حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل‌میبدی، اسـتاد حـوزه و دانشگاه :
مـداحان به منافـع خـود می‌اندیشند؛ نه به دین و فرهنگ
روزنو :چرا بزرگان کشور، متولیان فرهنگ و علمای قم در برابر رفتار مداحان ساکت هستند؟
اشاره: جنجال‌آفرینی مداحان در ایران گویا پایانی ندارد زیرا هربار شاهد اتفاقی از سوی این قشر هستیم. هنوز به نیمه ماه مبارک رمضان نرسیده‌ایم که چند جنجال به نام این قشر رقم خورده است. باوجود آن‌که کرونا همچنان بر سر کشور سایه انداخته و رهبر انقلاب هم همه را به تبعیت از تصمیمات ستاد مقابله با کرونا توصیه کرده اند، منصور ارضی، از مداحان قدیمی تهران بدون توجه به اطلاعیه‌های وزارت بهداشت، جلسات دعاخوانی شبانه‌اش در ماه رمضان را در مسجد ارگ برپا کرد و همچنان اصرار بر کشاندن مردم به هیئتش داشت تا اینکه با مداخله نیروی انتظامی مجبور به تعطیلی مراسم شد. این در حالی بود که خواهر و شوهرخواهر او به دلیل کرونا به تازگی جان خود را از دست داده‌اند. اما نقل یک حکایت توسط محمود کریمی، دیگر مداح مشهور که تلویزیون هر شب مناجات خوانی او در حرم امام رضا را به صورت زنده از مشهد پخش می‌کند، باعث اعتراض مردم و برخی روحانیون شده است؛ کریمی که برخلاف بسیاری از عالمان بزرگ دینی، آنتن زنده تلویزیون در اختیارش قرارگرفته است، ماجرای فرد قمارباز و شرابخواری را تعریف کرده که بعد از اتفاقاتی، هدایت می‌شود اما در شرح این داستان تعریض‌های ناشایستی به معصومین داشته و همین موجب اعتراض فراوان شده است. اگرچه کریمی دو شب بعد سعی کرد موضوع را با توضیح و توجیه، رفع‌ورجوع کند؛ اما زیر بار اشتباهش نرفت و موضوع را ناشی از متوجه نشدن منتقدان دانست. سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد در توییتی به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: «دو چیز ناگوار است: توجیه ناموجه خطا، تبعیض در برخورد با خطا؛ این دو وجدان عمومی را رنج می‌دهد.» حجت‌الاسلام محسن غرویان، استاد حوزه و دانشگاه هم روز گذشته در سرمقاله روزنامه ستاره صبح تاکید کرد: «جعل احادیث و نسبت دادن برخی مطالب سخیف به معصومین، به‌هیچ‌عنوان مورد تأیید علما، عقلا و بزرگان دین نبوده و نیست؛ زیرا این‌گونه اقدامات می‌تواند آسیب جدی به مجموعه اعتقادات و هندسه معرفت دینی جامعه بزند.» حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، استاد دانشگاه مفید و از روحانیون نواندیش دینی در گفت‌وگو با ستاره صبح می‌گوید: از این که یک مداح از روی بی‌سوادی حرفی زده، متعجب نیستم؛ بلکه از سکوت بزرگان کشور، متولیان فرهنگ و علمای قم در برابر چنین حرکتی در شگفتم. مشروح گفت‌وگوی مصطفا صباغ، روزنامه‌نگار با این استاد حوزه و دانشگاه را در ادامه می‌خوانید.
چرا بزرگان کشور، متولیان فرهنگ و علمای قم در برابر رفتار مداحان ساکت هستند؟
اشاره: جنجال‌آفرینی مداحان در ایران گویا پایانی ندارد زیرا هربار شاهد اتفاقی از سوی این قشر هستیم. هنوز به نیمه ماه مبارک رمضان نرسیده‌ایم که چند جنجال به نام این قشر رقم خورده است. باوجود آن‌که کرونا همچنان بر سر کشور سایه انداخته و رهبر انقلاب هم همه را به تبعیت از تصمیمات ستاد مقابله با کرونا توصیه کرده اند، منصور ارضی، از مداحان قدیمی تهران بدون توجه به اطلاعیه‌های وزارت بهداشت، جلسات دعاخوانی شبانه‌اش در ماه رمضان را در مسجد ارگ برپا کرد و همچنان اصرار بر کشاندن مردم به هیئتش داشت تا اینکه با مداخله نیروی انتظامی مجبور به تعطیلی مراسم شد. این در حالی بود که خواهر و شوهرخواهر او به دلیل کرونا به تازگی جان خود را از دست داده‌اند. اما نقل یک حکایت توسط محمود کریمی، دیگر مداح مشهور که تلویزیون هر شب مناجات خوانی او در حرم امام رضا را به صورت زنده از مشهد پخش می‌کند، باعث اعتراض مردم و برخی روحانیون شده است؛ کریمی که برخلاف بسیاری از عالمان بزرگ دینی، آنتن زنده تلویزیون در اختیارش قرارگرفته است، ماجرای فرد قمارباز و شرابخواری را تعریف کرده که بعد از اتفاقاتی، هدایت می‌شود اما در شرح این داستان تعریض‌های ناشایستی به معصومین داشته و همین موجب اعتراض فراوان شده است. اگرچه کریمی دو شب بعد سعی کرد موضوع را با توضیح و توجیه، رفع‌ورجوع کند؛ اما زیر بار اشتباهش نرفت و موضوع را ناشی از متوجه نشدن منتقدان دانست. سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد در توییتی به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: «دو چیز ناگوار است: توجیه ناموجه خطا، تبعیض در برخورد با خطا؛ این دو وجدان عمومی را رنج می‌دهد.» حجت‌الاسلام محسن غرویان، استاد حوزه و دانشگاه هم روز گذشته در سرمقاله روزنامه ستاره صبح تاکید کرد: «جعل احادیث و نسبت دادن برخی مطالب سخیف به معصومین، به‌هیچ‌عنوان مورد تأیید علما، عقلا و بزرگان دین نبوده و نیست؛ زیرا این‌گونه اقدامات می‌تواند آسیب جدی به مجموعه اعتقادات و هندسه معرفت دینی جامعه بزند.» حجت‌الاسلام محمدتقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، استاد دانشگاه مفید و از روحانیون نواندیش دینی در گفت‌وگو با ستاره صبح می‌گوید: از این که یک مداح از روی بی‌سوادی حرفی زده، متعجب نیستم؛ بلکه از سکوت بزرگان کشور، متولیان فرهنگ و علمای قم در برابر چنین حرکتی در شگفتم. مشروح گفت‌وگوی مصطفا صباغ، روزنامه‌نگار با این استاد حوزه و دانشگاه را در ادامه می‌خوانید.
به گزارش روز نو : رشد جریان فکری برخی مداحان نه‌فقط برای کشور، بلکه برای دین خطرناک است کسانی که به خاطر ورود بدون اشکال زنان به ورزشگاه‌ها فریادشان بلند بود، چرا در مقابل بدعت‌گذاری در دین و طرح مطالب جعلی ساکت‌اند؟ اگر جامعه‌ای گرفتار جهالت و خرافات شود، جامعه‌ای بیمار و بدخیم خواهد بود وزارت ارشاد باید در مقابل جریان انحراف از دین بایستد
آنچه اخیرا توسط یکی از مداحان در تلویزیون مطرح‌شده و مطالبی غیرمعتبر در حوزه دین و اعتقادات مردم بیان‌شده، مسبوق به سابقه است؛ به نظر شما چرا شاهد تکرار چنین مسئله‌ای آن‌هم در رسانه به اصطلاح «ملی» هستیم؟
فضای مداحی در کشور طی سال های اخیر رشد زیادی کرده است و مداحانی که گاهی با اعتقاد و دین مردم بازی می کنند، جز منافع خود به چیز دیگری نمی‌اندیشند. من در شگفت نیستم که یک مداح آمده و از روی بی سوادی حرفی زده و رفته است؛ بلکه در شگفتم که چرا بزرگان این کشور و متولیان فرهنگ و علمای قم در برابر چنین حرکتی ساکت هستند؟ بحث بر سر رشد این جریان است که نه‌فقط برای کشور، بلکه برای دین بسیار خطرناک است. متاسفانه این قشر نه اسلام را می‌شناسند، و نه منافع کشور را؛ با چنین شرایطی می‌خواهند در حوزه دین و سیاست و معرفت وارد شوند. مداحان با نقل جعلیات و احادیث و با مطالبی بی‌پایه و اساس همواره در صدد تحریک احساسات مردم هستند تا از این راه منافع خود را تامین کنند. من عقیده دارم باید در برابر این بدعت‌ها ایستادگی کرد. البته عملکرد برخی رسانه ها در این مورد خوب بوده، ولی بزرگان باید در مقابل این مسائل ایستادگی کنند. کسانی که به خاطر ورود زنان به ورزشگاه‌ها فریادشان بلند بود و یا به دوچرخه‌سواری زنان اعتراض می‌کنند، که البته هیچ کدام از این دو اشکال شرعی ندارند، چرا در موارد این‌چنینی و در مسائلی که بدعت و دروغ بستن به دین و مطرح کردن جعلیات است ساکت هستند و فریاد «وا اسلاما»ی آن‌ها شنیده نمی‌شود. مگر نه اینکه یک حدیث دروغ در ماه رمضان می‌تواند روزه را باطل کند؟ چرا در چنین ایامی دروغ و خرافه و جعلیات از تلویزیون ملی کشور پخش می‌شود؟ در این مرحله بزرگان باید احساس مسئولیت داشته باشند و نهی از منکر کنند. من به خاطر رشد این جریان احساس خطر می‌کنم.
در سال های گذشته شاهد تغییرات چشمگیری در شکل برگزاری جلسات و مناسک مذهبی بودیم و برای مثال مراسمی مانند تعزیه‌خوانی که در فرهنگ غنی ما جا داشت جای خود را به مداحی‌هایی داده که حالتی از طرب و شورانگیزی دارد؛ به نظر شما این تغییر چقدر به فرهنگ جامعه ما آسیب‌زده است؟
قطعا فرهنگ آسیب‌دیده است؛ فرهنگ دینی امروز جامعه ما نه ایرانی و نه اسلامی و نه حتی غربی است و مشخص نیست این چه نوع فرهنگی است؛ شاید باید گفت این فرهنگ مداحی است. باید متاسف باشیم که چرا صداوسیمای کشور در این دام افتاده و چه جریانی صداوسیما را در این مسیر اداره و هدایت می‌کند که خرافات و چنین حرکاتی از تلویزیون منتشر می‌شود. متاسفانه بسیاری از رسانه های معاند دین و اسلام این برنامه‌های صداوسیما را به عنوان نمونه بازپخش می‌کنند و به تمسخر می‌پردازند. چرا آقایان به این نکته توجه نمی‌کنند؟ ما این موارد را ناشی از جهل نمی‌دانیم؛ آیا در پشت پرده دست مافیایی در کار است تا در زمانی که ذهن من و شما مشغول این ماجراها است منافع خود را تامین کنند؟ باید به این مساله دقت کنیم و متوجه باشیم که در چنین ماجراهایی از آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی اصلی غافل نشویم. وقتی جامعه‌ای گرفتار جهالت مذهبی شود، آن جامعه بیمار و بدخیم خواهد بود و هیچ چیز در چنین جامعه‌ای سر جای خود قرار نخواهد داشت. چنین اجتماعی درون بیماری‌ها و آسیب‌های اجتماعی غوطه‌ور است.
با توجه به اشاره‌ای که به موضوع «عقلانیت» داشتید، به نظر شما، مردم، رسانه ها و علاقمندان به دین و شریعت در مقابل چنین جریانی چه وظیفه و مسئولیتی دارند؟
متاسفانه عامه مردم نمی توانند درست و غلط بودن این مسائل را به طور کامل تشخیص بدهند؛ چراکه ذهنیت مذهبی مردم توسط تعالیم صداوسیما ساخته می‌شود. در این شرایط خواص باید راهی در مقابل این جریان پیدا کنند تا رشد این جریان متوقف شود. وزارت ارشاد با بودجه کلانی که در اختیار دارد، وظایفی جز سانسور کتاب و جلوگیری از برگزاری برنامه‌های فرهنگی مانند کنسرت ها را بر عهده دارد. چرا وزارت ارشاد در مقابل این برنامه‌های مضر حرکتی نمی‌کند و جلوگیری نمی‌کند؟ نهایت کاری که از عهده من و امثال من برمی‌آید این است که مصاحبه‌ای کنم و بگویم اسلامی که ما خوانده‌ایم این نیست؛ عامه مردم نیز به دنبال نان شب خود هستند و مقابله با این جریان ها کاری در حیطه خواص است. باید متولیان فرهنگی کشور را بعد از سال ها از خواب غفلت بیدار کنیم. در این زمینه رسالت رسانه های مستقل بسیار سنگین است، چون امکان دارد این کار به جاهایی سخت‌تر و باریک‌تر بکشد.
