فوتبال ایران در جاده بی ثباتی

 لیگ بیستم به پایان کار خودش نزدیک می‌شود. نیمکت‌های مختلف لیگ برتری به دلایل مختلف تغییراتی را به خودشان دیدند که این تغییرات علاوه بر دگرگونی شرایط تیم‌ها و باشگاه‌های مربوطه، حتی روند مسابقات و رتبه بندی جدول را هم تحت تاثیر قرار دادند.

*معامله پایاپای اراک و تبریز

مهمترین انتقال سرمربی در این فصل را بدون شک باید حضور رسول خطیبی در تراکتور تبریز دانست. پس از سال‌ها به آرزوی خودش رسید و دوباره مرد اول نیمکت سرخپوشان تبریزی شد. این نیمکت آنقدر برای او جذابیت داشت که قید تیم موفق آلومینیوم را زد و در نیم فصل راهی تبریز شد. تراکتور خطیبی که در جدول لیگ از منطقه سهمیه بگیران دور شده، با عبور از مرحله گروهی لیگ قهرمانان می‌تواند بعد از حدود 6 سال محبوبیت تازه‌ای بین هواداران پیدا کند. نماینده کشورمان اکنون شانس برای صعود دارد و می‌تواند برای دومین بار یک اتفاق ماندگار را در تاریخ خودش ثبت کند. تیم محبوب شهر تبریز پیش از این در فصل 2016 لیگ قهرمانان موفق به صدرنشینی شد اما در مرحله بعدی با قبول شکست 5 بر 4 در دو بازی رفت و برگشت مقابل النصر امارات، از دور مسابقات کنار رفت.

در قبال این تغییر، آلومینیوم نیز پس از مدتی کش و قوس، سرمربی برکنار شده تراکتور در هفته پنجم را به خدمت گرفت. علیرضا منصوریان پس از چندماه استراحت با مدیران باشگاه اراکی به توافق رسید و روی نیمکت آلومینیوم نشست. اکنون آلومینیوم با منصوریان در رتبه پنجم است و شانس‌هایی هرچند کمرنگ برای کسب سهمیه لیگ قهرمانان دارد. او حمایت خوبی را از جانب مدیریت باشگاه می‌بیند. بازیکنان تیم هم از حضور منصوریان راضی به نظر می‌رسند و در مجموع آلومینیوم اراک پس از شوک منفی خروج خطیبی، حالا روزهای آرام خودش را سپری می‌کند.

*معادله سخت حسینی و تیم نفتی

رفتن مجتبی حسینی به ذوب‌آهن نیز یکی دیگر از جا به جایی‌های پر سروصدای فوتبال ایران بود. حسینی که کارش را در لیگ بیستم با نفت مسجدسلیمان آغاز کرد، تیمی بدون ادعا و بدون بازیکن اسم و رسم دار را بست. تیم نفتی با هدایت حسینی عملکرد خوبی داشت. امتیازت خوبی را جمع و حتی حضور روی پله هفتم جدول را هم تجربه کرد اما مربی بی سروصدای فوتبال ایران در نیم فصل با تصمیمی ناگهانی عطای کار را به لقای آن در مسجدسلیمان بخشید و پس از توافق با مدیران ذوب‌آهن هدایت این تیم را قبول کرد. مهمترین کار حسینی دور کردن تیم اصفهانی از منطقه سقوط بود. البته در این اتفاق شاید نتایج تیم سایپا هم تاثیر گذار باشد اما حسینی شرایط بهتری را در ذوب‌‌آهن بحران زده ایجاد کرد و حالا این تیم امیدوار به پیدا کردن جایگاهی بهتر از پله چهاردهم جدول است.

نفت مسجدسلیمان پس از جدایی ناگهانی حسینی، چالش سختی را تجربه کرد. ابتدا حمید درخشان به عنوان سرمربی معرفی شد اما مخالفت بعضی اعضای هیات مدیره با حضور درخشان باعث شد سرمربی اسبق پرسپولیس، بدون حتی یک جلسه تمرین از این تیم جدا شود. داریوش یزدی به عنوان گزینه بومی جانشین حسینی شد اما او نیز پس از چند بازی به علت نتایج ضعیف برکنار شد. البته برکناری او نیز ماجرای جالبی داشت. یزدی پس از باخت خانگی مقابل نساجی در جمع اعضای تیم کناره‌گیری خودش را اعلام کرد. پس از اینکه این اتفاق سروصدای زیادی را به پا کرد، او در مصاحبه‌های مختلف گفت که پس از بازی فقط خداحافظی کرده و هر خداحافظی به معنای استعفا نیست اما مدیریت باشگاه منتظر توضیحات او نبود. ظاهرا استعفای او خیلی زود پذیرفته شده بود و آن‌ها به سرعت به سراغ چند گزینه از حمله محمود فکری رفتند و در نهایت سرمربی استقلال در نیم فصل اول پس از توافق با مدیران نفت مسجدسلیمان روی نیمکت این تیم نشست. حالا این تیم با فکری پس از هفته‌ها ناکامی 4 امتیاز از 2 بازی کسب کرده و به تک رقمی شدن در پایان فصل امیدوار است.

* فرهاد و انتظار چند ساله هواداران استقلال

محمود فکری که از آغاز کارش روی نیمکت استقلال مخالفت‌هایی را دید، رفته رفته تبدیل به سیبل منتقدان شد و کار به جایی رسید که با هر اتفاق و هر نتیجه‌ای مورد هجمه قرار می‌گرفت. او مقابل این هجمه‌ها مقاومت کرد و به کارش ادامه داد اما در نهایت مدیریت باشگاه به این نتیجه رسید قطع همکاری با فکری تنها راه موجود است. به این ترتیب کاپیتان اسبق استقلال از این تیم جدا شد تا فرهاد مجیدی یک بار دیگر هدایت آبی پوشان را به عهده بگیرد. حضور جدید مجیدی روی نیمکت تفاوتی مهم با دفعات قبلی داشت؛ فراز کمالوند که پس از جدایی مجتبی حسینی گزینه‌ای جدی برای هدایت نفت مسجدسلیمان بود، به عنوان مدیرفنی استقلال همکار مجیدی در کادرفنی آبی‌ها شد. البته کمالوند هنگام جدایی از شاهین شهرداری بوشهر اعلام کرده بود که به احترام هواداران این تیم تا آخر فصل روی نیمکت هیچ تیمی نخواهد نشست. او اکنون نیز که روی نیمکت استقلال در لیگ قهرمانان آسیا حضور دارد، به عنوان گزینه‌ای جدی برای هدایت سایپا مطرح شده است! استقلال با کادرفنی جدید خودش نتایج خوبی در لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا گرفت که باعث امیدواری زیاد هوادارانش شده است. استقلالی‌ها با تماشای نمایش تیم محبوبشان در آسیا اکنون انتظار یک جام داخلی را دارند و باید دید آیا فرهاد این انتظار چندین ساله را پایان می‌دهد یا خیر. انتظاری که برای تیم آبی تهران سال گذشته با همین سرمربی در حال اتمام بود اما این ساکت الهامی بود که انتظار پرشورهای تبریزی را به پایان رساند.

*محبوب شمالی در چهار راه سرگردان

نساجی مازندران تیم دیگری است که تحولات زیادی را روی نیمکت تجربه کرد. این تیم پیش از آغاز فصل با نظر محمود فکری بسته شد اما پیشنهاد استقلال، سرمربی را اغوا کرد و او راهی تهران شد. نساجی کارش را با وحید فاضلی در لیگ برتر شروع کرد اما پس از بازی با ماشین سازی در آخرین روزهای دی99 برکنار شد. با اعلام باشگاه نساجی مجید جلالی پس از بررسی فراوان و دقیق جانشین فاضلی شد اما او نیز در مدت کوتاهی راه جدایی را در پیش گرفت. پس از 6 بازی، جلالی جای خودش را به ساکت الهامی داد تا نساجی با سرمربی چهارم خودش سایپا را از جام حذفی کنار بزند و در لیگ هم این تیم را شکست بدهد. نساجی با الهامی نفت مسجد سلیمان را نیز شکست داد و این نتیجه باعث برکناری یزدی و بازگشت فکری به مسجدسلیمان شد اما دو باخت پیاپی به پرسپولیس و سپاهان بازهم نساجی را به شرایط گذشته برگرداند و اکنون این تیم تبدیل به همسایه‌ای برای ماشین‌سازی قعرنشین شده و خطر سقوط را بیش از پیش احساس می‌کند. الهامی پیش از حضور در نساجی، با مدیران استقلال نیز برای جانشینی محمود فکری مذاکره کرده بود.

*ماشین‌سازان محله برو بیا

تیم‌های صنعتی تهران نیز از دامنه تغییر و تحولات کادرفنی دور نماند. پیروز قربانی در مقطعی به عنوان مربی به کادرفنی سایپا اضافه شد اما خیلی زود تصمیم به قطع همکاری با این باشگاه گرفت. سپس ابراهیم صادقی سرمربی 2 ساله این تیم نیز بعد از بازی بیستم برکنار شد. پس از این از سوی مدیرعامل باشگاه حکم مشاور فنی برای صادقی صادر شد اما خودش از این موضوع اظهار بی اطلاعی کرد. سایپا که با هدایت ابراهیم صادقی در دو فصل اخیر جوانگرایی را در پیش گرفته بود اکنون به عنوان تیم چهاردهم جدول در آستانه سقوط به لیگ دسته اول قرار گرفته که اتفاقی جدید در فوتبال ایران است.

پیکان در شروع کار شرایطی مشابه نساجی را تجربه کرد. عبدالله ویسی پیکان را بست و تمرینات پیش فصل هم با نظارت او برگزار شد اما چند روز قبل از شروع مسابقات او کناره گیری کرد و مهدی تارتار هدایت تیم را بر عهده گرفت. پیکان با تارتار ثبات و آرامش خوبی در جدول دارد و حریفی سرسخت برای تمام حریفانش به حساب می‌آید.

ماشین سازی تبریز بیشترین رفت و آمد را روی نیمکت تجربه کرده است. این تیم در ابتدای فصل با نظر وحید بیاتلو و با بازیکنان اغلب دسته اولی و کم قیمت بسته شد اما در هفته پنجم و پس از باخت سنگین به آلومینیوم خطیبی، جوانترین سرمربی لیگ برتر برکنار شد و جای خودش رابه سعید اخباری داد. اخباری در ابتدای فصل همکار مجتبی حسینی در نفت مسجد سلیمان بود اما به هردلیلی این همکاری ادامه پیدا نکرد. ماشین سازی با اخباری روند خوبی را در پیش گرفت اما در نتیجه گیری موفق نبود. در تمام بازی‌ها نمایش ماشین سازی تحسین حریفان را در پی داشت اما نتیجه چیزی نبود که به سود تیم تبریزی باشد. در نهایت در آخرین بازی نیم‌فصل طلسم ماشین‌سازی شکسته شد و به اولین برد فصل مقابل نفت آبادان دست پیدا کرد اما پس از این بازی اخباری از تیم جدا شد تا مهدی پاشازاده به عنوان سرمربی جدید معرفی شود. با اینحال پاشازاده نیز پس از بازی جام حذفی تصمیم به خروج از تبریز گرفت تا شاهد بازگشت دوباره اخباری به نیمکت ماشین سازی باشیم.

در حالیکه بازیکنان تیم امیدواربودند با حضور مجدد اخباری روند خوبی را در پیش بگیرند اما آخرین بازی سال99 مقابل استقلال پایان دوباره همکاری اخباری و تیم تبریزی بود. تمرینات ماشین سازی پس از تعطیلات نوروز با حضور مجتبی خورشیدی (مدیر فعلی تیم ملی بزرگسالان ایران) برگزار شد اما در آستانه سفر به سیرجان برای انجام اولین بازی سال1400، خورشیدی از سوی مدیریت باشگاه کنار گذاشته شد و مسئولیت فنی تیم به مدیر تیم یعنی کاظم محمودی سپرده شد. بعد از شکست مقابل گل گهر و بازگشت به تبریز، ماشین سازی کارش را با علیرضا اکبرپور که پیش از این سرمربیگری ماشین سازی را در لیگ دسته اول هم بر عهده داشت، سپرده شد. تیم سبزپوش شهر تبریز با هدایت مهاجم اسبق استقلال امتیازاتش را درلیگ بیستم دو رقمی کرد و حالا امیدوار است که با جمع آوری امتیاز در بازی‌های باقی مانده از انتهای جدول جدا شود و در لیگ برتر بماند. اتفاقی که اگر رخ بدهد، بدون شک نقطه عطفی در کارنامه اکبرپور خواهد بود.

*با ثبات‌ها زمین نمی خورند

نگاهی به جدول لیگ نشان می دهد تیم‌هایی که از ثبات روی نیمکت برخوردار بودند، در نتیجه گیری هم موفق‌تر عمل کرده‌اند. سپاهان که در مقطع حساس لیگ قهرمانان آسیا (فصل گذشته) سکان تیم را به دست محرم نویدکیا سپرد، اکنون صدرنشین است و پرسپولیس گل محمدی که شاید با ثبات‌ترین تیم حال حاضر فوتبال ایران باشد باید گوی رقابت را از دست تیم اصفهانی بگیرد.

گل‌گهر سیرجان هم که سال دوم حضورش در لیگ برتر را با امیرقلعه‌نویی آغاز کرد، پس از مدتی صدرنشینی و حضور در جمع مدعیان در اواسط نیم‌فصل اول دچار افت شد و حتی به رده یازدهم هم رسید اما رفته رفته به شرایط خوب خودش برگشت و حالا با سه برد از سه بازی اول در سال 1400، زنگ خطر را برای استقلال به صدا در آورده است. کسب سهمیه آسیایی شاید در نگاه اول برای گل گهر رویایی باشد اما چیزی نیست که از توان قلعه‌نویی خارج باشد. علاوه بر موقعیت خوب در لیگ برتر، گل‌گهر در جام حذفی نیز یک مدعی قهرمانی است و در واقع سرمربی این تیم امسال شانس دو جانبه‌ای را برای کسب سهمیه لیگ قهرمانان آسیا دارد. در صورت بروز این اتفاق، کاربزرگی در کارنامه قلعه‌نویی ثبت می‌شود.

مس رفسنجان را نیز باید به تیم‌های موفق امسال اضافه کرد. این تیم که با هدایت محمدربیعی به لیگ برتر رسید با تلاش‌های او و مدیریت باشگاه خیلی زود از فضای لیگ یکی خارج شد و شخصی لیگ برتری پیدا کرد. جایگاه این تیم برای یک تیم تازه وارد فوق‌العاده است و آن‌ها حالا در کنار دیگر تیم تازه وارد امسال یعنی آلومینیوم اراک، نیم نگاهی هم به پله سوم و سهمیه آسایی دارند.

فولاد خوزستان و پدیده مشهد با وجود جوانی مربیانشان، شرایط خوبی در مسابقات این فصل دارند و حتی در مورد فولاد این شرایط خوب در بازی‌های آسیایی هم دیده می‌شود که حاصل ثبات روی نیمکت است. فولاد بی تجربه در بازی‌های قاره‌ای، در مصاف با پولدارهای همسایه نمایش فوق العاده‌ای داشته اما بدشانسی و البته بی تجربگی باعث شد در نتیجه گیری دچار نوسان شود. نفت آبادان نیز وجود مشکلات زیاد مالی، نان ثبات روی نیمکت را می‌خورد و اگر این مساله وجود نداشت چه بسا که این تیم هم اکنون در جنگ برای بقا در لیگ برتر حضور داشت.