بازتاب اظهار تمایل "محمد بن سلمان" برای گفت و گو با ایران در رسانه ها و مطبوعات منطقه

به گزارش سایت روزنو ، این روزنامه می نویسد:"در حالی که دولت بایدن به سمت توافق هسته ای با ایران رو به جلو گام بر می دارد پادشاهی سعودی احساس انزوا می کند و چشم انداز تلخی را پیش روی خود می بیند.

اکنون "محمد بن سلمان" با دندان سائیدن روی هم خواستار مذاکره با دشمن (ایران) شده و این گفتگو را تنها راه نجات خود می بیند. بایدن سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران را کنار گذاشته و به دنبال بازآفرینی توافق هسته ای دوره اوباما با ایران است.

دشمنان منطقه ای ایران معتقدند مذاکره و توافق امریکا با ایران صدمه بزرگی به آنان خواهد زد. در نتیجه، آنان در تلاش برای جلو افتادن در این بازی هستند.

محمد بن سلمان در دوره ترامپ با لحنی تند سخن می گفت و اجازه داشت با ارتکاب قتل از شر مخالفان اش خلاص شود اما زمانی که دموکرات ها در امریکا به قدرت رسیدند وضعیت تغییر کرد. مشارکت عربستان سعودی در جنگ یمن و قتل "جمال خاشقجی" روزنامه نگار سعودی لکه سیاهی در کارنامه حکومت عربستان سعودی است که پاک نمی شود.

دولت بایدن وقتی برای صرف کردن به منظور پرداختن به محاصره چندین ساله قطر توسط عربستان سعودی و مخالفت های عربستان با ایران ندارد. اکنون ریاض خود را تنها احساس می کند و احساس اضطراب بیش تری دارد و روابط عمومی ضعیفی با دولت امریکا دارد.

در سوریه، حملات هوایی اسرائیل نتوانسته نیروهای مورد حمایت ایران را به طور کامل از آن کشور خارج سازد. سعودی ها از تلاش های خرابکارانه اسرائیلی ها در روند پیشرفت برنامه اتمی ایران قدردانی می کنند اما باور دارند که این تلاش ها نمی توانند به طور کامل برنامه هسته ای ایران و نفوذ منطقه ای آن کشور را متوقف سازند.

علیرغم تلاش های دولت ترامپ برای متحد کردن کشورهای عربی و اسرائیل در برابر ایران برای ایجاد توازن قوا، همکاری در این زمینه هنوز محدود است. "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر اسرائیل برخلاف چهره مصممی که علاقه دارد از خود نشان دهد چندان قاطع نبوده و حملات او در سوریه تاثیری جدی بر بقای اسد و یا حضور ایران در آن کشور نداشته است.

هم چنین، سعودی ها باور دارند که در صورت کنار رفتن "نتانیاهو" از شدت لفاظی های جنگ طلبانه او با ایران نیز کاسته خواهد شد و دولت بعدی اسرائیل با چنین حرارتی علیه ایران سخن نخواهد گفت. در یمن، سعودی ها معتقدند که انصارالله اهرم فشاری قوی در دست ایران است که تهدیداتی را متوجه خاک عربستان سعودی و اقتصاد آن کشور می کند.

انصارالله در حال پیش روی است و بخش عمده یمن را در اختیار دارد. هیچ بازیگری در موقعیتی نیست که بتواند جلوی پیش روی انصارالله را بگیرد. جنگ یمن عربستان سعودی را درگیر کرده و اکنون به نظر می رسد پادشاهی سعودی حاضر است امتیازات قابل توجهی برای تضمین امنیت خود و خروج از یمن ارائه دهد.

تلاش های ماه گذشته وزیر خارجه عربستان سعودی برای برقراری آتش بس در یمن شکست خورده است. اوضاع برای پادشاهی سعودی ناخوشایند است. شکست در یمن و حملات مداوم در داخل مرزهای سعودی رخ می دهند. ائتلاف ضد ایرانی که عربستان امیدوار بود شکل گیرد در حال افول است.

در تمام این مدت ایران حضورش در لبنان، سوریه ، عراق و یمن را تثبیت کرده و برنامه هسته ای اش را دنبال می کند. اکنون بایدن در امریکا به قدرت رسیده که دیگر تحمل اقدامات سعودی ها را ندارد و به زودی امریکا توافق هسته ای نفرت انگیز (از دید سعودی ها) را با ایران و به هر قیمتی منعقد خواهد کرد.

در نتیجه، اکنون زمان مناسبی برای طرح پیشنهاد مذاکره با ایران از سوی عربستان سعودی برای فرار به جلو و رهایی از مخمصه فعلی است".

شبکه خبری "تی آر تی" نیز در گزارشی با طرح این پرسش که آیا ایران و عربستان سعودی می توانند به اختلافات پیشین و نزاع شان بر سر یمن پایان دهند؟ می نویسد:"جوست هیلترمن" مدیر خاورمیانه و شمال آفریقا در گروه بین المللی بحران معتقد است که آغاز گفتگوها میان ایران و عربستان سعودی نشانه بسیار مثبتی است.

با این وجود، او فکر نمی کند که این نوعی مذاکره باشد بلکه دو کشور در حال تبادل نظر با یکدیگر هستند تا ببینند آیا می توانند به نقاط اشتراکی دست یابند یا خیر. "هیلترمن" در ادامه در گفتگو با "تی آر تی" می افزاید:"از دیدگاه عربستان سعودی حملات انصارالله علیه خاک ریاض از کنترل خارج شده است. این یک جنگ غیر قابل پیروزی برای ریاض است.

سعودی ها دریافته اند که دولت بایدن می خواهد جنگ یمن پایان یابد. با این وجود، سعودی ها می خواهند برخی از نگرانی های شان برطرف شود اصلی ترین آن انصارالله و چگونگی کشاندن آن گروه پای میز مذاکره با کمک ایران است".

"آندریاس کریگ" مدرس دانشکده مطالعات امنیتی در کینگز کالج لندن می گوید:"بدیهی است که برنامه موشک بالستیک ایران در بیش تر موارد از دسترس خارج شده است اما امریکایی ها می خواهند راه حلی بیابند که دست کم به گونه ای کار کند که بتوانند آن را به عنوان توافقی گسترده تر از برنامه هسته ای به سعودی ها و سایر دولت های خلیج فارس بفروشند.

اگرچه انتظار می رود که ایران بر انصارالله برای پایان دادن به جنگ تاثیرگذار باشد اما مشخص نیست که آیا این تلاش ها واقعا جواب خواهند داد یا خیر. ایران بر انصارالله نفوذ دارد اما نه به آن اندازه نفوذی کافی که بتواند آنان را متوقف کند. انصارالله از بسیاری جهات بازیگری خودکفا است و حتی اگر ایرانی ها کاملا از یمن عقب نشینی کنند نیز انصارالله می تواند به جنگ ادامه دهد".

بخش عربی خبرگزاری روسی "اسپوتنیک" نیز در گزارشی به نقل از منابع آگاه عراقی ضمن تایید میانجی گری عراق میان ایران و عربستان سعودی با محوریت "مصطفی کاظمی" نخست وزیر آن کشور با کارشناسان مسائل جهان عرب گفتگو کرده است.

"یحیی التلیدی" تحلیلگر سعودی می گوید مشکل عربستان با ایران سیاست های منطقه ای آن کشور است. او معتقد است تا زمانی که ایران تجدیدنظر اساسی در سیاست خارجی اش انجام ندهد مصالحه با ریاض ناممکن است. او می افزاید:"ایران باید سیاست حسن همجواری و احترام متقابل با عربستان سعودی را در دستور کار قرار دهد".

"عماد آبشناس" تحلیلگر سیاسی ایرانی معتقد است که اظهارات ولیعهد عربستان سعودی در مورد رابطه با ایران بیانگر افق تازه ای برای حل اختلافات میان تهران و ریاض است. "آبشناس" در ادامه می افزاید:"ایران از این زاویه به موضوع نگاه می کند که تغییرات سیاسی در امریکا و آغاز خروج امریکا از منطقه زمینه را برای کشورهای منطقه به منظور درک متقابل و حل اختلافات با یکدیگر فراهم کرده است".

بخش عربی شبکه خبری "دویچه وله" آلمان "ترس از سیاست بایدن" را "رمز عبور مذاکرات ایران و عربستان سعودی" می داند و در این باره می نویسد:"بخش عربی "دویچه وله" میزبان کارشناسان سیاسی بوده است. در این بین "عبدالله العساف" استاد رسانه سیاسی دانشگاه ریاض احتمال آن که قطر بتواند نقش میانجی گری میان ایران و عربستان سعودی ایفا کند و یا از میانجی گری عراق میان دو کشور حمایت کند را رد نکرد و تاکید کرد که ایران و عربستان سعودی قادرند مستقیما وارد گفتگو با یکدیگر شوند.

اگرچه او معتقد است که نیازی به وجود میانجی میان ایران و عربستان سعودی نیست و سفر اخیر وزیر خارجه ایران به دوحه می تواند در چارچوب روابط میان کشورهای خلیج فارس با یکدیگر قلمداد شود. با این وجود، او احتمال میانجی گری قطر میان تهران و ریاض را نامحتمل ندانست.

"غیث التمیمی" تحلیلگر امور عراق توانایی آن کشور برای میانجی گری میان ایرانی ها و سعودی ها را زیر سوال برد و عراق را حوزه نفوذ ایران دانست و همین موضوع را مانع از ایفای نقش آن کشور به عنوان بازیگر میانجی دانست. او افزود:"قواعد تعامل میان ایران و عراق نامشخص است".

تمیمی معتقد است که سیاست امریکا به نفع ایران و گسترش نفوذ آن کشور در منطقه تمام می شود. تمیمی می گوید:"در نتیجه، کشورهای عربی گمان می کنند باید به تنهایی با مشکلات شان با ایران مواجه شوند و نمی توانند به امریکا تکیه کنند چرا که بایدن به ثبات کمک نمی کند و دست ایران را در منطقه باز می کند. دولت های عربی، بایدن را عامل برهم زننده ثبات و امنیت منطقه می دانند.

در نتیجه، آنان به ایجاد روابط با اسرائیل روی آورده اند چرا که دریافته اند امریکا در قبال منطقه احساس مسئولیت نمی کند. "العساف" نیز ضمن تایید تاثیرگذاری عامل تغییر دولت امریکا در ایجاد تمایل کشورهای منطقه به نزدیکی با یکدیگر معتقد است که ورود اسرائیل به بازی و هدف قرار دادن تاسیسات هسته ای ایران قدرت مذاکره ایران را کاهش می دهد. او می افزاید:"هزینه صلح کم تر است. هزینه جنگ برای ایران و عربستان بسیار زیاد است. در نتیجه، باید از میانجی گری کشورها بین تهران و ریاض حمایت کرد".

"تمیمی" می گوید:"عراق صحنه درگیری ایران با همه کشورهای منطقه شده است. عراق می خواست سرمایه های سعودی را جذب کند و ایران نپذیرفت و مانع سرمایه گذاری ها شده است. عراق می خواهد یک خط برق را با عربستان سعودی برقرار کند و ایران مانع شده است. آتش بس میان ایران و عربستان سعودی باعث می شود تا عراق نفس راحتی بکشد".

روزنامه های عرب زبان درباره علت تمایل "محمد بن سلمان" به مذاکره با ایران چه نوشتند؟

"صلاح السقلدی" ستون نویس روزنامه "رای الیوم" چاپ لندن نوشته است:"این مرد (محمد بن سلمان) برای نخستین بار از زمان رسیدن به مقام ولیعهدی نسبت به ایران و جنبش حوثی بسیار محترمانه رفتار کرده است. او نشان داد که عوامل فشار آورنده سبب شده تا وادار به تغییر مواضع سازش ناپذیر پیشین اش شود. این فشار سبب شده تا او سخنان و لحن خشونت آمیزش نسبت به ایران و حوثی ها را کنار گذاشته و لحنی نرم تر و ملایم تر و آرام را برگزیند.

"محمد بن سلمان" به دنبال جلوگیری از بروز جنگ به هر قیمتی است. او کابوس یک شکست نظامی قریب الوقوع را در نظر دارد و مشاهده می کند که موضع امریکایی ها نسبت به جنگ تغییر کرده است. در نتیجه، او در مورد حوثی ها برخلاف اظهارات خصمانه سال های گذشته اکنون لحن نرم تری را در پیش گرفته تا جنگ در یمن متوقف شود. عربستان سعودی درک کرده که چاره ای جز تغییر مثبت در رویکردش در قبال ایران ندارد. ایران همسایه قدرتمند عربستان سعودی است و اکنون ریاض از سر نیاز به حفظ صلح می خواهد وارد مذاکره با ایران شود. پادشاهی سعودی برای خروج از بن بست جنگ در یمن به کمک ایران نیاز دارد".

روزنامه "القدس العربی" چاپ لندن نیز در سرمقاله خود از "تغییر قابل ملاحظه در گفتمان محمد بن سلمان" گفته و می نویسد:"اظهارات تازه او پاسخی به الزامات سیاسی، نظامی و اقتصادی است. امریکا فشار سیاسی و تسلیحاتی را بر ریاض اعمال کرده است و در حال مذاکره با ایران برای بازگشت به توافق هسته ای است. این توافق منجر به لغو تحریم های وضع شده علیه ایران می شود. در داخل نیزعربستان سعودی با مشکلات اقتصادی مربوط به کاهش قیمت نفت و پیامدهای شیوع کرونا مواجه است".

"حسين شبكشی" ستون نویس روزنامه "الشرق الاوسط" چاپ لندن نیز می نویسد:"اظهارات "محمد بن سلمان" فرصتی خوب برای گشودن صفحه ای مثبت در روابط میان تهران و ریاض است. این یک خوش بینی محتاطانه در منطقه است. اگر صلح میان دولت های عربی و اسرائیل امکان پذیر است پس می توان شاهد احیای روباط عربستان سعودی با ترکیه و ایران نیز بود به شرط آن که کشورها به حاکمیت یکدیگر احترام گذاشته و در امور داخلی یکدیگر مداخله نکنند. فرصت خوبی به خصوص از نظر اقتصادی برای همکاری های فیمابین فراهم شده است".