ضرورت اجرای برنامههای حمایتی در ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد حمایت از معیشت خانوار و اشتغال در کوتاهمدت
به گزارش روز نو : ۵۰ اقتصاددان ایرانی در نامهای سرگشاده خطاب به رئیسجمهوری راهکارهایی را برای کاهش اثر مخرب کرونا بر زندگی مردم و مقابله با عواقب اقتصادی و اجتماعی بیماری کووید ١٩ در قالب دو بسته سیاستی ارائه کردند و خواستار اجرای آن شدند. بستههای پیشنهادی این اقتصاددانان چهار نکته کلیدی «تأمین معیشت خانوار»، «فاصلهگذاری اجتماعی»، «حمایت از اشتغال» و «تأمل در تبعات اقتصاد کلان» را مدنظر دارد. آنان پیشنهادهای خود را باهدف کنترل مؤثر شیوع بیماری، افزایش بهموقع ظرفیت درمانی کشور و حفظ کیفیت خدمات درمانی، اطمینان از تأمین حداقل معیشت آحاد جامعه، جلوگیری از افزایش بیکاری و رکود مطرح کردهاند. به گفته آنان اجرای «بسته اقدامات عاجل» باید بهصورت فوری آغاز و تا خرداد سال ۱۳۹۹ ادامه یابد. آنان هدف از پیشنهادها بسته حمایتی عاجل را جلوگیری از بروز بحران اقتصادی و اجتماعی و تعمیق بحران در پی شیوع بیماری کرونا دانستند.
تأمین هزینهها
در نامه اقتصاددانان به رئیسجمهور آمده است: «هزینه اجرای بسته اقدامات عاجل ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده که پیشنهادشده ۳۵ هزار میلیارد تومان آن از طریق انتشار اوراق دولتی و ۵ هزار میلیارد تومان آن از طریق وضع مالیات بر درآمدهای بالای ۲۰ میلیون تومان تأمین شود. همچنین بسته اقدامات اقتصادی خروج از رکود و ایجاد رشد پایدار نیز برای ٩ماه پایانی سال ۹۹، دیگر بسته پیشنهادی این اقتصاددانان به رئیسجمهوری است.»
اقدامهای حمایتی کداماند؟
*بخش نخست مربوط به هزینههای بخش بهداشت و درمان است که حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان عنوان و در بخش هزینه و درمان به آن اشارهشده است.
*بخش دوم اعطای کارت خرید یکمیلیون تومانی برای هر عضو از خانواده است که هزینه آن ۸۰ هزار میلیارد تومان خواهد شد. این کارت اعتباری با پشتوانه و ضمانت یارانههای ماهانه و سهام عدالت و در قالب کالاکارت اعتباری (نه پول نقد و نه تسهیلات بانکی) باقابلیت خرید در فروشگاههای زنجیرهای طرف قرارداد و پلتفرمهای برخط است. این ابزار میتواند نقش مؤثری در ایجاد زیرساخت برای تأمین امنیت غذایی افراد جامعه داشته باشد.
*بخش سوم سیاستهای حمایتی عنوانشده است که هزینه آن ۱۵ هزار میلیارد تومان برآورد میشود. در بخش نخست سیاستهای حمایتی از معیشت خانوارهای آسیبدیده عنوانشده است. این حمایت به شکل کمکهای نقدی بلاعوض برای خرید مواد غذایی و ضروری است. درباره مبلغ و زمانبندی پرداخت پیشنهادشده باید دو یا سه سطح حمایت تعریف شود و هزینه تشخیص اشتباه کاهش یابد و بر این اساس، مبالغ بهصورت ماهانه پرداخت شود. در غیر این صورت ممکن است افراد در یک ماه تمامی منابع خود را هزینه و در ماه بعد به مشکلات معیشتی برخورد کنند. در بخش دوم سیاستهای حمایتی پیشنهادشده که با پرداخت ۷۰ درصد حداقل حقوق، درازای بهکارگیری افراد در امور بهداشتی، مراقبتی و آموزشی، طرح مشاغل عمومی مطابق با مستندات تهیهشده در وزارت کار صورت گیرد.
* بخش دیگری از سیاستهای اعمالشده کمک به تولید و اشتغال بنگاههای بهاجبار تعطیلشده است. این کمکها در قالب ۷.۵ هزار میلیارد تومان بودجه و ۲۰ هزار میلیارد تومان اعتبارات در نظر گرفتهشده است. در این بخش پیشنهادشده است که دولت بخشی از حداقل حقوق شاغلان را بر عهده گیرد. همچنین اعطای ۵۰۰ میلیون تومان خط اعتباری مشروط به حفظ حداقل ۹۰درصد نیروی کار تا شهریورماه در دستور کار قرار گیرد. در بخش آخر، کمک به تولید و اشتغال با هزینه ۷.۵ هزار میلیارد تومان در دستور کار قرارگرفته است. در این بخش نیز پیشنهادهایی مبنی برافزایش ۶ ماهه مهلت زمانی برای پرداخت بیمه و مالیات ارائهشده است.
تنظیم سیاست پولی، مالی و اعتباری
در بخش سیاستهای مالی پیشنهاد به تخصیص ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع اضطراری بودجه عنوانشده است. اجرای عملیات بازار باز و خرید بخشی از اوراق در قالب عملیات بازار باز بهنحویکه میزان سود اوراق کوتاهمدت باثبات بماند، در بخش سیاست پولی عنوانشده است. همچنین تأمین اعتبارات توسط نظام بانکی نیز در بخش بانکی پیشنهادشده است. روش مورداجرا باید کمترین آثار تورمی را داشته و به لحاظ اجرایی هم سریع باشد.
درمان
این گزارش در بخش درمانی به تهیه پروتکلهای مشخص، فاصلهگذاری اجتماعی هوشمند و انجام آزمودن ابتلا در ابعاد وسیع اشاره دارد. پروتکل مشخصشده باید بر اساس ضرورت فعالیت اقتصادی برای اقتصاد، امکان دورکاری و رعایت فاصلهگذاری اجتماعی در محیط کار طبقهبندی شود. نبود پروتکل مشخص میتواند منجر به بروز بحران اجتماعی و اختلافات شدید در محیط کاری شود.
همچنین در این بخش به انجام آزمودن ابتلا و آزمودن آنتیبادی کرونا در ابعاد وسیع تأکید شده است. آزمودن آنتیبادی کرونا به بازگشت هرچه سریعتر نیروی کار ایمن نسبت به ویروس کرونا به چرخه فعالیتهای اقتصادی کمک میکند. در غیر این صورت کاهش نیروی کار (به دلیل سیاستهای فاصلهگذاری اجتماعی) بیشتر و طولانیتر خواهد بود. آزمودن تصادفی در ابعاد بالا میتواند تصویر دقیقتری از میزان شیوع بیماری در کشور داده و احتمال موفقیت سیاست فاصلهگذاری اجتماعی را افزایش دهد. همچنین برای بهبود فاصلهگذاری اجتماعی هوشمند میتوان از دادهها و اپلیکهدوزیهای هوشمند استفاده حداکثری کرد.