بایدن دهه های متمادی خواستار بهبود رابطه با ایران بوده است؛ اکنون آخرین فرصت پیش روی او قرار دارد | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۲:۲۲
کد خبر: ۴۷۸۱۳۹
تاریخ انتشار: ۱۰:۱۱ - ۲۰ ارديبهشت ۱۴۰۰
نشریه "پولیتیکو" با ارزیابی سخنرانی ها و اظهارنظرهای رئیس جمهوری امریکا مطرح کرد
برای چهار دهه بایدن امیدوار بوده تا امریکا و ایران بتوانند نقاط اشتراکی پیدا کنند. به نظر می رسد اکنون واقعا آخرین فرصت برای این منظور در اختیار او باشد.

بایدن دهه های متمادی خواستار بهبود رابطه با ایران بوده است؛ اکنون آخرین فرصت پیش روی او قرار دارد

به گزارش سایت روزنو ، نشریه "پولیتیکو" در مقاله ای مفصل با استناد به موضع گیری ها، اظهارات و سخنرانی های بایدن در دهه های اخیر اشاره می کند او سالیان متمادی خواستار بهبود رابطه ایران و امریکا بوده است و اکنون فرصتی بی نظیر برای تحقق این آرزو را در اختیار دارد.

این نشریه می نویسد:"نزدیک به دو دهه پیش، پس از حملات یازدهم سپتامبر به برج های دوقلوی نیویورک جو بایدن فرصت را غنیمت شمرد و خواستار احیای رابطه امریکا با ایران شد. بایدن در سخنرانی ای در واشنگتن در شورای ایرانیان امریکایی (نایاک) تاکید کرد که امریکا باید گام های فروتنانه ای را در برابر دشمن دیرینه اش (ایران) بردارد از جمله اجازه دادن به تعاملات بیش تر میان مردم دو کشور.

بایدن در آن زمان از پرداختن به موضوعات نگران کننده برای امریکا از جمله برنامه هسته ای تهران طفره نرفت و تصدیق کرد که تندروهای ضد امریکا در ایران اهرم های اصلی قدرت را در اختیار دارند. او هم چنین در مورد ابراز همدردی مردم ایران با قربانیان حملات یازدهم سپتامبر و شمع روشن کردن آنان در تهران صحبت کرد.

بایدن حتی از نمایندگان پارلمان ایران دعوت کرد تا در هر مکان و زمانی که بخواهند با وی ملاقات کنند. بایدن که در آن زمان سناتور ایالت دلاور بود و ریاست کمیته روابط خارجی سنا را برعهده داشت در سخنرانی مارس 2002 میلادی گفته بود:"من معتقدم که بهبود رابطه با ایران به نفع منافع امریکاست و فکر می کنم به نفع منافع ایران نیز باشد".

در واقع، سال ها پیش از به قدرت رسیدن اوباما این بایدن بود که خواستار تعامل با ایران و ملاقات با دیپلمات ها و نمایندگان آن کشور شد. در آن زمان منتقدان اش او را "سناتور مورد علاقه تهران" خوانده و تحقیر کردند. بررسی سوابق، سخنرانی ها و اظهارات او در کنگره نشان می دهند که بایدن سالهاست تلاش می کند مسیری دقیق را در قبال ایران دنبال کند: محتاطانه و در عین حال امیدوار کننده و از نظر سیاسی آگاهانه.

همزمان دارای ریسک که امیدوار است در بلند مدت سودمند و مفید باشد. امروز بایدن به عنوان رئیس جمهوری امریکا در تلاش برای نجات برجام سال 2015 میلادی است. ریسک تلاش او زیاد است: اگر توافق ملغی شود احتمال رقابت تسلیحاتی هسته ای در خاورمیانه افزایش می یابد و ایران را به سمت درگیری آشکارتر با اسرائیل و دولت های عربی سوق خواهد داد.

ریسک مسیر بایدن مشخص است: رویارویی امریکا با اسرائیل دوست نزدیک آن کشور و انتقاد جمهوری خواهان از بایدن. به نظر می رسد بایدن دست کم فعلا مایل است تا دیپلماسی هسته ای با ایران ادامه یابد. "چاک هیگل" وزیر دفاع پیشین امریکا درباره نگاه بایدن نسبت به ایران می گوید:"او نگاهی دوراندیشانه دارد و معتقد است نمی توان پذیرفت که ایران برای همیشه دشمن خواهد ماند. از دید او اتفاقی رخ خواهد داد و تغییر نسل روی می دهد".

این نشریه در ادامه می نویسد:"در 6 آوریل 1980 میلادی یک روز پیش از آن که "جیمی کارتر" رئیس جمهوری وقت امریکا رابطه دیپلماتیک آن کشور با ایران را قطع کند بایدن که در آن زمان در سفری به یونان رفته بود و همراه با چند سناتور دیگر از ناو نیروی دریایی امریکا بازدید کرده بود در پاسخ به خبرنگاران گفت که نظامیان امریکا در صورتی که راه حل های سیاسی نتوانند باعث آزادسازی گروگان های امریکایی شوند آماده انجام عملیات هستند.

در آن زمان بایدن از اظهارنظر در این باره که آیا به نظرش استفاده از نیروی نظامی برای تامین امنیت گروگان ها ایده خوبی است یا خیر خودداری کرد. او البته در همان ماه در مصاحبه دیگری گفت که فکر نمی کند این ایده مطلوبی باشد.

چند روز بعد ماموریت نظامی امریکا با هدف نجات گروگان ها به طرز فاجعه باری پایان یافت و هشت سرباز امریکایی جان شان را از دست دادند. بایدن در دهه های پس از آن نشان داد که به عنوان یک کارشناس سیاست خارجی حسن نیت دارد و معتقد بود اختلاف میان تهران و واشنگتن ریشه بسیاری از مشکلات است. برای مثال، او با ابراز نگرانی درباره قاچاق مواد مخدر از خاورمیانه و جنوب آسیا که به نظرش باعث دامن زدن به جرم و اعتیاد در غرب شده در گزارش اش به سنا نوشت:"مشکلاتی که ما در ارتباط با سیاست خارجی با ایران، افغانستان و پاکستان تجربه می کنیم ارتباط مستقیمی با افزایش میزان مرگ و میر بر اثر اعتیاد به هروئین و تجارت آن ماده مخدر دارد".

سقوط حکومت شاه در ایران بایدن را نسبت به ثبات در خاورمیانه بدبین کرده بود چنان چه در ابتدای کار دولت ریگان، بایدن اعلام کرد که مخالف فروش تجهیزات نظامی به عربستان سعودی است چرا که علاوه بر آن که این موضوع تهدیدی برای اسرائیل بود این اطمینان وجود نداشت که پادشاهی سعودی دوست امریکا حکومتی باثبات باشد. بایدن در آن زمان گفته بود ما باید از سقوط شاه در ایران این درس را بیاموزیم که تجهیزات پیشرفته نظامی مان نباید به رژیم های بی ثبات در منطقه تحویل داده شوند.

او گفته بود شاید به نظر رسد که حضور صدها متخصص فنی امریکا می تواند اهرمی برای استفاده درست عربستان سعودی از تجهیزات نظامی باشد اما تجربه مان در مورد ایران باید به ما بیاموزد که در بهترین حالت این اهرمی ضعیف است و در بدترین حالت تغییر حکومت و یا بروز جنگ منطقه ای می تواند پرسنل ما را در یک دام گرفتار سازد".

این نشریه در ادامه اشاره می کند که بایدن همواره به طور فزاینده ای نگران این موضوع بوده که ایران قصد داشته باشد توانایی های نظامی خود را از جمله برنامه موشکی و برنامه از دید او احتمالی بالقوه تسلیحاتی هسته ای اش را گسترش دهد.

او در سال 1998 میلادی در پاسخ به این پرسش شبکه خبری "فاکس نیوز" که بین عراق صدام حسین و ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی کدام یک را تهدید بزرگتری برای امریکا می داند پاسخ داد گمان می کند که ایران و قابلیت های موشکی آن در بلند مدت تهدید بزرگتری برای امریکا خواهند بود و ابراز امیدواری کرد که تهران راه دیگری را انتخاب کند که اشاره اش به انتخاب "محمد خاتمی" یک روحانی اصلاح طلب به عنوان رئیس جمهوری وقت ایران بود.

او در آن زمان گفت باید منتظر ماند و دید آیا ایران واقعا رویکرد خود را تغییر می دهد یا خیر. در ماه های پس از سقوط بغداد به دنبال حمله امریکا علیه عراق این بحث در واشنگتن مطرح شد که آیا امریکا باید پس از آن به ایران حمله نظامی کند یا خیر. بایدن به صراحت گفت که مخالف اقدام نظامی علیه ایران است.

او در آن زمان به "فاکس نیوز" گفت:"ما اکنون نباید درباره استفاده از قوه قهریه علیه ایران صحبت کنیم. نخست باید احتیاط کرده و مراقب باشیم". در سال های بعد، با شدت گرفتن رویارویی تندروها در مقابل میانه روها در ایران، بایدن و سایر قانونگذاران امریکایی به دنبال گشایش دیپلماتیک با ایران بودند.

دولت بوش مخالفت نکرد و در برخی موارد صریحا از روابط بین مقام های امریکا و ایران استقبال کرد. هدف امریکا تقویت میانه روها در ایران بود. روزنامه "واشنگتن پست" در آن زمان به نقل از بایدن نوشت:"امروز به طور آشکاری عناصری در ایران وجود دارند که معتقدند آن کشور برای دستیابی به توان اقتصادی و سیاسی در جهان به عادی سازی رابطه با امریکا نیاز دارد".

در ژانویه 2004 میلادی نیز بایدن در حاشیه نشست جهانی اقتصاد در داووس سوئیس با "کمال خرازی" وزیر خارجه وقت ایران دیدار کرد. در آن زمان، یکی از کارکنان بایدن درصدد بود تا زمینه سفرهای قانونگذاران امریکایی به ایران را فراهم کند اما مقام های ایرانی این پیشنهاد را نادیده گرفتند.

بایدن در تلاش بود به ملاقات های خصوصی با مقام های ایرانی ادامه دهد و حتی در دوره قدرت گیری تندروها در ایران در زمان "احمدی نژاد" به دنبال راهی میانه بود. این سناتور امریکایی در نشست های مختلف تاکید می کرد که امریکا نباید سیاست تغییر رژیم را در قبال ایران دنبال کند بلکه باید با اروپایی ها هماهنگ شده و در مورد برنامه هسته ای ایران با آن کشور مذاکره کند.

او گفته بود سیاست باید این گونه باشد: چگونه از دستیابی ایران به سلاح هسته ای جلوگیری کنیم؟ چگونه باید از پیشرفت فناوری موشکی ایران جلوگیری کنیم و چگونه مانع از ایجاد مشکل در عراق توسط ایران شویم؟ او در ژوئن 2005 به شبکه خبری "ان بی سی" گفت:"به نظر من برای انجام این کار باید با ایران کنار بیایید و مذاکره ای سخت را با آن کشور آغاز کنید. ما باید وارد بازی با ما آنان شویم در واقع، باید طرف ایرانی را درگیر مذاکره کنیم".

بایدن در آن زمان از دولت بوش خواست تا با ایران و دولت سوریه برای کمک آنان به رفع هرج و مرج در عراق مذاکره کند. در آن زمان جمهوری خواهان او را متهم به ساده لوحی در مورد ایران کردند. او ایده تقسیم عراق به سه ناحیه خودمختار را ارائه کرد برخی از تحلیلگران اما گفتند که این طرح به نفع ایران خواهد بود به ویژه اگر امریکا نیروهایش را از عراق خارج کند. او در دوره بوش با قطعنامه سنا برای قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تروریستی مخالفت کرد و گفت نمی خواهد بوش از این قطعنامه به عنوان توجیهی برای جنگ با ایران استفاده کند".

این نشریه در ادامه به دوره اوباما و نقش بایدن در آن زمان در قبال ایران اشاره کرده و می نویسد:"محافظه کاران رویکرد بایدن در قبال ایران را مسخره می کردند. "مایکل روبین" تحلیلگر دست راستی در آگوست 2008 میلادی در مقاله ای بایدن را "سناتور مورد علاقه تهران" خواند و نوشت:"بیش از یک دهه تلاش بی وقفه بایدن برای تعامل با ایران پیگیری برنامه هسته ای را برای تهران تسهیل کرده است.

بایدن اما همانند اوباما کماکان می خواست ایران را درگیر مسیر دیپلماسی کند. هر دوی آنان مایل بودند با افزایش دامنه تحریم ها ایران را پای میز مذاکره بکشانند. بایدن شخصا در مذاکره در مورد برحام دست کم به اندازه "جان کری" وزیر خارجه و "ارنست مونیز" وزیر انرژی نقشی اساسی نداشت.

در آن زمان او به پرونده اوکراین پس از حمله روسیه به آن کشور در سال 2014 میلادی رسیدگی می کرد. با این حال، برای به اصطلاح فروش توافق هسته ای به نمایندگان کنگره، بایدن نقش مهمی داشت و به نمایندگان گفته بود که نگران است در صورت شکست مذاکرات هسته ای با ایران جنگ دیگری مشابه افغانستان و عراق در منطقه روی داده و اسرائیل به سوی حمله به ایران سوق داده شود. بایدن حتی در مرکز جامعه یهودیان در فلوریدا سخنرانی کرد و گفت که توافق هسته ای باعث تقویت امنیت ما (امریکا) و اسرائیل خواهد شد".

این نشریه در بخش پایانی مقاله می نویسد:"در حال حاضر بایدن برای انجام مذاکرات غیر مستقیم با ایران برای نجات برجام به هیئت دیپلماتیک متکی است. با این حال، او خود به طور علنی برای پیشرفت مذاکره با ایران عجله ای نشان نمی دهد. با توجه به چالش های مختلف پیش روی امریکا از جمله وضعیت اقتصادی آسیب دیده آن کشور بر اثر کرونا ممکن است احمقانه باشد که بایدن سرمایه سیاسی زیادی را برای مسئله ایران هزینه کند. او آگاه است که اگر اشتیاق زیادی نسبت به دیپلماسی با ایران از خود نشان دهد امریکا ضعیف به نظر خواهد رسید. او واقعیت های سرد و بیرحمانه سیاست را درک می کند.

با این وجود، هر چه مذاکرات بیش تر به طول بیانجامد نیروهای مخالف توافق زمان بیش تری برای مخالفت با احیای برجام خواهند داشت. ایران نیز در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است و ممکن است تندرویی به قدرت رسد که مخالف دیپلماسی با امریکا باشد. اگر بایدن واقعا برای نجات برجام 20015 جدیت دارد ممکن است لازم باشد اهداف خود را شفاف تر بیان کند و یا شاید مستقیما وارد مذاکره با ایران شده و ایران را درگیر گفتگو سازد. هرچه زمان می گذرد فضای مانور سیاسی بایدن بسته تر می شود و هیچ کس به او برای مذاکره ای که صرفا نمایشی باشد امتیاز و اعتباری نمی دهد".

نظر شما
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
نام:
ایمیل:
* نظر:
عکس روز
خبر های روز