گزارش روز نو، عرب نیوز: لاریجانی می خواهد خود را شبیه آیت الله هاشمی رفسنجانی نشان دهد/ احتمالا نامزدها در صداوسیما محتاطانه نظر خواهند داد چرا در طول کارزار انتخاباتی نیز شورای نگهبان می تواند آنان را رد صلاحیت کند/ لاریجانی سعی دارد با اولویت بندی اقتصاد و نشان داده چهره ای عملگرا از خود به پایگاه رای دهنده به پایگاه پیش تر رای دهنده به آیت الله هاشمی و میانه روها نزدیک شود.

الشرق الاوسط: احمدی نژاد در روند پوپولیستی به دنبال ادغام ملی گرایی و ایدئولوژی بوده است/ جهانگیری معاون اول رئیس جمهور به عنوان طعمه ای برای جریان اعتدالی و اصلاح طلب به منظور افزایش نرخ مشارکت وارد انتخابات شده است/ برجسته ترین ویژگی انتخابات پیش رو چند قطبی بودن است.

انتخابات ریاست جمهوری ایران که ماه آینده برگزار می شود می تواند آخرین قطعه برای تکمیل روند تجزیه یک اردوگاه سیاسی (اصولگرایان) باشد که سال ها علیرغم وجود اختلافات فزاینده درون آن دچار تقسیم و انشقاق نشده بود.

خبرگزاری "فرانسه" در گزارشی با اشاره به این که هنوز فهرست نهایی نامزدهای تایید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان منتشر نشده اشاره می کند که انتظار می رود رقابت اصلی میان علی لاریجانی رئیس سابق مجلس و ابراهیم رئیسی رئیس فعلی قوه قضائیه باشد. این خبرگزاری درباره احتمال تعمیق شکاف در میان اصولگرایان می نویسد:"براساس داده های کمیته انتخابات نزدیک به 600 نفر از جمله 40 زن برای شرکت در رقابت انتخاباتی ثبت نام کرده اند اما تنها تعداد معدودی پس از بررسی پرونده شان توسط شورای نگهبان تایید صلاحیت خواهند شد. در این میان انشقاق در اردوگاه اصولگرایان رو به افزایش است. سابقه اولین گسست در آن اردوگاه به سال 2009 میلادی و اعتراضات پس از انتخابات مناقشه برانگیز در آن سال باز می گردد که به قدرت رسیدن دوباره احمدی نژاد رئیس جمهوری پوپولیست انجامید. توافق هسته ای در سال 2015 میلادی اما این شکاف ها را درون آن اردوگاه تعمیق بخشید".

این خبرگزاری در ادامه می افزاید:"در درون ایران به ندرت از واژه "محافظه کار" استفاده می شود اصطلاحی که از سال 1997 میلادی در رسانه های ایران باب شد. تا آن زمان تنها راست و چپ (که با عنوان خط امام) شناخته می شدند به عنوان جناح های سیاسی ایران برسمیت شناخته شده بودند. لیبرال ها، ملی گرایان و مارکسیست ها نیز پس از انقلاب 1979 میلادی توسط حکومت تازه مستقر به بیرون از حلقه قدرت رانده شده بودند. تفاوت اساسی میان چپ های خط امامی و راست ها ایدئولوژی اقتصادی آنان بود. چپ ها به مداخله دولت در اقتصاد باور داشتند و راست ها به کنترل کم تر دولت بر اقتصاد. پس از سال 1989 میلادی با پایان جنگ ایران و عراق و فوت آیت الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی، راست ها بر حیات سیاسی ایران مسلط شدند. با این وجود، در سال 1997 میلادی "محمد خاتمی" رئیس جمهوری مایل به جناح چپ قدرت را در دست گرفت و برنامه اصلاح طلبانه ای از جمله کاهش تنش با غرب را در دستور کار خود قرار داد. راست ها دوباره گردهم آمدند تا به تدریج نیروی خود را بازیابند. جناح راست که در انتخابات متحمل شکستی تلخ شده بود به تدریج خود را بازسازی کرد. این اردوگاه ها که خود را "اصولگرا" معرفی می کرد پیروز شد و تمایز خود را از رقیب اصلاح طلب نشان داد. آنان با معرفی خود به عنوان "اصولگرا" ایدئولوژی شان را پیروی از اصول انقلاب اسلامی 1979 میلادی معرفی کردند بدان معنا که از نظرشان جریان دیگر یعنی "اصلاح طلبان" منحرف شده از ارزش های انقلابی قلمداد می شدند. در آن زمان از جمله منتقدان دولت اصلاحات "علی لاریجانی" رئیس وقت صداوسیما بود. در سال 2005 میلادی، پیروزی غافلگیرکننده احمدی نژاد که در آن زمان به عنوان نامزد ضد فساد و تقریبا ناشناخته معرفی شده بود باعث ظهور "محافظه کاری افراطی" شد. به همین خاطر، محافظه کاران سنتی و اصلاح طلبان علیه او موضع گیری کردند. محافظه کاران افراطی خود را "انقلابی" معرفی می کردند. روزنامه محافظه کار افراطی "جوان" اشاره می کند که محافظه کاران افراطی تفاوت شان با محافظه کاران سنتی چون لاریجانی آن است که آنان (محافظه کاران سنتی) را به "حافظان وضع موجود" متهم می کنند. محافظه کاران افراطی اکنون وقتی برای احمدی نژاد نمی گذارند چرا او را به دلیل سرپیچی از خواسته های مقام عالی رهبری ایران در دوره دوم ریاست جمهوری اش نمی بخشند. محافظه کاران و محافظه کاران افراطی در سال 2013 میلادی علیه سیاست گشایش رابطه با غرب از سوی روحانی موضع گیری کردند و او را به وطن فروشی متهم ساختند. پذیرش توافق هسته ای 2015 از سوی مقام عالی رهبری اما وضعیت را تغییر داد. در آن زمان لاریجانی از جمله محافظه کاران میانه رو که رئیس مجلس بود از توافق حمایت کرد. با این وجود، خروج امریکا از برجام و بازگشت تحریم ها در زمان ریاست جمهوری ترامپ در سال 2018 میلادی باعث تقویت موضع محافظه کاران افراطی شد. با تشدید تحریم ها و تعمیق بحران اقتصادی در ایران انتقاد محافظه کاران افراطی علیه دولت روحانی بالا گرفت. اکنون اما با نزدیک شدن به انتخابات ماه آینده، ایران و قدرت های جهانی بار دیگر درگیر مذاکرات در وین هستند و به دنبال احیای برجام برآمده اند. رئیسی که 38 درصد آرا را در رقابت سال 2017 میلادی به دست آورد می گوید اولویت، لغو تحریم های امریکا است بدان معنا که اگر پیروز انتخابات شود ایران را در توافق نگه خواهد داشت. انتظار می رود رئیسی و لاریجانی در مورد اقتصاد و جایگاه ایران در جهان با یکدیگر اختلاف نظر داشته باشند چرا که رئیسی از سرپیچی از خواسته غرب حمایت می کند و لاریجانی خواستار اقتصاد بازتر و تنش زدایی است. لاریجانی اخیرا درباره مسئله آزادی های اجتماعی صحبت کرد موضوعی که برای محافظه کاران افراطی خط قرمز محسوب می شود".

در همین حال، عرب نیوز نزدیک به دربار سعودی در گزارشی تحت این عنوان که "همان مقام های قدیمی ارشد پیشین در ایران این بار نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده اند" می نویسد:"شورای نگهبان احتمالا این افراد را تایید صلاحیت خواهد کرد: سعید جلیلی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده هسته ای، محسن رضایی دبیرمحمع تشخیص مصلحت نظام و سپاهی سابق، حسین دهقان وزیر دفاع سابق، محمد شریعتمداری وزیر فعلی تعاون، کار و رفاه اجتماعی، ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضائیه، علی لاریجانی رئیس سابق مجلس وو سپاهی سابق و اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی. در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری احتمالا نباید انتظار بحث های داغ تلویزیونی را از صداوسیما رسانه دولتی ایران داشته باشیم چرا که شورای نگهبان اعلام کرده می تواند حتی در طول کارزار انتخاباتی نیز نامزدها را رد صلاحیت کند در نتیجه، قطعا نامزدها با احتیاط بیش تری صحبت خواهند کرد. انتظار می رود از میان افرادی که پیش تر ذکر شدند جهانگیری، رئیسی و لاریجانی پیشتاز باشند. هر سه نفر آنان پیش تر برای انتخابات ریاست جمهوری نامزد شده بودند و پایگاه های مختلفی را در ایران نمایندگی می کنند. لاریجانی سعی ارد ود را شبیه به آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی نشان دهد. او سعی دارد با اولویت بندی اقتصاد و نشان داده چهره ای عملگرا از خود به پایگاه رای دهنده به پایگاه پیش تر رای دهنده به آیت الله هاشمی و میانه روها نزدیک شود. او رد برنامه خود اشاره کرده که هدف اصلی سیاست خارجی باید تسهیل روابط خارجی به منظور پیشبرد اقتصاد کشور باشد. جهانگیری به عنوان اصلاح طلب در طیف بندی سیاسی ایران شناخته می شود و به اردوگاه اعتدال گرایان و اصلاح طلبان برای کسب رای نزدیک خواهد شد. او گاهی از منتقدان جدی تندروها بوده است. او گفته بود که جنبشی به نام اصلاحات وجود دارد و همه حقوق از آن سلب شده و اجازه نمی دهند حتی یک نامزد داشته باشد. او با انتقاد از احمدی نژاد گفته بود آن دولت 700 میلیارد دلار درآمد نفتی کسب کرد اما همه پول را هزینه کرد و چیزی جز بیکاری برای ایران باقی نگذاشت. او در اوایل دهه دوم عمرش در جریان انقلاب 1979 فعال سیاسی بود و بعدا در رشته مدیریت صنعتی تحصیل کرد و استاندار اصفهان شد و در زمان دولت اصلاحات از سال 1997 تا 2005 میلادی وزیر صنایع و معادن بود و در زمان دولت روحانی نیز معاون اول رئیس جمهوری بوده است. آشکار است که جهانگیری مورد علاقه نهادهای خاص نیست. علاوه بر آن بسیاری از جوانان از اصلاح طلبان و دولت روحانی ناامید شده اند چرا که آن دولت نتوانسته وعده های اقتصادی خود را عملی کند و نرخ بیکاری، نرخ تورم و کاهش ارزش ریال ایران بدترین دوره خود را تحربه می کند. هم چنین، نقض حقوق بشر و برخورد با معترضان نیز در زمان دولت روحانی و جهانگیری تشدید شده است. به نظر می رسد رئیسی نامزد مورد علاقه نهاد خاص است. او پایگاه طرفداران بزرگی بین تندروها و محافظه کاران دارد. در نتیجه به نظر می رسد احتمالا انتخابات ریاست جمهوری رقابتی بین رئیسی و لاریجانی خواهد بود که هر از نزدیکان و وفاداران به مقام عالی رهبری ایران هستند".

نشریه عرب زبان "الشرق الاوسط" چاپ لندن نیز در گزارشی درباره انتخابات ایران می نویسد:"همه نگاه ها به نظر شورای نگهبان در ایران دوخته شده است که فهرست نهایی نامزدهای تایید صلاحیت شده برای شرکت در رقابت انتخابات ریاست جمهوری را اعلام خواهد کرد. به احتمال زیاد شورای نگهبان به شکلی برّنده از میان 592 نفر تنها چند نامزد معدود به تعداد انگشتان دست را تایید صلاحیت خواهد کرد. در انتخابات 2017 میلادی نیز شورای نگهبان از میان 1630 داوطلب ثبت نام کرده تنها 6 نفر را تایید صلاحیت کرده بود. به احتمال زیاد شورای نگهبان مانع از نامزدی چهره هایی می شود که در حیات سیاسی ایران وزن سنگینی دارند. این همان چیزی است که احمدی نژاد می خواهد. او روندی پوپولیستی را دنبال کرده که در آن ملی گرایی و ایدئولوژی را با یکدیگر ترکیب می کند. به نظر می رسد شورای نگهبان رقابت بین نامزدهای انتخابی از بین یک نظامی و غیر نظامیان (رئیسی، لاریجانی و جهانگیری) محدود سازد. تاکنون مقام عالی رهبری ایران موضع آشکاری درباره روند انتخابات و یا نامزدی خاص اتخاذ نکرده اند. اکنون گمانه زنی هایی درباره نظامی شدن انتخابات ریاست جمهوری مطرح می شود. هم چنین، ابهام هایی به دنبال نامزدی رئیسی ایجاد شده است. در این میان، لاریجانی تغییر در سیاست منطقه ای را در دستور کارش قرار داده است. جهانگیری معاون اول رئیس جمهور به عنوان طعمه ای برای جریان اعتدالی و اصلاح طلب به منظور افزایش نرخ مشارکت وارد انتخابات شده است. برجسته ترین ویژگی انتخابات پیش رو چند قطبی بودن آن است. اکنون وضعیتی بی سابقه ایجاد می شود: رقابت میان محافظه کار و اصلاح طلب، بین محافظه کار، اصلاح طلب میانه رو یا بین محافظه کار، اعتدال گرا، اصلاح طلب و نظامی. به همین خاطر، داوطلبان نفس شان را در سینه حبس کرده اند تا نتیجه شورای نگهبان را بینند".