تغییر قدرت در آمریکا، از همان لحظات اولیه خود را با تغییر رویکردی قابل توجه از سوی کاخ سفید نشان داده است. برخی از این چرخش‌ها، آن‌چنان مهم بوده‌اند که به سرعت مورد انتقاد مخالفان قرار گرفته است. در این میان جدا از صدور برخی فرمان‌های اجرایی بایدن در همان لحظات اولیه و در جهت لغو تصمیمات ترامپ، معرفی برخی از اشخاص جدید برای تصدی مسئولیت‌های اجرایی با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شده است. در این روند، گزینه جو بایدن به عنوان نماینده ویژه در امور ایران بیشتر مورد توجه منتقدین قرار گرفته است. این در شرایطی است که به نظر می‌رسد با توجه به قول مساعد بایدن برای بازگشت به توافق هسته‌‌ای با ایران، جریان‌های مخالف با کاهش تنش‌ها بین آمریکا و ایران، روند تغییرات در این زمینه را با حساسیت بیشتری دنبال کرده و سرکوب هر گونه عامل پیش برنده در این جهت را در دستور کار جدید خود قرار داده‌اند.

به گزارش روز نو :بر اساس گزارش‌های منتشر شده، رئیس جمهور جدید آمریکا قصد دارد تا نماینده‌ ویژه‌ای را در امور ایران انتخاب کند؛ ‌‌مسئله‌‌ای که از دید ناظران سیاسی می‌تواند به عنوان عاملی در جهت حل مناقشه‌ هسته‌‌ای با ایران تلقی شود. امری که البته تحقق آن در تضاد با سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ خواهد بود. در این زمینه بایدن، «رابرت مالی» را که اکنون به عنوان ریاست گروه بین‌المللی بحران فعالیت می‌کند، به عنوان نماینده ویژه خود در امور ایران در نظر گرفته است، مسئولیتی که پیش از این برعهده برایان هوک و الیوت آبرامز بود.

رابرت مالی که پدرش یک یهودی اهل مصر بوده و دارای پدربزرگ و مادربزرگی از سوریه و اروپای شرقی است، در ایالات متحده متولد شده و بیشتر دوران زندگی و جوانی‌اش را در فرانسه گذرانده است. او در شرح زندگینامه خود می‌گوید:«مقاومت در برابر استبداد و از بین بردن موانع ملی، فرقه‌ای یا قومی، از ویژگی‌های گروه بحرانی بود که من برای نخستین بار در ۱۶سال پیش برای گروه خاورمیانه و آفریقای شمالی، پایه‌ریزی کردم.» او همچنین دیگر ویژگی‌های این گروه را بی‌واسطه بودن با روزنامه‌نگاری، ارتباط تنگاتنگ با دانشگاه و پیشنهادهای سیاستی شفاف و عملی آن دانست.

رابرت مالی از حضور خود در دو دولت دموکرات بیل کلینتون و باراک اوباما هم سخن گفته و آن را فرصتی برای درک بهتر از چگونگی کارکرد جهان دانسته و اشاره کرد که در دولت ترامپ با محدود کردن تماس‌هایش، توانایی ارتباط او با همه طرف‌ها ضعیف شد. او درباره محدودیت‌های درون دولت آمریکا این‌گونه مثال می‌زند که آیا امروز دیگران باید تحریم شوند یا فردا مجازات شوند. آیا رقبای ژئوپلیتیک را به شدت محکوم کنید یا این‌که متحدان را ضعیف کنید؟ او همچنین تاکید دارد: «من یک شهروند ایالات متحده هستم و در دولت‌های بیل کلینتون و باراک اوباما خدمت کرده‌ام، اما این امر دلیلی نخواهد بود که گروه بحران به عنوان یک سازمان ایالات متحده محسوب شود.»

رابرت مالی که زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون به کاخ سفید راه یافته بود، در سال ۲۰۰۸ در پی خبرهایی مبنی بر دیدار با اعضای جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) از ستاد انتخاباتی اوباما کنار گذاشته شد، اما بار دیگر در سال ۲۰۱۴ به عنوان مشاور عالی اوباما در امور خاورمیانه به خدمت گرفته شد. او در سال آخر دولت اوباما نیز مسئول هماهنگی سیاست‌های دولت آمریکا در قبال گروه تروریستی داعش بود.
مالی همچنین در مذاکرات هسته‌ای منتهی به برجام که در سال ۱۳۹۴ به امضا رسید، عضو هیات مذاکراتی آمریکا بود و پس از آن هم به عنوان مدیر گروه بحران، فعالیت‌های متعددی در حوزه خلیج‌فارس و موضوعات ایران داشته است. او به دنبال بحران سیاسی بین قطر با عربستان، امارات، بحرین و مصر نشست مشترکی با حضور ایران، عراق، عمان، نروژ و قطردر نیویورک برگزار کرد که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران هم در آن حضور داشت. تام کاتن، سناتور جمهوری‌خواه یکی از مخالفان سرسخت انتخاب رابرت مالی برای این سمت است. او در صفحه توئیتر خود با این ادعا که اگر مالی بیاید، مقامات ایرانی احساس خوش‌شانسی می‌کنند، اضافه کرد: «مالی از نیروهای امنیتی دولت باراک اوباما است و دو سال پیش هم با ظریف در نیویورک دیدار کرده است.» این یکی از آخرین واکنش‌های معنادار و زودهنگام به احتمال برگزیده شدن رابرت مالی به عنوان نماینده ویژه دولت جدید آمریکا درامور ایران است. این سناتور جمهوری‌خواه همچنین اشاره کرده است:«انتصاب افراطی‌هایی چون رابرت مالی، نشان دهنده واقعی نبودن شعارهای رئیس جمهور بایدن و وزیر خارجه او در زمینه حفظ وحدت آمریکایی است.» از دید برخی ناظران سیاسی، برخی جریان‌های ایران‌ستیز در واشنگتن از انتصاب رابرت مالی به عنوان مسئول امور ایران در وزارت خارجه در دولت بایدن عصبانی هستند، چرا که او بر این باور است که تحریم‌های وضع شده در زمان دونالد ترامپ، تاثیری بر تغییر رفتار ایران نداشته و سیاست فشار حداکثری ترامپ عملا بی‌اثر بوده است. رضا نصری، تحلیل‌گر و حقوقدان بین‌الملل در این زمینه در یک رشته توئیت نوشت:«یکی از دلایل مخالفت‌ها با انتخاب مالی، این است که او معتقد است کنار گذاشتن برجام و تداوم روند افزایش فشار بر ایران باعث خواهد شد ایران نیز به اهرم‌سازی متقابل در حوزه هسته‌ای و منطقه‌ای روی بیاورد و بنابراین ایجاد چنین وضعیتی به نفع هیچ‌یک از بازیگران نخواهد بود.» در ادامه این رشته توئیت آمده است:«رابرت مالی همچنین بر این باور است که حفظ تحریم‌های کنونی در جهت فشار به ایران، نمایش بیش از حد قدرت‌نمایی آمریکا و دستاویز قرار دادن موضوع فعالیت‌های موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران، بدون ورود به مقوله ساختار امنیتی منطقه، نوعی ساده‌انگاری است و این رویکرد طبیعتا با تصورات افرادی مانند مایک پمپئو و برایان هوک که با ابلاغ مطالبات دوازده‌گانه، در عمل هیچ عاملیتی برای طرف مقابل قائل نبودند، بسیار متفاوت است.» نصری تاکید می‌کند که شخصی مانند رابرت مالی علاوه بر این‌ دیدگاه‌های متفاوت، به محدودیت‌ها و پیچیدگی‌های صحنه سیاست داخلی آمریکا نیز واقف است و از این‌رو توان آن را دارد تا در تهیه طرح برای لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام، سیاستمدارانه عمل کند و این امر زمینه بروز مخالفت‌های منتقدان او را پیش از اجرایی شدن چنین تصمیماتی فراهم کرده است.

در دیگر سو اما با وجود مخالفانی چون سناتور کاتن، ایلان گلدنبرگ، مدیر اجرایی مرکز امنیت آمریکای جدید تاکید دارد که در صورت انتصاب رابرت مالی به عنوان نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، طرف آمریکایی خوش‌شانس خواهد بود که مالی این مسئولیت را برعهده بگیرد. ایلان گلدنبرگ می‌گوید: «رابرت مالی یکی از بهترین متفکران و سیاست‌گذاران سیاست خارجی آمریکا است که ما داریم، او یکی از بهترین‌ها در اجرای تعهدات رئیس جمهوری بایدن برای بازگشت به برجام خواهد بود. ما خوش‌شانس خواهیم بود که او را دراین مسئولیت داشته باشیم.»

او اضافه کرد:«به همین دلیل است که مالی مورد حمله برخی از کسانی است که هرگز از دیپلماسی با ایران حمایت نکرده‌اند و برای چهار سال سیاست فشار حداکثری را دنبال کردند که به طور قابل ملاحظه‌ای خطر درگیری بین ایران و آمریکا را افزایش داد.» اشاره گلدنبرگ به عصبانیت تام کاتن سناتور جمهوری‌خواه و ضد ایرانی است که انتصاب مالی را شانس بزرگی برای مقامات ایران دانسته است. آرون دیوید میلر، دیپلمات پیشین وزارت خارجه آمریکا نیز که رابطه نزدیکی با رابرت مالی دارد و در حال حاضر عضو ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی است، در این زمینه می‌گوید: «مالی چون عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با ایران بوده، نقاط قوت و محدودیت‌های برجام را می‌شناسد و مهم‌‌تر از همه آن که او به آنتونی بلینکن، وزیر خارجه و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی در دولت بایدن نزدیک است.» اما در نقطه مقابل، ریچارد نفیو که از او به عنوان طراح تحریم‌های علیه ایران در دولت اوباما یاد می‌کنند، معتقد است: «فکر می‌کنم آنچه که برخی از افراد را رنجیده می‌کند این است که رابرت مالی این مسایل را تنها یک دیدگاه نمی‌داند و آنها را بسیار جدی خواهد گرفت.» نفیو اگرچه با مالی مخالف است، اما می‌گوید که انتصاب او خوب است، زیرا او می‌خواهد حرف طرف دیگر را هم بشنود و به طور جزمی آن را رد نمی‌کند، چیزی که برای یک دیپلمات می‌تواند ویژگی خوبی باشد. او خاطرنشان کرد: «برخی اکنون از مالی انتقاد می‌کنند چرا که می‌خواهند فقط حرف‌های آنها را قویتر بازگرداند. در واقع می‌خواهند او فقط نقش یک اکو را ایفا کند.»