در حالی که مهمترین دغدغه انتخاباتی اصلاح‌طلبان عبور گزینه‌های مورد‌نظر این جریان از فیلتر شورای نگهبان است، اصولگرایان با دغدغه‌های دیگری و از جمله تعدد کاندیدا مواجه هستند. این در حالی است که بین شورای وحدت اصولگرایان با محوریت جامعه روحانیت مبارز و شورای ائتلاف انقلاب اسلامی هنوز اجماع نهایی صورت نگرفته و تردیدهایی درباره گزینه‌های مطرح بین هر دو گروه وجود دارد. به همین دلیل «آرمان ملی» با مهندس امیررضا واعظ‌آشتیانی، فعال سیاسی اصولگرا گفت‌وگو کرده است. واعظ‌آشتیانی در این گفت‌و‌گو با اشاره به حضور کلیدی آقای رئیسی در انتخابات معتقد است: «‌برخی کاندیدای انتخابات می‌شوند تا سهمی در قدرت داشته باشند. استنباط این افراد این است که در فضای انتخابات دیده شوند تا در آینده بتوانند در دولت بعدی جایی داشته باشند. عده‌ای از این افراد وارد رقابت‌های انتخاباتی شده‌اند تا به سود دیگری کنار بکشند که در کابینه حضور داشته باشند. عده‌ای می‌دانند که تأیید صلاحیت نمی‌شوند و یا شانس زیادی برای پیروزی در انتخابات ندارند. با این وجود برای دیده‌شدن و حضور احتمالی در انتخابات بعدی وارد صحنه شده‌اند». در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.

در شرایط کنونی شور و نشاط انتخابات ریاست‌جمهوری در کشور مانند دوره‌های گذشته نیست و ما با نوعی بی‌تفاوتی اجتماعی در این زمینه مواجه هستیم. جریان‌های سیاسی به چه میزان در به وجود آمدن این وضعیت نقش داشته‌اند؟

عملکرد مسئولان در شور و نشاط انتخاباتی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. این وضعیت به خصوص درباره دستگاه اجرایی کشور وجود دارد. دلیل آن نیز این است که زندگی مردم به شکل ملموسی به تصمیمات دستگاه اجرایی کشور بستگی دارد. اگر مسئولان کشور بدانند انتخاب مدیر و فرد اصلح در زمینه‌های مختلف «حق‌الناس» است با دقت و حساسیت بیشتری کارگزاران خود را انتخاب می‌کردند. شرایط مدیریتی کشور به شکلی شده که مردم گمان می‌کنند در کشور قحط‌الرجال است. این در حالی است که در واقعیت شرایط به این شکل نیست و مدیران توانمند و متعهد زیادی در کشور وجود دارند که می‌توانند در زمینه حل مشکلات مردم اقدامات موثری انجام بدهند. متأسفانه از این مدیران استفاده نمی‌شود و به جای آنها از مدیران دسته‌چندمی استفاده می‌شود که موجبات نارضایتی مردم را فراهم می‌آورند. برخی از مدیران به اندازه‌ای ناتوان هستند که عوامل نفوذ به راحتی از کنار آنها عبور می‌کنند و وارد سیستم تصمیم‌گیری کشور می‌شوند. دلیل اصلی نفوذ، ضعف مدیریت است. نفوذ راه خود را از رانت‌خواری و چاپلوسی پیدا می‌کند. مردم در زندگی محاوره خود به ضعف مدیران اشاره و عنوان می‌کنند این چه مدیر یا وزیری است که نمی‌تواند قیمت مرغ و تخم‌مرغ را مدیریت کند؟ این مسائل مردم را نگران کرده و سبب دلسردی آنها نسبت به انتخابات شده است. ما هنوز نیاموخته‌ایم که دولت‌ها باید مانند دوی امدادی عمل کنند؛ یعنی نتیجه کار خود را به دولت بعدی بسپارند و دولت بعدی نیز نقاط ضعف دولت قبلی را پوشش داده و نقاط قوت را ادامه بدهد. از سوی دیگر گفتمان و ادبیات سیاسی ما دارای اشکال است. در فضای سیاسی کشور افراد و گروه‌های سیاسی با زدن تهمت و بی‌اخلاقی به دنبال تخریب همدیگر هستند. این وضعیت حتی در درون جریان‌های سیاسی نیز وجود دارد. ما تا چه زمانی قرار است با زبان توهین و تهمت با هم صحبت کنیم؟ ادبیات سیاسی کشور دچار بحران اخلاق است. انتخابات آینده فرصت خوبی است که برای یک‌بار هم که شده، به جای اینکه با هم حرف بزنیم با مردم حرف بزنیم.

چرا اصولگرایان با تعدد کاندیدا برای حضور در انتخابات مواجه شده‌اند؟

تعدد کاندیداهای انتخاباتی در همه جریان‌های سیاسی کشور اعم از اصولگرایی و اصلاح‌طلبی وجود دارد. براساس قانون اساسی هر کسی که احساس توانایی می‌کند و شرایط مدیریت دستگاه اجرایی را دارد، می‌تواند در انتخابات حضور پیدا کند. این در حالی است که برخی از افرادی که خود را به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری مطرح کرده‌اند، بیشتر برای تفریح آمده‌اند. انتخابات ریاست‌جمهوری مانند انتخابات شورای شهر نیست که همه برای ثبت‌نام اعلام آمادگی کنند. کسانی که قصد دارند خود را به عنوان کاندیدای ریاست‌جمهوری مطرح کنند قبل از هر چیز باید به خوبی قانون اساسی کشور را مطالعه کنند.

این تعدد کاندیدا به دلیل عطش قدرت نیست؟

بیش از اینکه عطش قدرت باشد نوعی فرار از عملکرد خود در زمانی بوده که مسئولیت داشته‌اند. در تاریخ جمهوری اسلامی دولت‌ها معمولأ در یک سال پایانی عمر خود جر‌زنی می‌کرده‌اند. دلیل آن نیز این بوده که کارهایی را که باید انجام می‌داده‌اند، در طول هشت سال انجام نداده‌اند. این افراد به جای اینکه با مردم حرف بزنند توئیت می‌زنند. این توئیت‌زدن‌ها هیچ گره‌ای از مشکلات مردم باز نمی‌کند. نکته قابل‌توجه اینکه جریان‌های سیاسی در ایران بر سر اصول با هم دعوا می‌کنند. این در حالی است که دشمنان ما بر سر اصول با هم متحد هستند. ما باید در این زمینه از دشمنان خود یاد بگیریم.

آیا اصولگرایان گمان می‌کنند چون اصلاح‌طلبان از فیلتر شورای نگهبان عبور نمی‌کنند همه به صحنه آمده‌اند و اعلام کاندیداتوری می‌کنند؟

هر کسی خودش را بهتر از بقیه می‌شناسد و دوستان هم نسبت به یکدیگر آشنایی دارند. شورای نگهبان صلاحیت چهره‌های مختلف را براساس وضعیتی که دارند، مورد بررسی قرار می‌دهد. در انتخابات مجلس یازدهم بسیاری از نمایندگان اصولگرای مجلس ردصلاحیت شده‌اند. برخی از این افراد حتی در مجلس دهم رئیس کمیسیون بوده‌اند. به همین دلیل نیز بنده تصور نمی‌کنم اصولگرایان با چنین ذهنیتی به انتخابات آینده نگاه کنند. این در حالی است که بعید نیست برخی از چهره‌های اصولگرایی که برای ریاست‌جمهوری اعلام کاندیداتوری کرده‌اند در نهایت رد‌صلاحیت شوند. در انتخابات آینده یک نفر قرار است به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود و مانند انتخابات مجلس نیست که این همه کاندیداها صف کشیده‌اند. جریان‌های سیاسی نیز به خوبی به این نکته آگاهی دارند که انتخابات ریاست‌جمهوری جای ریسک کردن نیست و به همین دلیل باید فردی را به عنوان گزینه نهایی خود معرفی کنند که از بالاترین میزان شانس برای پیروزی در انتخابات برخوردار باشد. هر کسی که قصد دارد در انتخابات شرکت کند باید براساس قانون از فیلتر شورای نگهبان عبور کند. این وضعیت درباره همه افراد با گرایش‌های مختلف سیاسی وجود دارد

در شرایط کنونی تنها آقای رئیسی بین اصولگرایان دارای چنین شرایطی هستند؟

بنده امیدوارم این فرد آقای رئیسی باشد. البته این احتمال وجود دارد که ایشان براساس برخی معذورات قصد ورود به انتخابات را نداشته باشند یا اینکه اصلا چنین تصمیمی نداشته باشند.

آقای رئیسی می‌تواند در بین اصولگرایان اجماع ایجاد کند. این در حالی است که در صورت عدم‌حضور ایشان در انتخابات اصولگرایان با تعدد کاندیدا و چالش اجماع مواجه خواهند شد. در چنین شرایطی استراتژی اصولگرایان چه خواهد بود؟

در چنین شرایطی وضعیت اصولگرایان به این بستگی دارد که چه کسانی از فیلتر شورای نگهبان عبور کرده باشند. نکته حایز اهمیت این است که شورای وحدت و شورای ائتلاف باید تا قبل از انتخابات به وحدت دست پیدا کنند. وحدت این دو شورا در انتخابات سرنوشت‌ساز است. انتخابات ریاست‌جمهوری جای ریسک کردن نیست؛ اتفاقی که در سال92 رخ داد. اصولگرایان اگر قصد دارند در انتخابات به پیروزی دست پیدا کنند باید به وحدت دست پیدا کنند. از سوی دیگر باید فردی را به عنوان گزینه نهایی اصولگرایان معرفی کنند که از ویژگی‌های لازم مورد نظر هر دو گروه برخوردار باشد. بدون‌تردید اگر این دو گروه ساز جدایی بزنند با چالش جدی مواجه خواهند شد. بنده معقتدم اگر آقای رئیسی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری شوند هر دو گروه اصولگرا روی ایشان اجماع خواهند کرد. آقای رئیسی می‌تواند اختلاف‌نظر شورای وحدت و شورای ائتلاف را از بین ببرد و اصولگرایان با وحدت رویه در انتخابات حضور پیدا کنند. حضور آقای رئیسی در انتخابات به معنای اجماع کامل و نه نسبی اصولگرایان در انتخابات خواهد بود. در انتخابات سال96 آقای رئیسی حدود16 میلیون رأی داشتند که این پشتوانه رأی در انتخابات آینده تعیین‌کننده خواهد بود. در صورت عدم‌حضور آقای رئیسی در انتخابات این احتمال وجود دارد که شورای وحدت و شورای ائتلاف هر کدام یک گزینه به عنوان کاندیدای نهایی خود معرفی کنند. به همین دلیل حضور یا عدم‌حضور آقای رئیسی را در انتخابات آینده کلیدی می‌دانم.
آیا در شرایطی که آقای رئیسی در انتخابات حضور پیدا نکنند اصولگرایان حول محور قالیباف اجماع خواهند کرد؟ قالیباف به چه میزان می‌تواند در بین طیف‌های مختلف اصولگرایی اجماع ایجاد کند؟
آقای قالیباف در انتخابات گذشته نیز شرکت کرده و وضعیت پایگاه اجتماعی ایشان مشخص است. اینکه آیا ایشان می‌تواند مورد اجماع همه اصولگرایان قرار بگیرد نیازمند رایزنی و مشورت بیشتر بین اصولگرایان خواهد بود. این نکته را نیز در نظر بگیرید که اگر آقای رئیسی در انتخابات حضور پیدا کند آقای قالیباف کاندیدای انتخابات نخواهد شد. در صورتی که آقای رئیسی در انتخابات حضور پیدا نکنند احتمال حضور آقای قالیباف وجود خواهد داشت. به جز قالیباف افراد دیگری مانند آقای جلیلی نیز وجود دارند که جزو خانواده اصولگرایی هستند. به همین دلیل باید همه احتمالات انتخابات را در نظر گرفت. این احتمال وجود دارد که اگر آقای جلیلی در انتخابات شرکت نکند یا شرکت کند و موفق نشوند از ایشان در دولت اصولگرای احتمالی بعدی به عنوان وزیر امور خارجه استفاده کنند. افرادی که کاندیدای انتخابات شده‌اند هر کدام در حوزه‌های مختلف تخصص دارند و به همین دلیل می‌توانند اعضای کابینه باشند. کسی که از بین این افراد به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب می‌شود می‌تواند از این افراد در کابینه خود استفاده کند. در دولت‌های گذشته این اتفاق رخ نداده است. حتی مشاهده نشده که روسای‌جمهوری گذشته کشور یک بار دور هم جمع شوند و دیدگاه‌های همدیگر را درباره مدیریت کشور بشنوند. روسای‌جمهور در ابتدا دست در دست هم برای تودیع و معارفه شرکت می‌کنند اما پس از مدتی به دشمن یکدیگر تبدیل می‌شوند و علیه یکدیگر اظهار‌نظر می‌کنند. بنده نشانه‌هایی از اینکه آقای قالیباف قصد دارد وارد رقابت‌های انتخاباتی شود مشاهده نمی‌کنم. اگر ایشان به عنوان رئیس مجلس سفر استانی می‌رود به معنای این نیست که آقای قالیباف قصد دارد در انتخابات شرکت کند.

آیا دولت جوان انقلابی در سعید محمد تبلور پیدا می‌کند؟

مقام معظم رهبری فرمودند منظور بنده از این اصطلاح این نیست که یک فرد جوان به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شود؛ بلکه کسی باید انتخاب شود که نگاه جوان داشته باشد .ممکن است کسی 50 سال سن دارد اما نگاه به‌روز و جدیدی به امور کشور دارد.برخی افراد مدعی هستند 40 سال سابقه دارند. این در حالی است که اغلب این افراد 40 سال عمر خود را تلف کرده‌اند و اسم آن را تجربه می‌گذارند. برخی افراد 70 سال سن دارند اما نگاهی که به مسائل دارند از بسیاری از جوان‌ها به‌روزتر و جدیدتر است. دولت جوان به معنای دولتی چالاک و دونده است که زمان برای آن حایز اهمیت است. دولتی که مدیریت زمان و منابع برای آن حایز اهمیت است. نباید اجازه داد تفکر پوسیده برخی به کشور تحمیل شود. بنده درباره آقای محمد قضاوت نمی‌کنم که آیا دارای چنین ویژگی‌هایی هستند یا خیر. مردم باید مشخص کنند آیا چنین ویژگی‌هایی در ایشان مشاهده کرده‌اند یا خیر.

آیا آقای جلیلی می‌تواند مورد اجماع همزمان شورای وحدت و شورای ائتلاف باشد؟

آقای جلیلی نیز یکی از گزینه‌های جریان اصولگرایی قلمداد می‌شود. اجماع روی آقای جلیلی به شرایط انتخابات و دیدگاه طیف‌های مختلف اصولگرایی بستگی دارد. نکته قابل‌توجه اینکه برخی کاندیدای انتخابات می‌شوند تا سهمی در قدرت داشته باشند. استنباط این افراد این است که در فضای انتخابات دیده شوند تا در آینده بتوانند در دولت بعدی جایی داشته باشند. عده‌ای از این افراد وارد رقابت‌های انتخاباتی شده‌اند تا به سود دیگری کنار بکشند که در کابینه حضور داشته باشند. عده‌ای می‌دانند که تأیید‌صلاحیت نمی‌شوند یا شانس زیادی برای پیروزی در انتخابات ندارند. با این وجود برای دیده شدن و حضور احتمالی در انتخابات بعدی وارد صحنه شده‌اند.

آیا انتخابات آینده ریاست‌جمهوری آبستن رقابت دوگانه «رئیسی- ظریف» خواهد بود؟

من این دوگانه را در انتخابات مشاهده نمی‌کنم. آقای رئیسی به احتمال زیاد در انتخابات ثبت‌نام خواهند کرد اما بعید می‌دانم آقای ظریف در انتخابات ثبت‌نام کنند. شاید آقای ظریف از نگاه اصلاح‌طلبان گزینه مناسبی باشد اما ایشان لوکوموتیوی نیستند که بتوانند واگن‌های زیادی را با خود حمل کنند. به همین دلیل این دوگانه را بعید می‌دانم. البته آقای عارف هم یکی از گزینه‌های اصلاح‌طلبان است. با این وجود عبورهایی که در گذشته اصلاح‌طلبان از آقای عارف داشته‌اند مورد تفقد اصلاح‌طلبان به معنای واقعی نیستند. با این وجود احتمال حضور ایشان در انتخابات آینده وجود دارد. این در حالی است که آقای پزشکیان نیز یکی از گزینه‌هایی است که ممکن است در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آینده حضور داشته باشند.