رئیس جمهور روحانی، وضعیت ایران در مقابله با کرونا را بهتر از کشورهای اروپایی میداند. بخشی از این مقایسه شاید مبتنی بر تطبیق آمار تلفات کرونا در کشورهایی چون ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و انگلستان با آمار تلفات در ایران باشد. بخش دیگر از آن هم میتواند شرایط خاصی باشد که به گفته روحانی ناشی از تحمیل تحریمها بر ایران و ادامه مبارزه با کرونا در چنین شرایطی است. پس از عکس یادگاری برجام و مقایسه و سنجشهای مرتبط با آن در زمینه ارزیابی قدرت ایران، این اولین باری است که دوباره نام ایران در بین کشورهای مهم اروپایی و البته آمریکا و چین، قرار گرفته و این بار، مقایسههایی از جنس کرونا به خود گرفته است. این در حالی است که در آخرین لیست آمار مبتلایان به ویروس کرونا، ایران همچنان در رتبه هشتم است و با چیزی نزدیک به 70000 مبتلا، بعد از کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، ایتالیا، فرانسه و آلمان قرار گرفته است.
به گزارش روز نو :رئیس جمهور حسن روحانی، صبح دیروز در جلسه ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا و در مقایسه وضعیت ایران با اروپا گفت:«یک فاصله بسیار زیادی بین وضع ایران با وضع اروپا وجود دارد. تعداد افراد فوتی ما بسیار کم بوده است و حدود 7 یا 5درصد بوده است که تعداد بسیار کمی است، در حالی که در بعضی کشورهای اروپایی تا 22درصد و در برخی از آنها هم از 22درصد هم بیشتر بوده است.روحانی در تشریح این مقایسه، اضافه کرده است:«بعضی از این مقایسهها خوششان نمیآید و وقتی میگوییم وضع ما از اروپا بهتر است و وضع آنها از ما بدتر است، میگویند رئیس جمهور ایران گفته وضع ما از اروپا بهتر است. البته که وضع ما امروز بهتر است و در مقابله با کرونا، بهتر از اروپا مقابله میکنیم.»روحانی ادامه داده است:«ما فقط با ویروس کرونا روبهرو نیستیم، بلکه ویروس دیگری به نام ویروس تحریم هم، برای ما وجود دارد.»رئیس جمهور همچنین اشاره کرد:«وضع ما در مقابله با این بیماری و ویروس خطرناک، وضع نسبتا خوبی است و در مقایسه با برخی از کشورها، وضع ما بهتر است.» او با خطاب قرار دادن رسانههای خارجی گفت: «این یک واقعیت است و این واقعیت را باید بفهمید. خودتان هم میتوانید با مردم ایران تماس بگیرید و بفهمید میان شرایط ما با شرایط جایی که در آن قرار دارید، چقدر فاصله وجود دارد.»رئیس جمهور روحانی البته پیش از این هم وضعیت ایران را با کشورهای اروپایی مقایسه کرده بود. او در آخرین جلسه هیات دولت در سال 98، ضمن مقایسه تهران با لندن، برلین و پاریس، گفته بود: «ساده است. ببینید آنجا چه خبر است. ببینید قفسه فروشگاههای آنها خالی شد. برای یک تکه دستمال کاغذی بین دو نفر دعوا شد، مردم برای مواد غذایی ناراحت و نگران هستند و بیمارستانهایشان اعلام میکنند ما جا نداریم، اما ما به رغم این شرایط این موارد را تأمین کردیم.»البته که کشورهای اروپایی هم از روند گسترش کرونا در امان نماندهاند و وضعیت در برخی از این کشورها، بحرانی است. بر اساس اطلاعات سایت worldometer که اطلاعات دقیق مرتبط با اشاعه ویروس کرونا را هر روزه منتشر میکند، بر اساس آخرین آمار، ایتالیا با نزدیک به 20000 نفر، اسپانیا با حدود 17000 نفر، فرانسه با حدود 14000 نفر کشته و انگلستان با حدود 10000 کشته، در صدر کشورهای اروپایی و البته جهان از نظر تلفات کرونا قرار دارند.
با این وجود، به جز این 4 کشور آمار تلفات در سایر کشورهای اروپایی، پایینتر از ایران است. در این بین به جز پنج کشور آلمان، ترکیه، بلژیک، سوئیس، هلند و سوئد که درگیر تلفات بالای 1000 نفر و با این وجود کمتر از ایران هستند، سایر 41 کشور اروپایی، دارای آمار تلفات زیر 500 نفر بوده و حتی بیش از 27 کشور در این قاره، کمتر از 100 کشته ناشی از تلفات کرونا را به خود اختصاص دادهاند.اگر چه نمیتوان از فشار ناشی از تحریمها بر اقتصاد کشور و محدودیتهای ایجاد شده برای واردات کالاهای ضروری در چنین شرایطی چشمپوشی کرد و از طرفی فعالیتهای مسئولین و جامعه پزشکی را در این زمینه نادیده گرفت، اما در مقام مقایسه صحیح اوضاع کرونایی کشور میتوان ضمن مقایسه ایران با کشورهای اروپایی، نگاهی هم به وضعیت کشورهای آسیایی و همسایه انداخت. مقایسه ایران با کشورهای اروپایی، در زمینه تعداد مبتلایان و تلفات ناشی از کرونا، شاید از جهاتی، مقایسهای پر خطا باشد. جدا از تفاوت مدلهای حکومتی و سیاسی و سرعت فرهنگپذیری مردم یک جامعه نسبت به رویارویی با یک مساله غیرمنتظره، تفاوتهای بسیار دیگری نیز در این مقایسه نهفته است که نتایج حاصل از آن را با شک و تردید زیادی روبهرو میکند. از منظری دیگر در میان 48 کشور آسیایی، ایران رتبه اول فوت شدگان ناشی از کرونا را به خود اختصاص داده و حتی با هزار کشته بیشتر، گوی سبقت را از کشور یک میلیارد و چهارصد میلیونی چین، ربوده است. مقایسه جمعیت ایران با چین و در نظر گرفتن تعداد هشت هزار نفری مبتلایان بیشتر به کرونا، در این کشور نسبت به ایران، خود دو نشانه دیگری است که مشخص میکند، ایران در مداوای بیماران هم، نسبت به چین، بسیار عقبتر بوده و در این زمینه هم، ضعیفترین آمار آسیا را به خود اختصاص داده است. در این بین، در نظر گرفتن آمار بیش از 70000 نفری مبتلایان به کرونا در ایران با آمار برخی کشورهای همسایه و پیرامون ایران، نظیر پاکستان با حدود 5000 مورد، عربستان با حدود 4000 مورد، امارات با حدود 3700 مورد، عراق با حدود 1300 مورد، افغانستان با حدود 600 مورد، آذربایجان با حدود 1000 نفر، عمان با حدود 600 نفر و سوریه با حدود 25 نفر مبتلا، میتواند منتج به مقایسه بهتری در این زمینه شود. این در حالی است که این کشورها، از لحاظ شرایط اقلیمی، فرهنگی و حکومتی نسبت به کشورهای اروپایی، شرایط نزدیکتری به کشور ما داشته و اگر چه در تحریمهای اقتصادی سرسختانه قرار ندارند، اما برخی از آنها مانند افغانستان، سوریه و عراق، فاقد زیرساختهای لازم پزشکی و درمانی لازم در مقایسه با ایران هستند.شاید بهتر باشد مقایسه اصلی در این زمینه انجام گیرد که چرا کشوری مانند ایران که در آمارهای مثبت جهانی، رتبههای آخر را در زمینه امید به زندگی، سرانه اقتصادی، قدرت پول ملی و مواردی مانند این، به خود اختصاص داده است، حال و در آمار کرونایی، شانه به شانه کشورهای اروپایی میساید و این بار در رتبههای بالا اما منفی لیست، قرار گرفته و خود را با آنان مقایسه میکند؟ این مقایسه ایرانی – اروپایی وقتی بیشتر خالی از مفهوم میشود که توجه کنیم اولین کشور آسیایی نزدیک به ایران در این جدول (کشوری که ایران آن را به رسمیت میشناسد) کره جنوبی است که با فاصلهای یازده پلهای از ایران قرار داشته و آمار مبتلایان به کرونا در آن یک هفتم ایران است. در این بین، اولین همسایه آسیایی ایران نیز، کشور پاکستان است که در رتبه 25 جدول قرار دارد و میزان مبتلایان به کرونا در آن، یک چهاردهم آمار ایران است. مقایسه اصلی همین جاست. در کنار مرزهای خودمان و در میانه شبه فرهنگ و زیستبومی که خودمان در آن زندگی میکنیم. بهتر آن است که چشم به غرب داشتن و مقایسه کردن خود با چشم آبیهای اروپایی را در نمادهایی دیگر جستوجو کنیم و در این زمینه با مقایسه موارد همسنخ، نتایج بهتری بگیریم.اگرچه آمار بالای مبتلایان به کرونا در کشورهای اروپایی هم قابل اعتناست و البته دلایل خود را دارد، اما هر چه هم که باشند، عاملی برای مقایسه با دلایل ایرانی آن، نخواهند بود.
گذشته از آن، مبارزه با کرونا در هیچ جای دنیا هنوز به اتمام نرسیده است. جدا از آمار صحیح یا غیرواقعی که هر روزه در زمینه تعداد مبتلایان و تلفات ناشی از ویروس کرونا، از طرف بسیاری از کشورها در دنیا منتشر میشود، باید دید که در پایان چه کشورهایی میتوانند به آمار پایین و واقعی خود در این زمینه افتخار کرده و آن را عامل موفقیت خود ارزیابی کنند، امری که امید است این بار نام کشورعزیزمان را بر صدر لیست، بنشاند.