چک رایج‌­ترین سند تجاری در بین عموم افراد است که به دلایل مختلفی در وجه اشخاص کشیده می شود و حتما باید دارای مبلغ موردنظر، نام و نام خوانوادگی صادرکننده، تاریخ و امضای صادرکننده باشد، اگر سری به دادگاه­ها بزنید خواهید دید که پر از پرونده­های مختلف مطالبه چک با عناوین مختلف مانند مطالبه چک تضمینی، مطالبه چک سفید امضا، مطالبه چک امانی، مطالبه چک بدون تاریخ، مطالبه چک مفقودشده، مطالبه چک حقوقی، مطالبه چک بدون گواهی پرداخت می­باشد که به دلیل عدم پرداخت وجه از سوی صادر کننده، دارنده مجبور به طرح شکایت برای مطالبه وجه چک در دادگاه شده است. بد نیست که ما هم به عنوان اشخاصی که ممکن است در طول زندگی خود با چنین مشکلاتی مواجه شویم با انواع مطالبات چک آشنا شویم، پس با ما همراه باشید تا انواع چک و مطالبات آن را بشناسیم.

انواع چک و قواعد حقوقی حاکم بر مطالبات آن

چک تضمینی: این نوع چک توسط بانک و به درخواست مشتری صادر می شود و اعتبار آن هم توسط بانک تامین می شود و گیرنده این چک نیازی به داشتن دسته چک ندارد. برای مطالبه چنین چکی، دارنده چک می تواند به بانک صادرکننده یا هریک از شعبات آن جهت دریافت پول مراجعه و مبلغ مورد نظر را طلب کند این نوع چک حکم پول را دارد.

چک سفید امضا: این نوع چک فقط حاوی نام و نام خانوادگی شخص صادرکننده و امضای وی می باشد و شخص دارنده مختار است هر مبلغی که خودش بخواهد در آن بنویسد و در هر تاریخی که خودش بخواهد به بانک مراجعه و مبلغ چک را مطالبه کند.

چک امانی: این نوع چک در واقع جانشین چک تضمینی است. در سال 72 برای کسی که چک تضمینی بکشد و مبلغ آن در تاریخ معین پرداخت نشود مجازات 6 ماه الی 2 سال حبس تعیین شده بود به همین دلیل چک امانی یعنی چکی که به عنوان امانت نزد دیگری به دلیل معامله­ای به امانت گذاشته می­شود به وجود آمد تا صادرکننده از این مجازات فرار کند، هدف از صدور این چک بیشتر جلب اعتماد طرف است.

چک بدون تاریخ: گاهی سهوا و از روی ناآگاهی شخص صادرکننده چک، تاریخ وصول چک را در آن وارد نمی کند و بدون تاریخ چک را امضا و به دریافت کننده تحویل می­دهد که این کار ممکن است به ضرر وی تمام شود زیرا دارنده چک می­تواند هر تاریخی که خودش بخواهد را در چک وارد و به بانک جهت دریافت وجه چک مراجعه کند، چک بدون تاریخ دارای اعتبار می باشد و از هر ضمانت اجرای کیفری مبراست.

چک مفقود شده: گاهی ممکن است که شخصی دست چک خود را گم کند و دست افراد سودجو بیفتد و آن­ها با جعل کردن امضای وی و پرکردن برگه های چک از حساب صاحب چک پول برداشت کنند، در این صورت اگر صاحب چک توانست مفقود شدن چکش را اثبات کند، با صادرکننده و دریافت کننده مبالغ پول همانند زمان قبل از مفقودی برخورد خواهد شد.

چک حقوقی: زمانی که شخص دارنده چک از صادرکننده چک، ضامن و ظهر نویس جهت دریافت پول خود ناامید شد می تواند به دادگاه صالح مراجعه و طرح دعوای حقوقی یا کیفری نماید، موضوع دفاع در پرونده مطالبه وجه چک شامل مطالبه از صادر کننده، ضامن و در مرحله آخر مطالبه وجه چک از ظهرنویس است.

چک بدون گواهی پرداخت: زمانی که چکی که در دست دارنده چک است دارای مشکلاتی است و شخص به دلیل عدم پرداخت مبلغ چک از صادرکننده چک در دادگاه طرح دعوا می کند اما به دلایلی مانند خط خوردگی و ... از طرف دادگاه با مشکل روبه رو می شود و شکایت وی رد می  شود یک راهش این است که به بانک مربوطه مراجعه کند و گواهی عدم پرداخت دریافت نماید، در این شرایط کسی که ظهرنویسی را انجام داده مسئول خواهد بود که دارای شرایط خاصی است.

سخن پایانی در مورد مطالبه وجه انواع چک

اگر بازاری هستید و روزانه کارهای خود را با صدور و دریافت چک انجام می دهید همیشه حواستان به قوانین صدور چک مانند تاریخ، امضا، نام صادر کننده و مبلغ صحیح باشد، گاهی به دلیل اینکه مبلغ ها باید به ریال درج شود و شخص صادر کننده به دلیل کم سوادی مبلغ را اشتباه می نویسد ممکن است در بانک جهت دریافت وجه به مشکل برخورد کنید خصوصا اگر مبلغ درج شده کم تر از طلب شما باشد.