مذاکرات کارشناسی هستهای
روزنو :داود هرمیداس باوند
وقتی مذاکراتی بین دو کشور یا موارد مشابه آن انجام میشود، عموما در دو سطح کارشناسی و سیاسی پیگیری میشود و آنچه قرار است از امروز در مذاکرات ایران و 1+5 درباره آن صحبت شود، بحث کارشناسی درباره محورهای توافقی بود که پیش از این در ژنو بین آنها صورت گرفته بود. این مذاکرات میتواند چشمانداز خوبی برای ایران داشته باشد چراکه اتحادیه اروپایی اعلام کرده میخواهد نسبت به توافق انجام گرفته، مباحث حاشیهای تکمیل شود. همزمان با مذاکرات کارشناسی دور قبل شایعاتی در فضای مجازی منتشر شده بود مبنیبر اینکه به خاطر افزایش تحریمهای آمریکا، ایران این مذاکرات را نیمهتمام گذاشته است. در صورتی که این دو مسئله دو نکته کاملا متفاوت از هم به شمار میآیند و این مذاکرات با قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل ارتباط دارد. این همزمانی باعث شد تا عدهای از جناح مقابل که از همان ابتدا امیدوار به شکست مذاکرات بودند اعتماد به نفس دوبارهای پیدا کنند و شروع به انتقاد از سیاستهای خارجی دولت کرده و این مذاکرات را یک شکست قلمداد کنند. به نظر من ایران نباید اسیر اینگونه اقدامات شود و واکنشهای آن نباید تحت تاثیر رویدادهای حاشیهای قرار بگیرد؛ بلکه باید همان جریان مذاکرات که ماهیت آن به کلی متفاوت است را ادامه دهد.ایران باید تحت فشارها و تبلیغات داخلی و خارجی از مذاکرات پیش رو عقب نشینی نکند و مذاکرات را ادامه دهد و اگر هم در نهایت طرف مقابل بخواهد در جهت نافرجامی مذاکرات اقدامات جدیدی را مطرح کند، آنگاه دست ایران برای اقداماتی که قبلا انجام داده و یا بعدا می خواهد انجام دهد بازتر خواهد بود؛ چرا که قبلا حسن نیت خود را نشان داده است. در چنین شرایطی رسیدن به یک نتیجه برد- برد به این معنی نیست که هر دو طرف به اندازه مساوی از مزایای این توافق بهره برند و گاهی در چنین مذاکراتی رسیدن به یک نتیجه 30-70 یا
40-60 نیز میتواند یک بازی برد- برد باشد و هدف رسیدن به
50-50 نیست. در حال حاضر آنچه اهمیت دارد جلب اعتماد آژانس انرژی اتمی درباره فعالیتهای هستهای ایران است و اگر ایران موفق شود صلحآمیز بودن و قانونی بودن پیشرفتهای هستهای خود را به آژانس بقبولاند، گام بزرگی در مسیر رسیدن به توافق برداشته شده است اما این دست شایعات سبب شد تا آن فضای خوشبینی و خوبی که در اثر مذاکرات قبلی به دست آمده بود تا حدی کدر شود. با این حال نباید فراموش کنیم که امروز کشور در شرایط حساسی قرار دارد و تمام تلاشهای ایران برای خروج از این شرایط است. اگر بخواهیم این تحریمها علیه کشور اعمال نشوند باید مسیر توافق را ادامه دهیم. البته طرف مقابل نیز در این مذاکرات مصالحی دارد که دوست دارد به آنها دست پیدا کند. باراک اوباما علاقه زیادی دارد که مسائل هستهای ایران در زمان وی حل شود و پایان دادن به این مناقشه هستهای را به نام خود ثبت کند. از طرفی دیگر ایران نیز میداند خروج از وضعیت بحرانی و ایجاد فضایی امن برای بازگشت سرمایهگذاران خارجی میتواند فضایی مطلوب در کشور به وجود بیاورد. در این شرایط که یک سو لبه پرتگاه و سوی دیگر خروج از این بحران قرار دارد باید به مذاکرات هستهای و تلاشهای تیم مذاکره کننده ایرانی خوشبین بود و به آنها فرصت داد تا دور از جنجالهای فعلی برنامههای خود را پیش ببرند.