سوغات چین هنوز دغدغه و چالش اول مردم جهان است. کرونا را از هر زاویه‌ای که ببینیم ترسناک یا نه چندان خطرناک، بیوتروریسم یا ویروسی بدقلق که جهان را در چنگ خود درآورده است، ایران اما هزاران کیلومتر با چین فاصله داشت و از بعد جغرافیایی شاید دلیل ورود کرونا در این حجم به کشورمان یکی از پرسش‌های مردمی است. اما نکته از جایی شروع می‌شود که در چنین بستری شاهد آن هستیم که برخلاف تصورات، شیوع کرونا، دو کشور همسایه چین، یعنی روسیه و هند را آن طورها که انتظار می‌رفت در دام خود گرفتار نکرده است. در حالیکه کرونا حتی آمریکا را نیزبه خود مشغول ساخته و آمار بیماران در این کشور روز به روز بیشتر می‌شود در روسیه تا به امروز تنها 60 نفر را مبتلا کرده است و از سویی هند نیز آمار مبتلایانش آنقدرها نیست خیلی کمتر از 100 نفر. ایران اما هم تعداد جان باختگان این بیماری هر روز اضافه می‌شود و هم تعداد مبتلایانش روند صعودی دارد. بی‌تردید اینکه چگونه کشورهایی در همسایگی چین هنوز تا رسیدن به این حد از ابتلا فاصله بسیار دارند و از سویی اما ایران به چنین شرایطی دشوار شده است جای سوال دارد.
> چرا روسیه مبتلا نشد؟
به گزارش روز نو :مرتضی مکی کارشناس مسائل بین‌الملل دراینباره می‌گوید: ظهور و بروز متفاوت کرونا در کشورها باعث شده تا برخی تحلیلگران در محافل سیاسی سناریوهای متفاوتی در اینباره مطرح کنند اما بخش دیگری از تفاوت‌ها به ویژگی‌های کرونا بر می‌گردد. کرونا بعد ازچین به کشورهای شرق آسیا گسترش پیدا کرد و سپس به اروپا رفت.
وی درباره اینکه چرا روسیه علی رغم مرز مشترک با چین تاکنون به این بیماری به طور جدی دچار نشده است در حالیکه ایران با فاصله هفت هزار کیلومتری از چین دومین اپیدمی جهانی در کرونا را از آن خود کرده است پاسخ می‌دهد: چند موضوع را می‌توان دراینباره بیان کرد، نخست شاید پنهانکاری روس‌ها در ارائه آمارواقعی به خاطر ساختار کم و بیش کمونیستی این کشورباشد، ثانیا ساختار و محیط جغرافیایی روسیه از بعد مسافت شهرها بایکدیگر یا میزان جمعیتی آن به این نکته کمک کرده تا ما شاهد شیوع کرونا در روسیه نباشیم. اما چه بخواهیم چه نه، نکته سوم تفاوت رفتاری ایران و روسیه در قبال چین در زمان شیوع بیماری کرونا دراین کشور است.
مکی گفت: باید قبول کنیم که روسیه در آن هنگام مرزهای خود را به چین بست،غربالگری بسیار سختی در فرودگاه هایش انجام داد و تعارف و رودربایستی با چین نداشت. قطعا ساز و کاری که دولت‌ها و حکومت‌ها در قبال بیماری کرونا اتخاذ کردند در مهار و کنترل کرونا بسیار موثر است. مثلا مطمئنا اگر آمریکایی‌ها پروازها از سمت اروپا به آمریکا و یا از چین به سمت آمریکا را طی چند هفته اخیر تعلیق نمی‌کردند اکنون شاهد شیوع به مراتب گسترده‌تر در آمریکا بودیم. بیش از سیصد میلیون آمریکایی برای این بیماری بسیار مستعد هستند. با توجه به حجم بزرگ سفرهایی که میان آمریکا و اروپا و چین وجود دارد اما آمریکا تمام زیان‌های اقتصادی را پذیرفت و این لغو آمدو شد را انجام داد.
وی افزود: به هر حال این انتقاد به سیستم ایران است که خیلی زودتر از این‌ها می‌توانست اقداماتی را برای کنترل و مهار کرونا انجام دهد. ما همین الان هم باید اقدامات جدی‌تری انجام دهیم اما خیلی سهل انگارانه رفتار می‌کنیم.آن هم به این دلیل است که در کشور سیستم‌های جزیره‌ای است و جزیره‌ای تصمیم گرفته می‌شود و یک سیستم منسجمی که همه تحت فرمان یک ساختار باشند، نداریم. اتفاقی که در چین برعکسش وجود دارد و با انسجام و یکی بودن ساختار اجرایی اکنون این بیماری مهار شده است. این نتیجه تصمیم‌گیری جامع و برنامه ریزی کامل تصمیمات است. اما ما مسئولینی داریم که مسئولیت پذیر نیستند و به ما آسیب وارد می‌کنند.
> در هند چطور؟
اما در مورد عدم شیوع این بیماری در هند باید چه استدلالی آورد، فریدون مجلسی دیپلمات سابق در اینباره به آفتاب یزد می‌گوید: در این مورد باید بین هند و روسیه تفاوت قائل شد. هند به نظر می‌آید که در معرض خطر بیشتری از روسیه باشد؛ نخست اینکه این کشور دارای تراکم شدیدجمعیتی است و دوما وضعیت بهداشت در این کشور قاعدتا از ایران بدتر است، بنابراین اگرچه در حال حاضر این بیماری در هند شیوع نداشته است اما ممکن است طی روزهای آینده این کشور دچار یک بحران جدی در این زمینه شود، اما اینکه چرا تا به امروز مبتلایان این بیماری در هند به مراتب کمتر از ایران است با انکه تعاملات خوبی با چین دارد می‌تواند به تفاوت سیاست‌های ایران و هند در نوع تعامل با چین برگردد، به هر حال دولت هند بر خلاف ایران ملاحظاتی را بعد از شیوع کرونا درچین به خرج داده است.
مجلسی در مورد روسیه و عدم شیوع این بیماری در این کشور نیز معتقد است: علاوه بر این که روسیه مرزهای خود را نسبت به چین بسته و از آن مراقبت می‌کرد اما باید دراینباره به نکته مهم دیگری نیز توجه داشت. اینکه روسیه اگر چه مرزهای بزرگی با چین دارد اما تراکم جمعیتی در بسیاری از شهرهای این کشور بسیار اندک است و خود این موضوع خطر ابتلا به بیماری را کمتر می‌کند، در حالی که همان ایالتی که این بیماری در چین شیوع پیدا کرد تقریبا اندازه تمام ایران جمعیت دارد، خطر شیوع بیماری در چین هم به همین واسطه بود چون تراکم بسیار شدیدی در چین وجود داشت. ایران هم کشور بزرگی است با تراکم متوسط اما این تراکم در بخش‌هایی از شهرهای ایران وجود دارد. شمال ایران که یکی از کانون‌های خطر است بسیار متراکم‌تر از بخش‌های دیگر است تهران و قم هم نزدیک به هم هستند هم متراکمند و... در ثانی آداب و رسومی داریم که مروج انتقال بیماری‌ها می‌شود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل اضافه می‌کند: وقتی امروز معاون وزارت بهداشت اذعان داشته که وجود این ویروس را دیر فهمیده‌اند و با آنفلوآنزا اشتباه گرفتند مطمئنا بیانگر ضعف مدیریتی در کنترل این بیماری است. نمی‌توان چنین مصیبتی را هم به گردن کشورهای دیگر انداخت.
مجلسی گفت: قاعدتا امروز بستن مرزها و کنترل روابط چین و روسیه باعث شده تا روسیه هنوز با موضوع کرونا درگیر نشود. از سویی بیشترین تعامل روسیه و چین در شرق است، وقتی هم که مرزها را می‌بندند ارتباطات انسانی را قطع می‌کنند نه تجارتشان. درحالیکه در ایران ورود و خروج افراد به چین و برعکس آن را تجربه می‌کردیم.
وی گفت: دیدیم که آمریکا هم روابطش با حوزه اروپایی را قطع کرد وچه ضرری این موضوع به اقتصاد آمریکا زد.