تصورش هم تلخ و گزنده است! هزینه زندگی در تهران توسعه‌نیافته، بالاتر از استانبول توسعه‌یافته و اروپایی و باکوی جمهوری آذربایجان! این را وبگاه «لیوینگ‌کاست» در ارزیابی جدید خود از متوسط هزینه‌های زندگی در بین ۹۲۹۴ شهر جهان انجام داده است. بر این اساس متوسط هزینه زندگی ناخالص در شهر تهران ماهانه ۳۷۲ دلار به ازای هر نفر اعلام شده است (مبلغ فوق بر حسب نرخ رسمی دلار یعنی ۴۲۰۰ تومان و نه نرخ بازار آزاد اعلام شده است). اما هزینه کل زندگی زمانی جهش خیره‌کننده پیدا می‌کند که شامل هزینه مسکن نیز می‌شود؛ یعنی ماهانه ۸۲۸ دلار! بدین ترتیب تهران در بین ۹۲۹۴ شهر منتخب ۵۸۳۶ امین شهر گران جهان و ۳۷ درصد ارزان‌تر از گران‌ترین شهر جهان بوده است. در بین اقلام مختلف، هزینه مسکن ۴۵۵ دلار در ماه، حمل و نقل ۴۷.۲ دلار، غذا ۲۰۴ دلار و سایر اقلام ۱۲۱ دلار بوده است. اما قبل از پرداختن به جزییات بیشتری از این تفاوت و پیامدهای اجتماعی گرانی لجام گسیخته تهران نسبت به شهری مانند استانبول که می‌تواند مشوق مهاجرت بیشتر جوانان به کشور همسایه جهت زندگی شود، نگاهی به متوسط هزینه زندگی در چند شهر منتخب جهان خالی از لطف نیست:
به گزارش روز نو :> متوسط هزینه زندگی در چند شهر منتخب جهان
۱- مشهد: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۴۷۸ دلار
۲- اصفهان: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۶۹۸ دلار
۳- تبریز: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۴۴۰ دلار
۴- شیراز: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۴۲۰ دلار
۵- باکو: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۵۸۹ دلار
۶- تفلیس: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۵۶۷ دلار
۷- دوحه: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۱۸۰۴ دلار
۸- دوبی: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۱۸۳۶ دلار
۹- استانبول: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۶۲۳ دلار
۱۰- کی‌یف: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۷۴۰ دلار
۱۱- نیویورک: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۳۲۴۶ دلار
۱۲- شانگهای: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۱۲۶۳ دلار
۱۳- لندن: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۲۶۲۵ دلار
۱۴- سنگاپور: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۲۱۳۴ دلار
۱۵- مسکو: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۱۰۰۶ دلار
۱۶- لس‌آنجلس: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۲۶۶۹ دلار
۱۷- سیدنی:متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۲۲۷۱ دلار
۱۸- برلین: متوسط هزینه زندگی ماهانه با احتساب هزینه زندگی: ۱۷۰۳ دلار
یک مقام آگاه به مسائل ترکیه در گفتگو با خبرنگار روزنامه "آفتاب یزد" در خصوص هزینه زندگی در این کشور می‌گوید: هزینه‌های زندگی در ترکیه یک مسئله کاملا شخصی است و برای هر کس بنا به سلیقه و سبک زندگیش متغیر است. اما به طور متوسط هزینه‌‎های زندگی در ترکیه برای یک نفر بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ لیر و برای یک خانواده 2 نفره این هزینه ماهانه را می‌توان حدود ماهانه ۵۰۰۰ لیر در نظر گرفت.
> هزینه خرید یا اجاره خانه در ترکیه
وی با بیان اینکه با وجود بالارفتن قیمت لیر در ایران تا مرز 3600 تومان، همچنان هزینه خرید و اجاره‌خانه در ترکیه به نسبت پایین‌تر از ایران است و با ماهانه ۵ میلیون تومان می‌توان آپارتمانی ۲ خوابه در قسمت اروپایی با تجهیزاتی مثل زمین بازی، استخر سرپوشیده و مسقف، سونا، تامین امنیت ۲۴ ساعته و…. پیدا کرد، می‌افزاید: پول رهن دریافتی در این کشور معادل 2 برابر کرایه ماهانه یک آپارتمان است و مانند تهران و کلانشهرهای ایران نرخ‌ها در حد ۲۰۰ میلیون تومان برای رهن یک خانه معمولی نیست.
وی با بیان اینکه به طور متوسط میزان اجاره بهای خانه در ترکیه برای یک آپارتمان در منطقه بیلیک دوزو استانبول و یک خوابه ۱۵۰۰ لیر است، می‌افزاید: جالب اینکه با قیمت پایین‌تر در حد 1000 لیر هم در مناطقی با دسترسی نامناسب هم امکان اجاره هست! مگر در برج‌های لوکس و محلات بسیار شیک استانبول که این رقم تا ۴۵۰۰ لیر هم می‌رسد.
او در عین‌حال این را هم اضافه می‌کند که بیشتر ساختمان‌ها شارژ ماهانه نیز دارند که بسته به امکانات و خدماتی که در ساختمان ارائه می‌شود متفاوت است و معمولا از ۳۵۰ تا ۱۰۰۰ لیر متغیر است.
وی تنها هزینه متمایز ترکیه با ایران را به مانند سایر کشورهای اروپایی، در مصرف انرژی می‌داند که سخت‌گیری بسیار است و هزینه آب و برق و گاز بالاست. پس مثل ایران نمی‌توان در فصل زمستان با لباس تابستانی در خانه گشت و تمام شوفاژها روشن بماند! لذا بطور متوسط هزینه قبض‌ها برای یک خانواده ۲ نفره حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ لیر می‌شود. برای خرید هم هزینه خرید خانه در ترکیه همچنان از ایران ارزان‌تر است و می‌توان با حدود ۲۰۰ هزار لیر یک آپارتمان خوب یکخوابه و گاهی دوخوابه در منطقه "بیلیک‌دوزو" استانبول که با ساحل نیز بین یک ربع تا نیم ساعت فاصله داشته باشد، تهیه کرد.
در این خصوص وقتی نظر 3 اقتصاددان را در مورد گران‌تر شدن تهران از استانبول و باکو و سایر شهرهای بزرگ جهان جویا شدیم که البته رقم حقوق دریافتی آنها نیز بسیار بیش از تهران‌نشین‌هاست؛ همگان بر همان شاخص‌های تکراری نبود برنامه‌ریزی و همچنین دوراندیشی در حوزه تهیه و ارائه یک بسته اصلاحات ساختاری در اقتصاد تاکید داشتند و تازگی نداشت؛ اما دکتر محبوب‌فر جامعه‌شناس برجسته کشورمان از منظر دیگری به موضوع پرداخت که قابل تامل بود: «اینجانب حدود 4 ماه قبل در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌ها اشاره کردم که خط فقر به 9 میلیون تومان رسیده است و بعد خود مسئولان هم به صورت غیررسمی نتوانستند آن را منکر شوند و حال بر اساس برآورد جدیدی که کرده‌ام هم اکنون نیز به روزنامه "آفتاب یزد" اعلام می‌کنم خط فقر پس از اتفاق‌های چند هفته اخیر در حوزه ارز و کاهش بیشتر قدرت خرید جامعه، این عدد از 10 میلیون تومان در ماه نیز تجاوز کرده است!»
وی با بیان اینکه تنزل 50 درصدی ارزش پول ملی در هفته‌های اخیر در کنار وضعیت بسیار ناگوار پرداخت ناچیز حقوق‌بگیران و رکود شدید برای واحدهای تولیدی و کسب و کارهای خرد و کوچک و چه بسا شرکت‌هایی که وضعیت صادرات آنها نیز دچار اختلال شده است اظهار‌‌ می‌دارد: در واقع امروز رقم پرداختی به افراد شاغل و نه بیکاران که اوضاع دسته دوم در ایران وخیم‌تر نیز هست، فقط کفاف یک چهارم ملزومات مهم زندگی یک خانواده را می‌دهد.
محبوب‌فر در ادامه در مورد دلیل چنین تفاوتی بین تهران با استانبول و شهرهای مشابه در جهان می‌گوید: جسارتا و بدون تعارف بدون اینکه قصد ارزیابی عوامل اقتصادی را داشته باشیم باید گفت که وخامت اصلی اوضاع اقتصادی امروز نتیجه معطل‌ماندن در اتخاذ سیاست خارجی گشاینده امور برای کشورمان است.
این جامعه‌شناس آشنا به ابعاد اقتصادی روز جامعه تصریح می‌کند: امروز در واقع در جامعه ما تورم و گرانی روزافزون حرف نخست را می‌زند و عبور خط فقر از مرز 10 میلیون تومان در کنار تشدید تحریم‌ها و شیوع کرونا و تعطیلی کسب و‌کارها و رکود تورمی رایج شده است.
وی با اشاره به پبش‌بینی صاحبنظران اقتصادی در محافل غیررسمی مبنی بر افزایش قیمت سکه به 15 میلیون تومان و 32 هزار تومان برای دلار خاطرنشان می‌کند: در صورت رسیدن اوضاع به این نرخ‌ها، کشور غرق کامل در آسیب‌های اجتماعی خواهد شد.
با توجه به این وضعیت پرمخاطره دور از انتظار نیست که همان طور که ایرانی‌ها پیش از شیوع کرونا خریداران اول ملک در ترکیه شدند، به این روند شتاب بخشند و به محض بازشدن مرزها برای خرید و حتی اقامت و اجاره یک واحد در ترکیه حتی با وجود نداشتن کار آبرومند قصد مهاجرت کنند. در این شرایط پس عجیب نخواهد بود که در ماه‌های آخر سال میلادی 2020 دست کم طبقات متوسط ایرانیان بیشترین مهاجران به استانبول نیز شده باشند!