هر سه قدرت غیر‌عربی منطقه انگیزه‌های اقتصادی برای افزایش نفوذشان در منطقه دارند. ایران خواستار دسترسی به بازار عراق است و اسرائیل و ترکیه خواستار کنترل بر منابع غنی گاز در مدیترانه. شعرخوانی اردوغان درباره ارس اتفاقی نبود. او باور دارد آتاتورک به اشتباه سرزمین‌های عربی و خاورمیانه‌ای تحت قلمروی عثمانی تا جنوب موصل را رها کرد. او ادعای وطن‌پرستی بیشتری در مقایسه با آتاتورک دارد و خواستار احیای منافع ترکیه در سرزمین‌های دیگر است.

 یک کارشناس مسائل بین المللی معتقد است که لحظه تاثیرگذاری دولت های عربی سپری شده است. رقابت اصلی در منطقه خاورمیانه بین سه قدرت غیر عربی یعنی ترکیه، ایران و اسرائیل خواهد بود. این سه قدرت آینده منطقه را شکل خواهند داد.

به گزارش روز نو ؛ "ولی نصر" استاد دانشگاه و رئیس مدرسه مطالعات بین المللی دانشگاه "جان هاپکینز" در مقاله‌ای در نشریه "فارین پالسی" با اشاره به اینکه نزاع آینده در خاورمیانه بین ایران و دولت‌های عربی نخواهد بود و دولت امریکا باید این موضوع را درک کند، می‌نویسد: "بیش از دو دهه، آمریکا سیاست خاورمیانه‌ای را به عنوان جنگی میان میانه‌روی و رادیکالیسم میان دولت‌های عربی نزدیک به امریکا و ایران انقلابی قلمداد می‌کرد. با این وجود، در چهار سال ریاست جمهوری "دونالد ترامپ" شکاف متفاوت و عمیق‌تری میان سه قدرت غیرعربی در منطقه ایجاد شده است: ایران، اسرائیل و ترکیه. در حدود 25 سال قرن گذشته پس از بحران سوئز در سال 1945 میلادی، ایران، اسرائیل و ترکیه برای کمک به ایجاد توازن قوا در برابر کشورهای عربی با کمک امریکا با یکدیگر متحد شدند.

با این وجود، دولت‌های عربی از زمان حمله آمریکا به عراق در سال 2003 میلادی و به دنبال آن پس از شکست بهار عربی به سوی هرج و مرج و وضعیت فلج‌شدگی سوق داده شدند. در واقع، رقابت آینده برای شکل بخشی به خاورمیانه بین کشورهای عربی، اسرائیل، سنی‌ها یا شیعیان نیست بلکه بین سه رقیب غیرعرب در خاورمیانه است. اکنون وضعیت با قرن گذشته تفاوت چشمگیری کرده است دیگر خبری از جنبش‌های ملی‌گرایانه ضداستعماری در کشورهای عربی نیست. لحظه در اوج بودن اعراب سپری شده است. اکنون این قدرت‌های غیر‌عربی هستند که در حال ظهور و اوج گیری می‌باشند و این اعراب هستند که با گسترش دامنه دسترسی و نفوذ ایران در منطقه مواجه شده‌اند. پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان و حمله به تانکرهای عربی بود که امارات توافق صلح تاریخی با اسرائیل را امضا کرد؛ این توافق اما به همان اندازه که ضد ایران است، علیه ترکیه نیز بوده است. ایران علاوه بر پیگیری برنامه هسته‌ای به گروه‌های شبه نظامی خود در منطقه کمک می‌کند. ظهور ترکیه برای ایجاد اخلال در ثبات منطقه یک عامل غیر‌قابل پیش‌بینی بود. ترکیه دیگر برای خود آینده‌ای در غرب متصور نیست و با قاطعیت، گذشته اسلامی‌اش را در آغوش می‌کشد و به دنبال فتح دوباره مرزهای گذشته دوره عثمانی است. جاه‌طلبی ترکیه اکنون در حد لفاظی نیست و باید جدی گرفته شود. ترکیه اکنون مناطقی از سوریه را اشغال کرده و در عراق علیه ایران نفوذ پیدا کرده است. ترکیه خود را وارد جنگ داخلی لیبی کرده و اخیرا در منازعه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر قره باغ مداخله کرد. مقام‌های ترکیه به دنبال گسترش نقش آن کشور در شاخ آفریقا و لبنان هستند و دولت‌های عربی نگران از حمایت ترکیه از گروه اخوان المسلمین بوده‌اند.

هر سه قدرت غیر‌عربی منطقه انگیزه‌های اقتصادی برای افزایش نفوذشان در منطقه دارند. ایران خواستار دسترسی به بازار عراق است و اسرائیل و ترکیه خواستار کنترل بر منابع غنی گاز در مدیترانه. شعرخوانی اردوغان درباره ارس اتفاقی نبود. او باور دارد آتاتورک به اشتباه سرزمین‌های عربی و خاورمیانه‌ای تحت قلمروی عثمانی تا جنوب موصل را رها کرد. او ادعای وطن‌پرستی بیشتری در مقایسه با آتاتورک دارد و خواستار احیای منافع ترکیه در سرزمین‌های دیگر است.

اسرائیل نیز جای پای خود را در سرزمین‌های عربی محکم‌تر ساخته است. در سال 2019 میلادی، ترامپ ادعای نیم قرن گذشته اسرائیل در مورد حاکمیت بر بلندی‌های جولان را پذیرفت. اسرائیل در سال 1967 میلادی جولان را که در حاکمیت سوریه بود اشغال کرد. اکنون رهبران اسرائیل قصد الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری را نیز به خاک خود دارند تا مرزهای شان را گسترش دهند. همچنین، اکنون دولت‌های عربی با توافق صلح ابراهیم به اسرائیل وابسته‌تر شده‌اند و می‌خواهند از اهرم اسرائیل در بازی بزرگ نفوذ در منطقه در برابر ترکیه و ایران استفاده کنند. روابط ایران و اسرائیل در سالیان اخیر پرتنش‌تر شده است. اسرائیل نیروهای مورد حمایت ایران در سوریه را هدف قرار می‌دهد و مسئول ترور دانشمند هسته‌ای ایران معرفی شده است.

نزاع در خاورمیانه تنها در مورد ایران نیست. همان‌طور که ایران در برابر اسرائیل از حماس حمایت می‌کند ترکیه نیز در برابر دولت‌های عربی از گروه‌های اخوانی حمایت می‌کند. اکنون نیروی محرکه تحولات خاورمیانه دیگر ایدئولوژی یا مذهب نیست بلکه سیاست واقعی سنتی است. اگر اسرائیل موقعیت سعودی‌ها و اماراتی‌ها را تقویت کند احتمالا قطر یا عمان که احساس خطر می‌کنند برای محافظت از خود به ایران و ترکیه نزدیک خواهند شد".

منبع:آفتاب نیوز