قبل از آنکه رسانهای وارد عمل شود یا شایعهای در فضای مجازی گوش همه را کر کند؛ بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی وارد عمل شد و به رسانهها اعلام کرد که بامداد پنجشنبه یکی از سولههای در دست احداث مجتمع غنیسازی شهید احمدیروشن (نطنز) در اصفهان دچار آسیب شد. البته او تاکید کرد که این رخداد هیچگونه تلفات جانی نداشته و لطمهای به فعالیتهای جاری این مجموعه نیز وارد نکرده است.
کمالوندی تاکید کرد: از نظر احتمال ایجاد آلودگی نیز با توجه به غیرفعال بودن مجموعه ذکر شده جای هیچگونه نگرانی نیست و هم اکنون تیمهای کارشناسی سازمان در محل وقوع حادثه حاضر و مشغول بررسی علل این واقعه هستند. سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت: یکی از سولهها که دچار حادثه شد، سولهای است که در فضای باز و فاقد مواد هستهای بود که در واقع آلودگی هم ندارد.
به گزارش روز نو :کمالوندی خاطرنشان کرد: برخی شایعات از سوی رسانههای معاند در ارتباط با مسئله آلودگی مطرح شده است که به هیچ وجه صحت ندارد. تیمهای کارشناسی در محل حضور دارند و در حال بررسی علت حادثه هستند. علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی هم در اینجا حضور دارد؛ دوستان و همکاران موضوع را بررسی میکنند. او افزود: این سایت غیر فعال بوده است و مواد رادیواکتیو در آن نبود و از نظر نیروی انسانی هم کسی حضور نداشته و تلفاتی نداشتیم البته خسارات مالی و مادی داریم که در حال ارزیابی هستیم. در این میان سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی از مشخص شدن علت اصلی حادثه در مجتمع هستهای شهید احمدیروشن نطنز خبر داد. به گزارش وبسایت نورنیوز، کیوان خسروی سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد: بررسیهای فنی و امنیتی انجام شده از سوی دستگاههای ذیربط، علت وقوع حادثه در مجتمع هستهای شهید احمدیروشن در نطنز را که بامداد پنج شنبه ۱۲ مردادماه به وقوع پیوست به صورت دقیق مشخص کرده است. او با اشاره به حضور و فعالیت کارشناسان بخشهای مختلف مسئول ارزیابی و رسیدگی به حادثه در سایت نطنز که از اولین ساعات وقوع این رخ داد انجام شد، خاطرنشان ساخت: فرضیههای مختلف در مورد علت این رخداد با واکاوی دقیق آثار، نحوه و میزان تخریب ایجاد شده بررسی و علت اصلی حادثه مشخص شده است. خسروی افزود: به دلیل برخی ملاحظات امنیتی علت و چگونگی بروز این حادثه در زمان مناسب اعلام خواهد شد. او در پایان با تاکید بر محدود بودن خسارت وارد شده به سوله در دست احداث در مجتمع هستهای نطنز اضافه کرد: در محل وقوع حادثه هیچ گونه مواد هستهای وجود نداشته و موضوع نشت مواد رادیو اکتیو در وقوع این رخداد کاملا منتفی است.
در حالی که سخنگوی شورای عالی امنیت ملی از مشخص شدن علت اصلی حادثه خبر داد، اما برخی افراد معاند و رسانههای در شبکههای اجتماعی مدعی حمله اسرائیل به این تاسیسات شدهاند. از سوی دیگر برخی تحلیلگران نیز معتقدند که محل حادثه، کارخانه ساخت سانتریفیوژهای جدید بوده است.
شایعه حمله از کجا آمد؟
اما شایعه احتمال حمله اسرائیل به این تاسیسات از کجا شروع شد؟ «ایدی کوهن» تحلیلگر اسرائیلی که طبق حساب کاربریاش در لینکدین بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲ در دفتر نخستوزیری اسرائیل فعالیت میکرد، شب گذشته حدود ساعت ۲۱:۳۵ به وقت تهران در توئیتی به زبان عربی با تاکید بر اختصاصی بودن خبرش از منابع اطلاعاتی غربی نوشت که «اسرائیل بزرگترین کارخانه غنیسازی اورانیوم در ایران را بمباران و تخریب کرده است.» کوهن همچنین از موارد مسمومیتهای رادیواکتیو خبر داد و گفت که ایران از کارشناسان روس برای مقابله با آلودگی رادیواکتیو درخواست کمک کرده است. این فرد همچنین مدعی شده است که اسرائیل از جنگنده اف-۱۶ در این حمله استفاده کرده است. گرچه ادعای استفاده از جنگنده اف-۱۶ باعث تعجب و سوال برخی از کاربران شبکههای اجتماعی با توجه به عملکرد و مشخصات فنی این جنگندهها نیز شد. چند ساعت پس از انتشار این زمزمهها، خبرگزاری ایرنا در یادداشتی با عنوان «چرایی نحوه واکنش رژیم صهیونیستی به رخداد نطنز؛ پیامهای جدید و واکنشهای ضروری» نوشت: «جمهوری اسلامی ایران تاکنون با درایت راهبردی تلاش کرده ضمن دفاع از مواضع اصولی و منافع ملی خود از تشدید بحران و شکلگیری شرایط و موقعیتهای غیر قابل پیشبینی جلوگیری کند اما در صورتی که نشانههایی از عبور کشورهای معاند به ویژه رژیم صهیونیستی و آمریکا از خطوط قرمز ایران به هر شکلی بروز و ظهور یابد، به طور قطع راهبرد مواجهه و مقابله با وضعیت جدید باید مورد تجدیدنظر اساسی قرار بگیرد.»
در بخشی از این یادداشت گفته شده است که «برخی مقامات رسمی از جمله نخستوزیر و وزیر دفاع سابق رژیم صهیونیستی، وزیر خارجه آمریکا، برایان هوک و برخی دیگر از مسئولین سیاسی، نظامی و امنیتی آنها بارها در مورد آمادگی و قصد خود برای ضربه زدن به تاسیسات نظامی و هستهای ایران به صورت صریح اظهارنظر کردهاند.» اما موضوع دیگری که به شایعات معاندانه دامن زد خبری بود که شبکه تلویزیونی بیسیسی فارسی منتشر کرد. این شبکه گفت که ساعاتی پیش از انتشار خبر وقوع حادثه در سایت نطنز، گروهی به نام «یوزپلنگان وطن» در ایمیلی به برخی از خبرنگاران این شبکه مسئولیت حادثه یاد شده را به عهده گرفت. طبق گفته بیبیسی این گروه ادعا کرده است که در دستگاههای امنیتی ایران نفوذ دارد. با این حال بیبیسی تاکید کرده است که قادر به تایید صحت این ادعاها نیست.
واکنش آژانس انرژی اتمی به حادثه نطنز چه بود؟
در این میان آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) در بیانیهای به حادثه پیش آمده در یکی از سولههای در دست احداث مجتمع غنیسازی نطنز واکنش نشان داد. به گزارش ایسنا، خبرگزاری رویترز مدعی شد، آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای اعلام کرد که از گزارشات در مورد این حادثه مطلع است اما انتظار نمیرود این حادثه تأثیری روی فعالیتهای راستیآزمایی این نهاد بینالمللی داشته باشد. در این بیانیه آمده است: «ما در حال حاضر پیشبینی میکنیم که این حادثه هیچ تأثیری روی فعالیتهای راستیآزمایی پادمانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران نخواهد داشت.»
همچنین روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در گزارشی جعلی به نقل از آن چه که «یک مقام اطلاعاتی خاورمیانهای» خوانده، دروغپراکنی جدیدی در مورد آسیب دیدن یکی از سولههای در دست احداث محوطه باز سایت نطنز مطرح کرد. این روزنامه بامداد جمعه در تلاش برای انحراف افکار عمومی چنین مدعی شد؛ شواهد اولیه حاکی از آن است که این اتفاق در واقع یک خرابکاری بوده است.
نیویورکتایمز در عین روزنامه مدعی شده است: با این وجود، همچنان این احتمال به قوت خود باقی است که این موضوع نتیجه یک حادثه صنعتی بوده باشد. یک مقام اطلاعاتی خاورمیانهای که نامش نقل نمیشود، گفت که این انفجار ناشی از یک وسیله انفجاری بوده که در داخل تأسیسات کار گذاشته شده بود.
دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بینالملل نیز در مصاحبه با نیویورک تایمز، بدون اشاره به هیچ سند و مدرکی ادعا کرد که عواملی وجود دارد که نشان میدهد این مسأله به احتمال زیاد یک اقدام خرابکارانه بوده است. این ادعا در حالی مطرح میشود که سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: فعالیتهای غنیسازی این مجتمع در زیرزمین انجام میشود اما در محوطه باز هم تعداد زیادی سوله داریم که کارهای مختلفی را انجام میدهند و این سوله از سولههایی بوده که در حال تکمیل است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پایان گفته در این سوله هیچ نوعی از مواد هستهای نبوده؛ بنابر این برخلاف تبلیغات و شایعات رسانههای معاند و ضد انقلاب که بحث آلودگی را مطرح میکنند، هیچ آلودگی وجود نداشته است. مجتمع غنیسازی انرژی هستهای نطنز (FEP) اصلی ترین سایت غنیسازی اورانیوم و یکی از چند تأسیسات هستهای ایران است که تحت بازرسی و نظارت دیدهبان انرژی هستهای سازمان ملل متحد قرار دارد.