دعوی حقوقی ایران علیه کره

بدهی کره جنوبی به ایران حدود ۲سال (از سپتامبر ۲۰۱۹) به بهانه تحریم‌های آمریکا پرداخت نشده است. این بدهی در دو بانک این کشور مجموعا به ارزش هفت میلیارد دلار است که در ازای خرید میعانات گازی از ایران بوده و کره‌ پس از توقف واردات این محصول، اقدام به خرید بنزین از آمریکا کرده است. حالا ایران قصد دارد از مسیر قوانین بین‌المللی دارایی‌های خود را پس بگیرد. اقدامی که واکنش منفی کره‌ای‌ها را در پی داشته است. آن‌ها نسبت به این نیت ایران معترض شده‌اند.
به گزارش روز نو :روز گذشته خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی خبر داد که «سعید بادامچی شبستری» سفیر جمهوری اسلامی ایران در سئول به وزارت خارجه کره جنوبی دعوت و نسبت به تصمیم تهران برای شکایت از بلوکه شدن دارایی‌هایش در بانک‌های کره جنوبی به او اعتراض و از این تصمیم ایران ابراز تاسف شده است. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری یونهاپ، وزارت امور خارجه کره جنوبی در رابطه با اعتراض ایران به بلوکه شدن پول خود در کره جنوبی به خاطر تحریم‌های آمریکا، در تماسی با سعید بادامچی شبستری سفیر کشورمان در سئول به این مواضع کشورمان اعتراض کرد. بنا بر این گزارش، کو کیونگ سوک مدیر امور آفریقا و خاورمیانه وزارت خارجه کره جنوبی به خاطر اظهارات سخنگوی وزارت خارجه ایران در یک رسانه داخلی مبنی بر ‌‌این‌که در صورت آزاد نشدن دارایی ایران در کره جنوبی ممکن است این موضوع به دیوان بین‌المللی عدالت ارجاع داده شود، ابراز تاسفش را به سفیر ایران اظهار داشت. علاوه بر این کیم‌این‌چول سخنگوی وزارت خارجه کره جنوبی در کنفرانس مطبوعاتی خود در این باره گفت:«مقام مربوطه با سفیر ایران صحبت کرده و درباره اظهارات طرف ایرانی ابراز تاسف کرد. طرف ایرانی نیز خواستار تفاهم شده و تاکید کرد که این موضع رسمی دولت ایران نیست.»
در ارتباط با این موضوع خرداد ماه سال جاری در اظهاراتی عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی عنوان کرد: «کره جنوبی شریک مورد اعتماد ما بود و ما در زمینه ماشین‌آلات سنگین، بخش خودرو و الکترونیک با آنها کار کردیم. در مقابل ما کالاهایی به ویژه نفت و میعانات گاز طبیعی به بازارهای کره صادر کردیم. صادرات ما پس از برجام افزایش یافت و صادرکنندگان ما توانستند منابع قابل توجهی را در بانک‌های کره‌ای تجمیع کنند. آن زمان نه تنها هیچ تحریمی بر صادرات ما نبود، بلکه برعکس تمام طرف‌ها تشویق شدند تجارت خود با ایران را گسترش دهند. منابعی که ما در بانک‌های کره‌ای داریم یا درآمدهای آن زمان مدت‌ها قبل از خروج آمریکا از برجام است و یا حاصل معافیت‌های مختلفی است که از آن زمان آمریکا برای صادرات ما در نظر گرفت.»
او افزود: «آقای هونگ نام کی، قائم مقام نخست وزیر و وزیر اقتصاد و امور مالی در زمانی که من سال گذشته با او در سئول دیدار داشتم، شخصا به من اطمینان داد که به حل این موضوع کمک می‌کند با این وجود ما هیچ گونه پیشرفتی در وعده‌های او ندیده‌ایم. البته ما گفت‌وگوهای خود با مقامات کره‌ای را ادامه خواهیم داد.» در این میان حسن روحانی، رئیس جمهوری ۲۳ خرداد ماه در گفت‌وگوی تلفنی با همتی رئیس کل بانک مرکزی با انتقاد از مسدودسازی منابع بانک مرکزی ایران توسط کره جنوبی، به رئیس کل بانک مرکزی دستور داد با همکاری وزارت امور خارجه موضوع را از طریق سیاسی دوجانبه و مسیر حقوقی و نهادهای مالی و مجامع بین‌المللی مورد پیگیری قرار دهد. روحانی تاکید کرد: «ممانعت کره جنوبی در استفاده ایران از منابع بانک مرکزی برای خرید کالاهای اساسی، دارو و اقلام انسان‌دوستانه هرگز پذیرفتنی نیست و انتظار داریم دولت کره جنوبی هرچه سریع‌تر این محدودیت را برطرف کند.» در همین خصوص سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ۲۳ تیر ماه در نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره بدهی کره جنوبی به ایران و دستور حسن روحانی رئیس جمهور برای برگرداندن طلب هفت میلیارد دلاری ایران از این کشور گفت: «هم در سطح سفرا و هم مقامات وزارت خارجه دو کشور و حتی مقامات اقتصادی و بانک مرکزی دو کشور رایزنی‌ها ادامه داشته و ما این را ادامه خواهیم داد. به صراحت به کره‌ای‌ها گفتیم و الان هم به صراحت می‌گویم آنچه آنها به عنوان بهانه عدم پرداخت بدهی‌های خودشان به ملت ایران ذکر می‌کنند، اصلا قابل قبول و مسموع نیست. جمهوری اسلامی ایران تحت تحریم‌ نهادهای بین‌المللی، شورای امنیت و غیره نیست و یک کشور قلدر یاغی و به صورت یکجانبه جمهوری اسلامی ایران را تحریم کرده است و کره به عنوان یک دولت مستقل موظف نیست آن تحریم‌ها را اجرا کند.»
موسوی بیان کرد: «بهانه‌ای که می‌آورند مبنی بر ‌این‌که تحریم‌های آمریکا موجب می‌شود که نتوانیم بدهی شما را دهیم، اصلا قابل قبول نیست و در هیچ محکمه‌ای قابل پذیرش نیست. انتظار داریم مقامات کره جنوبی رویکرد خودشان را در این زمینه تغییر بدهند و سعی کنند با توافقاتی که با مقامات اما انجام می‌دهند بدهی‌های خود را پرداخت کنند.» او گفت: «این مذاکرات تا حالا روزنه‌هایی ایجاد کرده بود، اگر ببینیم این روزنه‌ها بسته می‌شود، حتما سایر اقدامات براساس دستور رئیس جمهور در دستورکار ما و بانک مرکزی که مسئول اصلی این کار است، قرار خواهد گرفت.»
موسوی پیش از این نیز هم گفته بود که کره جنوبی حق ندارد اموال ملت ایران را برای مدت مدیدی به بهانه تحریم‌ها و فشارهای آمریکا بلوکه کند و تبعیت کورکورانه کره جنوبی از آمریکا و بلوکه کردن اموال ایران به هیچ وجه قابل قبول نیست.
اظهارات سخنگوی وزارت امورخارجه
سخنگوی وزارت امور خارجه در هفته‌ گذشته نیز در سفری به اردبیل در جمع خبرنگاران در این باره گفت: «رابطه ارباب و رعیتی آمریکا و کره جنوبی به خودشان مربوط است و به ما ربطی ندارد، ولی باید کره جنوبی در معامله خود با ایران صادق باشد و به تعهدات خود در این زمینه باید عمل کند.»
در هر حال در راستای بازگرداندن این بدهی تاکنون سفرها و رایزنی‌هایی بین مقامات ذیربط دو کشور صورت گرفته و در همین خصوص نیز حسن روحانی اخیرا دستور داد که برای اعاده این پول‌ها راه‌های قانونی و حقوقی به کار گرفته شود. مدت‌هاست که ایران در این خصوص پیگیر این مطالبات از راه‌های دیپلماتیک و سیاسی است و با توجه به عدم پاسخگویی دولت سئول، از طرق حقوقی نیز این موضوع را در دستورکار خود قرار داده است. در همین راستا نیز سخنگوی وزارت خارجه ایران بیان کرد:«در صورت عدم نتیجه‌گیری از فعالیت‌های دیپلماسی و تداوم حمایت از یاغی‌گری‌های آمریکا توسط دولت کره جنوبی، مطالبات قانونی ایران را از طریق مراجع بین‌المللی پیگیری خواهیم کرد.»
در همین خصوص نیز علی ربیعی سخنگوی دولت در اظهاراتی عنوان کرده است: «در مراجع ذی‌صلاح بین‌المللی در حال پیگیری هستیم و در صورتی که این اقدام سئول ادامه یابد قطعا اقدامات مقتضی را انجام خواهیم داد. کمیته‌ای در وزارت خارجه و وزارتخانه‌های ذیربط برای پیگیری بازگرداندن اموال بلوکه شده کشور در کره تشکیل شده و امیدواریم کره جنوبی از اخلاق در تجارت تبعیت کند و بدهی‌های خود به ملت ایران را بازگرداند.»
از دیگر سو هفته گذشته یعنی ۲۴ تیرماه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز پس از حضور در نشست کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره اقدامات انجام گرفته برای بازگرداندن پول‌های بلوکه شده ایران در سایر کشورها، گفت: «وزارت امور خارجه و بانک مرکزی تلاش‌های بسیاری برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده انجام داده‌اند؛ اقدامات مثبتی از سوی برخی کشور‌ها مانند عمان و چین برای بازگشت این پول‌ها صورت گرفته، اما کره جنوبی اقدامات چندانی در این راستا انجام نداده است.»
ظریف با بیان ‌این‌که از تمامی روش‌ها از جمله مکانیسم حقوقی برای استیفای حقوق مردم و بازگرداندن پول‌هایی که هیچ کس درباره مالکیت ایران بر آن‌ها تردیدی ندارد، استفاده می‌کنیم، افزود: «اگر چه کره جنوبی تردیدی ندارد که پول‌های بلوکه شده برای ایران است، اما ادعا می‌کند به دلیل تحریم‌های غیرقانونی آمریکا، مشکلاتی در انتقال این پول‌ها وجود دارد. از یک سو در حال مذاکره برای بازگرداندن پول‌های بلوکه شده هستیم و از سوی دیگر اقدامات حقوقی مناسبی در حال انجام است.»
این اقدام غیردوستانه سئول واکنش مجلس را نیز به همراه داشت. در همین خصوص حسینعلی حاجی دلیگانی عضو هیأت رئیسه مجلس هفتم تیر ماه سال جاری در گفت‌وگویی با بیان ‌این‌که اقدام کره جنوبی در بلوکه کردن دارایی‌های ایران بی‌پاسخ نخواهد ماند، گفت: «ما در روابط تجاری‌مان با این کشور تجدیدنظر خواهیم کرد.»