معناي اصلاح‌طلبي چيست و چه کسي اصلاح‌طلب است؟ پس از گذشت حدود دو دهه از عمر جريان اصلاحات، هنوز پاسخ‌هاي متفاوتي به سوالاتي از اين دست داده مي‌شود. توافق بر معنا و خوانش واحدي از اين جريان، مقدمه‌اي براي تسريع حرکت اصلاح‌طلبان براي دسترسي به اهداف معين خواهد بود. اين موضوع راهنمايي براي تدوين برنامه عملياتي نامزد يا نامزدهاي اصلاح‌طلب در انتخابات 1400 و انتخابات‌هاي آتي کشور خواهد شد. در همين راستا اصلاح‌طلبان پس از سال‌ها تلاش، مانيفست اصلاحات را به تصويب رساندند.

در انتظار مانيفست اصلاحات

به گزارش روز نو :سال 1384 بود که اولين زمزمه‌ها از تدوين مانيفست اصلاح‌طلبان مطرح شد. نامه‌ها و متوني نيز در همين خصوص مطرح شد که اغلب آنها با حمايت‌هاي چنداني مواجه نشد. پس از نامه 48صفحه‌اي رئيس دولت اصلاحات موسوم به «نامه‌اي براي فردا»، افراد و احزاب وابسته به جريان اصلاح‌طلب، بر لزوم تدوين مانيفست اصلاحات تاکيد کردند. در همين راستا، سيد محمدعلي ابطحي در 8 مهر 1384 طي گفت‌وگو با ايسنا با اشاره به مانيفست اصلاحات گفت: «اگر اين مانيفست مشخص شود، در مرحله‌ بعد جمع كردن جامعه و پشت سر جريان اصلاحات آوردن آن كار ساده‌اي است؛ چون جرياني كه در يك حاكميت يكدست حاكم است، به‌شدت آسيب كافي به اعتبار خود مي‌رساند كه حتي مي‌تواند براي آينده مردم و تاريخ ايران نگران‌كننده باشد.» از 15سال پيش تاکنون اظهارنظرهاي متعددي در خصوص ترسيم نقشه راه اصلاحات انجام شده و متون محدودي نيز در اين راستا نگاشته شده است اما تاکنون احزاب اصلاح‌طلب به اتفاق يکديگر براي تصويب اين مانيفست اقدام نکرده بودند.

نقشه‌ راه اصلاح‌طلبان ترسيم شد

19 شهريور سال جاري، علي صوفي دبيرکل حزب پيشروي اصلاحات، در گفت‌وگويي از در دستورکار قرار گرفتن تبيين مانيفست اصلاحات خبر داد و گفت: «درون شوراي هماهنگي کميته سياسي تشکيل شده و اين کميته اکنون به دنبال تبيين مانيفست اصلاحات است. به همين منظور در جلسات خود از صاحب‌نظران مختلف دعوت مي‌کند.» به‌نظر مي‌رسد، در آستانه انتخابات رياست‌جمهوري دولت آينده، اصلاح‌طلبان به اجماعي نهايي در خصوص خطوط و مشي اصلاح‌طلبي رسيده‌اند و کليات مانيفست اصلاحات به تصويب رسيده است. اين در حالي است که نگراني‌ها براي احتمال ردصلاحيت نامزدهاي اين جريان در انتخابات به بيشترين حد رسيده و اختلافاتي نيز در ميان احزاب اصلاح‌طلب ديده مي‌شود. در همين راستا يدا... طاهرنژاد، عضو شوراي مرکزي حزب کارگزاران در گفت‌وگو با «آرمان ملي» به ارائه توضيحاتي در همين خصوص پرداخته است که مي‌خوانيد.

در ماه‌هاي اخير زمزمه‌هاي بسياري از تصويب مانيفست اصلاحات به گوش رسيده است. تصويب اين مانيفست در چه وضعيتي قرار دارد؟

کليات مانيفست اصلاحات در جلسه يکشنبه 11 آذر تصويب شد. بخش اصلي کليات بود که به تصويب رسيد و درباره راهبردها، جزئيات نيز به تصويب رسيد. بنابراين مي‌توان گفت، تدوين مانيفست اصلاحات محقق شده است.

آيا اين مانيفست راهنماي اصلاح‌طلبان در انتخابات 1400 نيز خواهد بود؟

محورهايي که بايد اصلاح‌طلبان در انتخابات 1400 روي آنها توافق داشته باشند، در اين مانيفست احصا شده است. اين محورها بايد بين مردم و افکار عمومي ارائه شود تا آنها بدانند که اصلاح‌طلبان چه برنامه‌اي دارند و به دنبال چه هستند. مانيفست اصلاحات بايد يکبار و به صورت يک مجموعه جمع‌آوري مي‌شد. اين موضوع از کارهاي بر زمين مانده جبهه اصلاحات بود که به لطف دوستان شوراي هماهنگي احزاب اصلاح‌طلب به نتيجه رسيده و مي‌توان گفت که اصلاح‌طلبان در اين دوره از انتخابات دقيقا مي‌دانند که مي‌خواهد چه فعاليتي انجام دهند. اصلاح‌طلبان اين مسائل را با مردم در ميان خواهند گذاشت تا مردم بدانند که اين جريان قصد انجام چه کارهايي را دارند. در مانيفست اصلاحات، کليات رويکرد اصلاحات به انتخابات وجود دارد اما يک برنامه اجرايي نيز در دست تهيه است تا هر شخصي بنا داشت از جبهه اصلاحات در انتخابات رياست‌جمهوري اعلام نامزدي کند، برنامه انتخاباتي او نيز منتشر خواهد شد.

برخي از چهره‌هاي سياسي منتسب به جريان اصلاحات، سخناني مبني بر مشارکت نکردن در انتخابات را به ميان آورده‌اند. نظر شما در اين خصوص چيست؟

در شرايط فعلي که کشور بيش از هميشه نياز به انسجام و وحدت ملي دارد، بعيد است مباحثي مانند مشارکت نکردن شخصيت‌هاي اصلاح‌طلب در انتخابات رنگ بگيرد. طبيعي است که اصلاح‌طلبان اصرار دارند، نامزدي که معرفي مي‌کنند، در انتخابات رد صلاحيت نشود.

يکي از افراد شاخص جريان اصولگرا نامزدهايي را براي مشارکت اصلاح‌طلبان در انتخابات معرفي کرده است. علت اظهارنظرهايي از اين دست چيست؟

معرفي نامزدهاي انتخاباتي اصلاح‌طلب از سوي اصولگرايان، به اين شائبه دامن مي‌زند که جرياني دست باز در فعاليت‌هاي سياسي، امکانات کافي، فرصت و مجال تبليغاتي و اهرم‌هاي لازم را در اختيار دارد و جريان رقيب، کاملا از اين امکانات بي‌بهره است. همين مانده بود که اصولگرايان براي اصلاح‌طلبان نامزد انتخاباتي معرفي کنند. اين آخرين پرده نمايش آن جريان است و اميدوارم کسي که اين کار را انجام داده است، نظر خود را تصحيح کند.

آيا در انتخابات 1400 نيز شاهد ردصلاحيت اصلاح‌طلبان و کاهش مشارکت مردم باشيم؟

اميدواريم با مجموعه تعاملات، گفت‌وگوها و ارتباطاتي که پيش از معرفي نامزدهاي انتخاباتي انجام مي‌شود، بررسي‌هاي لازم صورت بگيرد که نامزد انتخاباتي اصلاحات به مشکل نخورد تا اين جريان بتواند با انگيزه کافي وارد انتخابات شوند. علت‌العلل کاهش مشارکت در انتخابات، برخورد شوراي نگهبان با نامزدهاي جريان اصلاح‌طلب و حذف آنان از عرصه رقابت است. ممکن است اين موضوع دلايل ديگري نيز داشته باشد اما نسبت به اين دليل، دلايل ديگر پررنگ نيستند و مي‌توان آنها را ناديده گرفت. اگر مردم حس کنند که انتخابات، سالم و رقابتي بوده و جريانات مختلف سياسي با سلايق مختلف در عرصه رقابت حضور دارند، ما شاهد مشارکت بالا خواهيم بود.

يکي از نمايندگان مجلس رکورد دريافت بيشترين تعداد تکذيبيه را کسب کرده است. بيان سخنان بدون پشتوانه از سوي نمايندگان چه آسيبي براي خانه ملت به همراه خواهد داشت؟

بعضي از نمايندگان مجلس مباحثي را مطرح مي‌کنند که تکذيبيه‌هايي براي آن صادر مي‌شود. اين نمايندگان فضا را براي خود مساعد مي‌بينند تا اظهاراتي اينچنيني را مطرح کنند. اگر نهادهاي ناظر بالادستي اجازه رفتارهايي از اين دست را ندهند و نماينده بداند که مسئول عواقب اظهارات خود است، سخنان نسنجيده و نادرست را بيان نمي‌کند. در اين زمينه نيز تاکنون به وظايف نظارتي عمل نشده و اعمال کسي که بارها مجبور به عذرخواهي بابت سخنان نادرست خود شده است، بايد در ارزيابي‌ها لحاظ شود.