در راستاي تعاملات و همکاري‌هاي جاري ايران و آژانس و بنا بر دعوت ايران، رافائل گروسي، مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي روز دوشنبه به ايران سفر مي‌کند. سفري که پيش از آن عنوان شده ايران يکي از شرکاي اصلي آژانس است و اين سفر به تقويت همکاري‌‌هاي متقابل خواهد انجاميد. اين مقام بلندپايه در انرژي اتمي هدف خود از اين سفر را به ايران ايجاد يک کانال مثمرثمر و مشارکتي براي گفت‌وگوي مستقيم عنوان کرده است. اقدامي ضروري که مي‌تواند بسياري از سوءتفاهم‌ها را از بين ببرد و در يک فضاي گفت‌وگو کارشکني‌هاي برخي کشورها از جمله ايالات‌متحده را از بين ببرد. ديداري که در اين هفته‌هاي سرنوشت‌ساز براي سياست خارجي کشور مي‌تواند يک پيروزي ديپلماتيک براي کشور تلقي شود و با اين ديدار حتي برخي فشارها از روي کشور برداشته شود؛ ديداري که شايد اگر چند ماه پيش رقم مي‌خورد ايران در شوراي حکام محکوم نمي‌شد و بهانه‌اي به دست ايالات‌متحده براي فشار وارد کردن بر ايران نيز نمي‌افتاد. ديداري که در وراي اين مساله مي‌تواند پشت پرده‌هايي نيز داشته باشد که بي‌ارتباط با فعال‌سازي مکانيزم ماشه و فشارهاي سياسي جديد ايالات‌متحده نباشد. در راستاي بررسي اين مساله گفت‌وگويي با فريدون مجلسي، ديپلمات پيشين و کارشناس مسائل بين‌الملل داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.

اساسا سفر مديرکل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به ايران مي‌تواند با چه اهدافي در اين برهه زماني صورت گيرد؟

به گزارش روز نو:گروسي به احتمال زياد در وهله اول به دنبال اين است تا ايران را وادار کند تا تمامي تعهدات برجامي خود را اجرا کند و اين درخواست خود را در برهه‌اي از زمان مطرح مي‌کند که در توافق برجام اما و اگرهاي زيادي به وجود آمده است. يکي از مشکلاتي که اين نهاد در ماه‌هاي اخير با ايران داشته اين بوده است که ايران از بازديد آنها در برخي مراکز جلوگيري کرده است و بارها عنوان کرده‌اند که خواهان بازديد کامل هستند و اين مساله را نيز قطعا مطرح خواهد کرد. بعيد به نظر مي‌رسد که گروسي حامل پيام خاصي باشد اما احتمال دارد با انتقال سخت‌گيري‌ها بخواهد ايران را در تنگنا قرار دهد. که اين سخت‌گيري‌ها مي‌تواند همين مسائل و بازديدها باشد يا حتي اينکه ايران بار ديگر تعهدات هسته‌اي خود را به صورت کامل انجام دهد.

آيا ميان اين سفر و فعال کردن مکانيزم ماشه از سوي ايالات متحده ارتباطي وجود دارد؟

ترامپ در روزهاي اخير به شوراي امنيت نامه‌اي نوشته است تا مکانيزم ماشه را فعال کند. مقوله‌اي که در تاريخ سازمان ملل بي‌سابقه بوده است. قطعا ايالات‌متحده حق انجام چنين کاري ندارد زيرا قبلا راي داده تا اين قطعنامه‌ها لغو شود. اين مساله براي ايران حساس‌تر است. ايران بايد به‌گونه‌اي در کليه امورات ديپلماتيک خود رفتار کند که بتواند از روي ديگر سکه استفاده کند. زميني که کاملا براي پيروزي ايران مهيا است و کشورها مختلف نيز در اين زمين با ايران همراه هستند تا اين تلاش‌هاي آمريکا را نيز به شکست برسانند. مقدمه اين امر اين است که ايران بايد با سازمان بين‌المللي ‌انرژي اتمي سازگار و هماهنگ شود تا بار ديگر اين نهاد عليه ايران گزارش منتشر نکند. قطعا گروسي با دستورکارهايي به ايران آمده که ممکن است ارتباطي نيز با مکانيزم ماشه داشته باشد. اين ارتباط از آن منظر است که به دنبال بدعهدي کشورهاي اروپايي ايران نيز تعهدات خود را در برجام کاهش داد و اين امر سبب شد تا ايالات‌متحده بهانه‌هايي به دست بياورد تا امروز مدعي شود مي‌تواند از مکانيسم ماشه استفاده کند.

به چه علت همه ديپلمات‌ها و کارشناسان از هفته‌هاي آينده به عنوان روزهاي سرنوشت‌ساز نام مي‌برند؟

ترامپ يک شخصيت سياسي نامتعادل است و به دنبال اين است که با يک اقدام نامتعارف راي جمع کند و در انتخابات رياست‌جمهوري به پيروزي برسد. پس در وهله اول انتخابات ايالات‌متحده در کنار مقوله تحريم‌هاي تسليحاتي و در کنار آنها مکانيسم ماشه اين هفته‌ها را حساس‌تر کرده است. هفته‌ها و روزهايي که در کنار تمامي اين موارد مي‌تواند برخي واکنش‌ها بر تنش آن نيز بيفزايد. به‌خصوص زماني که شاهد بوديم ايالات‌متحده 4 نفت‌کش را توقيف کرد و ادعا کرد اين نفتکش‌ها متعلق به ايران است اما ايران پيش از آن اين نفت‌ها را به فروش رسانده و به دنبال اين است تا با اتکا به اين راهزني‌ها مشتريان ايران را نيز بترساند. در اين ميان اگر مهلت 30روزه استارت بخورد باز هم کار سخت‌تر مي‌شود و بايد در همين مراحل مقدماتي مقابل آمريکا ايستاد تا کار به جاهاي باريک نکشد. به نظر مي‌رسد صحبت‌هاي روز گذشته ترامپ مبني بر اينکه با ايران به توافق خواهد رسيد به آن معناست که با ايران درگير نخواهد شد و خواهان مذاکره است. تا‌به امروز ترامپ بازنده انتخابات است و اگر خود را نتواند تا روز انتخابات جايگاه خود را ارتقا دهد تمامي اين احتمالات از بين مي‌رود، هر چند احتمال آن وجود دارد که با برخي اعمال خاص بتواند آراي بيشتري کسب کند، اما بايد منتظر انتخابات ماند. احتمالا ايران نيز پس از انتخاب هر شخصي صرفا پيشنهاد بازگشت به برجام و مذاکره از آن طريق را خواهد داد. آنچه اهميت دارد اين است که بايد براي هر قدمي و هر اظهارنظري با فکر و با برنامه پيش رفت تا در اين روزها هيچ بهانه‌اي به دست آمريکا نيفتد تا از آن عليه ايران استفاده کند. امروزه روي يک طناب باريک حرکت مي‌کنيم که براي رسيدن به انتها آن و منطقه امن بايد چند هفته با احتياط بر روي آن گام برداريم.