با وجود اینکه چند ماه تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ مانده است اما میزان نارضایتی مردم از مشکلات کشور طوری زیاد شده است که برخی میزان مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ را هم مانند انتخابات مجلس دهم دلچسب نمی‌دانند. حال مساله اینجا است که اصلاح‌طلبان برای حضور در انتخابات با چالش‌های جدی برای معرفی کاندیداهای خود در انتخابات رو‌به‌رو هستند اما در این میان اصولگرایان با تمامی قدرت خود را برای شرکت در انتخابات حاضر می‌کنند، اما موضوع دیگر برخی از طیف‌های خاص به‌دنبال آن هستند مساله نظام پارلمانی است که به اعتقاد عده‌ای از اصلاح‌طلبان ایجاد نظام پارلمانی یعنی خداحافظی با جمهوریت. در همین راستا برای بررسی شرایط فعلی اصلاح‌طلبان، انتخابات ۱۴۰۰ و نظام پارلمانی با حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا فعال سیاسی اصلاح‌طلب به گفت‌و‌گو پرداخته است که می‌خوانید.

چــرا عــده‌اي تمايل به حضور گسترده مردم در انتخابات ندارند؟

به گزارش روز نو :در خصوص انتخابات رياست‌جمهوري سال 1400 دو نگاه وجود دارد. اولين نگاهي که مي‌توانيم به انتخابات رياست‌جمهوري سال آينده داشته باشيم حفظ و تقويت نظام است. به عبارت ديگر تلاش کردن تمامي قوا براي اينکه مردم در انتخابات حضور داشته باشند و همچنين اعلام آمادگي براي کساني که در صحنه انتخابات حاضر مي‌شوند. امام و مقام معظم رهبري غالبا تاکيد داشته و البته دارند که مردم در انتخابات حضور حداکثري داشته باشند. مسئولان نظام نمايندگان اکثريت مردم در صحنه هستند که وظيفه دارند مطالبات مردم را به درستي دنبال کنند. بعضي اشخاص هستند که مي‌خواهند در هر صورتي در انتخابات با هر کانديدايي که وارد کردند پيروز شوند و البته تاکيد دارند که چه مردم در انتخابات حضور داشته باشند و يا مشارکت پايين باشد و بعضا آن فردي که در انتخابات شرکت مي‌کند شايستگي اين جايگاه را داشته باشد يا اصلا در حد رياست‌جمهوري نباشد فقط پيروزي در انتخابات و گرفتن کرسي‌هاي مدنظر خود چه در مجلس يا ساير انتخابات‌هاي کشور است. مساله اينجاست که افرادي هستند که با اين ديدگاه به انتخابات نگاه مي‌کنند که فقط بايد پيروز انتخابات شوند و اصلا هم براي آنها مهم نيست که کانديدايي که براي انتخابات معرفي مي‌کنند شرايط حضور در انتخابات را دارد. گروهي هستند که به انتخابات نگاه منفي دارند و با اين ديدگاه فقط باعث بيرون رفتن مردم از صحنه انتخابات و بي‌‌‌تفاوت کردن مردم در مسائل سياسي و مختلف در داخل کشور است . عده‌اي با اين ديدگاه به انتخابات نگاه مي‌کنند که مردم از صحنه‌هاي مختلف کشوري بيرون رانده شوند و در مجموع با اين ديدگاه به نظام و منافع کشور ضربه وارد مي‌شود. در واقع کساني که با اين نگاه به انتخابات نگاه مي‌کنند در مقابل امام خميني (ره) و مقام معظم رهبري و مردم کشورمان قرار گرفته‌اند. بعضي‌ها متاسفانه چنين ديدگاهي در کشور پيدا کرده‌اند و براي حضور مردم در انتخابات تلاش نمي‌کنند تا بتوانند نظر مردم را جلب کنند. اين طيف اعتقاد دارند راي‌هايي که مردم در انتخابات‌هاي هر سال به آنها مي‌دهند تضمين شده است و نيازي به جلب آراي بيشتري ندارند.

فــکر مي‌کنيد طيف اصولگرايان در انتخابات چه ميزان طرفدار دارند؟

بعضي گروه‌هاي اصولگرا به همان 10‌درصد طرفداراني که در انتخابات دارند اکتفا مي‌کنند و حاضر هستند که انتخابات با مشارکت پايين داشته باشيم اما کانديداي مورد نظر خودشان پيروز شوند. نکته جالب اين جا است که اين افراد دلواپس اعتقاد دارند که اگر مابقي مردم که در انتخابات به آنها راي نمي‌دهند، شرکت نکنند اصلا مهم نيست و فقط کانديداي مورد نظر ما در انتخابات پيروز شود. کساني که با اين ديدگاه به حضور مردم در انتخابات نگاه مي‌کنند در واقع به مردم ايران توهين مي‌کنند، اما نگاه اولي که به انتخابات وجود دارد يک نگاه انقلابي است و نگاهي است که مقام معظم رهبري از اول انقلاب به آن داشته‌اند و اصلا عقل و منطق مي‌گويد که بايد اين نگاه را براي اداره يک کشور داشته باشيم. ما بايد براي خدمت کردن به مردم تلاش کنيم نه اينکه با هر شرايطي سعي در اين داشته باشيم بتوانيم بر مردم حکومت کنيم.

ديدگاه امام خميني (ره ) براي حضور مردم در انتخابات چه بود؟

امام خميني (ره) هميشه تاکيد داشتند که مسئولان نوکران مردم هستند و بايد به‌صورت شبانه‌روزي براي آسوده زندگي کردن مردم تلاش کنند، امام هميشه تاکيد داشتند که مسئولان خدمتگزار مردم هستند و مردم هم ولي‌نعمت آنها هستند، بنابراين نگاه عاقلانه، عالمانه، اسلامي، انساني ، مردمي و انقلابي نگاه اولي است که توضيح دادم. ما بايد براي راي مردم احترام قائل باشيم و بايد به آنچه که مردم مي‌خواهند و راي مي‌دهند احترام بگذاريم. مسئولان بايد براي حضور باشکوه مردم در انتخابات تلاش کنند نه اينکه حاضر باشند کانديداي مورد نظر خود پيروز شود، اما مشارکت در انتخابات پايين باشد. ما بايد براي حضور مردم در انتخابات تلاش کنيم نه اينکه آنقدر حضور مردم در انتخابات پايين باشد که مسئولان حتي جرأت نداشته باشند ميزان مشارکت مردم در انتخابات را اعلام کنند. لذا اين رويه بايد تغيير کند. ما بايد در همان نگاه اول تلاش کنيم که مردم به آينده کشور اميد داشته باشند و در انتخابات شرکت کنند تا قدرت نظام حفظ شود و آنچه که مردم مي‌پسندند را ما راهبرد سياست خود قرار دهيم. نگاه اولي که همه احزاب بايد در انتخابات شرکت کنند را ما نگاه مردمي مي‌دانيم. اينکه حضور مردم در انتخابات پايين باشد و مردم حضوري پرشکوه داشته باشند به‌نظر من بيشتر از اينکه انتخابات شبيه باشد انتصابات است. حضور يک مجموعه حداقلي در کشور و تسلط داشتن بر مردم يک ظلم حساب مي‌شود. کساني که دنبال اين هستند که انتخابات رقابتي برگزار نشود و مردم حضور حداکثري در انتخابات نداشته باشند بدانند که مردم را قبول ندارند و فقط خودشان را قبول دارند و سعي بر تحميل کردن خودشان بر مردم دارند و مي‌خواهند مسلط بر مردم باشند. اين در حالي است که از اول انقلاب هم همواره تاکيد شده که مسئولان بايد در خدمت مردم باشند. مردم ما مانند خيلي از کشورها عادت ندارند براي هر مسأله‌اي انتقاد کنند. در کشور ما هر چند سال يک باري اعتراضاتي رخ داده است که به خاطر شرايط خاص اقتصادي کشور بوده است. مردم هميشه راه‌حل مشکلات را اگر به آنها اجازه حضور در انتخابات داده شود شرکت در انتخابات مي‌دانند. اگر ما راه حضور مردم در انتخابات را براي مردم محدود کنيم و شرايط انتخابات سال را براي مردم آسوده نکنيم و کاري کنيم که مردم اميد، نشاط و اعتماد به مسئولان و صندوق راي را از دست بدهند در واقع راه براي مردم مي‌بنديم. ما نبايد براي مردم مانعي شويم تا نتوانند به کانديداهاي موردنظر خود راي بدهند. مردم در جمهوري اسلامي تحصن و تظاهرات نمي‌کنند و تنها دلخوشي آنها اين است که روزي انتخابات در کشور باشد و در صندوق‌هاي راي حاضر شوند. يا اگر حق انتخاب را از مردم بگيريم در واقع باعث شروع نااميدي‌هاي بيشتر در کشور مي‌شويم. بايد ببينيم براي انتخابات رياست جمهوري چه شرايطي حاکم مي‌شود و ما اصلا کانديدا خواهيم داشت يا خير. ما معتقد هستيم هرچه فضا در انتخابات تنگ‌تر باشد، امکان حضور مردم و آراي خاکستري کمتر مي‌شود. در شرايط منطقه‌اي و بين‌المللي کشور بايد تلاش شود تا حضور حداکثري مردم در انتخابات فراهم شود، اما اقداماتي درحال انجام است مثل سپردن تاييد صلاحيت نامزدهاي انتخابات شوراي شهر به شوراي نگهبان که اين برخلاف جمهوريت نظام است.

آيا شما نظام پارلماني را به نفع مردم مي‌دانيد؟

بعضي‌ها شروع به مطرح کردن بحث نظام پارلماني در برابر نظام جمهوريت کرده‌اند. اين گروه حتي نمي‌خواهند همين جمهوريت را هم قبول کنند و درصدد اين هستند که مردم‌سالاري را هم از مردم بگيرند. اگر نظام پارلماني در کشور اجرايي ‌شود بسياري از اصول قانون اساسي بايد در جامعه ما تغيير کند. معناي نظام پارلماني يعني خارج شدن مردم از صحنه انتخابات. نظام پارلماني يعني اينکه هيات‌هاي اجرايي و نظارت نمايندگاني انتخاب کنند که آنها هم رئيس‌جمهور را انتخاب کنند و اينجا قدرت آراي مردم به شدت کاهش پيدا مي‌کند. اين تحريف واقعي و انحراف نظام است که امام بزرگوار هميشه پشتيبان مردم‌سالاري بودند و مردم آمدند با مشارکت بالايي به جمهوري اسلامي راي دادند.

در حال حاضر نقش اصلاح‌طلبان را در جامعه ايران چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟

اصلاح‌طلبان بايد با مشارکت در انتخابات براي حضور مردم در انتخابات تلاش کنند. در شرايط فعلي که مردم مشکلات عديده‌اي دارند اصلاح‌طلبان بايد با برنامه‌ريزي و آماده کردن ليست بهترين نفرات خود را براي انتخابات معرفي کنند. اکثريت مردم نسبت به سياست‌ها نارضايتي دارند که فقط هم مربوط به يک نفر در کشور نيست. مردم در کشور از مسئولان گلايه دارند. برخي از مردم به جاي اين که از مسئولان انتقاد کنند از نظام انتقاد مي‌کنند که بارها ما گفته‌ايم که نظام مشکلي ندارد و از مسئولان انتقاد کنيد. ايراد و اشکال از ما مسئولان است که نتوانستيم نظام را اصلاح کنيم و بر شرايط طوري حاکم شويم که مردم ناراضي نباشند. انتخابات رياست‌جمهوري‌، شوراي شهر، و شايد هم خبرگان برگزار شود که بايد همين مردم در انتخابات شرکت کنند. مردم بايد در انتخابات 1400 نشان بدهند که ميزان پايبندي و تعهدشان به نظام چند‌درصد است. ما بايد به دنيا در انتخابات 1400 نشان بدهيم که نظام ما داراي اقتدار بالايي است و حضور مردم در انتخابات هم گسترده خواهد بود. وقتي که چنين مشکلاتي در کشور داريم از همين امروز مسئولان بايد براي مشکلات مردم چاره‌اي بينديشند. بايد بدانيم که ايراد مردم چه چيزي است و فقط به دولت انتقاد دارند و يا مشکلات خود را در مجموعه‌هاي مختلف مي‌بينند. بايد دولت، مجلس، قوه‌قضائيه يا ارکان‌هاي ديگر نظام براي تامين رضايت مردم فکري کنند. مطمئنا صد‌درصد مردم را نمي‌توانيم از شرايط جامعه راضي کنيم اما خوب بايد براي رفع مشکلات مردم تلاش کنيم. تمامي قوا بايد براي اميد از دست رفته مردم تلاش کنند تا مردم اندک اميدي براي شرکت در انتخابات داشته باشند. ولي آنچه که امکان دارد را براي حضور پرشکوه مردم در انتخابات انجام دهيم. نبايد توپ را در زمين آمريکا و ديگر کشورهاي دنيا بيندازيم و خودمان براي مشکلات تلاش کنيم. شايد‌درصدي از مشکلات ما از خارج کشور است اما مسئولان هم بايد در داخل کشور براي رفع مشکلات مردم تلاش کنند. اشکال از خود ما است که نتوانسته‌ايم براي حل مشکلات کشور تلاش کنيم. بايد به مردم بگوييم که ما تا حد توان خود تلاش کرديم و با مردم صادقانه صحبت کنيم. بايد کليت نظام و مسئولان براي اين فاصله با مردم که باعث ناراحتي مردم شده است فکري کنند.

ارزيابي شـــما از حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات پيش رو و موفقيت‌ آنها چگونه است؟

به هر حال با وجود انتقاداتي که به دولت وجود دارد به اصلاح‌طلبان هم، انتقاداتي وارد است. از اين رو در اين شرايط اصلاح‌طلبان بايد تلاش کنند تا اعتماد مردم را جلب و هر جا اشتباهي رخ داده، عذرخواهي کنند. چنانچه دولت هم اشتباهي مرتکب شده يا دچار ضعفي بوده، عذرخواهي کند. ما بايد تلاش کنيم نقطه ضعف‌ها و ايرادات را برطرف کنيم و براي آينده، برنامه‌ريزي کنيم. بايد با مردم به درستي صحبت کنيم تا آنها را قانع کنيم حال ممکن است ‌درصدي از مردم عذرخواهي اصلاح‌طلبان را بپذيرند و ممکن است،‌ درصدي نپذيرند اين امري ضروري است. ما چوب برخي ضعف‌ها را خواهيم خورد ولو نقش چنداني در آن نداشته باشيـم به تعـبيري ما هـم بايد چوب و هم پياز را بخوريم.