ماه ها از شیوع ویروس کرونا در جهان می گذرد. دانشمندان در حال کار برای یافتن نکات تازه درباره این ویروس هستند. اکنون از یافته های آنان چه می دانیم و آیا این حجم از داده ها و یافته ها برای مقابله با کرونا کافی هستند؟

روزنامه "گاردین" با اشاره به کرونا می‌نویسد: "این ویروس به ویروس تنفسی خاورمیانه‌ای مرس و ویروس تنفسی حاد سارس شباهت دارد. با این حال، تاثیر آن شدیدتر از دو ویروس ذکر شده بوده است. تنها ظرف مدت چند ماه چندین هزار نفر بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده اند و شیوع آن کماکان ادامه دارد. دانشمندان دریافته‌اند که سطح بیرونی این ویروس لیپیدی است و با آب و صابون تخریب می‌شود".

به گزارش روز نو ؛ این روزنامه در ادامه به یافته‌های در دسترسی که اکنون درباره ویروس کرونا موجود هستند پرداخته است:

پنج ماه پس از شیوع کرونا؛ دانشمندان درباره این ویروس چه می‌دانند؟

این ویروس از کجا آمده و چگونه اولین فرد انسانی را آلوده کرده است؟

به نظر می‌رسد ریشه این ویروس از خفاش باشد که واکنش شدید ایمنی نسبت به آن از خود نشان داده است. زمانی که در چین خفاش‌ها در کنار دیگر پستانداران قرار گرفته‌اند به دلیل فقدان واکنش سریع سیستم ایمنی، ویروس در میزبان‌های جدید منتشر شده است. به نظر می‌رسد ویروس از طریق جانوری واسط شاید مورچه‌خوار به انسان منتق شده باشد.

این ویروس احتمالا از طریق خفاش به حیوانی دیگر و سپس از طریق عرضه حیوانات در بازار به انسان انتقال یافته است. اولین فرد ویروس را از حیوانی در حیات وحش گرفته و سپس به سایرین انتقال داده است. این موضوع زمانی روی داده که ویروس از طریق ذرات ریز مایع در سرفه یا عطسه فرد ناقل وجود داشته است.

این ویروس چگونه انتشار می‌یابد و چگونه بر روی انسان تاثیر می‌گذارد؟

بخش‌های حامل ویروس از طریق استنشاق وارد بدن شده و در ارتباط با سلول‌های حنجره و گلو قرار می‌گیرند. این ویروس بر روی سطح گیرنده سلول‌ها قرار می‌گیرد و "آر ان ای" آن با سلول‌ها تماس پیدا می‌کند. پس از آن است که ویروس تکثیر پیدا می‌کند و بدن را فرا می‌گیرد. آنتی‌بادی‌های تولیدشده توسط سیستم ایمنی بدن ویروس را هدف قرار می‌دهند. با این حال، عفونت این ویروس خفیف است و به نوعی با چنین مخفی‌کاری‌ای این ویروس موفق می‌شود. به همین خاطر است که بسیاری متوجه نمی‌شوند که آلوده شده‌اند و به سر کار و خرید می‌روند و سایرین را نیز آلوده می‌کنند.

چرا این ویروس برخی اوقات سبب مرگ افراد می‌شود؟

این ویروس می‌تواند باعث مرگ افراد شود به خصوص اگر دستگاه تنفسی فرد را به شدت آلوده ساخته و ریه‌ها دچار عفونت شوند. در آن صورت، سلول‌های پذیرنده در ریه تخریب می‌شوند و ریه‌ها به درمان نیاز خواهند داشت. ادامه این وضعیت و فعالیت بیشتر سیستم ایمنی باعث التهاب می‌شود. این وضعیت می‌تواند به "طوفان سیتوکین" بیانجامد.

هنگامی‌که بدن اولین بار با ویروس یا باکتری مواجه می‌شود سیستم ایمنی فعالیت خود را افزایش می‌دهد و مبارزه با مهاجم را شروع می‌کند. سربازان پیاده این نبرد مولکول‌هایی هستند که سیتوکین نام دارند و برای سازمان‌دهی پاسخی در برابر عفونت، آبشاری از سیگنال‌ها را به‌سوی سلول‌ها روانه می‌کنند. معمولا هر چه این پاسخ ایمنی قوی‌تر باشد احتمال غلبه بر عفونت بیشتر است. دلیل آسیب‌پذیری کم‌تر کودکان و جوان‌تر‌ها در برابر ویروس کرونا تا حدی به همین خاطر است. وقتی دشمن شکست بخورد فعالیت سیستم ایمنی به طور طبیعی به حالت قبل باز می‌گردد.

در برخی موارد، اما در ۱۵ درصد افرادی که با هرگونه عفونت جدی مبارزه می‌کنند سیستم ایمنی تا مدتی طولانی پس از این که ویروس دیگر تهدیدی برای بدن نیست همچنان به حالت برافروخته باقی می‌ماند. در این وضعیت، سیستم ایمنی کماکان به آزاد کردن سیتوکین‌ها ادامه می‌دهد و بدن را در حالت هشداری کامل و طاقت‌فرسا قرار می‌دهد. این سیتوکین‌ها در تلاش اشتباه خود برای ایمن نگه داشتن بدن، به اعضای مختلفی ازجمله ریه‌ها و کبد حمله می‌کنند و ممکن است درنهایت موجب مرگ فرد شوند. در این افراد، این پاسخ بدن خود آن‌ها است نه ویروس که در نهایت موجب آسیب می‌شود.

برخی گمانه‌زنی‌ها نشان می‌دهند طوفان سیتوکین بدین خاطر در بعضی افراد روی می‌دهد که گیرنده‌های آسیب‌پذیرتری در برابر حمله ویروس کرونا در مقایسه با سایرین دارند.

آیا ما پس از عفونت در ادامه زندگی در برابر ویروس مصونیت پیدا می‌کنیم؟

پزشکان وضعیت بیماران بهبودیافته از کرونا را بررسی کرده‌اند و به وجود سطوح بالای آنتی بادی در خون آنان پی برده‌اند. این آنتی‌بادی‌ها توسط سیستم ایمنی تولید شده و با ایجاد پوششی بر روی ویروس حمله‌کننده باعث مسدود شدن قابلیت شکستن سلول‌ها توسط آن می‌شوند. این پاسخ دستگاه ایمنی و تولید آنتی بادی باعث مصونیت فرد در برابر عفونت‌های بعدی می‌شود. با این حال، احتمالا این مصونیت برای تمام طول عمر فرد با دوام نخواهد بود.

ویروس‌شناسان گمان می‌کنند که این مصونیت تنها برای یک یا دو سال دوام خواهد داشت. این موضوع احتمالا به معنای اوج‌گیری دوباره ابتلا به ویروس به طور فصلی است اما ممکن است درصد کشندگی آن به مرور زمان کاهش یابد. راه حل موثر برای مهار کامل این ویروس یافتن واکسنی برای آن است‌.

واکسن چه زمانی آماده خواهد شد؟

نشریه علمی "نیچر" اخیرا گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌داد ۷۸ پروژه برای ساخت واکسن کرونا در جهان در حال انجام هستند و ۳۷ مورد با پیشرفت همراه بوده‌اند. در این میان، دانشگاه آکسفورد در مرحله نخست آزمایش‌ها قرار دارد و دو مورد پژوهش در حال پیشرفت توسط شرکت‌های فناوری زیستی امریکایی و سه مورد توسط گروهی از دانشمندان چینی در حال انجام هستند. بسیاری دیگر از پروژه‌ها نیز قرار است آزمایش بر روی انسان‌ها را در سال جاری انجام دهند. البته آزمایش واکسن و مشاهده نتایج آن بر روی هزاران نفر فرایندی زمان بر است.