روزنو- تنش رو به رشد میان ایران و امریکا ممکن است از منظر ناظران غربی غیر منطقی به نظر رسد اما از دیدگاه تهران مفهوم قابل درکی دارد.

به گزارش سايت روزنو، شبکه خبری "سی بی سی" کانادا در گزارشی با اشاره به دلایل عدم تمایل ایران به مذاکره با ترامپ می نویسد:"بوریس جانسون" نخست وزیر بریتانیا هفته گذشته از ایران خواست تا توافق ترامپ را به عنوان بدیلی تازه به جای برنامه اقدام مشترک یا توافق هسته ای فعلی بپذیرد توافقی که اکنون رو به مرگ است. با توجه به رویدادهای شدید روزهای اخیر شاهد تشدید تنش میان تهران و واشنگتن بودیم. سقوط هواپیمای غیر نظامی در ایران این گمان را در میان برخی از ناظران به وجود آورد که ممکن است دولت ایران آماده گفت و گو باشد. با این وجود، "حسن روحانی" رییس جمهوری ایران که اغلب از او تحت عنوان سیاستمداری میانه رو یاد می شود پیشنهاد جانسون برای مذاکره را به صراحت رد کرد".

این شبکه خبری در ادامه می افزاید:"دلایل زیادی وجود دارند که نشان می دهند چرا تهران مایل به مذاکره نیست. نخستین و مهم ترین دلیل آن است که ایران پیش تر توافق کرده است. منتقدان غربی برجام اشاره می کنند که باراک اوباما رییس جمهوری امریکا سازش زیادی با ایران بر سر توافق هسته ای داشته است اما تهران نیز احساس می کند که امتیازات دردناکی را اعطا کرده است. 

برجام به تمام تحریم ها و مجازات ها علیه ایران پایان نداد بلکه تنها موارد مربوط به برنامه هسته ای را شامل می شد. ایران از ابتدا گلایه داشت که امریکا تحریم ها در بخش های غیر هسته ای را حفظ کرده تا از آن به عنوان اهرم فشار علیه تهران استفاده کند. در نتیجه، انتظار نمی رود ایران مجددا مذاکرات را آغاز کند. 

ایران از دید خود استدلال می کند اگر مذاکره را طبق توافق مدنظر ترامپ آغاز کند دولت های آینده امریکا را چگونه می توان از طرح خواست امتیازات بیش تر بازداشت؟ ایران گمان می کند مذاکره در شرایط فعلی دادن امتیاز است و در صورت اعطای امتیاز در شرایط فعلی دیگر نخواهد توانست مانع از طلب امتیازهای بیش تر دیگر از سوی طرف امریکایی شود. 

از سوی دیگر، ایران باور دارد که ترامپ قطعا در صورت مذاکره خواهد خواست تا از نفوذ منطقه ای تهران کاسته شده و ایران حضوری در سوریه، لبنان و یمن نداشته باشد. ممکن است یک ناظر غربی منتقد حضور منطقه ای ایران باشد و آن را جاه طلبانه قلمداد کند. با این وجود، از دید تهران، خلاء قدرت در منطقه می تواند توسط گروه های افراطی سنی یا توسط امریکا پر شود. 

در نتیجه، از دید تصمیم گیرندگان ایران آن کشور نباید از حضور در منطقه عقب نشینی کند. ترامپ هم چنین بدون شک خواستار آن خواهد شد تا ایران سیستم موشکی گسترده خود را برچیند. از دید غرب این تسلیحات بخشی از استراتژی ایران برای هژمونی منطقه ای است. از دید تهران اما موشک ها بخشی اساسی از استراتژی بازدارندگی هستند. ایران تسلیحات هسته ای در اختیار ندارد و موشک ها اصلی ترین تسلیحات بازدارنده آن کشور در برابر حملات نظامی احتمالی امریکا و اسرائیل هستند. 

در نتیجه، از دید ایران پذیرش خواسته های ترامپ باعث بی دفاع شدن دولت ایران می شود و از امریکا دعوت می کند تا سرانجام سناریوی تغییر رژیم را اجرایی کند. با توجه به وزن سنگین قدرت امریکا می توان تصور کرد که ایران چاره ای جز مذاکره دوباره ندارد. با این وجود، جمهوری اسلامی ایران بسیار مقاوم بوده واحتمالا احساس می کند هنوزهم کارت هایی برای بازی دارد.

زمانی که ترامپ امریکا را از برجام خارج کرد ایران به اروپایی ها به مثابه ابزاری برای فرار از انزوای اقتصادی و دیپلماتیک نگریست. زمانی که مشخص شد اتحادیه اروپا نمی تواند این نقش را بازی کند تهران به سوی شلیک به سمت پهپاد امریکایی پیش رفت و همزمان نیروهای شبه نظامی متحد ایران در عراق موشک هایی را به سوی منافع امریکا در عراق شلیک کردند و احتمالا هدف قرار دادن تاسیسات نفتی آرامکو متعلق به عربستان سعودی نیز کار ایران بوده است".

این شبکه در ادامه با اشاره به "نظریه بازی ها" در روابط بین الملل می نویسد:"در اصل تهران بازی "جوجه" را انجام می دهد و بر این باور است که امریکا به اندازه آن کشور خواستار جنگ همه جانبه نیست. بنابراین، با هر بحران رو به افزایش، ایران انتخابی را به ترامپ ارائه می دهد: یا استراتژی کارزار فشار حداکثری خود را کاهش داده و یا آن که وضعیت را به حدی ادامه دهید که وارد درگیری همه جانبه ای شوید. در نظریه بازی ها به این بازی، بازی جوجه می گویند. این بازی مشابه وضعیتی است که دو راننده در یک امتداد با سرعت زیاد به سمت یکدیگر حرکت می کنند و یکی باید از مسیر خارج شود در غیر این صورت هر دو با هم برخورد می کنند و کشته می شوند  در حالی که اگر یکی از راننده ها خود را از مسیر خارج کند آن راننده بازنده است و او را به خاطر ترسو بودن جوجه خطاب می کنند و راننده ای که در مسیر باقی مانده بود برنده اعلام می شود".

این شبکه خبری در پایان می نویسد:"البته ترامپ با دستور ترور ژنرال سلیمانی نشان داد که می خواهد همزمان بازی مخالف و همراه با ترفند را نیز دنبال کند. در اوایل سال گذشته، ترامپ پس از ساقط شدن پهپاد امریکایی توسط ایران اقدامی انجام نداد. او در آن زمان احتمالا خواستار توافق تازه ای با ایران بود البته نه به قیمت بروز جنگ. در نتیجه، علیرغم ادعای امریکا مبنی بر احیای بازدارندگی، بعید است که ایران توافق ترامپ را بپذیرد. از دید تهران، وضعیت مطلوب پیروزی نامزدی دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری پیش روی امریکا خواهد بود تا رییس جمهوری تازه از سیاست خارجی فعلی ترامپ عقب نشینی کند. در نتیجه، تهران احتمالا استراتژی خود را با حملات سایبری و تحریکات کم تر ادامه خواهد داد تا زمانی که بحران دیگری ایجاد شود".