درگیری نظامی بین آذربایجان و ارمنستان به دلیل اختلاف در مورد منطقه قرهباغ، همچنان ادامه دارد، منطقهای که هر دو طرف منازعه، آن را متعلق به خاک خود میدانند. در جریان دومین روز درگیریهای شدید بین نیروهای نظامی بین این دو کشور در منطقه مذکور که بیشتر در قالب حملات هوایی، موشکی و زرهی بود دستکم ۲۱تن دیگر کشته شدند. کشورها و سازمانهای بینالمللی متعدد، از جمله سازمان ملل از طرفین درگیر خواستهاند که هر چه سریعتر آتشبس اعلام کنند و بدون پیششرط، به گفتوگوی تسهیلشده سازمان همکاری و امنیت اروپا برگردند. این در حالی است که ترکیه به صراحت از آذربایجان دفاع کرده و خود را در کنار این کشور دانسته است. در همین حال ترکشهای این جنگ به داخل خاک ایران هم کشیده شده و تاکنون دو راکت وارد خاک ایران شده است. در واکنش به این حادثه سردار قاسم رضایی جانشین فرمانده ناجا با بیان اینکه از نظر ما تبادل آتش و ادامه دادن به این منازعه به نفع هیچ یک از دو کشور نیست، گفت: حتی ممکن است دیگران از این فضا سوءاستفاده کنند و مشکلات ثانویه ایجاد شود.
به گزارش روز نو :جانشین فرمانده ناجا با بیان اینکه به عنوان همسایه دو کشور این موضوع را پیگیری میکنیم، گفت: در عین حال به هر دو کشور اخطار میدهیم که به هیچ عنوان نباید منازعات و ناامنی آنان به سمت مرزها و خاک کشور ما بیاید. متاسفانه دو خمپاره از این منازعات مدتی قبل به خاک کشور ما افتاده بود که ما شدیدا به آنها اخطار دادیم که از تکرار چنین مواردی خودداری شود.
سردار رضایی با بیان اینکه در حال حاضر آرامش و امنیت در منازل مرزی ایران با دو کشور آذربایجان و ارمنستان وجود دارد، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا پناهجویی از این دو کشور قصد ورود به ایران را داشته یا خیر، گفت: چنین موضوعی تاکنون وجود نداشته است.
روز گذشته وزارت دفاع آذربایجان نیروهای ارمنستان را به حمله به شهرستان ترتر متهم کرد و قول داد که به نوعی تلافی کند. این وزارت همچنین مدعی شد که در درگیریهای اخیر دستکم دو تانک ارمنستانی را نابود کردهاند و چندین تن دیگر کشته یا زخمی شدهاند. همزمان ایروان نیز گفت آذربایجان در حال ادامه حملات به منطقه با استفاده از گلولههای توپخانهای سنگین است. ارمنستان و ناگورنو قرهباغ، روز یکشنبه حکومت نظامی و بسیج عمومی اعلام کردند، در مقابل آذربایجان نیز حکومت نظامی و بسیج عمومی به صورت محدود اعلام کرد.
الهام علیاف رئیسجمهور آذربایجان با بیان اینکه «اجازه پایمال شدن خون شهدایمان را نخواهیم داد»، اعلام کرد که ما از خاک خود دفاع میکنیم و قرهباغ متعلق به آذربایجان است. علیاف ضمن اشاره به اینکه ارمنستان به صورت مداوم به سمت مواضع ارتش آذربایجان و مناطق مسکونی در خط مرزی حمله میکند، تصریح کرد که ارمنستان در ماه ژوئیه نیز شهر توووز در مرز آذربایجان با این کشور را هدف حملات توپخانهای قرار داد که در نتیجه آن غیرنظامیان و خانههای مسکونی آسیب دیده بودند. او با تاکید بر اینکه حملات از طرف ارمنستان شروع شده و در نتیجه آن برخی شهروندان آذربایجان جان باختهاند، گفت:«ارتش آذربایجان جواب لازم را به دشمن داده و آنها نتوانستند حتی یک وجب هم از خاک ما را به دست بیاورند. حملات دشمن دفع شده و تمامیت ارضی کشورمان حفظ شده است. آذربایجان توانایی انتقال جنگ به خاک ارمنستان را دارد، اما ما در خاک آن کشور اهداف نظامی نداریم. هدف ارمنستان، اشغال خاک آذربایجان و از طریق اشغال در پی تضعیف ما است. بر این اساس ارمنستان یک سیاست اشغالگری را در پیش گرفته است.»
رئیسجمهور آذربایجان با اشاره به مشکلات اقتصادی و اجتماعی موجود در ارمنستان تصریح کرد که مسئولین این کشور با این حملات در پی سرپوش گذاشتن به مشکلات مذکور هستند و از سوی دیگر ارمنستان در پی برهم زدن روند مذاکرات نیز است و میتوانم بگویم که به دلیل سیاستهای دوگانه و نگرش غیر سازنده از سوی ارمنستان، مذاکرات بین دو کشور متوقف شده است. الهام علیاف در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه ارمنستان گروههای جداییطلب به خاک آذربایجان اعزام میکند، گفت:« فرمانده این گروه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده است. اظهارات فرد مذکور به پلیس نشان میدهد که این گروه برای انجام فعالیتهای تروریستی علیه غیرنظامیان به آذربایجان فرستاده شدند. ارمنستان امروز علیه ارتش و غیرنظامیان یک فعالیت تحریکآمیز انجام داده است و پاداش این اقدام را گرفتند و خواهند گرفت. ارمنستان تروریستها از کشورهای مختلف را علیه آذربایجان استفاده میکند.»
در همین حال یکی از مشاوران رئیس جمهور آذربایجان، گزارشها مبنی بر اقدام ترکیه در اعزام مزدورانی از سوریه به آذربایجان در بحبوحه درگیریها در منطقه ناگورنو قرهباغ را رد کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، سفیر ارمنستان در روسیه دیروز ادعا کرده بود که ترکیه 4000 مزدور را از شمال سوریه به آذربایجان فرستاده و آنها در درگیریها با ارمنستان بر سر قرهباغ مشارکت دارند. در این باره حکمت گاژیف، یکی از مشاوران الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان گفت که شایعه حضور مزدورانی از سوریه در آذربایجان اقدام تحریکآمیز دیگری است از سوی طرف ارمنی و کاملا بیمعنی و نادرست است. با این وجود نخستوزیر ارمنستان درباره خطر یک جنگ تمام عیار به جمهوری آذربایجان هشدار داد و رئیسجمهوری آذربایجان هم ابراز امیدواری کرد که عملیات کشورش به اشغال سیساله قرهباغ پایان دهد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، طی تماس تلفنی با وزیران امور خارجه آذربایجان و ارمنستان، ضمن رایزنی و گفتوگو، طرفین را به خویشتنداری، آتشبس، پایان فوری خصومتها و همچنین آغاز مذاکره در چارچوب حقوق و قوانین بینالمللی دعوت کرد. ظریف، در گفتوگوهایی جداگانه با جیحون بایراموف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان و زهراب مناتسکانیان وزیر امور خارجه ارمنستان، ضمن اطلاع از آخرین وضعیت و شرایط میدانی و همچنین ابراز نگرانی از شرایط به وجود آمده، آمادگی ایران برای استفاده از تمام ظرفیتهای خود به منظور برقراری آتشبس، آغاز گفتوگو و استقرار صلح و آرامش را به دو طرف اعلام کرد.
در این بین، حمایت ترکیه از آذربایجان در برابر ارمنستان با حساسیت بیشتری در میان واکنشهای دیگر دنبال میشود. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه روز گذشته در اظهاراتی تاکید کرد که ارمنستان باید از مناطق جمهوری آذربایجان که اشغال کرده، خارج شود، چرا که هم اکنون زمان پایان بحران در قرهباغ فرا رسیده است. او همچنین اشاره کرد که با ترک سرزمینهای اشغالی آذربایجان توسط ارمنستان، صلح در منطقه برقرار خواهد شد. رئیس جمهور ترکیه طی این سخنان اظهار کرد:«بار دیگر حمله روز گذشته ارمنستان به آذربایجان را محکوم میکنم. ترکیه با تمام توان و قلب خود همچنان در کنار کشور دوست و برادر آذربایجان خواهد ماند. باید بحران در منطقه که با اشغال قرهباغ کوهستانی آغاز شد، هر چه سریعتر پایان یابد.»
استفان دوجاریک سخنگوی دبیرکل سازمان ملل نیز جمهوری آذربایجان و ارمنستان را به توقف فوری درگیریها و بازگشت به میز مذاکرات فراخواند. او طی بیانیهای با محکوم کردن کشته شدن غیرنظامیان در درگیری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، خواستار توقف فوری این درگیریها شد. دوجاریک ضمن ابراز نگرانی از این درگیریها اعلام کرد که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد با الهام علیاف، رئیس جمهور آذربایجان و نیکول پاشینیان نخستوزیر ارمنستان تلفنی گفتوگو خواهد کرد. همچنین دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا نیز گفت که ایالات متحده برای توقف خشونتی که میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در جریان است، تلاش میکند. به گزارش خبرگزاری رویترز، رئیسجمهوری آمریکا در کنفرانس خبری خود اشاره کرد که با جدیت به این موضوع نگاه میکنیم، ما روابط بسیار خوبی در آن منطقه داریم و بررسی خواهیم کرد که آیا میتوانیم این درگیری را متوقف کنیم یا خیر.
میخائیل گورباچف، رئیس جمهوری پیشین اتحاد جماهیر شوروی نیز در این باره اشاره کرد که اگر یکی از طرفها بخواهد پیروز شود، این تنها منجر به تشدید و درگیری برای سالهای طولانی خواهد شد، برعکس، لازم است برای بهبود روابط تلاش کنیم و به طور مشترک به دنبال راهی برای برون رفت از بحران و راهحل درگیریها باشیم و این به نفع دو ملت است.