پس از حوادث اخیر به ویژه سرنگونی پهپاد آمریکایی در خلیج‌فارس و توقیف نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز توسط ایران، بسیاری از مسائل و معادلات در منطقه تغییر کرد. چراکه آمریکا دیگر به چشم کشورهای عربی، آن کشور مقتدر در خاورمیانه نبود. کشوری که مدعی بود بدون کمک آمریکا، کشورهای حوزه خلیج‌فارس نمی‌توانند دوام بیاورند و به همین دلیل هم باید هزینه امنیت خود را بپردازند. آمریکا در توقیف نفتکش انگلیسی هم سکوت اختیار کرد و ترجیح داد وارد ماجراجویی لندن نشود. این دو مسئله به ناامیدی و دلسردی کشورهای حوزه خلیج‌فارس به ویژه عربستان و امارات نسبت به آمریکا منجر گردید. به گونه‌ای که افکار عمومی کشورهای حوزه خلیج‌فارس در شبکه‌های مجازی، اقتدار ایران را ستودند و مقامات عربستان و امارات نیز سیگنال‌هایی برای بهبود روابط با ایران ارسال کردند. اما این پایان ماجرا نخواهد بود چراکه در روزهای آتی به تعبیر رضا کلهر کارشناس مسائل خاورمیانه شاهد افزایش درخواست‌ها و سیگنال‌ها از سوی این کشورها برای بهبود روابط با ایران به منظور خلاصی از باتلاق جنگ یمن و تامین امنیت خواهیم بود؛ اما آیا ایران به درخواست این کشورها پاسخ می‌دهد یا خیر، بستگی به دیپلماسی سیاسی و دفاعی ایران در خلیج‌فارس آنهم در شرایط کنونی دارد.
 
>موضع خنثی ترامپ در سرنگونی پهپاد
به گزارش روز نو :ماجرای سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط ایران برای بسیاری از کشورها به ویژه واشنگتن غیر منتظره بود. زیرا دونالد ترامپ به ویژه مشاورانش‌که به دنبال ائتلاف جهانی وتنش نظامی علیه ایران در منطقه بودند هیچ موضعی در برابر سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط تهران اتخاذ نکردند. حتی بنا به گفته سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل، «مسئولان آمریکایی از دولت ایران خواستند که برای حفظ آبرو، حملات محدودی به برخی مناطق مشخص داشته باشند؛ تا این اقدام در چارچوب پاسخ ایالات متحده به سرنگونی پهپاد خود قرار گیرد.» پس از اینکه ترامپ با پاسخ منفی ایران در برابر یک بازی نمایشی آنهم جهت حفظ آبرو، روبرو شد، مدعی گردید: «ناو هواپیمابر «یواس‌اس باکسر» یک پهپاد ایرانی را که در تنگه هرمز، تا فاصله هزار یاردی (۹۱۴ متری) به این ناو آمریکایی نزدیک شده را نابود کرده!» اما ساعاتی بعد، ایران با پخش تصاویری ویدئویی ادعای آمریکا مبنی بر سرنگونی پهپاد ایرانی در تنگه هرمز را تکذیب کرد. علاوه بر این، آمریکا بعد از سرنگونی پهپادش، حتی نسبت به توقیف نفتکش بریتانیایی در تنگه هرمز هم ترجیح داد خود را از ماجرا کنار بکشد و مسئله را به متحد انگلیسی‌اش بسپارد.
 
>ناامیدی کشورهای عربی از ترامپ
کشورهای حوزه خلیج‌فارس که طی چند سال اخیر به ویژه بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ بر روی حمایت‌های آمریکا از خود حساب ویژه باز کرده بودند و ترامپ را ناجی خود می‌دانستند موضع خنثی وی در برابر سقوط پهپاد آمریکایی برای آنها بسیارگران و ناخوشایند به نظر آمد. چراکه ترامپ علیه ایران ادعاهای بسیاری مطرح کرده و به دنبال یک ائتلاف جهانی علیه تهران بود. علاوه بر این، او همواره بر این ادعا بود که اگر حمایت‌های آمریکا نبود، دولت‌های کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی حتی دو هفته هم دوام نمی‌آوردند اما در برابر اقدامات قاطع ایران در سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی و توقیف نفتکش متخلف انگلیسی نتوانست جز لفاظی و اعمال برخی تحریم‌های غیرقانونی، اقدام دیگری انجام دهد. تا جایی که یکی از مقامات عربی در انتقاد به عملکرد ترامپ طی روزهای اخیر گفته بود که قبل از این عربستان تصور می‌کرد ترامپ عملگراست مثل بوش پسر. اما عملا پس از حوادث اخیر، این کشور دست به هیچ اقدامی حتی از خود نزد. ضاحی خلفان رئیس پلیس امارات نیز در پی حوادث اخیر در منطقه و پس از ناامیدی از آمریکا در وارد کردن ضربه نظامی به ایران طی پیام توئیتری کنایه‌آمیزی نوشت: «چرا ترامپ که در برابر عرب‌ها شیر بود، حالا در برابر ایران خرگوش است؟!» این توئیت رئیس پلیس امارات با واکنش‌های بسیاری در شبکه‌های اجتماعی روبرو شد. به طوری که برخی، قدرت ایران را طی مقایسه‌ای با رهبران سران عرب در سطح بین‌الملل ستودند. کاربرهای توئیتر، سران عرب را اشباه الرجال خواندند.
 
>تغییر رویکرد اعراب از آمریکا به سمت ایران
دلسردی کشورهای عربی نسبت به آمریکا بیشتر در تغییر رویکردشان در قبال ایران محسوس است. به نظر می‌رسد که این کشورها به خوبی دریافتند که به هیچ روی نمی‌توانند روی کشوری که حتی توان تامین امنیت پهپادش و نیز دفاع از خود را ندارد، حساب باز کنند و انتظار داشته باشند که امنیت کشورهای حوزه خلیج‌فارس را هم در منطقه تامین کند. به همین دلیل هم، طی روزهای اخیر، نماینده عربستان در سازمان ملل عبدالله المعلمی از آمادگی ریاض برای تعامل دیپلماتیک با تهران خبر داد و گفت: «عربستان خواهان جنگ با ایران چه در یمن و چه در هر جای دیگری نیست.» علاوه بر این، هیئتی اماراتی طی هفته‌های اخیر به ایران سفر کرده و با مقامات کشورمان دیدار کردند. آنها در این سفر سه پیشنهاد به مقامات ایران ارائه دادند که عبارت بود از بهبود روابط، تامین امنیت خلیج‌فارس و در نهایت خروج از یمن. علاوه بر این، برخی از خبرها حکایت از این مهم دارد که مقامات عربستانی در ورودی هتل المدینه منازلی که در نزدیکی مسجد‌النبی(ص) قرار دارد با سبدهای گل، شیرینی، خرما و شاخه‌های گل و با لبخند به حجاج ایرانی خوشامد گفتند. بنابراین رفتار مطلوب مسئولان عربستان نشان از همان تغییر رویکرد ریاض در برابر ایران دارد. چراکه مسئولان در سطوح پایین تابع دستورات از مقامات بالا هستند و این رفتار مطلوب ماموران سعودی با حجاج ایرانی بیانگر تغییرات مطلوب و مثبت این کشور در قبال ایران است.
 
>اعراب به دنبال واسطه
برای خلاصی از باتلاق یمن
رضا کلهر کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد دانشگاه در این باره به آفتاب یزد گفت: کشورهای حوزه خلیج‌فارس اساسا این احساس به آنها دست داد
که آمریکا برخلاف ادعایش چندان هم از اقتدار لازم در تامین امنیت آنها برخوردار نیست.
او افزود: عدم تامین امنیت می‌تواند بر صدور نفت عربستان و برتجارت چندین میلیارد دلاری امارات تاثیر بسیار به سزایی داشته باشد. از این جهت است که ریاض و ابوظبی تغییر و چرخشی در جهت گیری خود نسبت به ایران اتخاذ کردند. این‌کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: از سویی دیگر، عربستان و امارات با توجه به شکست شان در جنگ یمن درصدد اعزام واسطه‌هایی به ایران و حل مسئله یمن هستند. زیرا جنگ در یمن برای این کشورها به باتلاقی تبدیل شده که این کشور‌ها نمی‌خواهند بیش از این در آن درگیر باشند. کلهر اظهار کرد: ائتلاف عربی انتظار چنین مقاومتی را از مردم یمن نداشتند. دسترسی مردم یمن به چنین تکنولوژی پیشرفته‌ای را پیش بینی نمی‌کردند. در نتیجه امروز مشاهده می‌شود که عربستان در فرودگاه‌هایش و امارات در پایگاه‌های نظامی‌اش با مشکل اساسی از سوی یمن روبروست.
 
>عربستان و امارات
به دنبال موازنه استراتژیک با ایران
این‌کارشناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه عربستان و امارات می‌دانند که ایران بازیگر اصلی در مسئله یمن است، اظهار کرد: به همین جهت این کشورها ناگزیرند که به یک موازنه استراتژیک با ایران وارد شوند به همین دلیل هم شاهد تغییر رویکرد این کشورها نسبت به ایران هستیم. کلهر افزود: وضعیت سیاسی عربستان و امارات به‌گونه‌ای نیست که بخواهند به دشمنی و تخاصم
خود علیه ایران ادامه دهد. او ادامه داد: بدون تردید در روزهای آتی درخواست‌ها و سیگنال‌های بیشتری از سوی این کشورها برای بهبود روابط با ایران خواهیم داشت. اما آیا ایران به درخواست این کشورها پاسخ دهد یا خیر، بستگی به دیپلماسی سیاسی و دفاعی ایران در خلیج‌فارس آنهم در شرایط کنونی دارد.کلهر در پایان گفت: وضعیتی که این کشورها با آمریکا دارند وضعیتی است که واشنگتن را مجبور خواهد کرد تا به این توازن رضایت دهد. چراکه ایالات متحده هم از عربستان و امارات منافع زیادی می‌برد. به همین دلیل کاخ سفید نمی‌تواند به طور کامل و دائم تعیین کننده سیاست خارجه کشورهای حوزه خلیج‌فارس با ایران باشد. همانطور که در زمان ملک سلمان روابط بسیار مطلوبی با ایران علیرغم میل آمریکا برقرار شده بود.
 
>انتظار اعراب از آمریکا برای حمله گسترده
حسن‌هانی زاده کارشناس مسائل بین‌الملل و استاد دانشگاه درباره ناامیدی کشورهای حوزه خلیج‌فارس از آمریکا و تغییر رویکردشان نسبت به ایران به آفتاب یزد گفت: رخدادهای اخیر در حوزه خلیج‌فارس مربوط به سرنگونی پهپاد پیشرفته آمریکا توسط ایران و توقیف نفتکش انگلیسی از قدرت بازدارندگی و توانمندی ایران به ویژه نیروهای مسلح برای دفاع از تمامیت ارضی ایران بود. او افزود: نگاه‌ها و نگرش‌کشورهای خلیج‌فارس و به ویژه عربستان و امارات نسبت به ایران تغییر یافت به این دلیل که این کشورها انتظارشان بر این بود که پس از سرنگونی پهپاد آمریکایی، واشنگتن حمله گسترده‌ای علیه ایران سازماندهی کند. این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: پس از سرنگونی پهپاد آمریکایی توسط ایران و موضع خنثی واشنگتن نسبت به این مسئله، مشخص شد که آمریکایی‌ها از چنین توانمندی برخوردار نیستند.
 
>افزایش جایگاه ایران در نزد جوامع عرب
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه پس‌از حوادث اخیر، جایگاه ژئوپلیتیکی و قدرت نظامی ایران در نزد ملت‌های عرب افزایش یافت، گفت: مقامات عالی و افکار عمومی این کشورها دریافتند که تهران دارای قدرت فوق العاده‌ای است که به‌سادگی در برابر قدرت‌های جهان تسلیم نخواهد شد. ‌هانی زاده افزود: از سویی، شکست عربستان در جنگ چهارساله یمن و هزینه سنگین عربستان در این جنگ و اختلافی که میان امارات و عربستان به‌وجود آمد منجر به عقب نشینی نیروهای اماراتی از ائتلاف عربستان علیه یمن شد؛ همه این موارد متغیراتی هستند که کشورهای عرب را ناگزیر به تغییر سیاست‌هایشان در برابر ایران کرده است.
 
> تمایل به سمت ایران به دلیل انزوا