مسائل اقتصادی تمرکز کند". برخلاف این نظر، "رحمان قهرمان پور" تحلیلگر سیاسی با استناد به نظرسنجی ها می گوید:"سیاست خارجی و رفع تحریم ها یکی از دغدغه های جدی رای دهندگان است".

او در گفتگو با "الاخبار" می افزاید:"سه دلیل وجود دارد که سیاست خارجی در رقابت انتخابات موضوع بحث قرار نگرفته است. نخست آن که "محمد جواد ظریف" وزیر خارجه فعلی که از مزیت و برتری استراتژیک در زمینه سیاست خارجی برخوردار بود نامزد ریاست جمهوری نشده است. دلیل دوم آن که سیستم سیاسی تصمیم گرفت تا مسئله سیاست خارجی  در انتخابات به موضوع محل مناقشه و مجادله تبدیل نشود.

نکته دیگر آن که اصولگرایان در زمینه سیاست خارجی برتری ندارند و نامزدهای آنان نیز تمایلی به ورود گسترده به این حوزه ندارند. هم چنین، مذاکرات هسته ای در وین در جریان بوده و تلاش بر این بوده که این موضوع بر رقابت های انتخاباتی تاثیر نگذارد".

"قهرمان پور" می گوید جو عمومی انتخاباتی امسال گرم نیست و مسائل انتخاباتی به قلب جامعه نرسیده و یکی از علل در دستور کار قرار نداشتن سیاست خارجی در بحث ها نیز می تواند بدین خاطر بوده باشد".