پیامدهای تصمیم قطعی سیدحسن

سیدحسن خمینی برای دومین بار از حضور در صحنه انتخابات کشور خارج شد. بار اول در انتخابات مجلس خبرگان رهبری از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد. این بار نیز قبل از آن‌که در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کند، بعد از توصیه رهبری تصمیم گرفت که از میدان خارج شود. حالا برخی اصلاح‌طلبان بر این باروند که با این شرایط کار اصلاحات دشوارتر شده است. همزمان هم اصول‌گرایان و رسانه‌‌های وابسته به آنان شروع به تحلیل درباره سیدحسن خمینی کرده‌‌‌اند و به نوعی تلاش دارند که نشان دهند او مجبور بوده که صحنه را ترک کند، چرا که از اساس امکان ثبت نام در انتخابات را نداشته است.

با طرح گمانه‌هایی مبنی بر کاندیداتوری حسن خمینی، چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب به تکاپو افتاده و برای برجسته کردن نام نوه امام خمینی(ره) دست به کار شده بودند. اما صحبت اخیر سیدیاسر خمینی، عملاً این احتمالات و تلاش‌ها را نیز منتفی کرد. دیروز سایت جماران مشروح گفت‌وگو با سیدیاسر خمینی درباره دیدار سیدحسن خمینی با رهبر انقلاب را منتشر کرد. در این مصاحبه برادر سیدحسن خمینی می‌گوید:«در هفته‌ها و بلکه ماه‌های اخیر، اقبال زیادی به اخوی گرامی جناب حاج حسن‌آقا شد و بزرگان زیادی از عاشقان امام، ایثارگران، مذهبیون، خانواده‌های شهدا، سیاسیون و دانشگاهیان کشور ایشان را تنها کسی دانستند که می‌تواند کشور را با شعار «همه با هم» امام خمینی متحد کند.» او با بیان این‌که حاج حسن‌آقا هنوز این درخواست‌ها را نپذیرفته بودند، گفت: «ایشان با تردید در حال مشورت و بررسی جوانب امر بودند تا این‌که امروز مطابق دیدار‌های نوبه خود با رهبری به دیدن ایشان رفتند که طی این ملاقات، رهبر انقلاب کاندیداتوری ایشان در انتخابات را به صلاح ندانستند و با بیان این‌که حاج حسن‌آقا را مانند فرزند خود می‌دانند، از ایشان خواستند که در شرایط فعلی به این عرصه ورود نکنند.» سیدیاسر خمینی تصریح کرد: «با توجه به این توصیه، طبیعی است که تصمیم ایشان روشن است و اخوی یقینا تصمیمی برای کاندیداتوری ندارند.»

گمانه‌زنی فارس
با این حال بعد از انتشار این خبر، خبرگزاری فارس خبری انتشار داد که عملاً ادعای کنار کشیدن سیدحسن خمینی به علت توصیه رهبر انقلاب را نقض کند. فارس از زبان یک منبع مطلع نوشت: «با توجه به نهایی شدن مصوبه قانون انتخابات در شورای نگهبان، بسیاری از کاندیدا‌هایی که سابقه اجرایی موثری ندارند، نمی‌توانند ثبت‌نام کنند و سیدحسن خمینی هم به همین دلیل امکان ثبت نام به عنوان کاندیدا را نداشتند. براساس قانون جدید انتخابات، معاون رؤسای قوای سه گانه، دبیر شورای عالی امنیت ملی یا دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس دیوان محاسبات کشور، استاندار استان‌های بالای دو میلیون جمعیت، شهردار شهر‌های بالای سه میلیون جمعیت، رئیس سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی و مؤسسات و نهاد‌های عمومی غیر دولتی در سطح ملی، فرماندهان عالی نیرو‌های مسلح با جایگاه سرلشگری و بالاتر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور شامل سابقه لازم سیاسی هستند.» در زمان تصویب قانون انتخابات در مجلس یازدهم خیلی از اصلاح‌طلبان بودند که به شدت آن را مورد نقد قرار داده و عملاً آن را راهی برای حذف برخی کاندیدا‌های اصلاح‌طلب و بخشی از اغراض جناحی تلقی کردند. دست کم مشخص شد که کاربرد قانون انتخابات در شرایط کنونی چه می‌تواند باشد. دیروز هم مجلس بعد از ایراد دوباره شورای نگهبان خیلی فوری اصلاح ‌مجدد طرح اصلاحات قانون انتخابات ریاست جمهوری را در دستور کار قرار داد و ایرادات شورای نگهبان را برطرف کرد. آنان تلاش می‌کنند که انتخابات 1400 با قانون جدید برگزار شود.

نظر دیگر اصلاح‌طلبان درباره کاندیداتوری حسن خمینی
خیلی از اصلاح‌طلبان در پی انتشار گمانه‌هایی مبنی بر احتمال حضور سیدحسن خمینی، از این موضوع استقبال کرده و از ویژگی‌های مثبت حضور او در انتخابات و احتمال رای‌آوری او گفتند. مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب یکی از تشکل‌هایی بود که از مسئله استقبال کرده بود. غلامرضا ظریفیان، عضو شورای مرکزی حزب مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب در این باره گفته بود: «پیشنهاد مجمع ایثارگران آقای خاتمی و سپس سیدحسن خمینی بود که این افراد در دستور کار قرار گیرند، اما در نهایت نظر نهایی را جبهه اصلاحات اعلام خواهد کرد.» حمیدرضا فولادگر نیز گفته بود: «نظرسنجی‌ها این مسئله را نشان می‌دهد که در بین کاندیدا‌های اصلاح‌طلب، اول آقای ظریف، بعد آقای سیدحسن خمینی و سپس نام آقای جهانگیری قرار دارد. یعنی آقایان ظریف و سیدحسن خمینی از آقای جهانگیری بالاتر هستند.». اما با وجود حمایت‌ها از سیدحسن خمینی، او همچنان اعلام کرده بود که در مورد انتخابات ۱۴۰۰ تصمیمی مبنی بر حضور نگرفته است. اما در نهایت حضور او در انتخابات با توصیه رهبری منتفی شد. در پی منتفی شدن کاندیداتوری سیدحسن خمینی، تعدادی از چهره‌های اصلاح‌طلب واکنش نشان دادند. جواد امام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است سیدحسن خمینی کاندیدای اجماعی بود. او تاکید کرد: «نظرسنجی‌ها نیز همین را نشان می‌دهد که در بین کاندیدا‌های اصلاح‌طلب، اول آقای ظریف، بعد آقای سیدحسن خمینی و سپس نام آقای جهانگیری قرار دارد. یعنی آقایان ظریف و سیدحسن خمینی از آقای جهانگیری بالاتر هستند.» علی محمد نمازی، عضو شورای کارگزاران درباره منع شرکت سیدحسن خمینی در انتخابات ریاست جمهوری گفت: «سیدحسن خمینی با رهبری مشورت کردند و مقام معظم رهبری این گونه اظهارنظر کردند که ایشان ورود نکنند و به صلاح ایشان نیست که ورود در این عرصه داشته باشند. چون این مطلب از سوی دفتر مقام معظم رهبری نیز تکذیب نشده است. اگر اصل خبر درست نبود بلافاصله از سوی دفتر مقام معظم رهبری تکذیب می‌شد. این که تکذیب نشده نشان می‌دهد خبر واقعیت دارد.»
او در ادامه گفت: «اصلاح‌طلبان احتمال می‌دادند سیدحسن را راضی کنند که به صحنه وارد شود و الان که این احتمال وجود ندارد باید چه کار کنند؟ به نظر من، کار سخت می‌شود که کاندیدایی پیدا کنند که روی آن ائتلاف صورت گیرد و همچنین احتمال رای آوری داشته باشد. آنچه در فضای انتخاباتی کشور شاهد هستیم کم بودن مشارکت مردم است مخصوصاً این که با این شدت یافتن کرونا انگیزه‌ای می‌شود که خیلی‌ها شرکت نکنند لذا پیدا کردن کاندیدا اهمیت دارد.»

نیامدن رئیسی هم قوت گرفت
با این حال او معتقد است عدم کاندیداتوری سیدحسن خمینی بر کاندیدای جناح مقابل هم اثر می‌گذارد. او تاکید کرد: «در حال حاضر شرایط برای اصلاح‌طلبان سخت شده است. همانطور که رهبری از سیدحسن خواسته نیاید به احتمال زیاد با آمدن آقای رئیسی هم مخالفت می‌شود. یک نوع توازن اینجا ایجاد خواهد شد. چون پیش‌بینی می‌شد آقای رئیسی از یک‌سو و آقای سیدحسن خمینی از سوی دیگر وارد صحنه شوند. وقتی حضور سیدحسن خمینی منتفی می‌شود، قطعاً آقای رئیسی هم کاندیدا نخواهد بود؛ لذا توازنی وجود دارد.» با نیامدن سیدحسن خمینی، احتمالا اصلاح‌طلبان روی گزینه‌‌های دیگر خود سرمایه‌گذاری می‌کنند. گزینه‌‌هایی که احتمال رأی آوری بیشتری داشته باشند. از جمله آنان محمدجواد ظریف است. البته او هم دیروز برای چندمین بار اعلام کرد که قصد کاندیداتوری ندارد. او در واکنش به سخنان نمایندگان مجلس در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «دیروز جلسه‌ای طولانی، صریح و صمیمی -همراه با توهین و تهدید و اتهام از سوی یکی دو نفر - با نمایندگان محترم کمیسیون امنیت ملی داشتم. از یکی از نمایندگان نقل شده است که «برآوردم از جلسه امروز کمیسیون این است که ظریف نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ می‌شود.» پس از چندین بار تأکید بر عدم تمایل برای نامزدی، نمی‌خواستم دوباره وارد این موضوع شوم. اما این اظهار نظر ناگزیرم کرد که اصل ماجرا را عرض کنم: در جلسه چند نفر اظهار نگرانی کردند که گفت‌وگوهای وین برای رفع تحریم‌ها با اهداف انتخاباتی دنبال می‌شود و بنده برای جلب آرای مردم به دنبال ایجاد دوقطبی در جامعه هستم. عرض کردم دو قطبی را کسانی می‌سازند که با اتلاف میلیاردها برای تولید سریال، اعتماد عمومی به دیپلماسی کشور را هدف گرفته و معیشت مردم و عزت کشور را بازیچه اغراض سیاسی و انتخاباتی می‌نمایند. ما به لطف خدا و بزرگواری مردم نیازی به ایجاد دوقطبی در جامعه نداریم.»