روزنو-توافق اخیر امریکا با طالبان در مورد آینده افغانستان می تواند باری اضافی برای ایران باشد که نگرانی های جدی درباره تبعات این توافق از جمله ایجاد بی ثباتی در همسایگی افغانستان دارد.

به گزارش سايت روزنو؛ "المانیتور" در مقاله ای با اشاره به پیامدهای توافق امریکا با گروه طالبان برای ایران می نویسد:"ایالات متحده امریکا به طور رسمی با طالبان توافق نامه ای را امضا کرد. این نخستین توافق میان طرفین از اکتبر 2001 میلادی به این سو بوده است زمانی که شبه نظامیان طالبان در حال نبرد در افغانستان علیه نیروهای امریکایی بودند.

"مایک پمپئو" وزیر خارجه امریکا در تاریخ 29 فوریه با "ملا عبدالغنی برادر" رئیس هیئت نمایندگای طالبان در دوحه قطر دیدار داشت و توافق صورت گرفته میان طرفین را اعلام کرد. برادر و "زلمای خلیل زاد" دیپلمات امریکا این توافق را امضا کردند.

طبق این توافق طرفین به رعایت صلح و کاهش خشونت ها در افغانستان متعهد شده اند. طرفداران توافق معتقدند که راهی برای خروج تدریجی امریکا و سایر نیروهای خارجی از افغانستان ظرف مدت 14 ماه خواهد بود و به جنگ 18 ساله در افغانستان پایان خواهد داد جنگی طولانی تر از جنگ داخلی امریکا، جنگ اسپانیا و امریکا، جنگ جهانی اول، جنگ جهانی دوم و جنگ کره.

با این وجود، پایان این جنگ با گروهی خواهد بود که از تسلیم "اسامه بن لادن" رهبر القاعده به امریکا در سال 2001 میلادی پس حملات یازدهم سپتامبر خودداری ورزید. بسیاری از افغان ها بر این باورند که این توافق نامه منافع و اولویت های آنان را نادیده گرفته است و به نوعی امریکا از طریق آن دولت افغانستان را به طالبان تنها با هدف تسهیل مسیر خروج هر چه سریع تر نیروهای امریکایی از آن کشور فروخته است و کابل را قربانی کرده است.

خبرگزاری "آسوشیتدپرس" به نقل از دو منبع آگاه خبر داده که پمپئو خود تمایلی به حضور در مراسم امضای توافق نامه نداشته و تنها با اصرار "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری امریکا این کار را انجام داده است. یک پرسش مهم در این میان آن است که این توافق چه معنایی برای ایران دارد؟ جای تعجبی نداشت که نمایندگان ایران به مراسم امضای توافق دعوت نشده بودند توافقی که در جریان ده دور مذاکره صورت گرفت اگرچه بازیگران کم اهمیت تری در حوزه افغانستان از جمله اندونزی، تاجیکستان، ترکیه و ازبکستان دعوت نامه برای اعزام نمایندگان شان به منظور شرکت در مراسم دریافت کرده بودند".

"المانیتور" در ادامه می نویسد:"اولین واکنش رسمی مقام های ایرانی در قالب بیانیه منتشر شده از سوی وزارت خارجه ایران در تاریخ یکم مارس بود که در آن اشاره شد جمهوری اسلامی ایران معتقد است که صلح پایدار در افغانستان تنها از طریق مذاکرات بین افغانی امکان پذیر است و گروه های سیاسی افغان از جمله طالبان با در نظر گرفتن ملاحظات کشورهای همسایه افغانستان این کار را انجام دهند.

این بیانیه قدری گیج کننده است چرا که ایران همواره خواستار خروج نیروهای خارجی از افغانستان بوده است در حالی که به نظر می رسد در بیانیه اخیر نظری در تضاد با اظهارات سابق مقام های ایرانی دارد. تهران با نگرانی حوادث غیر مترقبه را رصد خواهد کرد آن هم به دلیل آن که تحولات افغانستان پس از خروج نیروهای امریکایی می تواند بر منافع ملی ایران در سطح منطقه ای تاثیرگذار باشد به خصوص آن که از نظر ایدئولوژیک طالبان در تضاد با اصول عقیدتی حاکم بر ایران است و این موضوع رویارویی ایران و طالبان را در آینده اجتناب ناپذیر خواهد ساخت.

از نظر ژئوپولیتیک افغانستان کشوری بوده که رقبای منطقه ای در آن جا برای خود حوزه نفوذ ایجاد کرده اند و این موضوع مانع از آن می شود که هر یک از بازیگران در افغانستان اقتدار بلند مدتی کسب کنند. این یکی از ویژگی های همیشگی افغانستان بوده است.

بریتانیا، اتحاد جماهیر شوروی، ایران، پاکستان، چین و عربستان سعودی همگی از این ویژگی به نفع خود استفاده کرده اند و جنگ های کلاسیک و نیابتی را در آن کشور هدایت کرده اند یا از آن به نفع خود بهره برداری نموده اند. اگرچه امریکا از زمان جنگ علیه افغانستان در سال 2001 میلادی هیچ گاه نتوانست بر همه گروه های افغانستان مسلط شود با این حال، موفق شد خود را به عنوان اصلی ترین بازیگر ایجاد امنیت در داخل افغانستان معرفی کند.

به گزارش روزنو؛این موضوع مانع از افزایش حوزه نفوذ رقبای منطقه ای قلمروی افغانستان از جمله ایران و مخالفان آن شد. زمانی که سربازان امریکایی از افغانستان خارج شوند بسیار محتمل است که اوضاع پیش از سال 2001 میلادی بار دیگر تکرار شود.

در آن صورت ایران به دلیل کمبودهایی که از اکنون از نظر منابع اقتصادی، دیپاماتیک و سیاسی دارد و در بحران های مختلفی در منطقه درگیر است احتمالا احساس خوشایندی نخواهد داشت. خروج امریکا از افغانستان باعث درگیری ایران و پاکستان خواهد شد. پیش از حمله امریکا علیه افغانستان، ایران و پاکستان درگیر جگ نیابتی در افغانستان علیه یکدیگر بودند ایران از نیروهای ائتلاف شمال افغانستان علیه طالبان تحت حمایت پاکستان پشتیبانی می کرد.

بازگشت این وضعیت خبر خوبی برای ایران نیست. پاکستان اگرچه اخیرا برای کاستن از تنش میان ایران و عربستان سعودی گام هایی برداشته اما در رقابت میان آن دو کشور کاملا بی طرف نبوده است. در نتیجه، اخنلاف دوباره بر سر افغانستان به ضرر روابط ایران و پاکستان خواهد بود.

هم چنین، توافق امریکا و طالبان به معنای آن است که امریکا افغانستان را به دست شبه نظامیان طالبان می سپارد یک گروه سنی پشتون که روابط نزدیکی با اطلاعات ارتش پاکستان دارد. این بدان معنا است که حوزه نفوذ پاکستان در افغانستان گسترش می یابد و طالیان قدرتمندتر می شود که خبر خوبی برای ایران نیست. تاجیک ها و هزاره ها در افغانستان متحدان دیرینه ایران هستند و از توافق طالبان و امریکا متضرر شده اند.

نکته جالب توجه آن است که به نظر می رسد در توافق میان امریکا و طالبان امریکایی ها طالبان و امارات اسلامی شان را به عنوان یک دولت برسمیت شناخته اند. در بخشی از توافق نامه سه صفحه ای آمده که طالبان برای کسانی که تهدیدی برای امنیت امریکا و متحدان آن محسوب می شوند ویزا، گذرنامه و مجوز مسافرت یا سایر مدارک حقوقی را صادر نخواهد کرد و این به معنای برسمیت شناختن کارکرد طالبان به عنوان یک دولت از سوی امریکا است.

امریکا می داند که طالبان کنترل افغانستان را در دست خواهند گرفت. از این نظر، این توافق نامه مانند رها کردن گرگی میان گوسفندان با هدف مراقبت است! توافق اخیر به طالبان این قدرت را می دهد که قانون اساسی و مناسبات سیاسی را تغییر دهد به گونه ای که می تواند شامل کاهش قدرت اقلیت های هزاره و تاجیک و وضع قوانین و اصول اسلامی به عنوان مبانی دولت باشد. این موارد می توانند منبع بالقوه دیگری برای ایجاد تنش میان ایران و افغانستان باشند".

به گزارش روزنو؛این سایت در پایان می افزاید:"طالبان به عنوان یک امارت سنی ذاتا با نظام سیاسی  ایران در تضاد است. در صورت نبود دشمن مشترکی چون امریکا اختلافات مذهبی میان ایران و افغانستان بالا گیرد. به سادگی قابل تصور است که ایران در طولانی مدت حضور یک گروه اسلام گرای تندروی سنی را در مرز خود تحمل نخواهد کرد. واقعیت آن است که برخلاف بیانیه های رسمی، مقام های ایرانی ترجیح می دهند که نیروهای امریکایی در افغانستان باقی بمانند. پیامدهای ترک نیروهای امریکایی به ویژه تشکیل دولتی تحت کنترل طالبان به نفع منافع ملی ایران نخواهد بود".