در سالهای اخیر مردم با حضور خود و دادن دلگرمی، همدردی و همنوایی بارها از بار مشکلات کاستهاند و سیاستمداران و دولتمردان را در تمامی عرصهها یاری کردهاند، این ویژگی فرهنگی و ملی ملت ایران است که خادمان خود را پاس میدارد و در روز شادی و غم در کنار هموطنان خود میایستد اما در ماههای اخیر دشمنان شرایطی ایجاد کردند که بدون تابآوری و مقاومت یک ملت یکپارچه عبور از آن امکانپذیر نبود و نخواهد بود. مشکلاتی که تنها یک جنبه موانع پیش روی دولت از دو سال پیش تاکنون بوده است و همواره شاهد بودهایم این موانع بیشتر و بیشتر شده است تا جایی که با بررسیهای بیشتر شاهد بودیم ریشههای این امر به داخل دولت نیز کشیده شد و عملا کار به جایی رسید که یکی از موثرترین شخصیتهای دولت که همواره وزنه موثری برای دولت بوده و سرمایه اجتماعی عظیمی را در راستای اهداف دولت و ملت جذب کرده است با محدودیتهای فراوانی مواجه شده است. در روزهایی که بحران کرونا تمامی کشور را فرا گرفته است عملا این اتفاقات صرفا اوضاع را بحرانیتر میکند و هیچچیز جز صحبت کردن با مردم و کنار گذاشتن اختلافات نمیتواند به حل این بحران کمک کند. بحرانی که تا دولت آن را پشت سر نگذارد نمیتواند عملا وارد عرصه اجرائی سال آخر خود شود. بحرانی که طبق آمار ۶۸درصد مردم تهران وقوع آن را جدی نگرفتهاند و این نیز بخاطر همین عدم صحبت کردن و اقناع جامعه است. مقولهای که دولت بسیار در آن توانمند است اما کمتر شاهد بودهایم از آن استفاده کند و هرچه به پایان دولت نزدیکتر میشویم شاهد هستیم این امر کمرنگتر میشود. شخص رئیسجمهوری یک ویژگی منحصر بفردی داشت که کمتر شخصی به خوبی ایشان از آن برخوردار بود. ایشان دیپلماسی و گفتوگو را کاملا بلد است و تسلط خاصی بر آن دارد اما نمیدانم چه اتفاقی افتاده است که ایشان حتی از صحبت کردن با مردم خود نیز کمی دوری میکند. در بسیاری از مواقع منجر به القای آگاهی به مردم شود و بسیاری از گرهها به واسطه همراه شدن مردم باز شود. در راستای بررسی این مساله گفتوگویی با شهربانو امانی، فعال سیاسی و عضو شورای شهر تهران داشته است که در ادامه میخوانید.
دولت دوم روحاني با چه موانع بزرگي مواجه بود؟
به گزارش روز نو :همواره در دوره دوم دولتها شرايط بهگونهاي رقم خورده است که موانع پيش روي آنها بيشتر بوده است و همواره کار سختي پيش روي روساي جمهور نيز بوده است بهنحوي که کمتر رئيس جمهوري توانسته از اين دوره سخت سربلند بيرون آيد. در دوره دوم رياست جمهوري احمدينژاد در حالي که تمامي بخشها از ايشان حمايت ميکردند، اما شاهد بوديم که در دو سال پاياني حتي نزديکترين افراد به ايشان اعلام برائت خود را از ايشان اعلام کردند و شرايط در اوج حمايتي که از ايشان ميشد، ناگهان به سختترين وضع ممکن تبديل شد. از ميان چهار رئيس جمهوري اخيري که رياست دولت را بر عهده داشتهاند، شرايط دولت دوم روحاني به مراتب سختتر و ويژهتر از گذشتگان بوده است. در برههاي از زمان که فشارهاي جهاني عليه ايران به حداکثر رسيده است و شديدترين تحريمها بر کشور وارد ميشود و حتي آرايش سياسي جهان بهگونهاي است که در عرصه ديپلماتيک نيز با موانع زيادي روبهرو شدهايم. در داخل کشور نيز دولت رقبايي دارد که نسبت به گذشته با پتانسيل بيشتري وارد عرصه شدند و هر از گاهي موانعي پيش روي دولت ميگذارند و حتي از رسانهها نيز در اين عرصه استفاده ميکنند تا فشار بيشتري بر دولت وارد کنند و در راستاي انتخابات آينده براي خود فضايي مناسبتر ايجاد کنند.
آيا دولت روحاني از درون نيز با آسيبها و کارشکنيهاي خاصي مواجه بود؟
از سوي ديگر همزمان با آغاز دوره دوم دولت روحاني برخي در درون دولت بهگونهاي عمل ميکنند که گويا آنها رئيس جمهور هستند و به تنهايي قصد دارند حرف خود را به کرسي بنشانند و اين افراد نيز با عملکرد و صحبتهاي خود نيز در راه دولت مانعتراشي ميکنند. حلقه نزديک به رئيس جمهور در همان سال اول دولت دوازدهم افرادي که براي دولت تبديل به سرمايه اجتماعي شده بودند، به حاشيه رفتند و امکان فعاليت مفيد و موثر وجود نداشت و با اين اقدام به دولت لطمه وارد شد. در همين راستا شاهد بوديم فعالترين شخص دولت روحاني يعني معاون اول ايشان عملا از گردونه اجرائي کشور خارج و صرفا به يک مقام تشريفاتي در دولت تبديل شد. مديران عالي دولت در سطح استانها نيز گرفتار همين وضع شدند و در عرصه تصميمگيريها خلل بزرگي بهوجود آمد. اين اختلافات به سرعت نمود پيدا کرد و کار دولت هر روز در يک نقطه گره ميخورد و عرصه براي عملکرد بهتر سختتر ميشد.
عملکرد دولت را در سال 98 چگونه ارزيابي ميکنيد؟
به عقيده من و بسياري از کارشناسان سال 98 پس از سالهاي سخت دفاع مقدس يکي از نادرترين سالها بوده است بهگونهاي که با وقوع يک سيل شديد و سخت آغاز شد که هزينههاي بسياري بر دولت تحميل کرد و جان بسياري از عزيزان ما را گرفت و هرچه جلوتر آمديم با ابربحرانهاي ديگر مواجه شديم که هر کدام به تنهايي ميتوانست کار را براي هر کشوري سخت کند. از ماه آبان شرايط کشور سخت و سختتر شد و ملت ايران بارها داغدار شدند و روزهاي سختي را پشت سر گذاشتند تا اينکه به بحران کرونا و شيوع اين ويروس رسيديم که عملا به يک بحران جهاني تبديل شده است. انتظار ميرفت که دولت در اين عرصه با جديت بيشتري عمل ميکرد زيرا شايد بزرگترين بحراني باشد که کشور در سال 98 با آن مواجه شده است. مردم نارضايتي خود را از عملکرد ضعيف دولت و ساير قسمتهاي مديريتي که قبلا نيز وجود داشت نشان دادند. اين امر به مراتب ميتواند بسيار خطرناکتر از هر امري باشد. زيرا کاهش سرمايه اجتماعي در زماني که تحت شديدترين فشارها قرار گرفتهايم ميتواند بسيار خطرناک باشد. در همين بحران کرونا نيز مهمترين مقولهاي که کمک خواهد کرد، سرمايه اجتماعي است که ميتواند گرهگشايي کند زيرا نيازمند يک عزم جدي در اين عرصه هستيم. نبايد هرچه بيشتر جلو ميرويم احساس نگراني ميان مردم بيشتر شود و لازم است مسئولان اراده خود را براي غلبه بر مشکل به مردم نشان دهند. همه ميدانيم که مشکلات دولت زياد است و همه ميدانيم چرخ اقتصاد به سختي ميچرخد. در عصري که فضاي مجازي به سرعت تمام اخبار را در سطح جهان مخابره ميکند اين موارد بر کسي پوشيده نيست، اما آنگونه که نياز بود دولت خوب عمل نکرد و حتي در مواقعي که شرايط سخت ميبود بايد با مردم صحبت ميشد که عملا نيز اين اتفاق رقم نخورد.
دولت از چه ابزاري ميتوانست در بهبود شرايط استفاده کند؟
شخص رئيس جمهوري يک ويژگي منحصر بفردي داشت که کمتر شخصي به خوبي ايشان از آن برخوردار بود. ايشان تسلط خاصي بر ديپلماسي و گفتوگو دارد اما نميدانم چه اتفاقي افتاده که ايشان از صحبت کردن با مردم سر باز ميزند و از اين ابزار به هيچنحوي استفاده نميکند. ابزاري که ميتوانست در بسياري از مواقع منجر به القاي آگاهي به مردم شود و بسياري از گرههاي به واسطه همراه شدن مردم باز شود. نميدانم مشاورين شخص رئيس جمهوري چه کساني هستند که وقتي ايشان مقابل دوربين قرار ميگيرد نيز آنگونه که نياز است تا به مردم آرامش داده شود عمل نميکند. در حال حاضر جان مردم مطرح است و هيچبازي سياسي اين وسط مطرح نيست. ما در تعاليم خود فرا گرفتهايم که نجات جان يک انسان مساوي است با نجات کل بشريت. در همين راستا ميتوان افزود که جز شرافت و صداقت مقوله ديگري براي حل مشکلات مردم کاربرد ندارد. ما از رئيس جمهوري و ساير مسئولان مربوطه خواهشمنديم تمام اقدامات لازم را انجام دهند و حتي در راستاي گسترش شيوع اين بيماري تهران را قرنطينه کنند تا اين بحران خطرناکتر از وضع موجود نشود و جان افراد بيشتري به خطر نيفتد. بايد در اين راستا به مردم آگاهي داد و آنها را دولت با خود همراه کند. عدم انجام اين امر سبب ميشود تا مردم احساس افسردگي و نا اميدي را بيشتر تجربه کنند که در وضع موجود به هيچوجه به صلاح کشور نيست. طبق آمار 68درصد مردم تهران شيوع کرونا را جدي نگرفتهاند و اين نيز بهخاطر همين عدم صحبت کردن و اقناع جامعه است. کساني که دولت را تضعيف کردهاند و امورات اجرائي را از اين نهاد گرفته و يا در راه آن مانع تراشي کردهاند امروزه تبديل به بزرگترين منتقدان دولت شدهاند.
دولت چگونه ميتواند اعتماد عمومي را به سمت خود بازگرداند؟
دولت اگر بتواند اين بحران را شجاعانه و دليرانه کنترل کند ميتواند آنگاه براي سال آينده برنامهريزي کند در غيراين صورت دولت قبل از اتمام دوران قانوني خود کارش تمام شده است و عملا تلاشهاي بيوقفه اين دولت در تمامي اين سالها بينتيجه ميماند و کارنامه اين دولت با پايان خوشايندي بسته نخواهد شد. انتظار همگان از دولت نيز همين است که جان مردم را در اين برهه زماني نجات دهند تا مرهمي بر ساير دردها شود. در همه جاي دنيا روساي جمهور با مردم گفتوگو ميکنند و آقاي روحاني بهعنوان رئيسجمهور کشور نيز بايد با مردم سخن بگويد تا مردم نگران نشوند. اگر مردم واقعيت را ندانند و دغدغه نداشته باشند، خودمراقبتي هم نميکنند. چين با برخورد جدي و قرنطينه توانست کرونا را کنترل کند. ما هم ميفهميم که ايام نوروز است و کسب و کار در کشور بعد از آسيبهاي متحمل شده از تحريم و اوضاع اقتصادي، منتظر اين ايام بوده اما اکنون مساله اصلي جان مردم است. از سوي ديگر بايد يادآوري کرد که اگر سرمايه اجتماعي دولت کاهش يافته، اين سرمايه به آساني بازنميگردد اما در اين برهه زماني ارائه آمار صحيح از سوي دولت ميتواند در اين راستا موثر باشد که خوشبختانه تا اين لحظه به خوبي مخابره شده است. ما آمار را نداريم اما آقاي رئيس جمهور که به کادر درماني و افراد درگير در ارتباط هستند و آمار را دارند، ميتوانند به مردم اعلام کنند. اين موضوع شوخي بردار نيست. حرف از جان مردم است. اين بخش نامههايي که هر روز به استانها ميرسد و مديريت استاني را دچار چالش ميکند چالش ديگري است که کار را سخت ميکند. اکنون لازم است که استانها بتوانند وضعيت را مديريت کنند تا مشکلات دو چندان نشود. من معتقدم برخي به آقاي رئيسجمهور مشاوره دقيق نميدهند اما در اين بين اين مردم هستند که آسيب ميبينند. من معتقدم که روحاني حتما بايد بهنظرات کارشناسان توجه کرده و با مردم مستقيم سخن گويد. اينکه بگوييم همه چيز خوب و آرام است مشکلي را حل نميکند. بايد تمامي گامهاي دولت به نفع مردم باشد. مردم به خوبي اين مساله را متوجه ميشوند و باعث ميشود تا اعتماد عمومي اندکي ترميم شود.