نتیجه نهایی بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سرانجام دیروز اعلام شد؛ اعلامی که البته بدون حاشیه نبود. از دوشنبه شب زمزمه‌های نتیجه نهایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و بسیاری اعلام کردند که رد صلاحیت‌شدگان تعجب‌برانگیز خواهد بود. تا این‌که در نهایت دیروز صبح نتایج رسما از سوی ستاد انتخابات اعلام و مشخص شد که گمانه‌زنی‌های رسانه‌‌ای درست بوده است و خیلی از چهره‌هایی که انتظار‌‌ می‌رفت الان کاندیدای انتخابات باشند، تأیید صلاحیت نشده‌‌‌اند. این موضوع واکنش‌های منفی بسیاری را بر انگیخت؛ حتی آیت‌الله صادق آملی لاریجانی رئیس سابق قوه قضائیه و عضو فقهای شورای نگهبان نسبت به این عملکرد شورای نگهبان نیز معترض شد و برای اولین بار یکی از فقهای عضو شورای نگهبان نسبت به رفتار این شورا رسما موضع مخالف را ابراز کرد.

به گزارش روز نو :دوشنبه شب زمزمه‌‌ای در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد مبنی بر این که هیچ‌کدام از کاندیداهای اصلی دولت و اصلاح‌طلبان از جمله اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان تأیید صلاحیت نشده‌‌‌اند. برخی هم به نقل از نزدیکان علی لاریجانی خبر دادند که او نیز تأیید صلاحیت نشده است. تعجب آن جا بود که علی لاریجانی سال‌ها رئیس مجلس شورای اسلامی بوده و الان هم به عنوان مشاور رهبری و نماینده ویژه ایران در قرارداد ایران و چین مشغول به کار است. اسحاق جهانگیری هم دوره قبل کاندیدای انتخابات بوده و الان هم به عنوان معاون اول رئیس جمهوری مشغول به کار است.

زمزمه‌ها ادامه داشت تا این که خبرگزاری فارس اعلام کرد بررسی صلاحیت‌ها در شورای نگهبان به پایان رسیده و احتمالا هفت نفر تأیید صلاحیت شده‌‌‌اند. این خبرگزاری اسامی نهایی را در خروجی خود منتشر کرد. سیدابراهیم رئیسی، سعید جلیلی، محسن رضایی، امیرحسین قاضی‌زاده‌ هاشمی، علیرضا زاکانی، محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی این افراد بودند.

برخی این خبر خبرگزاری فارس را باور‌‌‌ نمی‌کردند و‌‌ می‌گفتند احتمالا نتیجه نهایی که از سوی وزارت کشور اعلام‌‌ می‌شود با این خبر متفاوت باشد. اما کمی بعد عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که اسامی نهایی را به وزارت کشور اعلام کرده و تعداد افراد تأیید صلاحیت شده هفت نفر هستند. در این مرحله مشخص شد که خبرگزاری فارس در جریان اتفاقات بوده است. در نهایت دیروز ستاد انتخابات کشور در اطلاعیه شماره 15 اسامی نهایی را که همان هفت نفر بودند اعلام کرد.

اما این اتفاق واکنش‌های زیادی را در پی داشت. برخی منابع خبری اعلام کردند که صادق آملی لاریجانی به رهبری درباره صلاحیت علی لاریجانی نامه نوشته است. هرچند این خبر رسما تأیید نشد اما انتشار اعتراض رسمی آملی لاریجانی نشان داد که احتمال این نامه‌نگاری وجود داشته است.

اعتراض شدید آیت‌الله لاریجانی به شورای نگهبان

دیروز آیت‌الله صادق آملی لاریجانی به عنوان عضو حقوقدان شورای نگهبان با انتشار متنی در توئیتر رسما نسبت به رفتار شورای نگهبان اعتراض کرد. این برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی است که یک عضو حقوقدان شورای نگهبان نسبت به موضوع رد صلاحیت‌ها اعتراض‌‌ می‌کند و تصمیمات شورای نگهبان را متأثر از نهادهای امنیتی‌‌ می‌داند. هرچند برخی‌‌ می‌گویند اعتراض و موضع‌گیری او به خاطر برادرش علی لاریجانی است، ولی به هرحال نوع رفتار اعتراضی او‌‌‌ بی‌سابقه بوده است. صادق لاریجانی در توئیتر نوشت:«از اولین حضور این‌جانب در شورای‌نگهبان در سال ۱۳۸۰، قریب به بیست سال می‌گذرد. در تمام این مدت، از شورای نگهبان دفاع کرده‌ام، حتی در سال‌هایی که در قوه قضائیه بودم؛ اما هیچ گاه تصمیمات شورا را تا این حد غیر قابل دفاع نیافته‌ام؛ چه در تأیید صلاحیت‌ها و چه در عدم احراز صلاحیت‌ها.»

وی ادامه داد: «سبب این نابسامانی‌ها تا حد زیادی، دخالت‌های فزاینده دستگاه‌های امنیتی از طریق گزارش‌های خلاف واقع، در تصمیم‌سازی برای شورای نگهبان است؛ به ویژه اگر عضو مسئولی که باید گزارش‌های محققانه به شورا ارائه کند خود، عامدانه چیزی بر آن بیفزاید! چنان که از وزارت اطلاعات با قاطعیت تمام مطلبی نقل می‌کنند، حال آنکه با پرسش از معاونت مربوطه در وزارت اطلاعات به صراحت این مطلب تکذیب می‌شود.»

آملی لاریجانی افزود:«گلایه بنده از سر دغدغه‌ای است برای حفظ شأن و اعتبار شورای نگهبان. این فقیر وقتی با چنین وضعیتی مواجه شدم و استدلال‌هایم را بی‌تأثیر یافتم، این کلام حق متعال را بر همکاران عزیزم در شورا تلاوت کردم: «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد و اتقوا الله ان الله خبیر بما تعملون». رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت:«در میانه این زمانه غریب و رفتارهای عجیب به خدا پناه می‌بریم و به محضر او عرضه می‌داریم؛ اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون.»

گمانه‌زنی درباره علت رد صلاحیت لاریجانی

برخی‌‌ می‌گویند که رد صلاحیت علی لاریجانی به خاطر زندگی و تحصیل فرزند او در آمریکاست. البته سخنان علی مطهری در توئیتر نشان‌‌ می‌دهد که این موضوع خیلی دور از واقعیت نیست. علی مطهری که خودش نیز از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شده، نسبت به رد صلاحیت علی لاریجانی واکنش نشان داده است. او نوشته:«از رد صلاحیت خودم با وجود آنکه می‌دانم دلیل قانع‌کننده‌ای ندارند می‌گذرم، اما از ردصلاحیت آقای لاریجانی که همیشه گوش به فرمان نظام بوده و تجربه گرانسنگی برای امروز جامعه ما داشت در حیرتم!
استناد به مصوبه شورای عالی امنیت ملی درباره اقامت یا تحصیل اقوام درجه یک مقامات عالی در کشورهای دیگر، پذیرفته نیست، زیرا این شورا حق قانونگذاری ندارد. قانونگذار فقط مجلس است.»

نامه‌نگاری روحانی

دیروز همچنین شنیده شد که حسن روحانی رئیس جمهوری درباره موضوع رد صلاحیت‌های انتخابات ریاست جمهوری دست به قلم شده و به رهبری نامه نوشته است. محمد مهاجری فعال رسانه‌‌ای در توئیتر اعلام کرد که رئیس جمهوری در نامه‌‌ای به رهبر معظم انقلاب از ایشان درخواست کرده که تغییراتی در لیست اعلام شده از سوی شورای نگهبان انجام گیرد. در این باره سخنگوی دولت روزگذشته در نشست خبری خود اعلام کرد:«معمولا آقای رئیس جمهور، در موارد مهم نامه‌نگاری می‌کنند؛ از آنجا که از صبح درگیر بحث سخنگویی بودم آخرین اطلاعات را ندارم. دقیق‌‌ می‌پرسم و اطلاع رسانی می‌کنم، چون نمی‌خواهم اطلاع رسانی غلط داشته باشم فعلا اطلاع دقیقی از این موضوع ندارم.»

اعتراض رئیسی

اعتراض‌ها گویا فقط به رد صلاحیت‌شدگان ختم نشده است. دیروز برخی منابع اعلام کردند که سیدابراهیم رئیسی با حضور در شورای نگهبان نسبت به این روند بررسی صلاحیت‌ها اعتراض کرده است. محمد دلاوری خبرنگار و مجری صداوسیما دیروز عصر در توئیتر خود اعلام کرد که حتی رئیسی هم به این فهرست منتشر شده معترض است. همچنین عبدالله گنجی از فعالان رسانه‌‌ای ‌‌‌اصول‌گرا در توویتر خود نوشت:«شنیدم تلاش‌های سید ابراهیم رئیسی از طریق شورای نگهبان و بزرگان نظام برای تجدید نظر در صلاحیت علی لاریجانی همچنان ادامه دارد.»

رئیسی خودش هم به نوعی این تلاش‌ها را تأیید کرد و در توئیترش نوشت: «از دیروز عصر که از نتایج تعیین صلاحیت‌ها مطلع شدم، شاید شماها و خود آقایان هم خبر نداشته باشند، من تماس‌هایی گرفتم و در حال انجام رایزنی‌هایی هستم که صحنه انتخابات، رقابتی‌تر و مشارکتی‌تر شود.»

با وجود این فشارها و مخالفت‌ها برخی معتقدند که علت اقدام فوری خبرگزاری فارس در انتشار اسامی تأیید صلاحیت‌ها این بوده که با این کار قصد داشته از فشارها برای تغییر در فهرست نهایی جلوگیری کند.
آنان در واقع با انتشار پیش‌دستانه فرصت هرگونه چانه‌زنی را از نامزدهای رد صلاحیت شده سلب کردند. بخصوص آن که برخی بعد از انتشار فهرست، علی لاریجانی و دیگران را خطاب قرار دادند و متذکر شدند که حالا صحنه امتحان لاریجانی است و همه منتظر هستند که او خیلی زود نتیجه بررسی صلاحیت را بپذیرد که در نهایت این اتفاق هم رخ داد.

مهدی فضائلی، معاون اطلاع‌رسانی دفتر نشر آثار رهبر انقلاب در واکنش به رد صلاحیت علی لاریجانی در توئیتی نوشت:«آزمون دشوار و مهم سیاست‌ورزی مومنانه برای دکتر لاریجانی انشاءالله سربلند بیرون می‌آیند!»

واکنش رد صلاحیت‌شدگان

با این حال کاندیداهایی که بسیاری از جریان‌های سیاسی روی آن‌ها حساب باز کرده بودند و کمتر کسی تصور‌‌ می‌کرد آنان رد صلاحیت شوند، دیروز نتیجه بررسی صلاحیت شورای نگهبان را پذیرفتند.
علی لاریجانی با انتشار متنی نوشت: «در این دوره از انتخابات، بر حسب وظیفه اسلامی، ملّی و انقلابی و بر اساس تأکید رهبر معظّم انقلاب اسلامی مبنی بر حضور حداکثری در انتخابات و توصیه مراجع عظام تقلید و برخی صاحب‌نظران دانشگاهی و اقشار مختلف مردم، لازم دیدم برای خدمتگزاری به ملّت، به صحنه انتخابات وارد شوم. با حمایت شما عزیزان بخصوص نخبگان جامعه، برای رفع مشکلات پیش روی ملّت، عزمی راسخ داشتم؛ اما حال آنکه روند انتخابات این‌گونه رقم زده شد، بنده وظیفه خویش را در پیشگاه الهی و ملّت عزیز انجام داده‌ام و راضی به رضای الهی هستم و از همه کسانی که در این مدّت کوتاه، ابراز لطف فرمودند، سپاسگزارم و امیدوارم برای اعتلای ایران اسلامی، در انتخابات حضور یابید.» سرعت او در انتشار این واکنش نشان داد که لاریجانی تمایلی برای چانه‌زنی در جهت گرفتن تأیید صلاحیت ندارد و او به این ترتیب خود را کنار کشید، هرچند برخی منابع مدعی شدند که او برای رایزنی به قم رفته است، ولی به هرحال این متن نشان‌‌ می‌دهد که او احتمالا انتظاری هم برای تأیید صلاحیت ندارد.

جهانگیری: تکلیف از من ساقط شد

اسحاق جهانگیری نیز که کاندیدای مهم اصلاح‌طلبان و دولت محسوب‌‌ می‌شد نتیجه را پذیرفت و با انتشار بیانیه‌‌ای اعلام کرد: «اکنون تکلیف از من ساقط است و پایان فعالیت‌های انتخاباتی خود را اعلام‌‌ می‌کنم و از اقشار مختلف مردم که مشتاقانه و دلسوزانه به میدان آمدند و به اینجانب اعتماد و ابراز لطف داشته‌‌‌اند، کمال تشکر و قدردانی را دارم و عموم شهروندان را به مشارکت در انتخابات دعوت‌‌ می‌کنم.» به غیر از جهانگیری دیگر کاندیداهای مشهوری هم که انتظار تأیید صلاحیت داشتند با انتشار بیانیه‌‌ای اعلام کردند که نتیجه را‌‌ می‌پذیرند و کنار‌‌ می‌روند. مسعود پزشکیان، عزت‌الله ضرغامی و سعید محمد از جمله این چهره‌های سیاسی هستند.