سیر طارم، زخمی کمبود صنایع تبدیلی

به گزارش روزنو به نقل از ایسنا، حوزه کشاورزی یکی از استراتژیک‌ترین و اشتغال‌زاترین بخش‌ها در همه کشورها محسوب می‌شود تا جایی‌که این حوزه نقش بسیار مؤثر و حیاتی در تأمین امنیت غذایی مردم جهان ایفا می‌کند؛ به‌طوری‌که بخش عمده‌ای از احتیاجات بشر از دل خاکی تأمین است که به دست کشاورزان زر می‌شود. با توجه به اهمیت بخش کشاورزی از سال‌ها قبل این حوزه نیز به زیرمجموعه صنعت اضافه شد. صنعت کشاورزی مهم‌ترین بخش اقتصادی کشورهای مختلف است؛ چراکه وظیفه تولید و تهیه مواد اولیه غذایی برعهده این بخش و صنعت است.
با توجه به این‌که این بخش دربرگیرنده بخش بزرگی از کسانی است که به‌‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در مراحل مختلف تولید تا عرضه محصولات کشاورزی دخالت دارند و کار می‌کنند می‌توان گفت پیشرفت کشاورزی و صنایع وابسته به آن می‌تواند باعث افزایش تولید ناخالص داخلی، اشتغال‌زایی، ارزآوری و نیز خودکفایی کشور در واردات محصولات کشاورزی شود؛ بنابراین توجه بیش‌تر به صنعت کشاورزی باید به یکی از اهداف اصلی هر کشوری برای توسعه اقتصادی و اجتماعی تبدیل شود.

کشاورزی در کشور ما از دیرباز تاکنون با چالش‌های فراوانی همراه بوده است، گاهی رنج کشاورز گنج دلال می‌شود، مانند آنچه در زیتون طارم رخ می‌دهد، گاهی محصول در دست کشاورز می‌ماند، مانند بلایی که امسال بر سر کشمش و تیزاب در ابهر و خرم‌دره آمد و گاهی نیز هزینه کاشت و داشت با برداشت نمی‌خواند، مانند آنچه همه ساله بر گوجه‌فرنگی می‌گذرد و گاهی نیز نبود صنایع تکمیلی، کشاورزان را با مشکلات عدیده مواجه می‌کند، مانند سیب‌زمینی که به‌علت فروش نرفتن در انبارها جوانه می‌زند یا سیرهایی که به‌علت نبود واحدهای فرآوری با نازل‌ترین قیمت به فروش می‌رسد و فقط خستگی است که بر تن کشاورز می‌ماند.
از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی کشاورزی در استان زنجان به‌ویژه در شهرستان‌هایی که اقتصاد غالب آن‌ها کشاورزی است، می‌توان به نبود صنایع تبدیلی، کمبود منابع آبی، رعایت نکردن الگوی کشت، استفاده از روش‌های سنتی برای کشاورزی، هزینه‌های بالای برداشت محصول، حاکمیت بی‌چون و چرای دلالان در بازار و حمایت نکردن دولت از برخی محصولات اشاره کرد که نتیجه این ناملایمات خستگی را بر تن کشاورزان گذاشته و در برخی موارد مدیریت ناصحیح برخی از محصولات پرطرف‌دار موجب گرانی میوه و پر کشیدن آن از سفره مردم می‌شود.
زنجان یکی از استان‌هایی است که در حوزه کشاورزی حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، تا جایی‌که این استان قطب تولید حبوب کشور و محصولات پرطرفداری مانند زیتون، سیر و انگور به‌شمار می‌رود. یکی از محصولات پرطرفداری که این روزها کشاورزان درحال برداشت آن هستند، سیر طارم است؛ اما گویا این محصول نیز اسیر حاشیه‌های بازار شده، به‌طوری‌که در سر زمین با قیمت اندک خریداری می‌شود، اما با قیمت بالا به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد که همین‌ موضوع گلایه کشاورزان را درپی داشته است.
طارم یکی از شهرستان‌های خوش آب و هوای زنجان است که از موقعیت ویژه‌ای در استان و در همه حوزه‌ها به‌ویژه کشاورزی برخوردار است. عبور رودخانه خروشان قزل‌اوزن از دل هندوستان ایران علاوه‌بر این‌که زیبایی‌های طارم شگفت‌انگیز را چندین برابر کرده است، سبب رونق کشاورزی نیز شده و مردمان بسیاری از همین راه ارتزاق می‌کنند. حاصل دسترنج طارمی‌ها کرفس، زیتون، سیر، گوجه‌فرنگی، بادام، زردآلو، برنج و چندین محصول رنگارنگ دیگر است که در طول سال رونق‌بخش سبد غذایی ایرانیان می‌شود، کشاورزانی که رنج می‌کارند تا گنج درو کنند.
در میان محصولات کشاورزی طارم، سیر این منطقه زبانزد خاص و عام است و طرفداران پر و پا قرصی در سراسر جهان دارد. سیری که حالش در برخی از سال‌ها خوش و در برخی سال‌ها ناخوش است. سیری که دل کشاورزان طارمی را مثل سیر و سرکه می‌جوشاند. سیرکاران طارمی همه‌ساله با برداشت محصول خود با مشکلاتی نیز مواجه می‌شوند که یکی از این مشکلات، کمبود صنایع تبدیلی است. البته ناگفته نماند این ‌مشکل، دغدغه اصلی سایر محصولات طارم ازجمله زیتونی که خداوند نیز به آن قسم یاد کرده است.
حاشیه‌های بازار نیز کشاورزان طارمی را کم رنج نمی‌دهد. دلالان، شکارچیان دائمی بازار سیر طارم هستند؛ کسانی که سود را از دست کشاورزانی که با هزاران امید و آرزو بذر در دل خاک می‌کارند و تا به ثمر رسیدن آن خون دل‌ها می‌خورند، می‌ربایند که این جفایی بزرگ در حق کشاورز است. هزینه بالای کارگران به‌‌ویژه کارگران غیربومی از دیگر مشکلات کشاورزان طارمی است که موجب افزایش قیمت تمام‌شده محصول می‌شود. قابل ذکر است طارم همه ساله در فصل برداشت محصول میزبان درصد بالایی از کارگران غیربومی است که علاوه‌بر هزینه روزانه کارگری نیاز به محل اسکان نیز بر هزینه‌ آن‌ها می‌افزاید.
در روزهای اخیر فصل برداشت سیر در طارم فرا رسیده است، کشاورزانی که از سیر سال گذشته دل‌خوشی نداشتند، امسال چشم به مسئولان دوخته‌اند تا گره از مشکلاتشان بگشایند. درحال‌حاضر برداشت محصول سیر از مزارع این شهرستان درحال انجام است. در سال زراعی جاری حدود ۱۴۰۰هکتار از مزارع طارم به کشت سیر اختصاص یافته و پیش‌بینی می‌شود از این مقدار بالغ‌بر ۵۰هزار تن محصول سیر برداشت و به بازار عرضه شود.
در همین رابطه مسئول زراعت جهاد کشاورزی طارم می‌گوید: هر ساله برداشت سیر از اردبیهشت‌ماه شروع می‌شود، درحالی‌که امسال به‌علت خشک‌سالی برداشت از ۲۳فروردین‌ماه شروع شده است که این یعنی برای فرآوری و صادرات مناسب نیست.
آرش محمدی می‌افزاید: هر ساله صادرات سیر علاوه‌بر استان‌های دیگر به کشورهای روسیه و کشورهای حوزه‌ خلیج‌فارس انجام می‌شد که در تلاش هستیم امسال هم تحقق یابد. سیر تولیدی شهرستان طارم به‌دلیل داشتن کیفیت مناسب می‌تواند علاوه‌بر صادرات به دیگر کشورها، در صنایع مرتبط شامل فرآوری سیر، ترشی‌جات، پودر سیر، چاشنی خیار شور و صنایع غذایی مانند تولید سوسیس و کالباس، مواد بهداشتی، دارویی و پماد و... مورد استفاده قرار گیرد، اما متأسفانه این محصول زخمیِ نبود واحدها و صنایع تبدیلی در طارم است.