انتقاد مصباحی مقدم از اولین مناظره انتخابات ۱۴۰۰؛ مناظره بود یا کنکور؟
اولین مناظره از سه مناظره انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ با انتقاداتی همراه بود، مناظره ای که در آن از هر کاندیدا یک سوال متفاوت پرسیده می شد و البته کاندیداها گاها به جای پاسخ به آن سوال زمان را صرف منازعه و جدال با یکدیگر می کردند.
روزنو :
حجت الاسلام و المسلمین مصباحی مقدم سخنگوی جامعه روحانیت مبارز هم معتقد است مناظره دیروز بیشتر مدل کنکور برگزار شد و در حال و هوای مناظره نبود. او تاکید دارد کاندیداها باید به سمت ارائه برنامه بروند و این فضای درگیری و منازعه باعث جذب رأی برای هیچ کاندیدایی نخواهد شد.
مشروح گفتگوی با عضو جامعه روحانیت را بخوانید؛
**********
*آقای مصباحی مقدم! تفاوت مناظره امسال را با مناظره سال ۹۶ از نگاه شما چه بود؟
یک تفاوت جدی این است که مناظره های قبلی بیشتر ایجادِ هیجان می‌کرد، آن مناظره ها بیشتر موجب تفکر و تعقل مخاطب می شد و به توانایی‌های کاندیداها و برنامه داشتن یا نداشتن آنها آشنا می ساخت، اینکه آنها به مشکلات آشنا هستند یا نیستند، آیا راه حل دارند یا ندارند، از این جهات به نظر من مناظرات انتخابات قبلی بهتر بود و علاوه بر این مناظره هایی بود که بیشتر از گذشته رعایت اخلاق در آن صورت می‌گرفت.
ممکن است نامزدها در مناظرات بعدی برنامه هایشان را رو کنند
*به نظر شما نداشتن راهکار مشخص در اولین مناظره توسط برخی از کاندیداها، در مناظرات بعدی ممکن است تکرار شود یا اینکه الان مردم تا حدودی متوجه شده اند که کدام یک از کاندیداها برنامه دارند؟
مردم تا الان متوجه شده اند ولی هنوز نمی‌توان قضاوت کرد چون هنوز دو مناظره دیگر در پیش داریم، ممکن است آنها در مناظرات بعدی برنامه های خودشان را رو کنند.
مردم با ترفند تخریب آشنا شده‌اند
* به نظر می‌رسد برخی آمده‌اند که با تخریب کاندیداهای دیگر تعدادی رای به دست آورند هرچند ممکن است رای قابل توجهی هم نداشته باشند، در واقع چیزی که مخاطب مشاهده کرد منازعه بود تا مناظره.
به نظر من مردم به تدریج با این ترفندها برای رای آوری آشنا شده اند، اینکه بعضی ها تلاش می کنند با تخریب دیگران موقعیتی برای خوشان به دست آورند، اتفاقا این کار امروز مثل گذشته دیگر جواب نمی دهد، چون مردم تا کنون از این ناحیه ضربه خورده اند و متوجه شده اند لزوما کسانی که قدرت تخریب دیگران را در مناظره ها دارند کارایی بالاتری ندارند و نمی توانند مشکلات مردم را حل کنند.
از این جهت این تجربه خوبی نیست که انسان بخواهد همان رویه های گذشته را در مناظره ها تکرار کند و با ایجاد هیجان برای خودش رای جمع آوری کند.
آقایان مدعی پوششی بودن نیستند
*به نظر شما عملکرد کاندیداهای پوششی در این مناظره چگونه بود؟
من واقعا نمی دانم کسی کاندیدای پوششی است یا نیست چون خود آقایان مدعی هستند که کاندیدای پوششی نیستند، من تصور نمی کنم چنین عنوانی بتواند برای تعیین مواضع افراد و انتظارات افرادی که کاندیدا شده‌اند چیزی را روشن کند.
مناظره یعنی یک سوال از هر ۷ کاندیدا پرسیده شود
*نظرتان در مورد زمان اختصاص داده به کاندیداها و یا سوالاتی که از آنها پرسیده می‌شد چیست؟ به عنوان یک مخاطب، طراحی ساختار این مناظره را چگونه دیدید؟
بعضی از سؤال‌ها که قرائت می شد، کاندیداها اصلا به آن سؤال نمی‌پرداختند یا لااقل بعضی از کاندیداها به آن سؤال نمی پرداختند بلکه به مساله دیگری می پرداختند و حرفهای خودشان را می زدند.
این ایراد است. البته من معتقد هستم که باید یک سؤال را از همه کاندیداها می‌پرسیدند که ببینند بقیه چه پاسخ هایی به آن سؤال دارند، وقتی سؤالات پیامهای متعددی دارد و کسانی که می خواهند پاسخ دهند طبعا اگر در چهارچوب سوال پاسخ دهند اینطور نیست که به همدیگر بخورد و اصلا مناظره ای شکل نمی گیرد.
زمانی مناظره شکل می گیرد که افراد روی یک موضوع تمرکز کنند و حرفهای خودشان را درباره آن موضوع بزنند و معلوم شود روی آن موضوع حرف پُخته ای دارند یا ندارند. این شکل که ۷ سؤال از ۷ نفر جدا جدا صورت گیرد به نظر من نمی تواند اولا مناظره شکل دهد و دوم نمی‌تواند به ما معرفی کند که آنها چه توانایی ها و چه صلاحیت هایی را دارند.
مناظره اول شبیه کنکور بود
*یعنی این مناظره اول برای خود شما خروجی مشخصی نداشت؟
اینطور نیست که خروجی نداشته باشد ولی مناظره چندان معنا پیدا نمی کرد. آنجایی بیشتر خودش را به سمت مناظره نشان می داد که منازعه شکل می گرفت، آنجا بیشتر به مناظره شباهت داشت وگرنه مثل این است که کنکوری برگزار کرده اند و از هرکسی یک سؤال جداگانه ای می پرسند.
*پیشنهاد شما برای مناظره های بعدی چیست؟
من معتقدم خوب است که موضوع مناظره را ارائه برنامه بگذارند و بپرسند برنامه شما با توجه به این مشکلاتی که داریم برای ۴ سال یا ۸ سال اداره کشور چیست؟ ما مشکل رشد نقدینگی، تورم، گسترش فقر، بیکاری، کاهش ارزش پولی ملی و نوسانات قیمتها را داریم، با توجه به این مشکلاتی که داریم باید بگویند که برای اینها چه برنامه ای دارند، باید مساله رشد ثروت ملی را مطرح کنیم و از آنها بپرسیم پیشنهادشان برای رشد ثروت ملی چیست؟ البته در گفت و گوی دیشب من دیدم که بعضی ها به ظرفیتهای داخلی ارجاع می دادند و بعضی ها به مناسبات خارجی ارجاع می دادند؛ معلوم است آن کسی که به مناسبات خارجی ارجاع می دهد مشکل را مشابه دولت کنونی دنبال می کند که تا کنون اثر مثبتی بر آن مترتب ندیده ایم.
تعامل خارجی با یک اقتصاد قوی ممکن است
*البته به باور بسیاری، صرف تاکید بر داخل هم، بدون تعامل با خارج هم ممکن نیست..
من اصلا مخالف ارتباطات بین المللی نیستم ولی یک اقتصاد قوی، جاذبه لازم را برای تعاملات خارجی و مثبت فراهم می کند و نتیجه یک اقتصاد ضعیف این است که اگر می خواهید تعاملات خارجی انجام دهید باید التماس کنید و اگر التماس کنید باید آوانس هم بدهید.
مثلا کاندیداهای اصولگرا بیشتر بر مناسبات منطقه ای یعنی روی روابط ایران با همسایگان تاکید می کردند از این رو اتفاقا من معتقدم گام اول برای مناسبات خارجی، روابط بین ایران و ۱۵ همسایه خودش است، اگر کسی بتواند این برنامه را بسیار گسترده و قوی اجرا کند فتح الفتوحی انجام داده است و یک نوع حمایت منطقه ای را به دنبال کشور ایجاد کرده است.
نتیجه آن هم این است که تعاملات خارجی با کشورهای دورتر، هم بهتر انجام می گیرد و هم از ناحیه آن دولتهای دورتر مثل اروپایی ها و امریکایی ها و حتی چین یا روسیه که البته روسیه همسایه ما است، اقبال بیشتری به ما خواهند کرد وقتی آنها ببینند موقعیت منطقه ای ما موقعیت محوری و برتری است حس می کنند که تعامل با ما تعامل با منطقه است و من این را کاملا می پسندم.
در حوزه مسائل منظقه ای باید تجمیع توانایی ها صورت گیرد
*این قابلیت را در کاندیداهای فعلی می بینید که مناسبات منطقه ای و جهانی ایران را در مسیر درست پیش ببرند؟
من معتقد به تجمیع توانایی‌ها هستم، یعنی هر یک از اینها که مورد اقبال مردم قرار گیرد و رئیس جمهور شود باید توانایی های بقیه را به توانایی های خودش ضمیمه کند، در این صورت است که می تواند نتیجه بگیرد، اگر هرکدام از اینها بخواهند روی توانایی های خودشان اعتماد و اتکا کنند و توانایی‌های دیگر را که در این انتخابات به میدان آمده اند و نشان داده اند یک سری کارهایی کرده‌اند،زحمتهایی کشیده‌اند و یک سری برنامه‌هایی تهیه کرده‌اند را نخواهد به توانایی های خودشان ضمیمه کند بخش عظیمی از استعدادها و امکانات مورد بهره برداری قرار نگرفته و آن هدفی که باید محقق شود که همان جهش، سرعت و رشد اقتصادی بالا است محقق نمی شود.
*نقاط قوت و ضعف نامزدها در مناظره اول چیست؟
من به صورت کلی اشاره کردم و گفتم بعضی ها برنامه داشتند و بعضی ها برنامه ای ارائه نکردند که معلوم است کار نکردند. آن کسی که برنامه دارد نقطه قوتش است و آن کسی که برنامه ندارد نقطه ضعفش است.
