امید به زندگی یک شاخص آماری ترکیبی است که نشان می‌دهد متوسط طول عمر در یک جامعه چقدر است و یا به عبارت دیگر هر عضو آن جامعه چند سال می‌تواند توقع داشته باشد که زندگی کند. طبیعی است که هر چه شاخص‌های بهداشتی و همچنین درمانی بهبود یابد امید زندگی افزایش خواهد یافت و از این رو این شاخص یکی از شاخص‌های سنجش پیشرفت و عقب ماندگی کشورهاست. امید زندگی زنان در همه جوامع چند سال (در کل جهان چهار و نیم سال) بیشتر از مردان است.

توسعه و امید

امید به زندگی معمولا در وهله اول به نژاد فرد بستگی دارد چرا که بعضی از شاخصه های نژادی باعث می شود طول عمر افراد بیشتر و کمتر باشد مثلا نژاد زرد به طور متوسط عمر بیشتری از نژاد سیاه آفریقایی دارند از طرفی برخی انواع تغذیه مانند تغذیه مدیترانه ای در ایتالیا یونان قبرس و کشورهای شرق دور مانند ژاپن و چین که از تغذیه دریایی و روغنهای سالم و طبیعی مانند روغن زیتون استفاده میکنند باعث طول عمر بیشتر می شود اما انچه در دهه های اخیر موجب افزایش امید به زندگی شده است توسعه همه جانبه یک کشور در افزایش استانداردهای زندگی است.

بهداشت عمومی، شادی و کامیابی های اجتماعی، توجه به بهداشت روانی جامعه، کامیابی های اقتصادی، محیط زیست سالم تر ، کنترل متغیرهای اجتماعی که بر روی اضطراب و عدم اطمینان اجتماعی تاثیر می گذارند همه اینها نکات محاسبه شده و نشده ای هستند که امید به زندگی را در برخی کشورها افزایش و یا کاهش می دهند.

امید به زندگی در ایران

این شاخص در ایران از دهه شصت میلادی به بعد صعود قابل توجه ای داشته کنترل های بهداشتی مثال زدنی ایران در روستاها و مناطق دور افتاده ازدیرباز که موجب ریشه کنی بسیاری از بیماریها پر تلفات بوده است تا به امروز توانسته است سن امید به زندگی را به هفتاد و بالای آن برساند.

البته اعلام سن امید به زندگی چون به عوامل دیگری چون معیشت، وضعیت اجتماعی و کامیابیهای اجتماعی اقتصادی بستگی دارد همواره توسط دولتها به عنوان ابزار اعلام موفقیت برنامه ها دیده شده و گاه با اغراق اعلام می شود.

در این میان سازمانها و وزارتخانه ها خبر از افزایش سن امید به زندگی به متوسط 74 سال برای مردو زن می دهند اما موسسات جهانی این سن را حدود 71 یا کمی بیشتر می دانند.

مرضیه وحید دستجردی در دوران وزارتش این سن را 72.1 اعلام کرد و مجمع جهانی اقتصاد آنرا حدود 73 سال می داند.

اما آنچه مسلم است این است که ایران با کشورهای پیشرفته یک اختلاف 10 ساله دارد که در مقیاس کلی و شاخصه های جزیی برای کشور ما در مقایسه با کشورهای همگن در فرآین توسعه رقم خوبی نیست چرا که ترکیه، مالزی کره جنوبی و کشورهای عربی در این زمینه از ما موفق ترند.