استعفای محمدرضا عارف از ریاست شورای عالی اصلاحطلبان پس از سه دوره! خبری که در عین اینکه غیرمنتظره بود اما شاید قابل پیشبینی نیز بود. او از زمانی که با حمایت رئیس دولت اصلاحات به این سمت رسید مورد انتقادات مختلفی قرار گرفته است. انتقاداتی که بیش از آنکه مهر سازنده به آن بخورد وجهه تخریبی داشت. حالا به نظر میرسد برخی مخالفان عارف به خواسته خود رسیدند، مخالفانی که در واقع باید بگوییم در عین اصلاحطلب بودن مخالف وحدت این جریان نیز بودند چرا که اگر کارنامه عارف را بررسی کنیم یکی از مهمترین خصیصههایی که در طول سالهای اخیر دیده شد تلاش او برای وحدت در میان جبهه اصلاحطلبان بوده است. انتقادات علیه عارف در حالی در تمام این سالها وجود داشت که به نظر میرسد برخی نمیدانند هدف شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان چه بود! مهمترین رسالتی که برای این شورا در نظرگرفته شده بود مشورت و هماهنگی و برنامه ریزی برای حضور اصلاحطلبان در انتخاباتهای مختلف مجلس، شورا و ریاست جمهوری است. اگر نگاهی به عملکرد شورا با ریاست عارف در این سالها داشته باشیم و معیار رسالت شورا باشد باید گفت با توجه به محدودیتهای اعمالی از سوی نهادهای نظارتی بر اصلاحطلبان باید گفت شورای عالی نمره بسیار خوبی میگیرد. انتخابات ریاست جمهوری سال 92 درحالی برگزار شد که عارف خود کاندیدای ریاست جمهوری بود و در مراحل آخر نیز حضور داشت اما به مصلحتی که در آن زمان بود و با خواست رئیس دولت اصلاحات کنار رفت تا مانع از پیروزی کاندیداهای جریانهای تندرو در انتخابات شود. در واقع در آن دوره عارف با انصراف خود شخصا اقدامی در راستای وحدت آفرینی نه تنها میان اصلاحطلبان بلکه میان این جریان با اعتدالگرایان را انجام داد. در سال 94 نیز او با حضور در ریاست شورای عالی سیاستگذاری با طرح عنوان گام دوم برای کاهش نفوذ محافظه کاران در انتخابات مجلس لیست امید را سازماندهی کرد که با توجه به اینکه بسیاری از کاندیداهای اصلاحطلبان رد صلاحیت شده بودند اما به هرحال این لیست با حداقل سرمایه موجود حداکثر
بهره وری را بدستآورد. این روال در انتخابات 96 برای انتخاب مجدد روحانی و همچنین پیروزی در شوراهای شهر کلان شهرها نیز ادامه یافت تا با جذب مشارکت حداکثری پیروزی بدست آید. تا اینجای کار یعنی برنامه ریزی و سازماندهی امور جهت پیروزی در انتخابات به عنوان مهمترین رسالت شورای عالی سیاستگذاری با حداکثربهره وری انجام شد.
به گزارش روزنو :اما اینکه حسن روحانی نتوانست به وعدههای خود عمل کند، اینکه برخی در لیست امید نمک خوردند و نمکدان شکستند، اینکه به طور کلی مجلس و دولت نتوانستند عملکردی ارائه دهند که رای دهندگان انتخابات در سالهای اخیر را اقناع کند آیا به شورای عالی سیاستگذاری و ریاست عارف مربوط است؟ پاسخ به این سوال ساده است خیر! این شورا قرار نبود در نقش مجلس یا دولت باشد و بتواند وعدههای آنها را پیگری کند چه آنکه اگر میخواست نیز قانونا نمیتوانست. بنابراین عجیب است که برخی اصلاحطلبان بعد از
انتخابات اسفند گذشته که اصولگرایان پیروز انتخابات شدند ماجرا
را به نوع مدیریت عارف ربط دادند! این درحالی است که مشارکت انتخابات که پایینترین میزان بعد از انقلاب بوده نشان میدهد موضوع عدم مدیریت عارف یا برنامه ریزی شورای عالی نبوده هرکسی و با هر برنامهای نیز از میان اصلاحطلبان برای اسفند 98 تلاش میکرد محکوم به شکست بود چرا که بدنه حامی این جریان دیگر تمایلی به بازی پشت صندوقهای رای نداشت. اصلاحطلبان چک سفید امضایی را دو دوره به حسن روحانی دادند اما روحانی در نهایت درحالی که به طور کامل با استفاده از سرمایه اجتماعی اصلاحات به پیروزی رسیده بود بعد از پیروزی راه خود را از این جریان جدا کرد و با توجه به اینکه راه رفته روحانی وضعیتی است که امروز درکشور شاهد هستیم طبیعی است که دیگر حامیان اصلاحطلبان میلی به آنها نداشته باشند. اینجا بحث برسر عارف یا هرکس دیگر نیست بلکه بحث برسر این است که کلیت اصلاحطلبان زیر سایه دولت روحانی به چالش خورد.
حالا در چنین وضعیتی بالاخره آنهایی که به دنبال انشقاق بودند تا حد زیادی با استعفای عارف به موفقیت رسیدند. حزب کارگزاران که در تمام این سالها نوک پیکان خود را علیه عارف گرفته بود به خواسته خود رسیده است. چهرههای اصلی این جریان در طول سالهای اخیر گاه حتی با رسانههای دست راستی و تندرو نیز برای استفاده از تریبون علیه عارف استفاده کردند. حزب اتحاد ملت نیز در ماههای اخیر به صف منتقدان عارف پیوسته بود و این گروه نیز به دنبال اعمال نفوذ دیدگاههای خود، عارف را به عنوان چهرهای که به دنبال وحدت و میانه روی
میان گروههای اصلاحطلب بود به عنوان یک چالش میدانستند و
به دنبال فرصتی برای عبور از او. حالا اما استعفای عارف در واقع بعد از عملکرد ذکر شده نشان از این دارد که اگر کسی بهتر میتواند این گوی و این میدان!
> واکنشهای متفاوت
واکنشها به استعفای عارف نیز در نخستین روزهای اعلام این خبر بسیار بوده است. اولین موضوع مطرح شده از سوی یک فعال رسانهای نزدیک به عارف است که گفته عارف در اسفند ماه و حتی پیش از استعفای موسوی لاری که نائب رئیس شورا بود، این استعفا را اعلام کرده است. وی، در خصوص استعفای محمدرضا عارف و اینکه چرا تاکنون در این باره خبری منتشر نشده بود؟ به برنا گفت: در اسفند ماه سال گذشته، عارف نامهای را خطاب به داود محمدی، دبیرکل انجمن اسلامی معلمان، نوشت و از سمَت خود در شورای عالی سیاستگذاری کنارهگیری کرد. این موضوع به اسفندماه بازمیگردد. او در پاسخ به این سوال که چرا استعفای عارف با تاخیر، رسانهای شده است؟ نیز افزود: محمدی قرار بود در اولین جلسه شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، این موضوع را مطرح کند. چون اساس تشکیل شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، شورای هماهنگی جبهه اصلاحات بود. این فعال رسانهای ادامه داد: در واقع شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، پیشنهاد داد شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان تشکیل شود و اکثریت احزاب تشکیلدهنده آن نیز عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحطلبان بودند. به همین دلیل قرار بر این بود که محمدی، دبیرکل انجمن اسلامی معلمان، این موضوع را در اولین جلسه شورای هماهنگی جبهه اصلاحطلبان مطرح کند که گویا این موضوع را به صورت شفاف و روشن مطرح نکرد. دبیرکل جامعه اسلامی معلمان و نماینده پیشین مجلس، در پاسخ به علت تاخیر در اعلام استعفای محمدرضا
عارف، رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، گفت: به هر حال جلسات شورای هماهنگی تشکیل میشود. استعفای عارف، مسئلهای بوده
که ما به نتیجه قطعی با او نرسیدیم. مسائلی که در حال مطرح شدن است یک خبر غیر موثق توسط آقایی است که مطرح میکند. از این رو اگر قرار باشد من چیزی را بیان کنم رسما بیان میکنم. یعنی وقتی سخنی را نمیگویم یعنی به نتیجهای نرسیدیم که بخواهیم آن را به همه اعلام کنیم. ممکن است چند نفر با هم نشسته و گفتوگو کرده باشیم اما به نتیجهای برای عنوان نرسیده باشیم. اینکه یک نفر چیزی به ذهنش رسیده و مطرح کرده، نمیتوان آن را ملاک قرار داد. نکته مهم این است که باید از عارف پرسید. او افزود: در واقع اینها چیزی نبوده که مطرح شود. به عنوان مثال با چند نفر، استعفای موسوی لاری مطرح شد و او هم توضیح داد. در این باره هم اگر قرار بر توضیحی باشد شخصِ عارف مطرح میکند. بنابراین معتقدم باید کمی صبر کرد تا این مسئله روشنتر شود و اگر ضرورت داشت یا من چیزی را مطرح میکنم یا شخص عارف مطرح میکند. بنابراین مسئله قطعی نیست که بتوان آن را مطرح کرد. او دراین باره که به هر حال همه رسانهها براساس گفتههای شما به یک رسانه، متوجه این خبر شدهاند، تصریح کرد: اصلا درباره این موضوع با من صحبتی نشده است. در واقع آن چیزی که بیان شد آن چیزی نبود که مطرح کردند. داود محمدی با بیان اینکه با عارف دوست بوده و صمیمی هستیم و در عین حال ارتباط سیاسی نیز داریم و گفتوگو میکنیم، تاکید کرد: عارف هم گاهی اوقات از شرایطی که به وجود آمده ابراز نارضایتی میکرد. به هر حال ما در شورای سیاستگذاری بحثهایی داشتیم و پس از آن هم در اواخر یک دوگانگی به وجود آمد و همان زمان یک سری اختلافات رخ داد. عارف از شرایط موجود ناراضی بود. حالا ما با هم صحبت میکنیم و او ابراز نارضایتی میکند نباید تعبیر شود به استعفا! این نماینده پیشین مجلس، رایزنی با عارف برای منصرف کردن وی از استعفا به عنوان دلیل تاخیر در اعلام کردن آن را تایید کرد و گفت: در چند روز آینده با عارف گفتوگوهایی خواهیم داشت و در این باره، تصمیم میگیریم. او افزود: اگر قرار بوده عارف به من نامه استعفا را بدهد، من باید بپذیرم این کار برعهده من است. در اسفندماه، عارف نامهای به بنده در خصوص استعفا نداد. نکاتی که گفتم واقعیتها بود. به هر حال در حوزه مسائل سیاسی، اختلافاتی وجود دارد. شرایط خاصی در کشور حاکم است و هدف ما ایجاد آرامش در این فضا است، هرچیز قطعی را اعلام میکنیم. او به رسانه منتشرکننده خبر استعفای
عارف اشاره کرد و افزود: خبری که آن رسانه درباره گفتههای بنده منتشر کرده مبتنی بر واقعیتها نبود بلکه شخصی بوده است. احتمالا هفته آینده در این باره صحبتهایی داشته باشیم و اگر ضرورت ایجاب کند مطالب را منتشر میکنیم. او در پایان تاکید کرد: رایزنیها با عارف ادامه دارد. عارف از وضعیت موجود راضی نیست و از اتفاقاتی که رخ داده رضایت ندارد. از استعفای موسوی لاری راضی نیست. او شخصیتی سیاسی و دارای جایگاهی است. از این رو نه عارف به دنبال این است که از صحنه بیرون برود و نه به دنبال این است که فضای اصلاحطلبی را رها کند، نه او مایل است نه ما و این گفتوگوها ادامه پیدا خواهد کرد.
> مشکوک است
از سوی دیگر علی صوفی، از اعضای شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان درباره خبر استعفای عارف گفت: «در جریان استعفای آقای موسویلاری هم ما از طریق فضای مجازی و رسانهها مطلع شدیم. اکنون هم بحث استعفای آقای عارف در شورای عالی مطرح نشده است و صرفا رسانهها آن را منتشر کردند. نکته دیگر اینکه گفته میشود آقای عارف استعفایش را به آقای داود محمدی که او هم تنها یکی از اعضای شورای عالی سیاستگذاری است، داده است که این اقدام کاری غیرمتعارف است و معلوم نیست که چرا آقای محمدی در جریان استعفای دکتر عارف بوده اما دیگر اعضا خبر نداشتهاند. همه این مسائل موضوع استعفای دکتر عارف را مشکوک میکند و طبیعی به نظر نمیآید و بهنظر میرسد که بهنوعی دوستان میخواهند بدون هیچگونه هزینهای ابتکار عمل را در دست بگیرند».
او ادامه داد: «آنچیزی که رخ داده در هیچجا شنیده نشده بود و اگر اسفندماه استعفا داده، یعنی قبل از آقای موسویلاری استعفا داده است که این کاملا عجیب و به دور از منطق است. آقای محمدی هم دو هفته پیش گفتوگویی انجام داد و گفت که شورای عالی سیاستگذاری منحل شده و تعطیل است که سخن او کاملا کذب بود و در جلسه شورای هماهنگی اصلاحطلبان هم بسیاری از شخصیتهای اصلاحطلب به او انتقاد کردند که این چه گفتوگویی است که انجام دادهای؟ در عین حال وقتی او چنین ادعایی را مطرح میکند که شورای عالی منحل شده اگر استعفای عارف به او داده شده بود، تردید نکنید که خبر استعفای عارف را اعلام میکرد زیرا او که از انحلال شورا سخن میگوید اگر خبر استعفای آقای عارف را در اختیار داشت حتما میگفت که نگفت. یعنی اگر استعفایی در کار باشد، حتما به همین روزهای اخیر مربوط است نه چهار ماه پیش. در کنار همه اینها اصلا مسئولیت آقای محمدی چیست که استعفا به او داده شود؟»
«محمود صادقی» رئیس کارگروه پایش شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان ضمن اظهار بیاطلاعی از خبر استعفای عارف، گفت: من هم مثل شما از رسانهها باخبر شدم و هیچ اطلاعی ندارم. وی درباره مطرح شدن استعفای عارف در شورای عالی سیاستگذاری تصریح کرد: تا جایی که من اطلاع دارم موضوع استعفای آقای عارف در شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان مطرح نشده است. آذر منصوری، عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان و فعال سیاسی اصلاحطلب، درباره خبر استعفاء محمدرضا عارف رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان گفت: از علت و زمان استعفای آقای عارف بیاطلاعم، اما حرکتهای جمعی اصلاحطلبان مبتنی بر اراده آزاد و آگاهانه افراد و گروههای اصلاحطلب است. قائم مقام حزب اتحاد ملت خاطر نشانکرد: بنابراین تصمیم ریاست شورای عالی محترم است؛ طبعا اصلاحطلبان در آینده درخصوص نحوه ادامه کار و ساختار و اهداف و راهبردهای شورای عالی تصمیم خواهند گرفت.
واکنشی که به نظر میرسد باید آن را خرسندی حزب اتحاد ملت از استعفای عارف دانست! همچنین، شهاب الدین طباطبایی، سخنگوی حزب اصلاحطلب ندای ایرانیان، ضمن تایید خبر استعفای محمدرضا عارف از ریاست شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان گفت: عارف از مدتها پیش و در اسفندماه ۹۸ از ریاست این مجموعه استعفا داده اما این موضوع تا امروز رسانهای نشد. وی در پاسخ به این سوال که آیا عدم برگزاری جلسات این شورا به معنای انحلال آن است، گفت: اعلام پایان ماموریت یک تشکیلات مدلهای متفاوتی دارد و معتقدم اصلاحطلبان به تشکیل پارلمان اصلاحات نزدیک میشوند.
پارلمان اصلاحات طرحی است که مخالفان شورا و عارف در سالهای اخیر بارها مطرح کردند اما این طرح در عمل چیزی جز فرضیه پردازی نبوده است! علاوه بر این دبیرکل حزب اراده ملت نیز درباره استعفای عارف گفته: شورای هماهنگی جبهه اصلاحات نهاد بالادستی شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان است و فردا درباره استمرار فعالیت شورای عالی تصمیمگیری میکنیم.
ارزیابی واکنشها نشان میدهد برخی به دنبال این هستند که پایان عارف را به عنوان آغاز نفوذ خود در جریان اصلاحطلبان بدانند.