جواد نکونام: بازیکن 100 میلیونی فولاد اندازه بازیکن میلیاردی بازی کرد
برای جواد نکونام و تیمش گرمای کشنده اهواز، در پایان فصل شبیه به هوای مطبوع بهاری شد. وقتی داور سوت پایان بازی فولاد و تراکتور را به صدا در آورد، او که به هوا پرت میشد، نکونام بود؛ نزدیک به 15 ماه بعد از اولین روزهای حضورش در خوزستان. آن روزها کسی باور نداشت فولاد بحران زده میتواند دوباره احیا شود ولی این تیم در فصل تمام شده لیگ، سهمیه حضور در لیگ قهرمانان را به دست آورد. تیم نکونام بالاتر از تراکتورسازی و سپاهان ایستاد. سرمربی فولاد حالا از روزهای متفاوتش در اهواز حرف میزند. درباره آینده نامعلومش و همینطور اتفاقاتی که در فصل گذشته برای خودش و تیمش رخ داد.
آقای نکونام بعد از یک فصل سخت و طاقت فرسا با شما گفت و گو می کنیم. آیا روزی که به فولاد رفتید با توجه به کمبود بازیکن، فکر میکردید در پایان فصل سهمیه بگیرید؟
در ابتدای کار، به خاطر اینکه باشگاه بودجه مشخص داشت، خواستههای معقولی داشتیم و تصمیم گرفتیم تیمی متشکل از جوانها، بازیکنان بومی و چند بازیکن با تجربه ببندیم. چند بازیکن آوردیم که هواداران به آنها باور و اعتماد نداشتند ولی رفته رفته همه چیز عوض شد. تیممان شکل گرفت و توانستیم نتایجی بگیریم که روی آن برنامه ریزی کرده بودیم. ما بازیکنان تاپی نگرفتیم ولی به معنای واقعی یک تیم تاپ بودیم. دوست دارم درباره فولاد امسال چیزهایی بگویم. ما همه برای بهتر شدن تیم کنار هم جنگیدیم. از روز اول گفتم باید فولاد حرفهای باشد. بازی ها باید برنامه مشخص و از پیش تعیین شده داشته باشد. در فولاد هیچکس منافع شخصی خودش را در نظر نگرفت. همکاری ما بر پایه تعهد و احترام بود. به همین دلیل توانستیم در آن شرایط سخت، به چنین موفقیتی برسیم.
درباره هزینه باشگاهها امسال بحث زیاد بوده. یکی می گوید فلان تیمها بیشتر هزینه کردهاند ولی حداقل لیست تیمها گویای همه چیز است. آیا فولاد امسال به اندازه دیگر مدعیان هزینه کرد؟
اینها بحثهایی نیست که من بخواهم دربارهاش صحبت کنم چون معتقدم تنها هزینه، نتایج را رقم نمیزند. چیزهای دیگر هم دخیل هستند ولی به جرات میگویم تیم ما از این لحاظ، تیم هفتم یا هشتم بود. هر چند به چنین مسئلهای فکر کردیم ولی اجازه ندادیم مانع از حرکت رو به جلویمان شود. افتخار میکنم که بگویم فولاد امسال بازیکن میلیاردی نداشت. تنها بازیکنانی خارجی به خاطر نوسان دلار، رقمشان بالای میلیارد رفت. ما فارغ از این مسئله، فقط میخواستیم تیم یکدست و منسجمی را راهی مسابقات کنیم. دوست داشتیم روی برنامه جلو برویم و تاکید من همیشه این بود باید از الان بدانیم در طول سال چه خواهیم کرد. نمی خواهم درباره گذشته حرف بزنم چون به هر حال وضعیت فولاد مشخص بود ولی خوشحالم که پیشرفت خوبی رقم خورد. مربیان قبلی هم تلاش خود را کردند.
میتوانید بگوئید فرمول تان چیست؟ چطور تیمی که هزینه کمتر کرده، می تواند به تیمی که ستاره های بیشتری دارد، چیره شود؟
بار کار و تلاش کمبودها جبران میشود. وقتی شما بیشتر برای اعتبار و برای دل خود بجنگید تا پول، در آن صورت میتوانید کارهای نشدنی را شدنی کنید. بسیار خوشحالم که ما در فولاد، چنین تجربه شیرینی داشتیم. وقتی شما چنین تفکری داشته باشید، شاهد پیشرفتان خواهید بود. شاهد خواهید بود که بازیکنان جوان و مستعد چطور پیشرفت میکنند. شما در کنار هم میتوانید کار را جلو ببرید. به عقیده من، پیشرفت بازیکنان به منزله پیشرفت تیمی است که اتفاق افتاده است. بسیار خوشحالم ما بازیکنانی با قراردادهای 40، 60 یا 100 میلیونی داشتیم که از آکادمی باشگاه آمده بودند ولی به اندازه بعضی بازیکنان میلیاردی خوب بازی کردند. همیشه گفتهام. اگر بتوانم در قبال یک بازیکن شایسته هم وظیفهام را درست انجام دهم، شب راحت سرم را روی بالشت میگذارم و میخوابم.
چه نکتهای در کسب سهمیه فولاد نهفته است؟
ما به همه ثابت کردیم با تیم بودن، یکدل بودن و با خواستن، میتوان کارهای بزرگ کرد.
بازیکن باید حد و حدود خود را بداند. باید بداند که نامش از باشگاه بزرگتر نیست. او حتی باید بداند از بازیکن کناریاش هم بزرگتر نیست.
شادی شما بعد از کسب سهمیه در رسانهها بولد شد. درباره اش صحبت می کنید.
بعد از موفقیت باید خوشحال باشید و شادی کنید. ما 15 ماه سختی کشیدیم. لیاقتش را داشتیم. البته باید نایب قهرمان میشدیم. با شرایطی نابرابر نسبت به رقبا، توانستیم سوم شویم و باید هم شادی می کردیم.
هواداران فولاد در هفتههای آخر گلایه داشتند که نیرویی در پشت پرده میخواهد مانع از کسب سهمیه شما شود. در بیانیه باشگاه هم کدهایی وجود داشت.
من یک عقیده دارم. قدرت دست خداست و اگر او نخواهد، هیچ اتفاقی نمیافتد. من باید از باشگاه تشکر کنم. در روزهای سخت آنها به خوبی از تیم دفاع کردند، در حالی من و کادرم به طول کامل تمرکزمان روی تیم بود. بازیکنان هم وارد این مسئله نشدند. برای همه باورکردنی نبود فولاد با تیمی که بسته بود، سهمیه بگیرد ولی با تلاش و کوشش این کار را کردیم. فقط ناراحت یک چیز هستم. اگر امتیازاتی که به خاطر اشتباهات داوری در هفتههای پایانی از دستمان نمیرفت، نایب قهرمان میشدیم. فولاد لیاقت نایب قهرمانی را داشت. ولی خب، این جزئی از فوتبال است. دوست دارم همین جا از تلاش کادر فنیام، همه بازیکنان، مدیریت باشگاه، تمام اعضای هیات مدیره، آقای محمدی رئیس کارخانه و آقای آذری مدیرعامل باشگاه، از تدارکات، از همه کارکنان باشگاه و.. تشکر کنم. با چشمم دیدم همه چطور کار میکنند و به خاطر همین میگویم فولاد مستحق نایب قهرمانی بود.
امسال چه سختیهایی کشیدید؟
در ابتدای کار بعضی از هواداران به ما و بعضی بازیکنان بدبین بودند. یک مقدار به انتخابهای ما اعتقاد نداشتند ولی صبر و حوصله به خرج دادیم. ما در کنار هم یاد گرفتهایم با صبر و حوصله میتوان کارهایی کرد که با حرف زدن نمیشود. هواداران هم وقتی عملکرد کادر و بازیکنان را دیدند متوجه شدند برایمان فقط و فقط موفقیت فولاد مهم است. فهمیدند که این بازیکنانی که داریم، بهترین بازیکنان هستند. کم کم همسو شدیم و در نهایت سهمیه کسب کردیم.
میتوانید بگوئید امسال چه چیزهایی یاد گرفتید؟
من در هر جلسه تمرینی و هر بازی یک تجربه جدید یاد گرفتم. اتفاقات باشگاه، خارج از باشگاه، اتفاقات داخلی تیم، حواشی و هر چیزی که رخ داد، برای من یک درس بود. مطمئن هستم چیزهایی که در فولاد یاد گرفتم در آینده به من کمک زیادی خواهد کرد. من تجربیات زیادی در دوران بازیگری به واسطه کاپیتانی تیمملی یا حضور در لالیگا به دست آوردم ولی تجربیاتی که در فولاد داشتم، برایم تازگی داشت.
بعد از اتمام لیگ بحثی که زیاد درباره شخص شما مطرح شد این بود که بعضی بازیکنان را احیا کردید. نظرتان در این باره چیست؟
من این بحثها را شنیدم ولی به چنین چیزی اعتقاد ندارم چون فکر میکنم همه چیز بستگی به خود بازیکنن دارد. در این مسیر، ما فقط میتوانیم بازیکن را وادار کنیم تا لحظهای که برایمان بازی میکند و در گروهمان حضور دارد، در تمرینات بهترین عملکرد را داشته باشد. اگر بازیکن خودش بخواهد، قطعا میتواند در بهترین شرایط باشد و هر روز بهتر شود. بازیکن باید بداند هر روز که به زمین تمرین یا مسابقه برمیگردد، باید از دیروز بهتر باشد. من مربی هم باید همینطور باشم. شک نکنید اگر بازیکنی علاقه به پیشرفت داشته باشد، به جایی میرسد که هیچوقت فکرش را هم نمیکرد. پس یک بار دیگر تاکید میکنم، خود بازیکن مهمتر از هرکس دیگری است. همیشه هم این را به بازیکنانم گفتهام. پیش از من، خود شما هستید که باید چیزی را بخواهید.
میگویند کار در اهواز بسیار سخت است. شما این سختی را احساس کردید؟
نه، به نظر من سخت نیست. هواداران در خوزستان موفقیت فولاد را میخواهند و این یعنی تیمشان را دوست دارند. با توجه به امکانات فولاد هواداران توقع دارند تیم بهترین نتایج را بگیرد ولی شما برای نتیجه گرفتن نیاز به بازیکن و پول دارید. شما نیاز به بازیکن فداکار دارید که برای تیم و باشگاه فداکاری کنند. این حرفی بود که من در روزهای اول حضورم در فولاد گفتم. حتی گفتم ما نیاز به تماشاگران فداکار داریم. رفته رفته همه یاد گرفتیم باید به خاطر فولاد فداکاری کنیم و نتیجهاش را در پایان دیدیم. طرفداران فولاد واقعا تیم شان را دوست دارند. وقتی در اوج گرما میآیند، یعنی عاشق تیم و شهرشان هستند. دوست دارند فولاد موفق شود. میخواهم همین جا از تماشاگران فداکار فولاد تشکر کنم. صبر کردند و حاصل آن را دیدند. با مشکلاتی که مردم در خوزستان دارند، ما باید چه توقعی از آنها داشته باشیم؟ حتی اگر رفتار تندی کنند، آیا میتوان چیزی به آنها گفت؟ مگر ما چه امکاناتی به این مردم داده ایم؟ وقتی آب سالم ندارند بخورند، وقتی هوای درست برای تنفس ندارند و امکانات در بعضی محلهها در حد فاجعه است، چه توقعی باید از آنها داشته باشیم؟ طبیعی است گاهی به استادیوم میآیند و زود عصبانی میشوند. امسال اما آنها با فداکاری پشت فولاد بودند و میخواهم این موفقیت را اول از همه به آنها تقدیم کنم.
جواد نکونام انگار شدیدا مخالف بازیکن سالاری است. درست است؟
بله. بازیکن باید حد و حدود خود را بداند. باید بداند که نامش از باشگاه بزرگتر نیست. او حتی باید بداند از بازیکن کناریاش هم بزرگتر نیست. ما در فولاد همه به هم احترام گذاشتیم. همه ما باید طوری رفتار کنیم که احترام باشگاه و مدیریت حفظ شود. بازیکنی که در این چارچوب نباشد، هر نامی هم داشته باشد، روی آن خط قرمز میکنم. هیچ اسمی بزرگتر از باشگاه فولاد نیست.
شما انگار پله پله بالا میروید. قهرمانی در لیگ یک. حالا هم کسب سهمیه با فولاد. آیا هدف بعدی قهرمانی در لیگ برتر است؟
من و کادرم اهدافی در سر داریم ولی اجازه نمیدهیم این اهداف تمرکزمان را به هم بریزد. اینکه می گوئید من پله پله بالا می روم... راستش من سعی میکنم در لحظه مربیگری کنم و از آن لذت ببرم. دوست دارم بازیکنانم هم هدف داشته باشند ولی در زمین بازی لذت ببرند. ما هر روز به دنبال موفقیت هستیم. به اینکه آینده چه می شود یا چه نمیشود، فکر نمیکنم. فقط تلاش میکنم هر روز بهتر شوم. این برایم بیشتر از هر چیزی اهمیت دارد. به هر حال هرکسی دوست دارد قهرمانی لیگ را تجربه کند. دوست دارد بهترین تیم را مربیگری کند. دوست دارد سرمربی تیم ملی کشورش شود. من هم مثل بقیه ولی یاد گرفتهام برای رسیدن به هدفم، باید امروز از دیروز بهتر باشم.
به خاطر همین است معمولا از صبح تا شب در باشگاه هستید؟ شنیدهایم بعضی از دستیاران هم کلافه شدهاند!
اینکه بگوئیم استراحتی نداریم درست نیست ولی هر روز باید کار کنیم. میزان کار ما را، بازیها و تمریناتمان تعیین میکند. روزهایی بوده که زمان کمتری صرف کرده ایم. روزهایی هم بوده که نیاز دیدم از صبح تا شب کار کنیم و ساعت 11، 12 به خانه برویم. فوتبال علم و تلاش است ولی بازهم تاکید می کند موفقیت علاوه بر تلاش با بازیکن خوب به دست می آید.
سال قبل صحبت هایی هم درباره حضور شما در باشگاه اوساسونا بود....
مربی اوساسونا عملکرد بسار خوبی داشت ولی در باشگاه بحثهایی مطرح شد. من میدانم اگر بتوانم در ایران خوب کار کنم و نتیجه بگیرم، قطعا یکی از گزینههای آینده اوساسونا خواهم بود. باشگاه عملکرد من را رصد میکند و پیگیر هستند. این برایشان اهمیت زیادی دارد. راستش اگر بتوانم روزی در اوساسونا مربیگری کنم، به یکی دیگر از آرزوهایم میرسم.
شما از جمله مخالفان قانون منع حضور بازیکنان خارجی هستید. چرا؟
ما اگر مربی خوب خارجی نیاوریم، به علممان اضافه نمیشود. نمیتوانیم نکات زیادی یاد بگیریم. بازیکنان با کیفیت خارجی اگر نیایند بازیکنان داخلیمان نمیتوانند پیشرفت کنند. با توجه به ارزش دلار، بازیکنان تاپ ما همه به فکر رفتن هستند. این وسط ورود خارجیها را هم ممنوع کنیم... میخواهیم جلوی پیشرفت خودمان را بگیریم؟ تاکید میکنم، ما باید بازیکن و مربی خوب خارجی بیاوریم وگرنه من هم مخالف آوردن بازیکنان ضعیف هستم و انتقاد دارم. ولی شما باید بعد دیگر ماجرا را هم در نظر بگیرید. وقتی بازیکن خوب خارجی یا مربی خوب خارجی بیاورید، چقدر به فوتبال مان کمک میشود؟ همین الان چرا مسئولان فدراسیون به سمینارهای آموزشی afc میروند؟ چون یاد بگیرند. تجارت آدم های دیگر را به دست بیاورند. بنابراین ما نمیتوانیم درهای لیگ را به روی آدم های با تجربه و موثر ببندیم، آن هم به این دلیل که بعضی باشگاهها بازیکن بی کیفیت می گیرند. شما همان باشگاهها را از خریدن خارجیها محروم کنید، کافی است. چرا چوپش را کل باشگاهها باید بخورند؟
درباره آینده صحبت کنید. آیا در فولاد به کارتان ادامه می دهید یا به باشگاه دیگری می روید؟
هیچکس درباره آینده چیزی نمیداند. هر اتفاقی ممکن است رخ دهد. من و کادرم بعد از گذراندن 15 ماه سخت در اهواز و دو تابستان سختتر، مشغول ریکاوری ذهنی و روحی هستیم. کرونا هم به شدت ما را اذیت کرد. استرس زیادی کشیدیم. فعلا در حال ریکاوری هستیم. درباره فولاد هم فقط یک جمله دارم بگویم؛ امیدوارم اگر بودیم ، بتوانیم باز خوشحال شان کنیم و اگر نبودیم هم خاطره خوبی برایشان باشیم.
صحبت خاصی مانده؟
میخواهم یک تشکر ویژه از همسرم و بچههایم کنند که با تمام سختیهای کار کنار آمدند و لحظه لحظه کنارم بودند. کمک کردند تا بتوانم به این موفقیت برسم. از بازیکنانم تشکر میکنم و قلب دوستشان دارم. آنها بهترینها بودند و لیاقت بالاتر از این را داشتند. همهشان ثابت کردند بازیکنان بزرگی هستند. قطعا میتوانند در آینده حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشند. بازیکنانی هم که کنار گذاشهت شدند، در چارچوب کاری و تیمی ما نبودند. برایشان آرزوی موفقیت می کنم. برای من واقعا نام فولاد و این باشگاه از همه چیز مهمتر بود.