شاید هیچ کشوری به‌‌‌اندازه چین این روزها با ایران مواضع نزدیک ندارد. دو شریک استراتژیک که البته کرونا هم روابط‌شان را وارد مرحله تازه‌ای کرده است. اگرچه دولت‌‌های دو کشور روابط نزدیکی با هم دارند، اما بدون تردید برخی از قضاوت‌‌ها درباره چین از سوی مردم ایران به راحتی ابراز می‌شود و البته سمت‌وسوی مثبتی نیز ندارد. چین اگرچه یک شریک تجاری مهم برای ایران محسوب می‌شود، اما بازار گسترده ایران نیز موهبت بزرگی برای این اقتصاد عظیم است. با این همه مردم ایران به‌‌‌اندازه دولت، شیفته چین نیستند. آنان عدم همراهی چین با ایران در بزنگاه‌‌های مهم سیاسی را دستمایه قضاوت خود قرار داده‌‌‌اند.
به گزارش روز نو :ویروس کرونا و احتمال شیوع آن از سوی بیماران چینی به ایران نیز این روزها این قضاوت را شدیدتر کرده است. اما روز گذشته این ماجرا میان دو مسئول ایرانی و چینی حاشیه‌ساز شد. این موضوع اگرچه با انتقاد یک مسئول ایرانی آغاز شد، اما با دلجویی او نیز به پایان رسید و امری که نشان می‌دهد دولت چین در میان راهروهای قدرت در ایران پایگاه محکمی دارد و البته ایرانیان نیز مهمان‌نوازند. اما معلوم نیست کدام طرف این معادله ماجرا را با دل‌جویی از سفیرچین به پایان برد؛ قدرت‌نمایی چینی‌ها یا مهمان‌نوازی ایرانی‌ها؟
روز گذشته سخنگوی وزارت بهداشت، آمار چین در مورد کرونا را شوخی دانست. سفیر چین از این واکنش ایران، دلخور شد. سخنگوی وزیر خارجه از سفیر چین دلجویی کرد و در نهایت سخنگوی وزیر بهداشت، ضمن تشکر از کمک‌‌های چین، سعی کرد در کاهش تکدر خاطر مسئولان چینی، سهیم شود. سخنگوی وزارت بهداشت ایران که در اظهارات اولیه‌اش اشاره کرده بود، مباحث علمی را نمی‌توان و نباید با سیاست آمیخت، ناگهان خود را در میدان سیاست دید و به بیگانگان هشدار داد در مواجهه با مسائل پیش آمده بین ایران و چین، ذوق‌زده نشوند. به هر روی در نهایت هر دو سخنگو و به عبارتی هر دو وزارتخانه بهداشت و امور خارجه، از چین دلجویی کردند و به سرعت راه بر پریشانی این یار دیرین، بستند.
کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت دو روز پیش در نشست خبری ویدیویی که با خبرنگار آناتولی، برگزار شده بود، ضمن اعلام وضعیت قرمز برای شهر تهران و احتمال ایجاد خیز مجدد کرونا، انتقادهایی را به چین وارد کرده بود. او در این گفت‌وگو با بیان اینکه اکثر شهرهای ایران با طغیان بیماری روبه‌رو هستند، اشاره کرد:«چین با ارائه آمار و مدارکش نسبت به بیماری کووید-19 شوخی تلخی با دنیا کرد. همه کشورهای درگیر این بیماری به استناد مدارک چین تصور کردند بیماری شبیه و آسان‌تر از بیماری آنفلوآنزا است. چنین نیست و نمی‌شود گفت دوره این بیماری دو ماه است.»
او با بیان اینکه روند کاهشی امروز در ایران به دلیل فاصله‌گذاری اجتماعی است، تصریح کرد: «برخی پس از تعطیلات رسمی از خانه خارج شدند و در برخی شهرها مشاغل و اصناف به پیشواز آغاز کار رفتند. این ممکن است ما را از حالت مطلوب خارج کند و 7 تا 10 روز آینده به آمار ما اضافه می‌شود.»
جهانپور ادامه داده است: «در چین وضعیت متفاوت بود و ووهان تجربه اپیدمی داشت. به نظر می‌رسد آمارهای چین یک شوخی تلخ بود. زیرا بسیاری در همه جهان فکر کردند این بیماری مثل آنفلوآنزا است و مرگ و میر کمتری دارد. همه این موارد مبتنی بر گزارش‌هایی بود که از چین گزارش می‌شد و به نظر می‌رسد چین شوخی تلخی در این زمینه با همه دنیا انجام داد. اگر در چین گفته می‌شود که دو ماهه یک اپیدمی مهار شده، باید بیشتر درباره آن فکر کرد.»
این سرآغاز انتقادهای سخنگوی وزارت بهداشت به سیاست‌‌های چین در مورد مهار کرونا و آمار و اطلاعات منتشر شده از سوی این کشور بود. مواضعی که البته با اظهار نظرهای او در صفحه توئیترش، ادامه پیدا کرد.جهانپور در یکی از این توئیت‌‌ها، نوشت:«مباحث علمی را هیچگاه نه می‌توان و نه باید با سیاست آمیخت.» او همچنین در این توئیت با زیر سوال بردن گزارش‌‌های چین در مورد ویروس کرونا، که سایر مراکز علمی دنیا نیز به اشتباه به آن استناد کرده بودند، ادامه داده است:«همه محافل آکادمیک دنیا بر پایه اطلاعات اپیدمیولوژیک و گزارش محققان چین، حداقل آنفلوآنزای تیپ A را از ویروس نوپدید کرونا، وخیم‌تر قلمداد کردند.» او اضافه کرده که «امروز یافته‌‌ها خلاف این را نشان می‌دهد و ما به یافته‌‌های خودی، اطمینان بیشتری داریم.»
پس از این اظهارات، چانگ هوا، سفیر چین در تهران در پاسخ به توئیت کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت، در توئیتی نوشت:«وزارت بهداشت چین هر روز نشست خبری دارد. پیشنهاد می‌کنم برای حصول نتیجه، اخبار آن را با دقت بخوانید.»
جهانپور نیز در جواب سفیر چین نوشت: «وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران هم روزانه دو کنفرانس خبری، نشست تخصصی ساعت ۱۱:۳۰ و نشست سخنگو ساعت ۱۴:۳۰ هر روز با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی برگزار می‌کند که تقریبا کم نظیر هست و برای سفرای محترم و اصحاب رسانه در همه کشورها به ویژه کشورهای دوست قابل استفاده خواهد بود.»
این پاسخ که البته بیشتر چین را مورد خطاب قرار داده و غیرمستقیم از این کشور خواسته بود تا از تجربیات متخصصین ایرانی بهره گیرد، زیاد به مذاق سفیر چینی خوشایند نیامد و چانگ هوا در پاسخی به جهانپور، از او خواست تا به چین احترام بگذارد. چانگ خطاب به جهانپور، توئیت کرد:«آقای عزیز، به حقایق و تلاش‌های بزرگ مردم چین احترام بگذارید.»
سخنگوی وزارت بهداشت اما به این اخطار سفیر چین، اهمیتی نداد. او پس از آن در پیام توئیتری دیگری نوشت:«در کشورهایی که کرونا، دو هفته بعد از چین، داخل مرزهای آنها مشاهده شد، تا مرز رسوایی اثری از اطلاعات نبود.» او با کنایه به سیاست‌‌های چین در این مورد، ادامه داده است: «دیگر کشورهایی که عملا به چهارراه عبور و مرور شباهت بیشتری دارند، هنوز هم به سیاست کتمان خود ادامه می‌دهند و به سلامت مردم خود و جهان، از این رهگذر آسیب زدند و می‌زنند.»
متهم کردن همراه دیرینه ایران یعنی چین به کتمان اطلاعات و آمار دقیق شیوع کرونا، از سوی سخنگوی وزیر بهداشت، ابعاد چالش پیش آمده را از حیطه مباحث علمی و وزارت بهداشت، خارج کرد و وزارت خارجه کشور را نیز بی‌نصیب نگذاشت.
از همین روی، با بالا گرفتن مجادله توئیتری سخنگوی وزارت بهداشت کشور با سفیر چین در ایران، سیدعباس موسوی سخنگوی وزیر خارجه در پیامی دلجویانه نسبت به دولت و ملت چین، در صفحه توئیتر خود نوشت:«دولت و ملت چین پیشگام مبارزه با ویروس کرونا و اعطای کمک‌‌های سخاوتمندانه به سایر کشورها در اقصی نقاط جهان است. شجاعت، تعهد و حرفه‌ا‌ی‌گری چین در مهار کرونا شایسته تبریک است و ایران همواره قدردان چین در این شرایط دشوار بوده است.» و این گونه بود که صحنه انتقاد علمی و سیاست همگرایی از یکدیگر تفکیک و موضع‌گیری وزارت خارجه از وزارت بهداشت متمایز شد.سفیر چین در ایران نیز با خرسندی از پیام وزارت خارجه ایران در پاسخی به این توئیت، با شایعه دانستن اظهارات سخنگوی وزارت بهداشت، نوشت:«شایعات نمی‌توانند دوستی ما را از بین ببرند.»
با اعلام موضع وزارت خارجه در این خصوص، وضعیت وزارت بهداشت هم البته مشخص بود. سخنگوی وزارت بهداشت باید قدم نهایی را بر می‌داشت. جهانپور توئیت نهایی را در این مورد نوشت و از چین تشکر کرد.او در توئیت خود آورده است:«دولت و ملت ایران، قدردان دولت‌‌ها و ملت‌‌هایی است که به ویژه در این همه‌گیری جهانی كرونا، در کنارشان ایستادند. حافظه تاریخی ایرانیان البته این قسمت ماجرا را هم فراموش نخواهد کرد.» او ادامه داده است:«حمایت‌‌های چین از ملت ایران در این روزهای سخت، فراموش ناشدنی است. بیگانگان ذوق زده نشوند.»