واقعا چرا رد صلاحیت شدم؟!

«این روزها هرجا می‌روم، مردم می‌پرسند دلیل رد صلاحیت شما چه بود؟ می‌گویم خودم هم نمی‌دانم.» این چند جمله بخشی از نامه علی مطهری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی خطاب به آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان در مورد ردصلاحیتش برای انتخابات مجلس نهم است. این اولین بار نیست که آیت‌الله جنتی به خاطر موضوع بررسی صلاحیت‌های نامزدهای انتخاباتی در نامه‌ها مورد خطاب قرار می‌گیرد ولی جواب نمی‌دهد. مطهری نماینده مردم تهران دیروز در این نامه در واکنش به بی‌جواب ماندن جلسه شورای نگهبان با او در مورد ردصلاحیتش نوشت: «شورای نگهبان از من دعوت کرد. در آن جلسه حقوقدان شورای نگهبان سه مورد از اظهارنظرهای من را به عنوان مستند عدم التزام عملی به نظام ذکر کرد که بعد از پاسخ من جوابی نداشت. به گزارش روز نو :گفتم اساساً التزام عملی شامل اظهارنظرها نمی‌شود و همه آحاد جامعه در اظهارنظر آزادند، چه رسد به نماینده مجلس که طبق اصل 84 و 86 قانون اساسی در همه مسائل کشور حق اظهارنظر دارد و البته این بدان معنی نیست که باید همه این اظهارنظرها درست باشد. ممکن است در مواردی هم اشتباه کرده باشد، مهم آزادی بیان نماینده است. آنچه ممنوع است تهمت و افترا و دروغ است. رهبر انقلاب نیز فرموده‌اند «ممکن است کسی نظری مخالف نظر من داشته باشد، باید آزاد باشد حرفش را بزند.» او در ادامه گفته است:«بنابراین بنده متوجه نشدم علت رد صلاحیت من چیست و چه پاسخی باید به مردم بدهم. اگر همچنان معتقدید اظهارنظر و نه اقدام عملی می‌تواند دلیل عدم التزام عملی به نظام و رد صلاحیت باشد، این امر چنانکه گذشت خلاف نظر مقام رهبری است. در این صورت جسارتاً جناب‌عالی التزام عملی به نظام ندارید نه بنده و ده‌ها کاندیدایی که به این بهانه رد صلاحیت شدند. و اگر به چنین چیزی معتقد نیستید و اظهار نظر را مشمول عدم التزام عملی نمی‌دانید، پس چه کسانی شورای نگهبان را از پشت صحنه اداره می‌کنند و با آینده انقلاب اسلامی بازی می‌کنند.» در نامه مطهری آمده:«هرچه فکر کردم که علت رد صلاحیت من چه بود، ذهنم به جایی نرسید، مگر این که وقتی نمی‌توانند کسی را در میدان رقابت انتخابات شکست دهند اساساً اجازه ورود به میدان را به او نمی‌دهند و این یعنی تضییع حقوق آن کاندیدا و صدها هزار شهروندی که می‌خواستند به او رأی بدهند. خدا را شاهد می‌گیرم که نگرانی من بیشتر به خاطر ادامه این رویه است که لاجرم منجر به یک مجلس فرمایشی و جامعه‌ای دچار اختناق می‌شود، نقطه‌ای که با نقطه آغاز انقلاب اسلامی بسیار فاصله دارد. امام خمینی(ره) در فرانسه فرمودند کمونیست‌ها هم در جمهوری اسلامی حق اظهارنظر و فعالیت دارند. استاد شهید آیت‌الله مطهری نیز در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی فرمودند در جمهوری اسلامی احزاب غیراسلامی هم حق فعالیت دارند مشروط به اینکه با تابلوی خودشان فعالیت کنند نه با تابلوی اسلام. ببینید از کجا به کجا رسیده‌ایم. ای کاش جناب‌عالی که محضر درس شهید مطهری را درک کرده‌اید، بهره‌ای از آن آزاداندیشی برده بودید.» نماینده تهران در ادامه اضافه کرده است:«می‌دانم که جناب‌عالی با خود فکر می‌کنید که تاکنون نظام را با این کارها حفظ کرده‌اید. ولی این فکر اشتباه است. این کارها بیشتر به نظام ضربه زده و اگر انجام نمی‌شد اکنون نظام قوی‌تر بود. با این حال، بنده مردم را به شرکت در انتخابات دعوت می‌کنم و همان طور که قبلاً گفته‌ام خود را از صاحبان این انقلاب می‌دانم و مانند مادری که به خاطر حفظ فرزندش از حق خود می‌گذرد، این نامهربانی‌ها را به دل نمی‌گیرم و همچنان سرباز انقلاب اسلامی خواهم بود. به هرحال بنده هنوز علت رد صلاحیتم را نمی‌دانم و پاسخی برای مردم ندارم. مستدعی است آن را به طور عمومی اعلام فرمایید تا ابهام برای بنده و جامعه رفع شود. قبلا سپاسگزارم.» پیش از نیز حسن روحانی، رئیس جمهور در سخنانی از روند برگزاری انتخابات مجلس ابراز نارضایتی کرده بود. این نارضایتی به ویژه از وضعیت ردصلاحیت‌های نامزد‌های انتخابات بود. روحانی گفته بود: بزرگترین خطر برای دموکراسی و برای حاکمیت، روزی است که انتخابات تشریفات شود، جای دیگری انتصاب فرمایند، بعد مردم پای صندوق بروند تشریفات انتخابات را انجام دهند. خدا نکند چنان روزی برای کشور ما پیش بیاید.
حسن روحانی تاکید کرده بود که همه سلیقه‌های باید در انتخابات حضور داشته باشند.
دو هفته پیش هم معاون ارتباطات و پیگیری اجرای قانون اساسی معاونت حقوقی رئیس‌جمهور در نامه‌ای به دبیر شورای نگهبان، نظارت استصوابی شورای نگهبان را خلاف اصل ۹۹ قانون اساسی دانست و اعلام کرد که رویه شورای نگهبان، بنیاد جمهوریت و اسلامیت نظام را با مخاطرات سنگین مواجه خواهد ساخت. علی‌اکبر گرجی در متن این نامه نوشته بود: چنانکه مستحضرید، روند انتخابات مختلف در جمهوری اسلامی همواره با مناقشه‌ای دیرپا و بی‌پایان توأم بوده‌ است. مجادله درباره چگونگی اجرای اصل ۹۹ قانون اساسی از سوی شورای محترم نگهبان که به مسئله بغرنج «نظارت استصوابی» معروف شده است. اکنون نیز در آستانه برگزاری انتخابات مجلس یازدهم شورای اسلامی و انتخابات میان دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری، یک بار دیگر این موضوع و نیز شمار بسیار زیاد افرادی که صلاحیتشان از سوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات شورای نگهبان رد شده یا احراز نشده‌ است. از جمله رد صلاحیت ۹۰ نفر از داوطلبانی که در حال حاضر در کسوت نمایندگی ملت، مشغول قانون‌گذاری در امور کشورند، حیرت و تأمل مردم و اهل سیاست، حقوق و اجتماع را برانگیخته است. به گفته او «مبنای وضع حقوقی کنونی، نظر تفسیری شماره ۱۲۳۴ مورخ ۱/۳/۱۳۷۰ شورای نگهبان است که وفق آن، «نظارت مذکور در اصل ۹۹ قانون اساسی استصوابی است و شامل تمام مراحل اجرایی انتخابات از جمله تأیید و رد صلاحیت کاندیداها می‌شود.»در ادامه این نامه آمده‌ است: این شیوه از نظارت و مدیریت، نظام انتخاباتی جمهوری اسلامی را از اعتبارسازی، اثربخشی و مشروعیت‌آفرینی تهی کرده است. امروزه کار به جایی رسیده است که بسیاری از مردم نجیب ایران انتخابات را بی‌فایده می‌دانند، زیرا معتقدند انتخابات نمی‌تواند مطالبات آنها را به اعمال حکمرانی خوب تبدیل کند.