مناظره نخست نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری با تمام کم‌و‌کاستی‌های موجود در آن به اتمام رسیده اما آنچه پس از مناظره بارها مورد تاکید برخی مقامات و چهره‌های سیاسی قرار گرفته این بوده که چرا مباحثی مثل تحریم، علل و عوامل بروز آن و نقش برخی جریانات در آن در مناظره دیده نشده و برخی کاندیداها صرفا به هجمه و تخریب علیه دولت پرداخته‌اند. نکته‌ای که مقامات دولتی را وادار به نامه‌نگاری و در‌خواست از صداو سیما کرد تا دولت در جهت پاسخگویی بر‌آید؛‌ امری که تا‌کنون با آن موافقت نشده است. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در این خصوص می‌گوید: «هیچ نامزدی به این مساله نپرداخت و پنج نامزد همسو نیز یک‌صدا، خرابی همه اوضاع را تنها به این دولت ارجاع دادند. آنها نگفتند مقصر ارجاع پرونده هسته‌ای کشور به شورای امنیت سازمان ملل تحت‌مدیریت آمریکا در سال ١٣٨٥ چه تیمی و چه جریانی بود و چه هزینه‌های سنگینی بر کشور تحمیل کرد.» باید دید شرایط در مناظرات بعدی چگونه رقم خواهد خورد.

جای خالی تحریم و کرونا در مناظره

به گزارش روز نو :قاطبه تحلیلگران و کارشناسان بر این باورند شرایط فعلی کشور که باعث شده موجبات نارضایتی مردم و قهر انتخاباتی آنها فراهم آید به جهت برخی مسائل مهمی است که از جانب جریانات مخالف دولت چندان به آنها پرداخته نمی‌شود و صرفا تمامی مشکلات به گردن دولت انداخته می‌شود. این در حالی است که مسائل مهمی چون تحریم‌ها و کرونا، بخش اعظمی از مشکلات را در جامعه پدید آورده است. چنانکه اگر در هیأت حاکمه آمریکا از سال 2016 تا 2020 ترامپی روی کار نمی‌آمد، از برجام خارج نمی‌شد و تحریم‌های ظالمانه در بسیاری از حوزه‌ها بر اقتصاد ایران تحمیل نمی‌شد امروز شاهد این مقدار از مشکلات ناشی از تاثیر تحریم‌ها در جامعه نبودیم. قدر‌مسلم اگر روند برجام به‌طور عادی ادامه پیدا می‌کرد، امروز نه جامعه نسبت به روندهای موجود ابراز نارضایتی می‌کرد و نه مخالفینی که امروز در هیبت کاندیدای ریاست‌جمهوری دلسوز مردم شده‌اند از این شرایط سوء‌استفاده کرده و علیه دولت و اقداماتش هجمه و سیاه‌نمایی می‌کردند. نگاهی به نخستین مناظره کاندیداهای ریاست‌جمهوری، که با تم اقتصادی برگزار شد، نشان می‌دهد اکثر کاندیداها از دو مساله سخن نگفته‌اند؛ یکی بحث تحریم و تاثیر آن بر جامعه و اقتصاد کشور و دیگری بحث کرونا و تاثیرات آن بر مدیریت اقتصادی جامعه و عملکرد دولت. نگاهی دقیق به مناظره نشان می‌دهد عبدالناصر همتی تنها کاندیدایی بوده که جسته و گریخته به بحث تحریم‌ها، تاثیر آن و حتی FATF پرداخته و حتی پس از مناظره نیز با انتقاد از روند برگزاری مناظره و پرسش سوالات در توئیتی نوشته است:«‌تاسف آور است که در ساختار بد و پرسش‌های شانسی مناظره، کسی نپرسید برنامه نامزدها درباره دو مساله مهم چیست: 1- اثر شدیدترین جنگ تحریمی تاریخ جهان بر اقتصاد ایران، 2- اثر کرونا، که ده‌ها هزار نفر از هموطنان‌مان را از ما گرفته است.» پرسش اینجاست که چرا در مناظره نخست که اتفاقا با موضوع اقتصادی برگزار می‌شد چرا در خصوص تحریم‌ها، تاثیر آن و مهمتر از آن عاملان و مسببان بروز تحریم‌ها سختی گفته نشد، اما 5 نامزد مخالف دولت این فرصت را یافتند که هر چیزی را دستاویز حمله به دولت و عملکردهایش کنند. جالب اینکه با وجود درخواست‌‌های مکرر و نامه‌های فرستاده شده به رئیس سازمان صدا‌وسیما و هیأت نظارت بر عملکرد صداو‌سیما، مبنی‌بر اختصاص زمانی برای پاسخ دادن به هجمه‌‌ها، اتهامات‌ و سیاه‌نمایی‌ها علیه شخص رئیس‌جمهور و دولت هنوز پاسخی به این نامه‌ها و درخواست‌های دولت داده نشده؛ گویی قرار است روال به نحوی پیش برود که همه‌چیز بر وفق مراد اصولگرایان، کاندیداهای اصلی و پوششی‌شان باشد.

تنها به قاضی رفتن راضی کردن خود است

معاون اول رئیس‌جمهوی اولین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری را هم در برنامه‌ریزی و هم در اجرا عجیب خواند و نوشت: اگر فهم مسائل واقعی کشور و راه‌حل‌های به دور از شعار و تبلیغات سیاسی مد‌نظر باشد باید صدا‌و‌سیما امکان پاسخگویی وزرا و اظهارات نخبگان و کارشناسان مطلع را فراهم کند. اسحاق جهانگیری روز گذشته در رشته توئیتی با اشاره به نخستین مناظره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری نوشت: اولین مناظره نامزدان ریاست‌جمهوری را دیدم؛ هم برنامه‌ریزی و هم اجرا عجیب بود. هفت نامزد ریاست‌جمهوری درباره مسائل اقتصادی کشور مورد پرسش قرار گرفتند؛ بدون آنکه هیچ سوالی درباره تحریم‌های ظالمانه و آثار آن بر اقتصاد و نیز بحران کرونا و پیامدهای آن بر اشتغال و معیشت مردم مطرح شود. وی اضافه کرد: هیچ نامزدی به این مساله نپرداخت و پنج نامزد همسو نیز یک‌صدا، خرابی همه اوضاع را تنها به این دولت ارجاع دادند. آنها نگفتند مقصر ارجاع پرونده هسته‌ای کشور به شورای امنیت سازمان ملل تحت‌مدیریت آمریکا در سال ١٣٨٥ چه تیمی و چه جریانی بود و چه هزینه‌های سنگینی بر کشور تحمیل کرد. معاون اول رئیس‌جمهوری یادآور شد: آنها نگفتند دولت اول روحانی چگونه توانست ایران را از ذیل فصل هفتم شورای امنیت خارج و تحریم‌ها را رفع کند و برجام، ثبات اقتصادی، دستیابی به نرخ تورم تک‌رقمی و رشد اقتصادی ١٢ درصدی در سال ٩٥ سبب شد دولت دوم روحانی با رای ٢٤ میلیونی مردم تشکیل شود. جهانگیری ادامه داد: آنها نگفتند با خروج ترامپ از برجام در سال ٩٧ و وضع سنگین‌ترین تحریم‌ها و راه‌اندازی جنگ اقتصادی بی‌سابقه در طول سه سال اخیر، مردم با چه تنگناهای اقتصادی شدیدی مواجه شدند. وی افزود: آنها نگفتند در این مدت چه جریانی نگذاشت راه‌های خروج کشور از تحریم‌ها و باز شدن درهای اقتصاد، که نتیجه مستقیم آن کاهش رنج‌ها و نگرانی‌های مردم بود، به فرجام برسد. آنها احتمالا باید بدانند اداره اقتصاد کشور در تحریم و بدون‌تحریم سیاست‌ها و اولویت‌های متفاوتی دارد. معاون اول رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: اگر فهم مسائل واقعی کشور و راه‌حل‌های به دور از شعار و تبلیغات سیاسی مد‌نظر باشد باید صدا‌و‌سیما امکان پاسخگویی وزرا و اظهارات نخبگان و کارشناسان مطلع را فراهم کند. تنها با گروه خود به قاضی رفتن خود را راضی کردن است.

فرصت پاسخگویی

یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب در خصوص عدم‌پرداختن به برخی از مسائل اظهار داشت: با توجه به مواردی که در این چند روزه مطرح شده و ایراداتی که به مدیریت بخش مدیریت مناظره اقتصادی وارد است و اینکه موضعات مهم دیگری مطرح نشده فکر می‌کنم همانطور که در آخر برنامه گفته شد عدالت این است که کسانی که به نوعی در این صحبت‌ها مورد اشاره قرار گرفتند یا چیزهایی در مورد آنها گفته شده و می‌توانند پاسخ دهند، این فرصت در اختیار آنها قرار گیرد تا به پاسخگویی در موضوعات و مسائل مورد اشاره بپردازند. احمد حکیمی‌پور به «آرمان ملی»گفت: مسائلی همچون تحریم و تاثیرات آن و راهکارهای مقابله و پدید‌آورندگان آن مسائلی بوده‌اند که می‌‌شد در مناظره نخست که با موضوعات اقتصادی هم بود، مطرح شود. البته شاید در نوبت‌های بعدی مناظرات به این مسائل نیز پرداخته شود.