جو بایدن درباره "برجام" چه گزینه‌هایی پیش رو دارد؟

رئیس جمهوری منتخب آمریکا گفته که به برجام بازخواهد گشت با این وجود، او راه دشواری پیش روی خود خواهد داشت.

 روزنامه "فایننشال تایمز" با اشاره به اینکه طرح این خط مشی از سوی جو بایدن در کارزار انتخاباتی که مسیری متمایز از دونالد ترامپ را در صورت انتخاب شدن به عنوان رئیس‌جمهوری دنبال خواهد کرد، هوشمدانه بوده است، می‌نویسد که علیرغم شعار‌ها و وعده‌های دوره کارزار انتخابات که در آن بایدن از پیدا کردن راهی معتبر برای بازگشت به دیپلماسی با ایران خبر داد، این مسیر پیچیده است و احتمالا مشاوران بایدن هر چه زمان بگذرد توقعات‌شان از حصول توافقی با ایران را کم‌تر خواهند کرد.

این روزنامه در ادامه می‌نویسد: "اگرچه تحلیلگران می‌گویند امکان توافقی چندجانبه وجود دارد با این حال، واقعیت آن است که بازگشت آمریکا به برجام پر چالش‌تر از بازگشت به نهادها، معاهدات و توافق‌نامه‌هایی، چون معاهده اقلیمی پاریس و سازمان بهداشت جهانی است. علت این موضوع آن است که اگر امریکا موضوعاتی مانند برنامه موشکی ایران یا حمایت آن کشور از گروه‌هایی در منطقه را مطرح کند که بخشی از برجام نبودند و یا تهران خواستار جبران خسارت خروج امریکا از برجام شود، بلافاصله گفتگو‌ها دشوارتر خواهند شد.

"رابرت مالی" تحلیلگر گروه بین المللی بحران و مسئول سابق در دولت اوباما می‌گوید: "بلافاصله پس از آنکه بحث تازه‌ای را در مذاکره باز و مطرح کنید روند آن را پیچیده‌تر می‌سازید".

"فایننشال تایمز" می‌نویسد علیرغم آنکه بعید است بایدن با پرداخت غرامت به ایران موافقت کند و یا بلافاصله کلیه تحریم‌های دوران ترامپ علیه ایران را لغو کند با این حال، ناظران معتقدند که او می‌تواند برخی اقدامات را به سرعت انجام دهد از جمله بازگرداندن معافیت از مجازات برای صادرات نفت ایران و حذف بانک مرکزی از فهرست تامین کنندگان مالی تروریسم.

"الی گرانمایه" تحلیلگر سیاسی در شورای روابط خارجی اروپا می‌گوید دولت بایدن دستکم می‌تواند موانع ایجاد شده توسط دولت ترامپ در برابر تلاش‌های اروپا برای حفظ منافع اقتصادی ناشی از برجام را برطرف سازد. از جمله رفع مانع برای عملیاتی شدن سازوکار‌های موجود و یا ارائه خط اعتباری به ایران برای حمایت از صادرات نفت آن کشور و یا تسهیل امکان معاملات تجاری بین شرکت‌های اروپایی و ایران.

"سوزان مالونی" کارشناس ایران در اندیشکده بروکینگز، اما معتقد است که دو طرف با احتیاط وارد مذاکره خواهند شد و بازگشت امریکا به برجام و رعایت مفاد برجام توسط ایران تمام عیار نخواهد بود بلکه یک توافق هسته‌ای "موقت" ممکن است یکی از گزینه‌ها باشد.

این روزنامه در ادامه می‌افزاید: "نکته مهم این است که چه کسی به عنوان وزیر خارجه بعدی امریکا انتخاب شود. اگر "سوزان رایس" نماینده سابق امریکا در سازمان ملل وزیر شود او به دنبال بازگشت سریع به برجام است. در حالی که "بیل برنز" معاون سابق وزیر خارجه و سناتور "کریس کونز" که دو گزینه احتمالی دیگر برای این مقام هستند نگاهی بلندپروازانه ندارند و بر روی کاهش تحریم‌های امریکا در ازای محدود شدن فعالیت‌های اتمی ایران متمرکز هستند".

"فایننشال تایمز" در ادامه می‌نویسد: "اکنون اصلاح‌طلبان امید بیشتری پیدا کرده‌اند چرا که منتظر فراهم شدن فضا برای تنش‌زدایی در سیاست خارجی بودند. اصولگرایان، اما اگرچه با از سرگیری مذاکرات مخالف نیستند، اما امیدوارند مذاکرات به تاخیر افتد تا امکان انتخاب دوباره رئیس‌جمهوری میانه‌رو و اصلاح‌طلب وجود نداشته باشد.

"صادق زیباکلام" استاد دانشگاه، اما معتقد است که انتخاب بایدن لزوما باعث به قدرت رسیدن اصلاح طلبان نخواهد شد. او معتقد است رئیس جمهوری بعدی احتمالا اصولگرا خواهد بود. از دید او اصولگرایان موضع ضد امریکایی خود را کنار نخواهند گذاشت، اما باب مذاکره احتمالا گشوده خواهد شد".