
نامزدهای پاستور بیخیال کرونا
ثبت نام نامزدهای ریاست جمهوری برای انتخابات خردادماه 1400 بهپایان رسید. تقریباً تمام چهرههای سیاسی که اندکی احساس کردند توانایی بهدست گرفتن سکان هدایت قوه مجریه را دارند با حضور در ساختمان وزارت کشور برای ریاست جمهوری نامنویسی کردند. افراد شاخص در این لیستِ بلند بالا از اسامی وزیر و وکیل گرفته تا رؤسای سابق و فعلی قوای سهگانه بعد از انجام مراحل ثبتنام با ایستادن در پشت میکروفن خبرگزاریها از علت اصلی حضور در جریان انتخابات و البته محورهای اصلی برنامههای ریاستجمهوری خود گفتند. مانند همیشه مسئله فقر، اقتصاد و فساد که طی سالهای گذشته تبدیل به کلیدواژه محافل سیاسی و انتخاباتی شده است، بخش بزرگی از بیانیههای نامزدها را شامل شد، اما با وجود اینکه روزانه حداقل بالای 100نفر از مردم این کشور براثر ابتلا بهکرونا جان خود را از دست میدهند که گاهی این تعداد به نزدیک 500نفر براساس آمار رسمی وزارت بهداشت میرسد، تقریباً در بیانیه هیچ کدام از نامزدهای ریاستجمهوری، حداقل آن کسانی که به احتمال زیاد از فیلتر نظارت شورای نگهبان عبور میکنند واکنشی به ماجرای کووید19 و انجام عملیات موثر و سریع واکسیناسیون علیه این بیماری دیده نشد، جز چند عبارت کوتاه در بیانیه اسحاق جهانگیری، معاون فعلی رئیسجمهور در دولت حسن روحانی، آن هم شاید بهدلیل مواجهه مستقیمی است که ایشان با مسئلهای بهنام کرونا در دولت مستقر دارند.
این درحالیست که همین چند وقت گذشته وقتی انتخابات ریاست جمهوری در ایالات متحده برگزار شد، بسیاری دیدند که مباحث مربوط به مبارزه با کرونا چه نقش تعیین کنندهای برای انتخاب افراد در رقابتهای حزبی احزاب دوگانه و در نهایت در رقابت بین حزبی جمهوریخواهان و دموکراتها داشت. اما گویی نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری در ایران تنها در حد نوشتن بیانیههای پرطمطراق که در آن از صورت مشکلها گفتند نه از ریشه آن، تهیه چند برگ کپی شناسنامه، گرفتن سابقه سوء پیشینه و در بهترین حالت تهیه ویدئوکلیپ از لحظه ثبتنام در ستاد انتخابات وزارت کشور برنامهریزی کرده بودند. درحالیکه بهنظر میرسد یکی از اولویتهای رئیسجمهور آینده همین مسئله کرونا و برداشتنن سایه مرگِ ناشی از آن در زندگی مردم است.
درهمینباره محمدرضا محبوبفر، عضو انجمن بهداشت و ارتقای سلامت ایران به روزنامه همدلی گفت: «وضعیت شیوع کرونا که امروز در کشور وجود دارد شکننده و ناپایدار است، طوریکه ما در یک قدمی پیک پنجم هستیم. اما اینکه در بیانیههای انتخاباتی این نامزدها برای ریاستجمهوری اشارهای به کرونا و کووید نشده است، من گمانم این است که دغدغه این آقایان برای حضور در انتخابات بهجای حل مشکلات اولویتدارِ مردم ایران چیز دیگری است. خیلیهایشان از شعارهای کلیشهای و تکراری مانند فقر و مشکلات اقتصاد صحبت کردند، درحالیکه تعداد زیادی از نامزدها بهوجود آورنده وضع موجود هستند. بخشی از مشکلات ایران در تعاملات جهانی که مانع ورود واکسن کرونا به کشور ما شد، حاصل تصمیمگیری همین تعداد از افرادی بود که در انتخابات اعلام نامزدی کردند. قطع رابطه ایران با کشورهای جهان سبب ایجاد مشکلات زیاد بهداشت، درمانی، دارویی و البته مانع بهبود وضعیت کرونا در کشور شده که برخی از آقایان هم در آن نقش داشتند.»
وی ادامه داد: «اینکه درباره کرونا و وضعیت کووید در ایران صحبت نمیکنند دلیلش از سر بدون دغدغه بودن آنها است، طوریکه فقط سعی کردند با حضور خودشان یک مانور تبلیغاتی بدهند و حضورشان را به رخ یکدیگر بکشند، طوریکه شبیه یک لشگرکشی وارد ستاد انتخابات وزارت کشور شدند. گویی که اصلاً مشکلات اولویتدار کشور مانند کرونا برایشان جای اهمیت نداشت.»
این اپیدمیولوژیست در ادامه به چالش جدی رئیسجمهور آینده درخصوص مبارزه با کرونا اشاره کرد و گفت: «امروز متاسفانه یک بیاعتمادی درمیان افراد جامعه درخصوص مقابله با بیماری کرونا نسبت به دولت ایجاد شده است، بنابراین مشکل بزرگ فردی که رئیس جمهور آینده میشود همین بیاعتمادی است. مردم درخصوص کرونا حرفهای ناصحیح زیادی شنیدند، طوریکه حالا جلب اعتماد آنها کمی مشکل شده است. مثلاً درخصوص ایام عید فطر اعلام شد که تردد بین جادهای ممنوع است، اما ما بازهم شاهد ترددها بودیم، همه اینها سبب بیاعتمادی مردم میشود. بنابراین بزرگترین چالش رئیسجمهور آینده، درباره بیماری کووید19 و هم درباره سایر مسائل اساسی کشور بحران بیاعتمادی است.»
وی بیان کرد: «بدون تردید بالاترین اولویت رئیسجمهور آینده انجام واکسیناسیون علیه ویروس کرونا است، اتفاق ناخوشایندی که امروز افتاده این است که ما دائم درحال شنیدن تایید و تکذیب سوءاستفاده از حداقل واکسنهای موجود در کشور هستیم، که نمونههایی از آن هم ثابت شده است، چنین مسئلهای آثار سوئی در بحران بیاعتمادی مردم دارد. درحالیکه تنها راه حل مبارزه با کرونا واکسیناسیون است. این عملیات واکسیناسیون هم باید بهشکلی باشد که سریعتر انجام شود و جمعیت زیادی را در زمان کم پوشش دهد، نه اینکه روزی به 100هزار نفر واکسن تزریق شود و این عدد کمی برای جمعیت 80میلیونی ایران است، درحالیکه برخی از کشورهایی که امروز به ثبات نسبی رسیدند، روزانه دو یا سه میلیون واکسن تزریق میکنند. البته نوع واکسنهایی که تزریق میشود در ایجاد ایمنی جمعی اهمیت دارد.»
باتوجه به اینکه طبق برنامهریزی انجام شده در ستاد ملی مبارزه با کرونا بخش بزرگ عملیات واکسیناسیون در شش ماه دوم سال یعنی جاییکه دولت آینده تا آن زمان مستقر شده است، بهنظر میرسد رئیسجمهور آینده باید برنامهریزی دقیقتری درباره تهیه و تزریق واکسن داشته باشد. محبوبفر درخصوص موفقیت در تهیه و تزریق واکسن در دولت آینده به روزنامه همدلی گفت: «صحبتهایی که امروز ستاد ملی مبارزه با کرونا درخصوص برنامهریزی تزریق واکسن مطرح میکنند احتمال دارد جنبه اجرایی پیدا نکند، چراکه تا آن موقع دیگر دولت آقای روحانی بر سر کار نیست، و بخش عمده ماجرا در دست دولت آینده است و احتمال دارد آنها برنامهای متفاوت داشته باشند. البته یک احتمال دیگری هم وجود دارد شاید اگر رئیسجمهور آینده فردی باشد که به ساختارهای موجود در کشور نزدیکتر باشد او راحتتر بتواند برای واردات واکسن اقدام کند، برای چنین فردی شاید خروج از وضعیت کنونی بیماری کرونا راحتتر شود چراکه دیگر موانع دولت فعلی در خریدن انواع واکسن را ندارد و با دست بازتر و مجوزهای بهتری به سراغ تهیه واکسن از کشورهای مختلف میرود، بنابراین فرد نزدیک به قدرت راحتتر میتواند مجوزهای لازم برای تهیه واکسن از خارج از کشور را تهیه کند و عملیات واکسیناسیون را سرعت بدهد.»
حالا بهنظر میرسد روند مقابله با کرونا میتواند تحت تاثیر انتخابات ریاست جمهوری تغییرات جدی داشته باشد، باتوجه به اینکه تعداد زیادی از اعضای ستاد ملی مبارزه با کرونا از دولت مستقر هستند، تغییرات دولت منجر به تغییر این اعضا میشود، قطعاً نیروهای جایگزین تجربه بیش از یکسال تصمیمگیری درخصوص مقابله با کرونا را ندارند و ممکن است چنین تغییر و تحولی در مدیریت مبارزه با کرونا همانطورکه انتظار نتایج مثبت را بهدنبال دارد اما سبب بروز نتایج منفی هم شود.