در دنیای امروز با این که به نظر میآید رقابت اصلی و به اصطلاح جنگ سرد بزرگ در میان آمریکا و چین است، اما نباید در این میان اتحادیه اروپا و نقش این اتحادیه را در دنیای امروز نادیده گرفت و چشم بر نفوذ و تواناییهای آن بست. موضوعی که اگر چه به نظر میرسد به دلایلی مانند عدم استقلال این اتحادیه از هژمونی و سلطه ایالات متحده آمریکا، و البته به پا خیزی اقتصادی چین به چالش کشیده شده، اما بیشک هنوز هم مصداق دارد و هنوز هم نمیتوان اروپا را از مناسبات مدیریتی جهان جدا دانست.
به گزارش روز نو ؛ جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیرا در گفتوگویی درباره مسایلی چون استقلال اتحادیه اروپا و البته درباره چالشهای موجود بر سر راه این اتحادیه سخن گفته است.به عنوان مثال بورل در این زمینه به یورونیوز گفته که اگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا آمادگی لازم برای سرمایه گذاری بیشتر در حوزههای نوآوری و توسعه را نداشته باشند، به زودی برتری خود را در رهبری فناوری جهان از دست خواهند داد.
نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور روابط بینالمللی در گفتگو با خبرنگار یورونیوز میگوید: «اگر اتحادیه اروپا قصد خود مختاری دارد، باید هزینههای این خودمختاری را پرداخت کند». این مقام سیاسی در ادامه تاکید میکند که «منظورم هر دو جنبه دفاعی و تکنولوژی را شامل میشود- که اتحادیه اروپا در هر دوی این زمینهها باید از پس هزینههای بیشتر برآید».
در گفتگو با یورونیوز مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به این که «زندگی زیر چتر محافظت نظامی ایالات متحده قطعا ارزانتر است، اما وابستگی نیز به همراه دارد» درباره این جمله توضیحات بیشتری میدهد: «از نظر توسعه فناوری نیز گزاره بالا صادق است. چرا که اتحادیه اروپا کار چندانی برای حفظ و ارتقای توانایی و ظرفیت خود برای عمل و تاثیرگذاری انجام نداده است. استقلال و خودمختاری اما از این طریق به دست میآید. به عنوان مثال، چین از نظر تاریخی انقلاب صنعتی را تجربه نکرده و این مقطع مهم را از دست داده و این نیز برایش به بهای یک قرن تحقیر تمام شده است. اما حالا این کشور کاملاً میداند که در دنیای امروز برتری تکنولوژیکی یک فاکتور اساسی است. البته این موضوع همیشه صادق بوده است، اما امروز این امر بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. و چینیها هم هر کاریی میکنند تا به این برتری دست یابند. اما اتحادیه اروپا که تا همین امروز این برتری را در اختیار داشته، با خطر از دست دادن این برتری مواجه است و اگر به اندازه کافی در زمینه نوآوری و توسعه سرمایهگذاری نکند، بیتردید برتری را به چین خواهد باخت».
جوزپ بورل همچنین گفت که اروپا تنها با تلاش در زمینه روابط بینالملل و به بیان دیگر تنها با دیپلماسی میتواند وزن خود را در صحنه جهانی افزایش دهد. او میگوید: «میدانم که اگر طرفین با جنگ موافق نباشند، هیچ جنگی آغاز نخواهد شد. خوشبختانه اتحادیه اروپا قرار نیست به دنبال آغاز جنگ باشد، بلکه اساساً ما در مورد مأموریتهای کمک به صلح تصمیم میگیریم، یا در مورد تحریم کسانی که قوانین بینالمللی را نقض میکنند. پس کار چندان دشواری هم نداریم».
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این گفتگو علاوه بر مسایل داخلی اتحادیه و دشواری اتخاذ تصمیمات قاطع مشترک (از این نظر که ایجاد اتفاق نظر بین ۲۷ کشور کار دشواری است) درباره دیگر مسایل جهان نیز صحبت کرده است. از جمله درباره استقلال اروپا از آمریکا. بورل میگوید: «استقلال یعنی توانایی اقدام به وقت لزوم. مخالف استقلال هم وابستگی است. چیزی که فکر نمیکنم کسی خواهان آن باشد. به خصوص قدرت سیاسی بزرگی چون اروپا که در تاریخ هیچگاه وابسته نبوده است».
جوزپ بورل سپس درباره ایران و خاورمیانه نیز حرف میزند. در زمینه احیای توافق برجام، این سیاستمدار اروپایی میگوید: «فکر میکنم این اتفاق رخ خواهد داد. یادم میآید که در کارزار انتخاباتی بایدن، او که در آن زمان نامزد دموکراتها و البته در حال حاضر رئیس جمهور منتخب آمریکاست، قصد خود را برای بازگشت به توافق هستهای با ایران اعلام داشت».
تاثیرات منفی اقدام تروریستی اخیر در به شهادت رساندن «محسن فخریزاده» دانشمند دفاعی و هستهای ایران بر مذاکرات میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران موضوع دیگری است که خبرنگار یورونیوز از بورل پرسیده. او در این زمینه میگوید: «این اقدام تروریستی را هر کسی اگر انجام داده، بیتردید با هدف تسهیل این مذاکرات انجام نشده است. به بیانی دیگر قطعاً خیلیها منافعشان در زنده نماندن این توافق است. یعنی منافع خیلیها در این است که برجام پابرجا نماند».
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه با اشاره به این که «اتحادیه اروپا در این سالها تلاش کرده توافق هستهای با ایران را نجات دهد» میگوید: «من باید این توافق را زنده نگه میداشتم. حالا هم با این که برجام به خواب زمستانی فرو رفته اما هنوز نمرده است. راه نجات آن هم در حال حاضر درک طرف ایرانی است، چون که ایرانیها به هر حال بعد از ماجراهای سالهای اخیر حق دارند احساس کنند که به آنها خیانت شده است و بنابراین احتمالاً نخواهند خواست دوباره با همان ورقها بازی کنند. اما ما هم باید منتظر بمانیم».
جوزپ بورل درباره دخالت رژیم صهیونیستی در عملیات تروریستی اخیر در ایران اما گفت که «اطلاعاتی غیر از در رسانههای عمومی آمده است، ندارم و بنابراین درباره این مساله نمیتوانم اظهارنظر کنم».
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیشتر هم در تماس تلفنی با «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اقدام تروریستی به شهادت رساندن شهید محسن فخریزاده را «یک اقدام مجرمانه» نامیده و گفته بود: «متاسفانه باید بگویم این روش حل مسائل نیست. قرار نیست جلوگیری از هستهای شدن جمهوری اسلامی ایران با کشتن کارشناسان و علم هستهای آن کشور حاصل شود».
در ادامه این گفتگو مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با پرسشی درباره از دست رفتن نفوذ اروپا در خاورمیانه و موافقت بیچون و چرا با تصمیمات آمریکا در این منطقه، از قبیل توافق بین اسرائیل و امارات متحده عربی و بحرین مواجه شد. این سیاستمدار اما ادعا کرد که اتحادیه اروپا از صلح استقبال میکند، اما فلسطینیها را در این توافقها نمیخواهد فراموش کند. او گفت: «ما فکر میکنیم عادیسازی روابط اسرائیل با کشورهای عربی بخشی از عادیسازی روابط بین کل کشورهای دنیای پیچیده خاورمیانه است و بنابراین از آن استقبال میکنیم. اما این بدان معنا نیست که از نظرمان این تنها راه حل باشد. یا بدین معنا باشد که اتحادیه اروپا وضعیت فلسطینیان را فراموش کرده است. برعکس ، شاید در جهان امروز بیش از اتحادیه اروپا کسی به تشکیلات خودگردان فلسطین کمک نکرده است».