انگلیس خسارت میخواهد و البته ایران ناچار به پرداخت است، زیرا مغایر با تعهداتش در کنوانسیونهای بینالمللی رفتار کرده است. این طلب خسارت، ناشی از حمله برخی گروههای خودسر به سفارت انگلستان در سال 1390 است که ایران میبایست آن را از اموال عمومی کشور جبران کند؛ خسارتی که البته جدای از آسیبهای سیاسی بر اثر این رخداد، بر کشور تحمیل شده است. روز هشتم آذرماه 1390، در حمله گروهی خودسر به سفارت انگلستان، خسارتهای زیادی به بخشهایی از باغ سفارت وارد شد و همچنین شش اثر هنری موجود در این سفر مورد تخریب و آسیب قرار گرفت. پیش از این دیلی تلگراف به نقل از مقامهای دولت بریتانیا گزارش داده بود که دولت این کشور لیستی از داراییهای آسیبدیدهاش در جریان حمله به سفارت آن کشور در تهران در سال 90 منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، این اموال شامل فرش، مبلمان، جواهرات، اشیای قیمتی، دستگاههای الکترونیک، چندین خودرو و نیز تابلوهای نقاشی نفیس بوده است. گفته میشود در این حمله، شش اثر نقاشی با ارزش در سفارت انگلستان با اشیایی تیز، پاره شدهاند که در مجموع چهار مورد از آنها ترمیم شده و آسیبها به دو مورد در حدی بوده است که قابلیت ترمیم وجود نداشته است. این روزها اما خبرها از این حکایت دارند که تهران باید غرامتی حدود 3/1 میلیون پوند و به عبارتی معادل ۲۷ میلیارد تومان، در این خصوص به لندن پرداخت کند.
به گزارش روز نو :محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در واکنش به خبرهایی درباره پرداخت غرامت به انگلیس گفت:«برای پرداخت غرامت در موضوع سفارتخانه انگلیس، طرفین باید مذاکره کنند و هنوز هیچ اقدامی در این ارتباط صورت نگرفته است.» به گزارش همشهری آنلاین، محمدجواد ظریف هفته گذشته در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در این مورد، گفت:«مقرراتی در حوزه بینالملل وجود دارد و دولت ایران هم اعلام کرده که حفظ و حراست از سفارتخانههای خارجی در ایران تعهد دولت جمهوری اسلامی ایران است و همه مقامات کشور نیز بر این نکته تاکید کردهاند.»
در همین مورد، احمد مازنی عضو فراکسیون امید، هفته گذشته و در تذکری در جلسه علنی مجلس اظهار داشته است:«آذرماه سال ۱۳۹۰ افراد خودسر سفارت بریتانیا در تهران را تسخیر کردند و چند اثر هنری را که جزو اموال دولت انگلیس بود تخریب کردند.»
او ادامه داده است:«اخیرا در خبرها آمده که این آثار پس از ترمیم به سفارت بریتانیا در تهران برگشت داده شده و مبلغ یک میلیون و ۳۰۰ هزار پوند معادل ۲۷ میلیارد تومان هزینه خودسری این عوامل، از جیب ملت پرداخت شده است.» این نماینده مجلس خطاب به ظریف گفت:«ضمن احترام به شخصیت و توانمندی شما و قدردانی از تلاشهای شما در عرصه دیپلماسی و ضمن اینکه ملت ایران خاطره خوشی از انگلیس ندارند انتظارمان این است که در این باره روشنگری کنید. آیا این موضوع صحت دارد؟ اگر صحیح است پاسخ دهید که از چه منطقی برخوردار است؟»
حشمتالله فلاحتپیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز با اشاره به اینکه ایران تمامی کنوانسیونهای مرتبط با حقوق بینالملل از جمله وین و ژنو را پذیرفته است، اظهار داشت:«با توجه به این موضوع، اگر در کشورمان به هر سفارتی که وجود دارد، آسیبهایی وارد شود، این خسارات را باید مسببین این موضوع پرداخت کنند.»
او اضافه کرد:«اگر دولت بخواهد از جیب ملت چنین خساراتی را پرداخت کند، این امر نشان از بیکفایتی دولت است، چرا که در مورد حمله به سفارت عربستان و انگلستان، دادستان به عنوان مدعیالعموم وارد شد، اما بعد از گذشت نزدیک به ۹ سال، مسببین این حوادث محاکمه نشدند، این درحالی است که چنین گروههایی از قدرت بسیار زیادی در کشور برخوردارند و همچنین به منابع مالی عظیمی نیز دسترسی دارند، بنابراین آنها باید خودشان این خسارت ۲۷ میلیارد تومانی را پرداخت کنند.»
فلاحتپیشه با تاکید بر اینکه اگر این خسارات از جیب مردم پرداخت شود، شما مطمئن باشید، در ادامه نیز شاهد به وجود آمدن چنین حوادثی خواهیم بود، گفت:«قدر مسلم باید این قدرت در کشور وجود داشته باشد تا با چنین عناصر و گروههای خودسری که به منافع ملی کشور آسیب وارد میکنند، برخورد شود، در غیر این صورت، تبعات و خسارات ناشی از اقدام این گروهها را دولت باید از بیتالمال و به بیانی از جیب مردم پرداخت کند، آنهم در شرایطی که تحریمهای ظالمانه وجود دارد و هم اینکه دولت با کسری بودجه شدیدی روبهرو است.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بیان داشت:«بالاخره روزی روابط ما با عربستان دوباره برقرار خواهد شد، همانگونه که بعد از بالارفتن از سفارت انگلیس، ارتباط دیپلماتیک با این کشور اروپایی مجددا برقرار شود، اما نکته مهم آن است که باید خسارات ناشی از این رفتارهای افراط گرایانه را که چیزی جز ضرر زدن به منافع ملی کشورمان را ندارد، همین گروههای خودسر پرداخت کنند تا این امر برایشان درس عبرتی شود، در غیر این صورت ما بازهم شاهد چنین حرکتهایی به بهانههای مختلف خواهیم بود.»
او اضافه کرد:«باید با این نوع از اقدامات برخورد شود تا در آینده دیگر شاهد چنین مسائلی نباشیم، زیرا این قبیل کارها در نهایت جز ضرر و آسیب رساندن به منافع ملی، عایدی دیگر ندارد، بنابراین میبایست در مسیر قانون گام برداشت، زیرا که در این موضوع قانون دو معنا به همراه دارد، اول اینکه نقش پیشگیری دارد و دوم هم اینکه باید پرداخت خسارات انجام شود.»
حسن بهشتیپور کارشناس حقوق بینالمللی نیز با اشاره به اینکه بر اساس قوانینی که ایران پذیرفته، اگر میخواهیم با دنیا ارتباط داشته باشیم، باید این خسارت و نظایر آن پرداخت شود، گفت:«بر طبق کنوانسیونهای بینالمللی از جمله ژنو و وین که کشورمان نیز آنها را امضا کرده، مسئولیت حفاظت از سفارتخانهها به عهده دولت و حاکمیت آن کشور است و اگر آسیبی وارد شود، قطعا باید این خسارت پرداخت شود، چطور ما انتطار داریم به طور مثال در لندن از سفارت ایران محافظت شود، در مقابل از ما هم چنین توقعی کشورهای دیگر نیز دارند.»
او افزود:«پرداخت این خسارت هنوز مورد قبول ایران واقع نشده و تنها انگلیس چنین مبلغی را درخواست کرده، اما در این باره همچنان مذاکرات ادامه دارد، از سوی دیگر اینکه خسارت را مسببین این حادثه پرداخت کنند، مرتبط با حوزه حقوق خصوصی است و در این باره باید قوه قضائیه تصمیم بگیرد که بانیان این حادثه خسارت آن را پرداخت کنند.»
بهشتیپور اظهار داشت:«اما به نظر میرسد با توجه به وضعیتی که وجود دارد، این گروههای خودسر از عهده پرداخت این غرامت ۱.۳ میلیون پوندی بر نخواهند آمد و در نهایت این دولت است که باید چنین رقمی را از جیب مردم پرداخت کند، این در حالی است که دولت و نیروهای انتظامی نیز با توجه به وظایف حاکمیتی که دارند، باید در چنین مواقعی بتوانند گروههای معترض را کنترل کنند، تا دیگر شاهد بروز این حوادث نباشیم.»
این کارشناس حقوق بینالملل با تاکید بر اینکه متاسفانه حمله به سفارتخانه کشورهای دیگر، از منظر بینالملل برای کشورمان تبعات بسیار گستردهای دارد، بیان کرد:«علاوه بر خسارات مادی که در این رابطه ایران متحمل میشود، از نظر آسیب رساندن به وجهه کشورمان در سطح جهان نیز این امر بسیار مخاطرهآمیز است، در آن ایام به سفارت عربستان نیز حمله شد، این اقدام در نهایت باعث شد روابط دیپلماتیک بین دو کشور قطع شود، بنابراین باید با چنین حرکتهایی برخورد شود.»
او یادآور شد که اگر قوه قضائیه با چنین گروههایی برخورد قاطع نکند، بازهم در ادامه این احتمال وجود دارد که از دیوار سفارت کشورهای دیگر نیز بالا روند، درحالی که این اقدام به معنای تجاوز به خاک یک کشور است و به هیچ عنوان دیگر نباید شاهد چنین حرکتهای خودسرانهای باشیم که چیزی جز آسیب رساندن به منافع ملی کشورمان ندارد.