انگشت حیرت بر دهان قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز
روزنو :قلعه پرتغالی‌ها یادگار به‌جا مانده از استعمار پرتغال در جنوب بندرعباس و مشرف بر تنگه هرمز با عمری افزون‌بر پنج‌قرن از نبود متولی برای احیاء و بازسازی خود در حیرت، حسرت و انگشت به دهن مانده است.
به گزارش روز نو به نقل از ایرنا، این بنای تاریخی که در قسمت شمالی جزیره هرمز واقع شده و به تنگه هرمز نزدیک است، به‌واسطه آن‌که یادآور تلاش و رشادت دلاورمردان ایرانی در عهد صفوی برای بیرون راندن استعمارگران پرتغالی است، ارزش معنوی فراوانی برای ایران و ایرانیان دارد و شاید بتوان این بنا را نمادی از غیرت و استعمارستیزی نیاکان‌مان خواند.
قلعه پرتغالی‌ها در یکی‌ـ دو سال گذشته با حاشیه‌هایی ازقبیل مرمت نامناسب تا تجاوز به حریم خود روبه‌رو شده، بارها از این اتفاق‌ها در این استان رخ داده و اکنون نیز موضوع بهره‌برداری زمین چمن مصنوعی فوتبال در حریم این بنای تاریخی مطرح شده است. شاید در این میان خود قلعه پرتغالی‌ها متعجب‌ترین باشد؛ چراکه بخشداری هرمز، اداره ورزش و جوانان و شهرداری این جزیره مدعی بی‌تفاوتی میراث‌فرهنگی نسبت به زمین فوتبال و بی‌عملی آن در برابر چمن شدن زمین در عرصه مکاتبات اداری هستند و اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ادعایی غیر از این دارد.
شاید هم اگر قلعه‌ای که افزون‌بر ۵۰۰سال از زمان احداثش می‌گذرد و شاهد رخدادهای گوناگون بوده، از این وضعیت انگشت حیرت بر دهان می‌ماند که مگر می‌شود چنین شود؟ این بنای تاریخی که به شماره۱۹۹۸ در سال۷۷ در فهرست آثار ملی ایران بهثبت رسیده، متحیر مشغول تماشای اختلاف‌ها بین ارگان‌های مختلف مانده است.
این قلعه خاموش را پرتغالی‌ها پس از فتح جزیره پر رونق و شکوفای هرمز که خود لقب نگین جهان به آن داده بودند، بنا کردند و خود قلعه به خوبی می‌داند دارای حریم مصوبی است که هر اقدامی بایستی در چارچوب آن باشد. این بنای تاریخی سال ۱۵۰۷میلادی توسط آلبوکرک پرتغالی در جزیره هرمز بنا شده بود، در سال۱۶۲۲ میلادی توسط امام قلی‌خان فتح شد و هم‌اکنون ۵۱۴سال از احداث آن می‌گذرد. قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز یکی از قلعه‌هایی است که پرتغالی‌ها برای حفاظت و حراست از متصرفات خود در اقیانوس هند و خلیج‌فارس بنا کرده بودند و علاوه‌بر کارکرد نظامی برای سکونت خانواده‌های پرتغالی‌ها نیز استفاده می‌شده است.
شهردار هرمز: زمین فوتبال جابه‌جا می‌شود
شهردار جزیره هرمز در این‌باره گفت: در محوطه قلعه پرتغالی‌ها زمین چمن فوتبال ایجاد شده و زمین مورد بحث جزو فضایی است که در دور دولت اسبق و دستور استاندار وقت برای ورزش اهالی محله اختصاص یافت.
محمد آزموده افزود: قلعه پرتغالی‌ها در طرح هادی جزیره هرمز بدون حریم بود و زمین فوتبال محلی مورد اشاره در محوطه باز قرار داشت، اما در طرح تفصیلی جزو حریم این قلعه است. شاید هیچ جمله‌ای برای قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز تعجب برانگیزتر از این نباشد که شهردار گفت: اگر میراث‌فرهنگی هرمزگان از بابت قرار داشتن این زمین ورزشی در حریم بنای تاریخی نگرانی داشت، بایستی در این سال‌ها نسبت به جمع‌آوری و انتقال آن به مکانی دیگر اقدام می‌کرد و از خود پرسید آیا سایر دستگاه‌ها وظیفه‌ای در این‌خصوص ندارند.
شهردار هرمز گفت: اداره کل میراث‌فرهنگی هرمزگان زمانی درخصوص قرار داشتن این زمین در حریم بنای قلعه پرتغالی‌ها حساس شد که زمین چمن شد و تا پیش از آن سکوت پیشه کرده بود، این نگرانی نیز بیش‌تر در رسانه‌ها انعکاس یافته و در عرصه مکاتبه‌ها و فرآیندهای اداری اقدام ملموسی مشاهده نمی‌شود؛ اما با وجود این زمین فوتبال را جابه‌جا می‌کنیم.
رئیس اداره ورزش و جوانان هرمز نیز گفت: زمین را شهرداری در اختیار این اداره قرار داد؛ چراکه از شهرداری تقاضای زمین برای فضای ورزشی کرده بودیم تا اهالی بتوانند استفاده کنند و حتی اگر در حریم بنای قلعه پرتغالی‌ها قرار گرفته آن‌ها اطلاع داشته‌اند.
حسین زارعی ادامه داد: از طرفی زمین فوتبال با زمین فوتبال محله‌ای تفاوت دارد و در سطح رسانه‌ها سخن از زمین فوتبال است؛ درحالی‌که زمین مورد اشاره زمین فوتبال محله‌ای است که برای درک بهتر مطلب باید گفت ابعاد زمین فوتبال ۱۰۰ در ۵۰متر و ابعاد زمین فوتبال محله‌ای که درخصوص آن صحبت می‌کنیم ۴۰ در ۲۰متر است.
وی اشاره کرد: زمین فوتبال مورد نظر در محله مسجد امام شافعی قرار دارد که ۱۲ آذر ۸۷ یعنی حدود ۱۳سال قبل در طرح هادی به‌عنوان فضای ورزشی قرار داشته است و مردم مطالبه چمن شدن آن را داشتند که سرانجام این کار در دهه فجر سال گذشته انجام و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
بخشدار هرمز: روند قانونی برای احداث زمین فوتبال طی شده است
بخشدار هرمز هم گفت: زمین فوتبال محله مسجد امام شافعی با انجام فرآیندهای قانونی و طی مراحل لازم اداری احداث شده و امکان جابه‌جایی آن وجود دارد و از طرفی نیز برای چمن کردن این زمین فوتبال که یک‌ماه از انجام آن می‌گذرد با میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان مکاتبه شد؛ اما پاسخی دریافت نشد.
هنوز گوش قلعه پرتغالی‌ها درگیر سخنان ادریس قریشی کولغانی بود، آن‌جا که گفت اعتبار لازم برای احداث این زمین از اداره کل ورزش و جوانان هرمزگان با مشارکت مردم تأمین شده است که درد زخمی از مرمت آن را متوجه میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری هرمزگان کرد و شنید که معاون میراث مدعی پاسخ دادن به نامه استعلام بخشداری است.
معاون میراث‌فرهنگی: پاسخ نامه بخشداری ظرف یک‌هفته ارسال شد
به‌طور حتم قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز در این بین حیران می‌ماند؛ چراکه سخنان معاون میراث‌فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هرمزگان برخلاف گفته‌های مسئولان پیشین بود و گفت: بخشداری جزیره هرمز در تاریخ ۹بهمن سال گذشته برای احداث این زمین فوتبال محلی از این اداره کل استعلام گرفت که ۱۵همان ماه پاسخ داده این اداره کل مبنی‌بر قرار داشتن زمین مورد نظر در حریم بنای تاریخی ۵۰۰ساله و مخالفت با احداث و چمن شدن زمین فوتبال داده شد.
بی‌شک حیرت این پیر ایستاده در برابر تنگه هرمز بیش‌تر هم می‌شد، وقتی که می‌شنید عباس نوروزی با امتناع از دادن شماره‌نامه می‌گوید: رونوشت آن نامه به فرمانداری بندرعباس، دفتر هماهنگی امور توسعه جزایر استانداری هرمزگان و اداره کل ورزش و جوانان این استان ارسال شد و تلاش داریم در راستای حراست از بنای تاریخی قلعه پرتغالی‌های جزیره هرمز آن را برچینیم.
